Pierwotniaki tkanek

Pierwotniaki tkanek

Pneumocystis carinii

Pneumocystis carinii

Toxoplasma gondi

Toxoplasma gondi

Naegleria fowlerii

Naegleria fowlerii

Leishmania donovani

Leishmania donovani

Trypanosoma cruzi

Trypanosoma cruzi

Pneumocystis carini

Pneumocystis carini

Kosmopolityczny pierwotniak układu

Kosmopolityczny pierwotniak układu

oddechowego ludzi i zwierząt

oddechowego ludzi i zwierząt

U niemowląt i osób wyniszczonych lub z

U niemowląt i osób wyniszczonych lub z

zaburzeniami odporności wywołuje

zaburzeniami odporności wywołuje

śródmiąższowe zapalenie płuc

śródmiąższowe zapalenie płuc

Pneumocystis carinii zalicza się do

Pneumocystis carinii zalicza się do

zarodnikowców (oprócz zwykłych

zarodnikowców (oprócz zwykłych

podziałów komórki występują również

podziałów komórki występują również

podziały wielokrotne –sporogoniczne-

podziały wielokrotne –sporogoniczne-

prowadzą do wykształcenia spor)

prowadzą do wykształcenia spor)

Pneumocystis carini

Pneumocystis carini

Spory są kuliste

Spory są kuliste

We wnętrzu spory 4 - 8

We wnętrzu spory 4 - 8

trofozoitów

trofozoitów

Trofozoity mają kształt zmienny

Trofozoity mają kształt zmienny

Pneumocystis carini

Pneumocystis carini

Występuje prawdopodobnie na

Występuje prawdopodobnie na

całym świecie, chociaż większość

całym świecie, chociaż większość

przypadków opisano w Ameryce

przypadków opisano w Ameryce

Północnej i Australii

Północnej i Australii

Powszechne postacie

Powszechne postacie

bezobjawowe u ludzi i zwierząt

bezobjawowe u ludzi i zwierząt

Pneumocystis carini

Pneumocystis carini

Przenosi się drogą inhalacyjną

Przenosi się drogą inhalacyjną

U niemowląt okres wylegania 1-2 miesiące

U niemowląt okres wylegania 1-2 miesiące

W okresie zwiastunów występuje apatia,

W okresie zwiastunów występuje apatia,

brak

brak

łaknienia, utrata masy ciała

łaknienia, utrata masy ciała

Następnie: niewydolność oddechowa,

Następnie: niewydolność oddechowa,

duszność, sinica, przyspieszona liczba

duszność, sinica, przyspieszona liczba

oddechów przy nieznacznym kaszlu i stanie

oddechów przy nieznacznym kaszlu i stanie

podgorączkowym

podgorączkowym

Pneumocystis carini

Pneumocystis carini

W RTG-nacieczenie miąższu w postaci

W RTG-nacieczenie miąższu w postaci

motyla na wysokości wnęk, a w okresie

motyla na wysokości wnęk, a w okresie

późniejszym rozległe ogniska zagęszczenia

późniejszym rozległe ogniska zagęszczenia

i przejaśnienia miąższu

i przejaśnienia miąższu

Leukocytoza, wysokie OB.,

Leukocytoza, wysokie OB.,

hipogammaglobulinemia, hiperalfa i beta –

hipogammaglobulinemia, hiperalfa i beta –

globulinemia

globulinemia

Prawidłowe ilości albumin

Prawidłowe ilości albumin

Śmiertelność w nie leczonych przypadkach

Śmiertelność w nie leczonych przypadkach

wynosi 20 – 60%

wynosi 20 – 60%

Pneumocystis carini

Pneumocystis carini

Rozpoznanie

Rozpoznanie

Trofozoity i spory w plwocinie,

Trofozoity i spory w plwocinie,

materiale pobranym z głośni, z

materiale pobranym z głośni, z

dolnych dróg oddechowych, z

dolnych dróg oddechowych, z

tkanki płucnej, popłuczyn z żołądka

tkanki płucnej, popłuczyn z żołądka

Preparaty barwione, badania

Preparaty barwione, badania

immunologiczne

immunologiczne

