Efektywność transformacji

dużych państw

postkomunistycznych

Statystyczne studium

komparatystyczne

Dotychczasowe badania:

• Porównanie Polski z krajami które

wraz z nią przystąpiły do UE
(Czechy, Węgry)

• Porównanie Polski z krajami „starej

UE” (Niemcy, Hiszpania)

• Stosunkowo mała liczba opracowań

dotyczących dużych państw Europy
Środkowo - Wschodniej

Przesłanki porównania

Polski, Ukrainy i Rumunii

• Liczba ludności
• Trendy demograficzne
• Rozmiary i potencjał gospodarek
• Duży udział rolnictwa w gospodarce
• Komunistyczna przeszłość
• Znaczące rozmiary przemysłu

ciężkiego, (w tym) zbrojeniowego

Różnice

• Rumunia krajem o połowę mniejszym
• Procesy państwowotwórcze na

Ukrainie

• Ukraiński kryzys walutowy i

finansowy ’98

• W Rumunii i na Ukrainie

wolniejsze, łagodniejsze, mniej
konsekwentne i spójne reformy

Obszary porównań

• Wzrost gospodarczy i bogactwo
• Stabilność cen
• Otwartość gospodarek
• Konkurencyjność międzynarodowa

(eksport)

• Bilans handlu zagranicznego
• Bezrobocie

Ogólna charakterystyka

478,16

164,52

141,17

158,42

29,4

64,001

38,13

21,54

46,4

0,00

100,00

200,00

300,00

400,00

500,00

600,00

Poland

Romania

Ukraine

PKB (Billions of USD)
Export (Billions of USD)
Population (Millions)

PKB

(ceny stałe, początek reform = 100%)

0,00

20,00

40,00

60,00

80,00

100,00

120,00

140,00

160,00

180,00

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

S

ta

rt

o

f

tr

an

sf

o

rm

at

io

n

=

1

00

Poland

Romania

Ukraine

PKB per capita (USD)

0,0

2000,0

4000,0

6000,0

8000,0

10000,0

12000,0

14000,0

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

U

S

D

Poland

Romania

Ukraine

CPI (skala logarytmiczna)

0,1%

1,0%

10,0%

100,0%

1000,0%

Poland

Romania

Ukraine

Poland

244,6 553,6 76,7%45,3%36,9%33,2%28,2%19,8%15,0%11,7% 7,3% 10,0% 5,5% 1,9% 0,7% 3,6% 2,1% 1,0% 2,5%

Romania 0,7% 4,2% 230,6 211,2 255,2 136,8 32,2%38,8%154,8 59,1%45,8%45,7%34,5%22,5%15,3%11,9% 9,0% 6,6% 4,8%

Ukraine

4734, 891,2 376,7 80,3%15,9%10,6%22,7%28,2%12,0% 0,8% 5,2% 12,3%10,3%11,6%16,6%

1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

(Eksport + Import)/PKB

0,00%

50,00%

100,00%

150,00%

200,00%

250,00%

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Poland

Romania

Ukraine

Eksport 2007/1992

1392,92%

673,85%

795,54%

0,00%

200,00%

400,00%

600,00%

800,00%

1000,00%

1200,00%

1400,00%

1600,00%

Poland

Romania

Ukraine

L

ev

el

o

f

E

xp

o

rt

2

00

7/

19

92

Bilans h-z w relacji do

PKB

-20,0%

-15,0%

-10,0%

-5,0%

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Poland

Romania

Ukraine

Bezrobocie

0

5

10

15

20

25

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

p

er

ce

n

t

Poland
Romania
Ukraine

Wnioski

• Wszystkie kraje przeszły

restrukturyzację, liberalizację i
otwarły swoje gospodarki (Polska –
liderem)

• Polskę charakteryzuje najmniej

sprawny rynek pracy

• Polska miała najskuteczniejszą

politykę antyinflacyjną

Wnioski c.d.

• Ukraińska gospodarka jest

najbardziej otwarta, Polska
najbardziej konkurencyjna
(najwyższy wzrost i wartość
eksportu)

• Polska odniosła największy sukces

mierzony wzrostem gospodarczym
i poziomem PKB per capita

Kontrowersje

• Głębokie i stosunkowo

konsekwentne reformy były
niezbędne dla polskiej gospodarki

• Niska inflacja okazała się być

bardziej prowzrostowa niż niskie
bezrobocie

Podsumowanie

Transformacja badanych krajów jest
w toku, w ostatnich 2 – 3 latach da się
zaobserwować czynniki destabilizujące:
-rosnące deficyty w h-z
-rosnącą inflację i ekspansję monetarną
-napięcia na rynku pracy
Niezbędne jest kontynuowanie
reform – wtedy globalizacja i
członkostwo w UE pozwolą
kontynuować korzystne trendy