Przewód pokarmowy

Biegunka



Biegunka jest zespołem chorobowym wynikającym z

nadmiernej utraty płynów i elektrolitów w stolcu, którego

konsystencja jest zmieniona a częstość oddawania zwiększona.



W okresie wczesnego dzieciństwa ponad 90% przypadków

ostrych stanów biegunkowych stanowią zakażenia bakteryjne

lub wirusowe żołądka lub jelit.

Biegunka

Przyczyny ostrej biegunki



wirusy ( rotawirusy, wirusy enteropatogenne,adenowirusy )



bakterie enteropatogenne ( Salmonella, Shigella,
Escherichia coli, Yersinia, Camphylobacter jejuni,Vibrio
cholerae }



bakterie potencjalnie enteropatogenne ( Klebsiella,
Enterococcus, Staphylococcus )



pasożyty ( Giardia lamblia, Entamoeba histolitica )



nieswoiste stany zapalne



czynniki jatrogenne ( antybiotyki,środki
przeczyszczające,antymetabolity,płyny hiperosmolarne )

Biegunka – rotawirusy

Biegunka

salmonella, lambia

intestinalis

Biegunka

WHO - biegunką u dzieci w wieku 0 - 2 lat nazywamy stan , w którym

dziecko oddaje 3 lub więcej stolców w ciągu 12 godzin lub w tym
czasie jeden płynny stolec zawierający krew, ropę lub śluz.

Podział biegunek

•

ostra

•

przewlekła

Biegunka ostra

•

sekrecyjna

•

absorbcyjna

Podział kliniczny

•

o przebiegu łagodnym

•

o średnim nasileniu

•

biegunki ciężkie

•

biegunki toksyczne

Biegunka

Biegunka sekrecyjna

Wydalanie dużej ilości wodnistego stolca w końcu nie

zawierającego masy kałowej, mimo niepodawania płynów.

Biegunka absorbcyjna ( osmotyczna )

Zatrzymuje się po zaprzestaniu podawania płynów i posiłków.

Często współistnieje hypernatremia.

Biegunka

Każda biegunka prowadzi do

odwodnienia.

Odwodnienie może być :



izotoniczne - strata wody i elektrolitów taka sama , nie ma
przesunięć między płynem zewnątrzkomórkowym a
wewnątrzkomórkowym



hipotoniczne - strata elektrolitów , a praktycznie Na jest większa
niż utrata wody



hipertoniczne- strata wody większa niż elektrolitów

Biegunka

Wybrane
cechy
kliniczne

Postacie odwodnienia

hipotoniczne

izotoniczne

hipertoniczne

Napięcie
skóry

wiotka (+++)

wiotka (+)

ciastowata

Ciemiączko

znacznie
zapadnięte

Zapadnięte

zapadnięte
nieznacznie

Gałki oczne

zapadnięte (++)

zapadnięte (+)

prawidłowe

Napięcie
mięśni

zmniejszone

nieznacznie
zmniejszone

zwiększone,
odruchy
wzmożone

Zachowanie
OUN

letargiczność

senność

apatia lub
podniecenie

Krążenie

wczesne
zaburzenia

średnio
zaburzone

nieznacznie
zaburzone

Wydalanie
moczu

wczesne
zaburzenia

średnio
zaburzone

względnie

Na w
surowicy

poniżej 130

130 - 150

powyżej 150

Biegunka

Parametry oceny

Objawy kliniczne

Wskaźniki
biochemiczne

Objętość płynów

krążących.

Odwodnienie

izotoniczne

hipotoniczne

zaburzenia krążenia i
świadomości do
objawów śpiączki,
wstrząs, utrata napięcia
skóry
znaczne podniecenie
ruchowe do drgawek
włącznie , wzrost
temperatury ciała

zwiększenie stężenia
mocznika, wzrost Ht
powyżej 40%, spadek
masy ciała ponad 5% na
24 h
Na powyżej 150 mmol/l

Hipertoniczne

Stan jonów

wodorowych

Hyperwentylcja

zmniejszenie stężenia
Co2 HCO3 w surowoicy
poniżej 10 mmol/l, Ph
poniżej 7,32

Deficyt jonów

wewnątrzkomórkowy

ch K

HR zwolniona, wiotkość
mięśni,osłabienie
odruchów,powiększenie
obwodu brzucha-
wiotkość

spadek K,wydłużenie
QT, spłaszczenie lub
odwrócenie T, Rtg-
poziomy płyn ów w
jelitach

Homeostaza jonów

Ca

porażenna
objawy ytajonej
tężyczki, tężyczka,
drgawki

Stężenie Ca poniżej 8
mmol/l wzrost stężenia
CO2, HCO3 ponad 25
mmol/l, pH powyżej 7,4

Biegunka

Biegunka

Leczenie

•

wyrównanie niedoborów wody

•

wyrównanie kwasicy

•

wyrównanie niedoborów elektrolitowych

Służą temu :

płyny 0,9% NaCl, 0,45% NaCl, 0,33% NaCl
15% KCl, 7,5% KCl
8,4% NaHCO

3

= masa ciała x 0,3 x BE

płyn pediatryczny, płyn wieloelektrolitowy
gastrolit

Biegunka

Okres leczenia

Kryteria oceny

Okres I ( 0 – 4 h )
Wyrównanie zaburzeń krążenia

Poprawa RR, HR i krążenia
obwodowego. Wzrost przepływu
moczu.powrót do stanu świadomości.

Okres II (4 – 24 h)
Częściowe uzupełnienie niedoborów
płynu zewnątrzkomórkowego i
wyrównanie rkz.

Przyrost masy ciała. Utrzymanie
prawidłowej diurezy.utrzymanie
krążenia. Wyrównanie poziomu
elektrolitów, zwłaszcza Na.
Utrzymanie stężenia mocznika.
Wyrównanie zaburzeń rkz.

Okres III
(wyrównanie niedoborów K)

Utrzymanie przyrostów masy
ciała.Kontrola prawidłowych stężeń
Na, K, rkz,

Okres IV ( 2 – 4 dni , do 2 – 3
tygodni)
Wyrównanie niedoborów białkowych
i energetycznych

Stały wyrównany przyrost masy
ciała. Prawidłowe zachowanie się
czynników osocza.

Biegunka

Nawadnianie doustne- przeciwwskazania

1.

Ciężkie kliniczne objawy odwodnienia

2.

Utrzymujące się utraty płynów w ciężkich
biegunkach sekrecyjnych
choleropodobnych

3.

Ciężkie zakażenia rotawirusem –
zahamowanie transportu czynnego glukozy

4.

Uporczywe wymioty

Biegunka

Żywienie dziecka

Zasada wprowadzania najwcześniej jak to

możliwe, już po 6 – 8 godzinach

1. 6 – 8 godzin – dieta wodna ( ¼ zapotrzebowania dziennego)
A. niemowlęta 150 – 180 ml/kg mc
B. dzieci starsze 100ml/kg mc
2. Elektrolikty, glukoza ( gastrolit, marchwianka- marchew do 70 mg

azotanów na1 kg)

3. Odstawienie od piersi lub częste przystawianie – nie tolerowanym

produktem laktoza

Jeżeli Wasze działania spowodują, że stan

dziecka zmieni się jak na prezentowanych

przeźroczach , to znaczy, że o biegunce

wiecie wystarczająco dużo.