Pneumocystis carini

Pneumocystis carini

Leczenie

Leczenie

Biseptol i leczenie objawowe

Biseptol i leczenie objawowe

Toxoplasma gondii

Toxoplasma gondii

Kosmopolityczny pierwotniak

Kosmopolityczny pierwotniak

pasożytujący wewnątrzkomórkowo w

pasożytujący wewnątrzkomórkowo w

różnych tkankach człowieka i wielu

różnych tkankach człowieka i wielu

zwierząt

zwierząt

Rozmnażanie płciowe przebiega w

Rozmnażanie płciowe przebiega w

komórkach nabłonkowych błony śluzowej

komórkach nabłonkowych błony śluzowej

jelita cienkiego kota domowego

jelita cienkiego kota domowego

Rozmnażanie bezpłciowe bezpłciowo w

Rozmnażanie bezpłciowe bezpłciowo w

różnych komórkach narządów i

różnych komórkach narządów i

monocytach przez wytwarzanie w obrębie

monocytach przez wytwarzanie w obrębie

trofozoitu dwóch komórek potomnych

trofozoitu dwóch komórek potomnych

Toxoplasma gondii

Toxoplasma gondii

Występuje w postaci:

Występuje w postaci:

trofozoity

trofozoity

zwane

zwane

:

:

endozoity (tachyzoity), bradyzoity (cystozoity)

endozoity (tachyzoity), bradyzoity (cystozoity)

Trofozoity są kształtu sierpowatego,

Trofozoity są kształtu sierpowatego,

łukowatego lub owalnego

łukowatego lub owalnego

cysty zawierającej

cysty zawierającej

cystozoity (bradyzoity)

cystozoity (bradyzoity)

W kale kota występują oocysty

W kale kota występują oocysty

W każdej oocyście występują 2 sporocysty

W każdej oocyście występują 2 sporocysty

zawierające

zawierające

sporozoity.

sporozoity.

Toxoplasma gondii

Toxoplasma gondii

Postacie inwazyjne dla kota:

Postacie inwazyjne dla kota:

Tachyzoity, bradyzoity lub sporozoity

Tachyzoity, bradyzoity lub sporozoity

dostające się per os w narządach i

dostające się per os w narządach i

mięśniach upolowanych drobnych

mięśniach upolowanych drobnych

zwierząt

zwierząt

sporozoity z innym pokarmem

sporozoity z innym pokarmem

zanieczyszczonym kałem zarażonego

zanieczyszczonym kałem zarażonego

kota

kota

Toxoplasma gondii

Toxoplasma gondii

Postacie inwazyjne dla człowieka:

Postacie inwazyjne dla człowieka:

Tachyzoity

Tachyzoity

w w pseudocystach

w w pseudocystach

,

,

bradyzoity

bradyzoity

w cystach lub sporozoity

w cystach lub sporozoity

dostające się z pokarmem pochodzenia

dostające się z pokarmem pochodzenia

zwierzęcego

zwierzęcego

sporozoity

sporozoity

w sporocystach z pokarmem

w sporocystach z pokarmem

zanieczyszczonym kałem zarażonego

zanieczyszczonym kałem zarażonego

kota

kota

przez łożysko

przez łożysko

drogą kontaktu bezpośredniego

drogą kontaktu bezpośredniego

(uszkodzona skóra)

(uszkodzona skóra)

przez transfuzje krwi lub przeszczepy

przez transfuzje krwi lub przeszczepy

Toxoplasma gondii

Toxoplasma gondii

Pasożyt wnika do makrofagów,

Pasożyt wnika do makrofagów,

komórek siateczki lub śródbłonka i

komórek siateczki lub śródbłonka i

monocytów, następnie do węzłów

monocytów, następnie do węzłów

chłonnych, mięśni poprzecznie

chłonnych, mięśni poprzecznie

prążkowanych i gładkich, OUN,

prążkowanych i gładkich, OUN,

rdzenia kręgowego, gałki ocznej i

rdzenia kręgowego, gałki ocznej i

innych narządów

innych narządów

Cysty utrzymują się w organizmie

Cysty utrzymują się w organizmie

żywiciela do końca życia.

