Medycyna Fizykalna i rehabilitacja
Medycyna fizykalna i rehabilitacja
MFR
obejmuje rozpoznanie i leczenie zaburzeń
anatomicznych i czynnościowych
Model rehabilitacyjny różni się od tradycyjnego
Większy nacisk na pokonywanie
niepełnosprawności
niż na leczenie choroby
MFR
cechuje się podejściem
interdyscyplinarnym
celem procesu rehabilitacyjnego
poprawa funkcji
pokonywanie swojej
niepełnosprawności
leczenie interdyscyplinarne
Terminologia przyjęta przez
Światową Organizację Zdrowia
(WHO)
w Genewie w 1980
inwalidztwo –
niekorzystne dla jednostki ograniczenie ról
życiowych
w sposób uznany za normalny (zgodny z wiekiem, płcią, oraz
czynnikami społecznymi i kulturowymi) utrata funkcji
psychofizycznych, fizjologicznych lub anatomicznych
kalectwo –
trwałe uszkodzenie narządu spowodowane
chorobą, urazem lub wadę wrodzoną
niepełnosprawność –
niezdolność do wykonywania
pewnych czynności dnia codziennego
upośledzenie –
utrata sprawnego funkcjonowania w
niezmodyfikowanym środowisku
upośledzenie wynika z kalectwa lub inwalidztwa
Program przyjęty przez WHO
wprowadził postępowanie wobec tych grup
Zapobieganie –
oznacza działanie nie
dopuszczające do powstania kalectwa fizycznego,
psychicznego a jeśli już zaistniało nie dopuścić aby
prowadziło do stałego ograniczenia funkcjonowania
Rehabilitacja –
proces prowadzący do
optymalnego poziomu funkcjonowania (fizycznego,
umysłowego, społecznego)
Wyposażenie w środki umożliwiające przystosowanie się
do życia w nowych warunkach
Rehabilitacja to przemyślany, skoordynowany i dobrze
zorganizowany proces leczenia, usprawniania, nauczania,
zatrudniania i przystosowania do normalnego
współistnienia ludzi
Metody rehabilitacji
Rehabilitacja medyczna (lecznicza)
farmakologiczna, psychologiczna, fizykalna
Rehabilitacja społeczna
umożliwia naukę,
poruszanie się w środowisku (dom, ulica)
Rehabilitacja zawodowa –
dobrze dobrane
czynności do możliwości pacjenta
Zespół interdyscyplinarny
(dietetyk, terapeuta
zajęciowy, lekarz fizjoterapeuta, fizjoterapeuta, protetyk,
ortotyk (urządzenia wspomagające funkcje narządu
ruchu), psycholog,terapeuta rekreacyjny, pielęgniarka
rehabilitacyjna, pracownik socjalny, foniatra, specjalista
służący radą w wyborze zawodu, inni (dentysta, kapłan,
specjaliści od terapii z udziałem zwierząt, farmaceuta,
audiolog)
Kierunki rozwoju
rehabilitacja populacji geriatrycznej
likwidacja bólu
metody fizykalne
Ból
nieprzyjemna reakcja czuciowa i emocjonalna na
bodziec związany z ostrym lub potencjalnym
uszkodzeniem tkanek
Ból
ostry - ostrzega organizm o uszkodzeniu
Ból przewlekły –
nie jest objawem lecz stanowi chorobę
o pewnych cechach charakterystycznych
Metody
które pozwalają ograniczyć
ból
i związany z nim
lęk
można podzielić
na
metody psychologiczne
relacje pacjent –lekarz relaksacja
muzykoterapia hipnoza
metody farmakologiczne
premedykacja znieczulenie
metody fizyczne
elektroanalgezja diadynamoterapia akupunktura
magnetostymulacja
Metody fizykalne
traktujemy tak jak recepty (rodzaj zabiegu, miejsce, czas,
liczbę)
termoterapia
ciepło –
(relaksacja mięśni, wzmaga rozciągliwość
kolagenu, nasila obrzęk) Diatermia krótkofalowa,
mikrofalowa, ultradźwięki, gorące okłady solux
zimno –
(zmniejsza obrzęk, przez 24 -28 godzin, potem
ciepło)
parafinoterapia
światłolecznictwo
Elektroterapia
przezskórna stymulacja nerwów TENS
elektroanalgezja
elektroakupunktura
diadynamoterapia
prądy interferencyjne
diatermia krótkofalowa
magnetostymulacja
Przeciwwskazania bezwzględne
do stosowania fizykoterapii
rozrusznik serca (elektroniczne implanty)
ciąża
czynna gruźlica
choroba nowotworowa
krwawienia
udar mózgu
urazy głowy
bezpośrednio po zabiegu operacyjnym
zaburzenia rytmu sercz
po przeszczepach
Magnetostymulacja
oddziaływanie polem magnetycznym
o wartości indukcji w przedziale
30 – 70 μT
porównywalne z indukcją pola geomagnetycznego
Indukcja magnetyczna 1000 razy mniejsza od średniej
indukcji zmiennego pola magnetycznego stosowanego w
magnetoterapii
Najnowocześniejsze urządzenie tego rodzaju w świecie
to Viofor JPS
W metodzie JPS
istotną rolę odgrywają odpowiednio dobrane
sygnały elektryczne
Sygnały te, w cewkach aplikacyjnych, zamieniane zostają
w
sygnały magnetyczne.
