Ochrona

Ochrona

własności

własności

intelektualnej,

intelektualnej,

bezpieczeństwo

bezpieczeństwo

pracy i

pracy i

ergonomia

ergonomia

Dr hab. inż.

Dr hab. inż.

Aleksander Gwiazda

Aleksander Gwiazda

Wiadomości wstępne

Wykład 1

Plan wykładu

Plan wykładu



Teoria prawa

Teoria prawa



Systematyka prawa

Systematyka prawa



Filozofia prawa

Filozofia prawa

Prawo to zespół norm wydanych lub
usankcjonowanych przez państwo i
zagwarantowanych

przymusem

państwa.

Teoria prawa

Teoria prawa

Definicja prawa

Ogólnie systemy prawa dzielą się na
prawo

stanowione

i

prawo

precedensowe.

Drugi

podział

dzieli

prawo

na

zwyczajowe i prawo umowne.

Teoria prawa

Teoria prawa

Rodzaje prawa

Prawo jest nierozerwalnie związane z
państwem.

Prawo

jest

stanowione

lub

sankcjonowane przez państwo

Prawo stanowi zbiór uporządkowany.

Teoria prawa

Teoria prawa

Cechy prawa

Teoria prawa

Teoria prawa

Instrumentalne cele prawa

•Prawo służy do kontrolowania ludzkich

zachowań

•Prawo służy do rozdziału dóbr i

ciężarów

•Prawo służy do rozstrzygania

konfliktów

•Prawo służy do organizowania życia

społecznego

•Prawo służy do socjalizacji członków

społeczeństwa

Teoria prawa

Teoria prawa

Źródła prawa

Źródłem prawa jest sformalizowany
akt władzy państwowej zawierający
przepisy prawne.
Na źródła prawa składają się między
innymi:

• ustawy

• rozporządzenia

• uchwały

• zarządzenia

Praworządność jest to taki stan
faktyczny, w którym podstawowe
dziedziny stosunków społecznych są
uregulowane przepisami prawnymi i
przepisy te są przez organy państwa
ściśle przestrzegane.

Teoria prawa

Teoria prawa

Definicja praworządności

Stosowanie

prawa

polega

na

posługiwaniu się przez organy państwa
przepisami

prawnymi

jak

instrumentami

służącymi

podejmowaniu decyzji.

Teoria prawa

Teoria prawa

Definicja stosowania prawa

Świadomość

prawna

to

ocena

obowiązującego

prawa

przez

społeczeństwo i postulaty dotyczące
zmiany prawa w pożądanym przez
społeczeństwie kierunku.

Teoria prawa

Teoria prawa

Definicja świadomości prawnej

Stosunek prawny to stosunek społeczny
uregulowany przez prawo.

Teoria prawa

Teoria prawa

Definicja stosunku prawnego

W każdym stosunku występuje 5
elementów:

Teoria prawa

Teoria prawa

Elementy stosunku prawnego

• prawo podmiotowe

• obowiązek odpowiadający prawu
podmiotowemu

• podmiot prawa

• podmiot obowiązku

• przedmiot stosunku prawnego

Zdarzenie prawne to takie zdarzenie,
które pociąga za sobą powstanie,
zmianę lub rozwiązanie stosunku
prawnego.

Teoria prawa

Teoria prawa

Definicja zdarzenia prawnego

Zdarzenia prawne dzielą się na:

Teoria prawa

Teoria prawa

Rodzaje zdarzeń prawnych

• zdarzenia

• działania

Działania dzielą się na:

• czyny

• akty prawne

Teoria prawa

Teoria prawa

Definicja czynu

Czynem w prawie określa się każde
uzewnętrznione

zachowanie

się

człowieka, sterowane jego psychiką
i

mające

doniosłość

prawną

(społeczną).

Rozróżnia się czyny dozwolone i
zabronione.

Teoria prawa

Teoria prawa

Definicja aktu prawnego

Akt prawny to ujęty w odpowiedniej
formie wyraz woli państwa. Może być
ogólny lub indywidualny, normatywny
lub nienormatywny.

Akt prawny normatywny musi być
publikowany.

Obszerny akt normatywny nosi nazwę
kodeksu.

Teoria prawa

Teoria prawa

Rodzaje aktów prawnych

• czynności prawne

• akty administracyjne

• orzeczenia sądowe
konstytutywne

Akty prawne to:

O luce prawnej mówimy gdy brak jest
norm społecznych dla takiego stosunku
społecznego, który, biorąc pod uwagę
całokształt

obowiązującego

prawa,

powinien być uregulowany.

Teoria prawa

Teoria prawa

Definicja luki prawnej

Lukę w prawie wypełnia się na
zasadzie:

• analogii ustawy

• analogii prawa

Norma

prawna

to

wynikająca

z

przepisów reguła postępowania, wydana
lub usankcjonowana przez państwo,
zagwarantowana przymusem państwa.

Norma prawna ma charakter ogólny i
dwustronny.

Teoria prawa

Teoria prawa

Definicja normy prawnej

Norma prawna może być:

Teoria prawa

Teoria prawa

Cechy normy prawnej

• imperatywna (bezwzględnie
obowiązująca)

• dyspozytywna (względnie
obowiązująca)

Norma prawna może być:

• moralnie pozytywna

• moralnie negatywna

• moralnie obojętna

Norma prawna składa się z: hipotezy,
dyspozycji oraz sankcji.

Kto

zatrudnia

lub

powierza

wykonywanie

innej

pracy

bezrobotnemu,

nie

zawiadamiając

właściwego powiatowego urzędu pracy,
podlega karze grzywny.

hipoteza: nie zawiadamiając ...
dyspozycja: podlega ...
sankcja: wysokość grzywny

Teoria prawa

Teoria prawa

Konstrukcja normy prawnej

Przepisem nazywamy elementarną
część

ustawy

lub

innego

aktu

normatywnego. Przepisem jest więc
artykuł, paragraf, punkt, ustęp itd.

Teoria prawa

Teoria prawa

Definicja przepisu prawnego

Teoria prawa

Teoria prawa

Wykładnia prawa

Wykładnią czyli interpretacją prawa jest
zespół czynności zmierzających do
ustalenia właściwej treści norm prawny,
zawartych w przepisach. Wykładnia
może być stwierdzająca, ścieśniająca
lub rozszerzająca.

Teoria prawa

Teoria prawa

Rodzaje wykładni prawa

Wykładnia prawa dzieli się na:

• autentyczną

• legalną

• praktyczną

• doktrynalną

Teoria prawa

Teoria prawa

Metody wykładni prawa

Wykładnia prawa może być dokonana
metodą:

• historyczną

• systematyczną

• celowościową

• słowną

Systemem prawa nazywa się całokształt
obowiązujących w państwie przepisów, z
uwzględnieniem

ich

podziału

na

gałęzie, oraz zespół zasadniczych idei
przewodnich, na których opiera się
ustrój państwa, a także podstawowe
idee prawne.

Systematyka prawa

Systematyka prawa

Definicja systemu prawa

Systematyka prawa

Systematyka prawa

Podział prawa

Prawo dzieli się na:

• publiczne i prywatne

• materialne i formalne

• międzynarodowe i
wewnętrzne

• prawo konstytucyjne

• prawo
administracyjne

• prawo finansowe

• prawo cywilne

• prawo rodzinne

• prawo pracy

• prawo karne

• prawo procesowe

Systematyka prawa

Systematyka prawa

Przykładowe gałęzie prawa

Podsumowanie

1.Prawo związane jest z państwem.

2..

Dziękuję z uwagę