WYPRACOWANIE

KONCEPCJI PRACY

DYPLOMOWEJ

WARSZAWA

2011

Prowadzący

prof. dr hab. Jan Wojnarowski

METODY I TECHNIKI

PISANIA PRACY DYPLOMOWEJ

METODY I TECHNIKI

PISANIA PRACY DYPLOMOWEJ

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

Z A G A D N I E N I A

1. Struktura koncepcji pracy dyplomowej

2. Określenie zakresu rozważań w pracy

dyplomowej

3. Metody i narzędzia badawcze

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

Podstawowa literatura przedmiotu

– Z. Stachowiak, Metodyka i metodologia pisania prac
kwalifikacyjnych, Wyd. AON, Warszawa 2001.
– M. Cieślarczyk, Poradnik metodyczny autorów prac magisterskich,
dyplomowych, podyplomowych, Wyd. AON,
Warszawa 2002.
– Z. Szkutnik, Metodyka pisania pracy dyplomowej, Poznań 2005

- J. Wojnarowski, Jak rozwiązać problem badawczy (uproszczona
metodologia), Warszawa 2006

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

ZAGADNIENIE 1.

STRUKTURA KONCEPCJI PRACY

DYPLOMOWEJ

1.1. Fazy wypracowania pracy dyplomowej

/ faza określania (diagnozy), przygotowania badań:

- rozpoznanie problemu badawczego

i sformułowanie

tematu pracy

- uzasadnienie wyboru tematu pracy

- sformułowanie założeń metodologicznych

(przedmiotu,

celu, problemu i pytań badawczych, określenie

hipotezy roboczej,

ustalenie ograniczeń czasowo-przestrzennych,

wskazanie metod

badawczych, narzędzi i terenu badań)

- określenie źródeł podejmowanych rozważań

- zaproponowanie konstrukcji pracy magisterskiej

Uwaga: opracowani tej fazy możliwe jest po gruntownym

zapoznaniu

się z literaturą przedmiotu badań

5/23

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

b/ faza poszukiwań – badań właściwych

- konkretyzacja koncepcji pracy
magisterskiej
- dalsze gromadzenie informacji dot.
problemu
badawczego
- poszukiwanie nowych rozwiązań
- wybór ostatecznej wersji koncepcji pracy
magisterskiej

Uwaga: faza ta wymaga dedukcyjnego
myślenia

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

c/ faza realizacji pracy magisterskiej

- przedstawienie promotorowi materiału badawczego

- wykazanie się znajomością cytowanej literatury

- orientacja w wykładanych przedmiotach kształcenia

- wykazanie związków i zależności między zebranymi
informacjami, pozwalającymi wyjaśnić zjawiska oraz
połączyć istotne fakty

- sformułowanie ocen i uogólnień i wniosków z
przeprowadzonych
badań

Uwaga: faza ta charakteryzuje się możliwością
weryfikacji
przyjętych założeń i hipotezy roboczej

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

ZAGADNIENIE 2.

OKREŚLENIE ZAKRESU ROZWAŻAŃ

2.1. Rozważania badawcze (poznawcze) podjęte
w pracy
dyplomowej powinny być ściśle
umiejscowione
(sprecyzowane, ograniczone). Odbywa się to
przez
sprecyzowanie

podmiotu pracy, przedmiotu

(treści) pracy

przestrzeni badawczej i czasu rozważań.

2.2.

Podmiot pracy

wynika z jej tematu. Są nim

zwykle obiekty poddawane badaniom
-rozważaniom.

9/23

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

2.3.

Przedmiot pracy

to wszystko to co może być

objęte procesem
poznania (dociekań), a więc: fakty i zjawiska,
metody badawcze,
instrumenty polityki, idee, procedury itp.

2.4.

Zakres przestrzenny dociekań

podejmowanych w

pracy dyplomowej

podporządkowany jest problematyce badań.
Zwykle jest to obszar funkcjonowania
podmiotu (terytorium: lokalne, krajowe,
regionalne itp.) lub też przestrzegania
porównań

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

2.5.

Zakres czasowy

dociekań w

pracy dyplomowej

określa i
ustala granice czasowe odtwarzanej i
objaśnionej
rzeczywistości ( np.społecznej, politycznej ).
Jest on podporządkowany potrzebom
wynikającym
z formuły

problemu badawczego

2.6. Precyzyjne ustalenie zakresu rozważań w pracy
magisterskiej

pozwala na uniknięcie rozbieżności pomiędzy

tematem

treścią

pracy.

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

ZAGADNIENIE 3.

METODY I NARZĘDZIA BADAWCZE

3.1. Realizacja założonego celu pracy dyplomowej oraz rozwiązanie
problemów badawczych (głównego i szczegółowych) wymaga stosowania
ściśle określonych metod, technik i procedur badawczych.

3.2. Podczas pisania

prac magisterskich

mogą być stosowane następujące

metody badawcze

Metoda analizy

Metoda syntezy,

Metoda indukcji,

Metoda dedukcji

Metoda redukcji,

Metoda abstrakcji,

Metoda weryfikacji,

Metoda analogii itp.

Najczęściej stosowanymi są metody:

analizy, syntezy, indukcji, dedukcji

i analogii.

12/23

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

3.3. Najczęściej stosowanymi

technikami badawczymi

pracach dyplomowych

są:

Badania kwestionariuszowe,

Badania ankietowe,

Wywiad z ekspertem,

Obserwacja,

Test itp.

