Doktryny polityczne starożytnych Greków:

1. Filozofia starożytna – okresy: kosmologiczny (VI – V w. p.n.e.),

oświecenia starożytnego (V w. p.n.e.), systemów starożytnych

(IV w. p.n.e.), szkół starożytnych (III – I w. p.n.e.), okres filozofii

Religijnej (synkretyczny: I w. p.n.e. do V w. n. e.)

2. Polis

3. Sofiści starsi: postulat harmonijnego wykształcenia. Filozofowie politycznie

Zaangażowani

4. Protagoras z Abdery: relatywizm. Teoria poznania oparta o sensualizm i relatywizm.

Konwencjonalizm zjawisk. Umowny charakter państwa.

5. Gorgiasz: człowiek elementem społeczeństwa, rzeczywistość poznawalna

dzięki zmysłom, obiektywność rzeczywistości, wiedza wynikiem poznania,

wiedza warunkiem społecznego rozwoju. Cnota dzielności obywatelskiej. Umowny

charakter instytucji państwa.

6. Prodikos: poznanie natury kluczem do poznania społeczeństwa. Państwo dobre -

państwem demokratycznym

7. Sofiści młodsi:

a) Hippiasz z Elidy – przewaga praw natury w stosunku do konwencjonalnych instytucji

społecznych, państwo i prawo pozostają w sprzeczności z prawem równości

b) Kallikles – prawa stanowione hamują silne i zdecydowane jednostki

c) Trazymach – sprawiedliwość to interes silniejszego

8. Sokrates: uczniowie to Platon i Antystenes

a) jest pierwszym filozofem, który bada człowieka jako istotę

społeczną

b) twórca etyki. Absolutność cnoty. Idea etycznego absolutyzmu

c) doktryna etyczna: wiedza gwarantem moralności, ludzie postępują nieetycznie z

powodu niewiedzy, lepszy jest człowiek dopuszczający się świadomie zła od człowieka

nieświadomie czyniącego zło

d) demokracja ustrojem opartym na pozorach

e) cnota obywatelskości i patriotyzm

9. Platon

a) idealizm obiektywny, człowiek to ciało i nieśmiertelna dusza

b) cnota sprawiedliwości, idea dobra

c) odrzucenie demokracji

d) timokracja, oligarchia, demokracja, tyrania

e) więź państwa i prawa; państwo zreformowane rządzone przez mędrców – kreatorów,

państwo tworem powstałym spontanicznie, państwo idealne

f) państwo oparte o: własność, rodzinę, prawo i system organów centralnych

g) dyscyplina i sykonomia, absolutyzm prawa

10. Arystoteles

a) poznanie zmysłowe i rozumowe

b) wiedza zawarta w generalizacjach

c) społeczna natura człowieka

c) dobrem najwyższym szczęście – eudajmonia

d) moralność – najwyższe dobro człowieka

e) hierarchia cnót

f) teoria szczęścia, cnoty intelektualne i moralne

g) sprawiedliwość w znaczeniu ogólnym i szczegółowym

h) nadrzędność prawa natury nad prawem państwowym

i) autarkia

j) państwo powstało z rodziny

k) monarchia, arystokracja, politeja – tyrania, demokracja, oligarchia