1
Protokoły w warstwach
sieciowych
SOiSK
Marek Pudełko
2
Komunikacja w modelu OSI
ISO
• W modelu OSI poszczególne warstwy
komunikują się przy użyciu ściśle określonych
protokołów. Utworzony jest stos protokołów.
• Protokół jest zdefiniowanym sposobem
komunikowania się z innym systemem.
Określa czas dla poszczególnych sygnałów
oraz strukturę danych.
• PDU każdej warstwy zawiera informacje z
warstwy wyższej oraz informacje dotyczące
warstwy bieżącej (odebrane/wysyłane od/do
warstwy równorzędnej w innym systemie).
3
Przejście pakietu przez warstwy
sieciowe
W a r s tw a
a p lik a c ji
W a r s tw a
p r e z e n ta c ji
W a r s tw a
s e s ji
W a r s tw a
tr a n s p o r to w a
W a r s tw a
s ie c io w a
W a r s tw a
łą c z a d a n y c h
W a r s tw a
fi z y c z n a
k a r ta
s ie c io w a
R a m k a d a n y c h
A d r e s w ę z ła
I n fo r m a c ja o z b io r z e k o d ó w
I n fo r m a c ja k o m u n ik a c y jn a
N a g łó w e k s tr o n y k o n tro ln e j
I n fo r m a c je o w ie lk o ś c i p a k ie tu i s e k w e n c ji
K o n ie c s u m y k o n tr o ln e j/ z n a c z n ik k o ń c a p a k ie tu
P a k ie t z o s ta je w y s ła n y ja k o s tr u m ie ń b itó w
4
Faktyczne przesłanie
wiadomości
W a r s tw a
a p l ik a c ji
W a r s tw a
p r e z e n t a c ji
W a r s tw a
s e s ji
W a r s tw a
t r a n s p o r to w a
W a r s tw a
s ie c io w a
W a r s tw a
łą c z a d a n y c h
W a r s tw a
fi z y c z n a
W a r s tw a
a p l ik a c ji
W a r s tw a
p r e z e n t a c ji
W a r s tw a
s e s ji
W a r s tw a
t r a n s p o r to w a
W a r s tw a
s ie c io w a
W a r s tw a
łą c z a d a n y c h
W a r s tw a
fi z y c z n a
s ta c ja
r o b o c z a
s e r w e r
5
Podział protokołów
• Protokoły komunikacyjne poszczególnych warstw
grupuje się w kategorie:
– protokoły aplikacji - obejmują warstwy: aplikacji,
prezentacji i sesji. Zapewniają wzajemne oddziaływanie
aplikacji i wymianę danych
• (FTP, Telnet, SMTP, SNMP, NetBIOS ,...);
– protokoły transportowe - realizują połączeniowe usługi
przesyłania danych, zapewniają wymianę danych pomiędzy
systemami końcowymi w sposób sekwencyjny
• (TCP, SPX, NetBIOS, NetBEUI);
– protokoły sieciowe - zapewniają usługi łączy dla systemów
komunikacyjnych, obsługują adresowanie i informację
routingu, weryfikację błędów oraz żądania retransmisji.
Obejmują również procedury dostępu do sieci określone
przez wykorzystywany rodzaj sieci
• (IP, IPX);
6
Pakiety i ramki
•
W środowiskach sieciowych dane przesyłane są w
pakietach przez warstwy protokołów oraz w postaci
ramek (strumienia bitów) przez połączenia fizyczne.
1. Pakiet jest rodzajem "paczki danych" przesyłanej
między urządzeniami przy wykorzystaniu łącza
komunikacyjnego. Dane umieszczane są w pakietach
przez różne podsystemy komunikacyjne (warstwy)
2. Następnie tworzone są ramki, które przesyła się
przez łącza komunikacyjne.
•
Powody tworzenia pakietów i ramek:
–
Ograniczenie wpływu błędów pojawiających się przy
transmisji do niewielkich części przesyłanych informacji, co
ułatwia ich retransmisję.
–
Stosowanie długich transmisji mogłoby spowodować duże
opóźnienia w ruchu w sieci
.
7
Tworzenie i transmisja
pakietów
D a n e
D a n e
D a n e
D a n e
D a n e
D a n e
D a n e
D a n e
D a n e
D a n e
D a n e
D a n e
D a n e
D a n e
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
P
P
S
S
T
T
N
N
D
D
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
S
S
S
S
S
S
S
S
T
T
T
T
T
T
N
N
N
N
D
D
D
D
D
D
W a rs tw a
tr a n s p o r to w a
W a rs tw a
tr a n s p o r to w a
W a rs tw a
p r e z e n ta c ji
W a r s tw a
p r e z e n ta c ji
W a rs tw a
s e s ji
W a rs tw a
s e s ji
W a rs tw a
s ie c io w a
W a rs tw a
s ie c io w a
W a rs tw a
łą c z a d a n y c h
W a r s tw a
łą c z a d a n y c h
W a rs tw a
fi z y c z n a
W a rs tw a
fi z y c z n a
W a rs tw a
a p lik a c ji
W a rs tw a
a p lik a c ji
S y s te m A
S y s te m B
R a m k i
S a g m e n ty p a k ie tu
P r o g r a m u ż y tk o w n ik a
P r o g r a m u ż y tk o w n ik a
8
Stos protokołów
9
Kapsułowanie protokołów
• Kapsułkowanie polega na przesyłaniu pakietu w określonym
protokole wewnątrz innego pakietu w innym protokole.
• Technika ta pozwala na przesyłanie danych pomiędzy sieciami
korzystającymi z jednakowego protokołu za pośrednictwem
sieci, która korzysta z innego protokołu.
• Kapsułkowanie wykorzystano w technice IP tunnelling,
pozwalającej na przesyłanie pakietów IPX wewnątrz pakietów
TCP/IP. Do łączenia odrębnych sieci i kapsułkowania służą
routery. W sieci docelowej struktura pakietu zostaje
zmieniona i pakiet dostarczany jest do określonej stacji.
s ta c j a
r o b o c z a
s t a c j a
r o b o c z a
s t a c j a
r o b o c z a
N e t W a r e
L A N
N e t W a r e
L A N
T C P / I P L A N
R o u te r
P a k i e t I P X
P a k i e t I P X
P a k i e t T C P / I P
10
Konwersja protokołów
• Konwersja protokołów jest procesem tłumaczenia
sygnałów elektrycznych lub formatów danych
jednego systemu komunikacyjnego na postać
umożliwiającą transmisję w innym systemie.
• Możliwe są różne poziomy konwersji, np.
zmieniające kody ASCII na inny kod lub zmieniające
strumień danych asynchroniczny na synchroniczny.
• Konwerter protokołów upodabnia się swym
działaniem do bramy a nie do routera. W konwersji
pakietu uczestniczą wszystkie warstwy stosu
protokołów (poza warstwą aplikacji).