1

Zbigniew Nęcki

„Komunikowanie interpersonalne.”

Rozdział V
„Komunikowanie niewerbalne.”

2

Dziesięć rodzajów zjawisk

niewerbalnych aktów komunikacji:

1) Gestykulacje.
2) Wyraz mimiczny twarzy.
3) Dotyk i kontakt fizyczny w zróżnicowanej gamie.
4) Wygląd fizyczny ciała.
5) Dźwięki paralingwistyczne.
6) Kanał wokalny.
7) Spojrzenia i wymiana spojrzeń, kontakt wzrokowy.
8) Dystans fizyczny między rozmówcami.
9) Pozycja ciała w trakcie rozmowy.
10) Organizacja środowiska w skali osobistej
i publicznej.

Z. Nęcki, Komunikowanie interpersonalne, rozdz. V. ,s. 136 -137., oprac. Agnieszka

Ochwat

3

Klasyfikacja Scherera i

Wallbotta

(1985)

Cztery funkcje aktów

niewerbalnych:

1) Semantyczna.
2) Syntaktyczna.
3) Pragmatyczna.
4) Funkcja regulacji

konwersacji.

Z. Nęcki, Komunikowanie interpersonalne, rozdz. V. ,s. 137., oprac.

Agnieszka Ochwat

4

Klasyfikacja Knappa

(1978)

1) Przetwarzanie.
2) Zastąpienie (substytucja).
3) Regulacja konwersacji.
3) Akcentowanie tekstu mówionego.
4) Maskowanie.

Z. Nęcki, Komunikowanie interpersonalne, rozdz. V. ,s. 138-139., oprac. Agnieszka Ochwat

5

Klasyfikacja Ekmana i Friesena

(1978)

1) Emblematy.
2) Ilustratory.
3) Wskaźniki emocji.
4) Regulatory

konwersacyjne.

5) Adaptatory.

Z. Nęcki, Komunikowanie interpersonalne, rozdz. V. ,s. 140., oprac.
Agnieszka Ochwat

6

Klasyfikacja Judy Burgoon

Sygnały:

1) Afiliacji.

2) Zaufania.

3) Dominacji, przewagi.

4) Grożenia, gotowości do walki.

5) Pobudzenia seksualnego.

Z. Nęcki, Komunikowanie interpersonalne, rozdz. V. ,s. 142., oprac. Agnieszka Ochwat

7

6) Sygnały nadmiernego

pobudzenia

emocjonalnego, szoku.

7) Sygnały dążenia do

pogłębiania lub spłycenia

kontaktu

interpersonalnego.

8) Zachowania niewerbalne.

Z. Nęcki, Komunikowanie interpersonalne, rozdz. V. ,s. 143-144., oprac. Agnieszka Ochwat

8

RÓWNANIE INTYMNOŚCI ARGYLE’A

Zdaniem Michaela Argyle’a jedną

z najważniejszych funkcji, jaką pełni

wymiana bezsłowna, jest funkcja utrzymania

stopnia intymności interpersonalnej na

poziomie odpowiednim dla danego poziomu
rozwoju znajomości. W stosunkach bardzo

formalnych sygnały niewerbalne służą

podtrzymywaniu dystansu, w stosunkach

bardzo bliskich – zmniejszeniu dystansu i

utrzymaniu głębokiej intymności.

Z. Nęcki, Komunikowanie interpersonalne, rozdz. V. ,s. 144., oprac. Agnieszka Ochwat

9

Argyle rozpatruje cztery typy zachowań:

1) Wymianę spojrzeń.
2) Dystans fizyczny.

3) Uśmiech.
4) Rodzaj tematu, o którym się rozmawia.

Formuła intymności Argyle’a:
poziom intymności = (ilość uśmiechów + długość
spojrzeń wzajemnych + dystans fizyczny + intymność
tematów)

Z. Nęcki, Komunikowanie interpersonalne, rozdz. V. ,s. 144-145., oprac. Agnieszka Ochwat

10

MODEL ZAANGAŻOWANIA NIEWERBALNEGO

PATTERSONA

Zachowania mające wpływ na wskaźnik

zaangażowania niewerbalnego:

1) Dystans fizyczny.
2) Dotyk fizyczny.
3) Kąt patrzenia.
4) Wymiana spojrzeń.
5) Pozycja ciała.

Z. Nęcki, Komunikowanie interpersonalne, rozdz. V. ,s. 145., oprac. Agnieszka Ochwat

11

Zachowania niewerbalne a

dominacja

Cztery sygnały dominacji wyróżnione przez Henley i Sean:
1) Dotykanie rozmówcy w ramię, chwytanie za łokieć.
2) Wskazywanie palcem w kierunku głowy partnera (grożący

gest ojca).

3) Zbliżenie się na odległość 25 cm - „inwazja w przestrzeń

osobistą”.

4) Nachylenie się w pozycji stojącej nad osobą siedzącą.

Z. Nęcki, Komunikowanie interpersonalne, rozdz. V. ,s. 148., oprac. Agnieszka Ochwat

12

Kontakt dotykowy

Podział kontaktu dotykowego ze względu na jego

funkcje

wg Heslina (1974) :

1) Dotyk funkcjonalno-profesjonalny.
2) Dotyk grzecznościowo-rytualny.
3) Dotyk przyjacielsko-koleżeński.
4) Dotyk miłosno-intymny.
5) Dotyk seksualno-pobudzający.

Z. Nęcki, Komunikowanie interpersonalne, rozdz. V. ,s. 152-153., oprac. Agnieszka Ochwat

13

Spojrzenia i kontakt

wzrokowy

Funkcje kontaktu

wzrokowego dotyczą:

1)

Regulowaniu przebiegu
komunikacji.

2)

Organizowaniu
sprzężenia zwrotnego.

3)

Ekspresji emocji.

4)

Definiowaniu relacji
interpersonalnej.

Z. Nęcki, Komunikowanie interpersonalne, rozdz. V. ,s. 157., oprac. Agnieszka Ochwat

14

k o n i e c

Dziękuję za uwagę i zachęcam do samodzielnej

lektury omówionych zagadnień.