żywiciela do końca życia.

TOKSOPLAZMOZĘ dzielimy na

TOKSOPLAZMOZĘ dzielimy na

wrodzoną i nabytą, ostrą i

wrodzoną i nabytą, ostrą i

przewlekłą

przewlekłą

Dawniej uważano, że postać

Dawniej uważano, że postać

wrodzona przebiega z wodogłowiem

wrodzona przebiega z wodogłowiem

, zapaleniem siatkówki i

, zapaleniem siatkówki i

naczyniówki oraz zwapnieniami

naczyniówki oraz zwapnieniami

wewnątrzmózgowymi (triada

wewnątrzmózgowymi (triada

Pinkertona), ale obecnie uważa się,

Pinkertona), ale obecnie uważa się,

że przypomina postać nabytą

że przypomina postać nabytą

Toxoplasma gondii

Toxoplasma gondii

OSTRA

OSTRA

Zespół zapalenia węzłów

Zespół zapalenia węzłów

chłonnych

chłonnych

Brzuszna (wątroba, śledziona lub

Brzuszna (wątroba, śledziona lub

węzły chłonne krezki)

węzły chłonne krezki)

Płuc

Płuc

Mięśnia sercowego

Mięśnia sercowego

Zapalenie mózgu

Zapalenie mózgu

Toxoplasma gondii

Toxoplasma gondii

PRZEWLEKŁA

PRZEWLEKŁA

Zapalenie siatkówki i naczyniówki

Zapalenie siatkówki i naczyniówki

Nawracające stany podgorączkowe

Nawracające stany podgorączkowe

Bóle głowy, stawów, mięśni

Bóle głowy, stawów, mięśni

Obrzmienie węzłów chłonnych

Obrzmienie węzłów chłonnych

Hepatosplenomegalia

Hepatosplenomegalia

Endometritis

Endometritis

Poronienia

Poronienia

Encefalopatie

Encefalopatie

Psychozy

Psychozy

Toxoplazma gondi

Toxoplazma gondi

Toxoplazmoza wrodzona ujawnia

Toxoplazmoza wrodzona ujawnia

się 1/2 do 1/3 dzieci matek z

się 1/2 do 1/3 dzieci matek z

pierwotną toxoplazmoza w ciąży

pierwotną toxoplazmoza w ciąży

Ryzyko zarażenia płodu wzrasta

Ryzyko zarażenia płodu wzrasta

wraz z trwaniem ciąży, do 90% w

wraz z trwaniem ciąży, do 90% w

ostatnich tygodniach ciąży

ostatnich tygodniach ciąży

Toxoplazma gondi

Toxoplazma gondi

Ryzyko uszkodzenia (obumarcia)

Ryzyko uszkodzenia (obumarcia)

zarodka oraz ciężkiej choroby

zarodka oraz ciężkiej choroby

płodu i noworodka zmniejsza się

płodu i noworodka zmniejsza się

w miarę trwania ciąży co oznacza

w miarę trwania ciąży co oznacza

że jeżeli matka zarazi się w III

że jeżeli matka zarazi się w III

trymestrze ciąży to istnieje

trymestrze ciąży to istnieje

mniejsze prawdopodobieństwo

mniejsze prawdopodobieństwo

powstania zmian u płodu

powstania zmian u płodu

Wykrywanie

Wykrywanie

w płynie mózgowo-

w płynie mózgowo-

rdzeniowym, węzłach chłonnych,

rdzeniowym, węzłach chłonnych,

szpiku kostnym, wodach płodowych.

szpiku kostnym, wodach płodowych.

Odczyny :

Odczyny :

Sabina-Feldmana,

Sabina-Feldmana,

imunnoflorescencja pośrednia, ELISA.

imunnoflorescencja pośrednia, ELISA.