3.4.

Procedury

badawcze w pracach dyplomowych to przyjęty przez studenta

(zwykle jest to sugestia promotora) sposób lub tok (tryb) postępowania.
Powinien on być przede wszystkim:

–

rzetelny,

–

logiczny,

–

chronologiczny,

–

skategoryzowany,

–

prosty,

–

przejrzysty,

–

komunikatywny

13/23

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

3.4. Charakterystyka metod badawczych

3.4.1.

Metoda analizy

– oparta jest na operacji

myślowej
polegającej na rozłożeniu
badanej całości
(faktu, zjawiska,procesu,
przedmiotu) na części
składowe i badaniu każdej
części osobno lub
na wykryciu składników
albo na myślowym
rozczłonkowaniu za pomocą
logicznej
abstrakcji.

14/23

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

3.4.2. Badania przy wykorzystaniu

metody analizy

polegają na prowadzeniu

dociekań:

„od prostego do złożonego”,

„od znanego do nieznanego”.

Rozróżnia się:
A.

Analizę elementarną

(opisową) – jest zabiegiem przygotowującym

analizę przyczynową.
B.

Analizę przyczynową

(funkcyjną) – bada związki między poszczególnymi

składnikami
C.

Analizę krytyczną

– bada stosunki logiczne.

D. Analizę ilościową i jakościową

UWAGA!

UWAGA! W pracy dyplomowej najczęściej występuje
„analiza krytyczna
literatury przedmiotu i materiałów
źródłowych.”

15/23

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYTPLOMOWEJ

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYTPLOMOWEJ

3.4.3.

Metoda syntezy

– oparta jest na

operacji myślowej

polegającej na

składaniu, zestawianiu, ujmowaniu czegoś jako całości

odtwarzaniu na podstawie wyników analizy.

Synteza to

łączenie różnych pojęć w jedno i poszczególnych części
w jedną całość.

Opiera się na kojarzeniu.

3.4.4. Rozróżnia się:

Syntezę elementarną

– polega na odwróceniu analizy, jest sprawdzeniem

analizy. Pełni rolę pomocniczą.

Syntezę przyczynową

– wykorzystuje składniki uzyskane z analizy, ale

podąża inną drogą niż analiza (stosuje inne
skojarzenia) dostarczając nowych, czasami
nieoczekiwanych wyników. Ma charakter twórczy
– jest typem myślenia (syntetycznego).

UWAGA!

pracy dyplomowej

najczęściej służy do

scalenia wniosków

uzyskanych z analizy.

Służy do

formułowania nowych tez.

16/23

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

3.4.5. Metody

indukcji

dedukcji

– są

funkcjami myślenia

Polegają na

wnioskowaniu.

Są to metody przeciwstawne sobie,

które się wzajemnie dopełniają.

„Nie ma indukcji bez

dedukcji, jak i dedukcji bez indukcji.”

Przy

indukcji

przesłanki

wynikają z

wniosku.

Przy

dedukcji

konkluzja

wynika z

przesłanek.

Indukcja – wyciąganie wniosków z obserwacji zjawisk (od szczegółów do ogółu,
od faktów do syntezy.

Dedukcja – porządkowanie faktów i wyciąganie wniosków

17/23

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

3.4.6.

Indukcja

– buduje

racje,

czyli

to co wynika z czegoś.

Stosowana jest w

pracy dyplomowej

zwykle do

„wnioskowania

przez analogię”

oraz

„rozumowania statystycznego.”

3.4.7.

Dedukcja

– snuje swe wnioski przechodząc

od racji

do następstwa

– a więc

tego co wynika.

pracy dyplomowej

stosowana jest zwykle do formułowania,

rejestrowania i porządkowania

aksjomatów

(pewników, prawd)

definicji

oraz wywodzenia z nich pewnych

twierdzeń

(z uzyskanych wyników badań).

18/23

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

3.4.8.

Metoda analogii

– oparta jest

na rozumowaniu

polegającym na

przenoszeniu twierdzeń

dotyczących jednego zjawiska

na inne,

na podstawie

zachodzących między nimi

podobieństw.

Analogia

jest przypadkiem

„ wnioskowania pośredniego”

mieszczącego się między indukcją i dedukcją.

3.4.9.

Podstawą analogii

jest

przenoszenie spostrzeżeń z jednego przedmiotu na

drugi,

wyliczaniu cech podobnych posiadanych przez porównywane

przedmioty,

przy zachowaniu wymogu typowości porównywalnych cech

oraz jednotypowości porównywalnych przedmiotów.

19/23

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

3.4.10.

Analogia

polega na dostrzeganiu

różnic

podobieństw

(porównywalnych,

ocenianych zjawisk) oraz usystematyzowaniu otrzymanych wyników.

UWAGA!

Przy rozumieniu

analogii

pomocnym jest przysłowie

„Nie otwierać

otwartych drzwi.”

20/23

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

WYPRACOWANIE KONCEPCJI

PRACY DYPLOMOWEJ

UKŁAD KONCEPCJI PRACY DYPLOMOWEJ

1. Strona tytułowa
2. Spis treści
3. Wstęp
4. Osnowa (rozdziały) z przypisami
5. Zakończenie
6. Bibliografia
7. Spis użytych skrótów (fakultatywnie)
8. Wykaz załączników