Superchwasty

jako przykład zagrożenia ze

strony organizmów

modyfikowanych genetycznie

Organizmy modyfikowane

genetycznie(GMO) - organizmy, których

geny zostały celowo zmienione przez

człowieka

Modyfikacje, jakim podlegają organizmy można podzielić na trzy grupy:
• zmieniona zostaje aktywność genów naturalnie występujących w

danym organizmie

• do organizmu wprowadzone zostają dodatkowe kopie jego własnych

genów

• wprowadzany gen pochodzi z organizmu innego gatunku (organizmy

transgeniczne)

Główne zastosowania modyfikacji:
• zmodyfikowane mikroorganizmy są

używane do produkcji pewnych
substancji chemicznych, takich jak np.
insulina

• modyfikowanie roślin pozwala

dodać/wzmocnić cechy zwiększające
opłacalność produkcji.

Modyfikacje genetyczne w

rolnictwie

Zwiększenie odporności na herbicydy

(Są to najpowszechniejsze modyfikacje roślin. Modyfikowane
rośliny posiadają albo zupełnie nowe, albo dodatkowe kopie
obecnego już w niej genu, który odpowiedzialny jest za
wytwarzanie enzymów rozkładających herbicydy.)

Zwiększenie odporności na szkodniki

(Gen odpowiedzialny za taką odporność uzyskuje się z bakterii
glebowej. Gen ten koduje specyficzne białko , które jest toksyczne
dla owadów. Uzyskuje ono swoją toksyczność tylko wewnątrz
przewodu pokarmowego określonych gatunków szkodników, nie
jest toksyczne dla innych organizmów - np. człowieka.)

Zwiększenie tolerancji na stres abiotyczny

(Czyli na mróz, wysoką temperaturę, suszę, i zasolenie gleby, nadmiar

promieniowania - umożliwia uprawę rośliny na terenach dotychczas dla nich

niekorzystnych.)

Poprawa cech jakościowych oraz

użytkowych roślin.

(Są to m.in. modyfikacje powodujące opóźnienie dojrzewania, przez co

warzywa i owoce dłużej pozostają świeże, co ma duże znaczenie głównie w

transporcie.

Zwiększenie zawartości suchej masy poprzez wzrost syntezy skrobi

Modyfikacje roślin ozdobnych, które dzięki temu
mają intensywniejszą barwę (nadprodukcja
karotenoidów), zmiana tekstury zabarwienia –
nowe kolory, lepszy zapach.)

Problem superchwastów

Według najnowszych danych,

obejmujących wyniki badań

przeprowadzonych przez różne

ośrodki naukowe na świecie,

dotychczas zidentyfikowano 183

gatunki chwastów odporne na różne
substancje aktywne
herbicydów. Wśród
nich 110 to chwasty
dwuliścienne, a 73
jednoliścienne.

W Ameryce Północnej, na polach zmodyfikowanej

genetycznie soi rozprzestrzenia się superchwast.

Niechciana roślina uodporniła się na powszechnie

stosowany środek chwastobójczy.

Zmodyfikowana soja jest odporna na używany do

zwalczania chwastów środek Roundup. Zdaniem

ekspertów, stosowanie nasion sprzedawanych przez

koncern Monsanto(który jest światowym potentatem na

rynku odmian roślin genetycznie modyfikowanych) ma

wiele zalet, m.in. nie trzeba stosować dużo chemicznych

środków ochrony roślin.

Jednak na polach uprawnych w USA i Kanadzie pojawił się
chwast odporny na Roundup.
Zmutowana odmiana
krostawca dorasta do 3
metrów i prawie
całkowicie zagłusza
uprawiane rośliny.

Jak się okazało powszechne używanie

Roundup doprowadziło do ewolucji bez

porównania trudniejszych do zabicia

szczepów chwastów. Zaczęto wiec używać

preparaty zastępczych, o szerokim

spektrum działania. Jednak problem tkwi w

tym, że te substytuty również stymulują

ewolucję chwastów i po pewnym czasie

powodują pojawienie się chwastów

odpornych na wiele herbicydów, podobnie

jak nagminne używanie antybiotyków w

hodowli świń i kur doprowadziło do

ewolucji odpornych na antybiotyki bakterii.

Bezustanne używanie Roundup

stworzyło do tej pory 11 gatunków
chwastów z odpornością na
glifosat(główny związek aktywny w
tym herbicydzie). Te superchwasty
rozprzestrzeniły się już na 26 stanów
w USA, oraz na Kanadę.

Dziękuje za uwagę.