Toxoplasma gondii

Toxoplasma gondii

Największe znaczenie

Największe znaczenie

- badania

- badania

immunologiczne

immunologiczne

P/ciała przeciw toxoplazmie

P/ciała przeciw toxoplazmie

Antygenu

Antygenu

DNA

DNA

Określa się IgG,IgM, IgA

Określa się IgG,IgM, IgA

NAEGLERIA FOWLERII

NAEGLERIA FOWLERII

występuje w płynie mózgowo-

występuje w płynie mózgowo-

rdzeniowym

rdzeniowym

POSTAĆ TROFOZOITU I CYSTY,

POSTAĆ TROFOZOITU I CYSTY,

wywołuje ostre pierwotne pełzakowe

wywołuje ostre pierwotne pełzakowe

zapalenie mózgu i opon mózgowo-

zapalenie mózgu i opon mózgowo-

rdzeniowych (PAM)

rdzeniowych (PAM)

Naegleria fowleri

Trofozoit pełzakowy i wiciowaty

Trofozoit pełzakowy i wiciowaty

oraz postać cysty

oraz postać cysty

Zarażenie prawdopodobnie

Zarażenie prawdopodobnie

postacią cysty i trofozoitu

postacią cysty i trofozoitu

(zarażenie w środowisku wodnym)

(zarażenie w środowisku wodnym)

Zarażenie przez jamę nosowo-

Zarażenie przez jamę nosowo-

gardłową, przez kość sitową

gardłową, przez kość sitową

wzdłuż nerwów wzrokowych

wzdłuż nerwów wzrokowych

Objawy:

Objawy:

Bóle głowy

Bóle głowy

Gorączka

Gorączka

Brak łaknienia

Brak łaknienia

Nudności

Nudności

Wymioty

Wymioty

Halucynacje, senność lub

Halucynacje, senność lub

pobudzenie

pobudzenie

Zaburzenia wzroku, smaku, węchu

Zaburzenia wzroku, smaku, węchu

Porażenie nerwów czaszkowych

Porażenie nerwów czaszkowych

Naegleria fowleri

Naegleria fowleri

NEGLERIOZA

NEGLERIOZA

Objawy chorobowe po 5-7 dniach

Objawy chorobowe po 5-7 dniach

po kąpieli

po kąpieli

Wykrywanie

Wykrywanie

Płyn mózgowo-rdzeniowy

Płyn mózgowo-rdzeniowy

Plwocina

Plwocina

Leczenie niedostatecznie

Leczenie niedostatecznie

opracowane

opracowane

Leishmania donovani

Leishmania donovani

leiszmanioza trzewna

leiszmanioza trzewna

Wiciowiec pasożytujący w

Wiciowiec pasożytujący w

postaci amastigota w narządach

postaci amastigota w narządach

miąższowych człowieka w

miąższowych człowieka w

południowej i wschodnie Azji,

południowej i wschodnie Azji,

Południowej i Środkowej

Południowej i Środkowej

Ameryce, w Afryce, spotykany w

Ameryce, w Afryce, spotykany w

Europie

Europie

Leishmania donovani

Leishmania donovani

Zarażenie

Zarażenie

-

-

formą promastigota podczas ukłucia

formą promastigota podczas ukłucia

- przez moskita z rodzaju Phlebotomus

- przez moskita z rodzaju Phlebotomus

-przez wydzieliny zawierające

-przez wydzieliny zawierające

pasożyta

pasożyta

-z krwią

-z krwią

-przez transplantacje

-przez transplantacje

Okres wylęgania od kilku dni do

Okres wylęgania od kilku dni do

kilku lat.

kilku lat.

Objawy: gorączka,bóle głowy,

Objawy: gorączka,bóle głowy,

osłabienie, chudnięcie, hepato- i

osłabienie, chudnięcie, hepato- i

spleno- megalia,zmiany skórne,

spleno- megalia,zmiany skórne,

bóle brzucha, wymioty, biegunka.

bóle brzucha, wymioty, biegunka.

Niedokrwistość z leukopenią i

Niedokrwistość z leukopenią i

trombocytopenią.

trombocytopenią.