Prof. F. Jaroszyk projektując ich kształt i przebieg
wykorzystał zjawiska biofizyczne występujące podczas
oddziaływania wolnozmiennych pól magnetycznych
z żywą materią:
efekt
elektrodynamiczny
jonowego rezonansu cyklotronowego
magnetomechaniczny
Efekt elektrodynamiczny
zmienne pole magnetyczne działając na żywą
tkankę powoduje pojawienie się w tej tkance
zmiennego pola elektrycznego oraz prądu
indukcyjnego tak zwanych prądów wirowych
Oznacza to, że cząstki i cząsteczki
obdarzone ładunkiem elektrycznym
zaczynają poruszać się po torach kołowych
Efekt
jonowego rezonansu
cyklotronowego
zjawisko to wystąpi jeśli składowa
magnetyczna zmiennego pola
elektromagnetycznego jest równoległa do
stałego zewnętrznego pola magnetycznego
wtedy następuje rezonansowe
pochłanianie tych fal zwane
jonowym rezonansem
cyklotronowym
skutek: wzrost liczby uwalnianych jonów wapnia
miejsce występowania: błona komórkowa
Wynikiem jego działania jest zwiększona
przepuszczalność błon półprzepuszczalnych
oraz wpływ na elektroosmotyczne procesy
fizjologiczne
zwiększa się ilość wapnia w komórce
uaktywnia pompa sodowo potasowa
zwiększa się transport jonów przez błonę komórkową
zwiększa się absorpcja białek
Efekt
magnetomechaniczny
cząsteczki posiadające moment
magnetyczny
(obdarzone nieskompensowanymi spinami)
w zmiennym polu magnetycznym mogą się
przemieszczać
Zwiększenie aktywności
enzymatycznej
i procesów oksydoredukcyjnych
(efekt biochemiczny)
poprawa dotlenienia tkankowego
poprawa czynności elektrycznej nerwu
poprawa krążenia
efekty regeneracyjne
Pola magnetyczne w
stomatologii
likwiduje ból
wspomaga leczenie przeciwzapalne
sprzyja regeneracji tkanki kostnej
działa przeciwobrzękowo
stabilizuje układ nerwowy
wspomaga leczenie powikłań
Jama ustna
pełni funkcję poznawczą, odgrywa rolę w
ekspresji mówienia doznawania
przyjemności
manipulacje związane z zabiegami
stomatologicznymi nie są obojętne i budzą
podświadomy opór pacjentów
.
Obszar intymny
Wokół każdego człowieka znajduje się 45
centymetrowy obszar intymny
naruszyć go mogą jedynie osoby będące w
bliskim kontakcie psychicznym
Przy każdej wizycie, stomatolog – obca osoba,
przekracza granice prywatności
.
Początki medycyny fizykalnej
1890 wprowadzenie diatermii terapeutycznej
jest to głębokie działanie ciepła (wzbudzone przez
promieniowanie krótkofalowe
W 1947 r –
Fizjoterapia
(od greckiego słowa „physio”
czyli natura