Wykrywanie; bioptat wątroby,

Wykrywanie; bioptat wątroby,

materiał z węzłów chłonnych,

materiał z węzłów chłonnych,

śledziony, szpiku kostnego, rzadziej

śledziony, szpiku kostnego, rzadziej

w krwi.

w krwi.

Odczyny immunologiczne.

Odczyny immunologiczne.

Leishmania donovani

Leishmania donovani

Leczenie

Leczenie

Preparaty antymonu

Preparaty antymonu

Interferon gamma

Interferon gamma

Amfoterycyna B

Amfoterycyna B

Ketokonazol lub itrakonazol

Ketokonazol lub itrakonazol

TRYPANOSOMA CRUZI

TRYPANOSOMA CRUZI

swidrowiec amerykański

swidrowiec amerykański

Świdrowiec , występuje w Ameryce

Świdrowiec , występuje w Ameryce

Płd. I Środkowej, zakażenie formą

Płd. I Środkowej, zakażenie formą

trypomastigota z kalem lub

trypomastigota z kalem lub

wymiocinami pluskwiaków

wymiocinami pluskwiaków

(Triatoma,Rhodnius i Panstrongylus)

(Triatoma,Rhodnius i Panstrongylus)

lub z mlekiem matki, z krwią lub

lub z mlekiem matki, z krwią lub

przez łożysko

przez łożysko

U człowieka występuje postać

U człowieka występuje postać

trypomastigota, sferomastigota i

trypomastigota, sferomastigota i

amastigota.

amastigota.

W miejscu wniknięcia powstaje

W miejscu wniknięcia powstaje

chagoma.

chagoma.

Pasożyt z krwią wędruje do układu

Pasożyt z krwią wędruje do układu

siateczkowo-śródbłonkowego

siateczkowo-śródbłonkowego

węzłów chłonnych, wątroby,

węzłów chłonnych, wątroby,

śledziony, do mięśnia sercowego,

śledziony, do mięśnia sercowego,

mózgu, gruczołów wydzielania

mózgu, gruczołów wydzielania

wewnętrznego. Może tworzyć

wewnętrznego. Może tworzyć

pseudocysty

pseudocysty

Trypanosoma cruzi

Trypanosoma cruzi

Choroba Chagasa o przebiegu

Choroba Chagasa o przebiegu

ostrym lub przewlekłym (sercowo-

ostrym lub przewlekłym (sercowo-

oponowo-mózgowa, nadnerczowa,

oponowo-mózgowa, nadnerczowa,

tarczycowa

tarczycowa

Transmisja matka-płód rozwija się

Transmisja matka-płód rozwija się

zarówno w ostrej jak i w

zarówno w ostrej jak i w

przewlekłej postaci(dziecko rodzi

przewlekłej postaci(dziecko rodzi

się z wrodzona chorobą Chagasa)

się z wrodzona chorobą Chagasa)

Objawy

Objawy

Gorączka, obrzęk powiek,

Gorączka, obrzęk powiek,

jednostronny obrzęk twarzy (objaw

jednostronny obrzęk twarzy (objaw

Romana)

Romana)

Powiększenie węzłów chłonnych ,

Powiększenie węzłów chłonnych ,

wątroby i śledziony

wątroby i śledziony

Zapalenie mięśnia sercowego,

Zapalenie mięśnia sercowego,

niewydolność serca

niewydolność serca

Zapalenie opon mózgowych i mózgu

Zapalenie opon mózgowych i mózgu

Powiększenie przełyku i okrężnicy

Powiększenie przełyku i okrężnicy

Wykrywanie

Wykrywanie

Krew

Krew

Węzły chłonne

Węzły chłonne

Szpik

Szpik

Ksenodiagnostyka i testy

Ksenodiagnostyka i testy

immunologiczne

immunologiczne

Trypanosoma cruzi

Trypanosoma cruzi

Leczenie

Leczenie

Pochodne nitrofurfurylidyny

Pochodne nitrofurfurylidyny

Pochodne benzynidazolu

Pochodne benzynidazolu

Analog puryny

Analog puryny