Przemoc w rodzinie

Dom rodzinny, spostrzegamy jako środowisko miłości i opieki,
bezpieczne i ciepłe miejsce domowego ogniska, schronienie przed
całym złem zewnętrznego świata. Jednak dla wielu ludzi dom
rodzinny jest miejscem terroru i cierpienia, zagrożenia i poniżenia,
lęku i rozpaczy.

Zagadnienia:

1.Perspektywy i aspekty przemocy
2.Pojęcie przemocy gorącej i chłodnej
3.Fazy cyklu przemocy w rodzinie
4.Rola sprawcy i ofiary przemocy domowej
5.Konsekwencje przemocy domowej
6.Przemoc wobec dzieci
7.Sposoby walki z przemocą domową
8.Kampanie społeczne na rzecz ograniczenia przemocy domowej

Przemoc - wywieranie wpływu na proces

myślowy, zachowanie lub stan fizyczny osoby

bez jej przyzwolenia.

Przemoc w rodzinie to zamierzone,

wykorzystujące przewagę sił działanie przeciw

członkowi rodziny, naruszające prawa i dobra

osobiste, powodujące cierpienie i szkody. W

relacji jedna ze stron ma przewagę nad drugą.

Ofiara jest zazwyczaj słabsza, a sprawca

silniejszy.

 W sprawach dotyczących przemocy w rodzinie sądy wydają często

wątpliwe wyroki i maksymalnie złagodzone kary

 Każdego roku około 50 kobiet popełnia

samobójstwo

z powodu

przemocy ze strony partnera.

 Co trzecia osoba w Polsce styka się z przemocą w rodzinie.
 Ponad 95% ofiar przemocy w rodzinie to kobiety i dzieci.

2005

2006

2007

2008

Liczba ofiar przemocy domowej ogółem

156.788

157.854

130.682

139.747

w tym: kobiety

91.374

91.032

76.162

81.985

w tym: mężczyźni

10.387

10.313

8.556

10.664

dzieci do lat 13

37.227

38.233

31.001

31.699

nieletni od 13 do 18 lat

17.800

18.276

14.963

15.399

2005

2006

2007

2008

Liczba sprawców przemocy domowej ogółem

97.142

96.775

81.743

86.568

w tym: kobiety

4.153

4.074

3.632

3.942

w tym: mężczyźni

92.776

92.526

77.937

82.425

nieletni

213

175

170

201

Ad1. Perspektywy i aspekty przemocy

Wyróżniamy 4 perspektywy przemocy:

•

A) prawna- we wszystkich cywilizowanych krajach przemoc jest prawnie zakazana

•

B) moralna- krzywdzenie innych jest powszechnie rozpoznawane jako zło

•

C) psychologiczna- tu zwraca się uwagę na to co czują osoby krzywdzone a także
pułapki psychologiczne na nie zastawiane (szantaż)

•

D) społ-polityczna- patologie społeczne wpływające na szerzenie się agresji,
czynniki społeczne i kulturowe, postawy sprzyjające przemocy lub
usprawiedliwiające je.

Aspekty przemocy

•A) agresja to zamierzone działanie
•B) przemoc to naruszenie praw lub dóbr osobistych

•C) przemoc to osłabienie lub brak możliwości samoobrony jednej ze stron- psych i
fizycznych

•D) osoba agresywna ma jakiś powód do tego by się tak zachowywać- afekt
osobisty

PRAWO KARNE O

PRZEMOCY DOMOWEJ

1) Według artykułu 207 kodeksu karnego:
2) § 1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osoba

najbliższą lub nad inna osoba pozostającą w stałym lub

przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad

małoletnim lub osoba nieporadna ze względu na jej stan

psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia

wolności od 3 miesięcy do lat 5.

3) § 2. Jeżeli czyn określony w § 1 połączony jest ze

stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

4) § 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 lub 2

jest targniecie się pokrzywdzonego na własne życie,

sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do

12.

Ad.2 Przemoc chłodna i gorąca

Przemoc domowa miewa różną temperaturę, może być gorąca i chłodna.

Gorąca przemoc

to furia, która jest wybuchem skumulowanych i niemożliwych do powstrzymania ataków złości

lub wściekłości. Towarzyszy jej pragnienie wywołania cierpienia i spowodowania jakichś szkód.

Gorącą przemoc mogą powodować negatywne i intensywne przeżycia związane z frustracją, z

zablokowaniem jakichś dążeń, z niespełnieniem pragnień i oczekiwań. Istotnym czynnikiem bywa

przekonanie sprawcy o niezdolności ofiary do obrony i poczucie własnej bezkarności. Przybiera

ona dwie formy: przemocy fizycznej i seksualnej. Sprawca gorącej przemocy przeżywa chwile

poczucia winy i może angażować się w doraźne próby naprawiania szkód. Jednak przemoc

domowa bardzo rzadko jest jednorazowym wydarzeniem i sprawcy wielokrotnie powtarzają akty

przemocy

Przemoc chłodna

wydaje się znacznie spokojniejsza, choć czasem jest to spokój pozorny, skrywający silne emocje,

które są skutecznie tłumione i kontrolowane. Polega na realizowaniu przez sprawcę

specyficznego scenariusza zapisanego w jego umyśle. Człowiek realizujący taki scenariusz

przemocy, zmierzając do jakiegoś celu jest gotowy do wtargnięcia we wnętrze psychiki swojego

dziecka lub współmałżonka.

Sprawca chłodnej przemocy na ogół pozostaje nieświadomy szkodliwości swego zachowania,

ponieważ znajduje uzasadnienie nawet dla okrucieństwa.

Chłodna przemoc wobec dzieci przybiera często formę surowych metod wychowawczych lub

sprawiedliwego karania. Czasem krzywdzenie dzieci dokonuje się w trakcie prób kształtowania u

nich pożądanych cech charakteru, a czasem jest rezultatem powtarzania metod wychowawczych,

których rodzice doświadczali w dzieciństwie gdy sami byli ofiarami przemocy wychowawczej.

Fazy cyklu przemocy w rodzinie

Bywają chwile, gdy kobieta jest na tyle zrozpaczona, że zaczyna się przygotowywać wewnętrznie do wyrwania z pułapki i odejścia. Sprawca przemocy zwykle wyczuwa

tę gotowość i reaguje chwilową zmianą postępowania. Okazuje czułość, kupuje prezenty, staje się pobłażliwy, czasem przeprasza. W miejsce lęku i rozpaczy u

kobiety pojawia się nadzieja, że wszystko się zmieni, więc rezygnuje z ucieczki i postanawia starać się o utrzymanie związku.

•

Faza I - narasta napięcie i agresywność sprawcy. Każdy drobiazg wywołuje jego irytację, za byle co robi awanturę, zaczyna więcej pić, prowokuje kłótnie i staje się

coraz bardziej niebezpieczny. Kobieta stara się opanować sytuację i oddalić zagrożenie. Często pojawiają się u niej różne dolegliwości fizyczne, bóle żołądka i głowy,

bezsenność i utrata apetytu. Wpada w apatię lub ogarnia ją silny niepokój. Czasem nie mogąc wytrzymać tego oczekiwania sama prowokuje spięcie, aby wreszcie

"mieć to za sobą".

•

Faza II – eksplozja agresji, Z mało istotnych powodów dochodzi do ataku agresji i rozładowania złości. Kobieta doznaje zranień fizycznych i psychicznych, znajduje się

w stanie szoku. Stara się uspokoić sprawcę i ochronić siebie. Odczuwa przerażenie, złość, bezradność i wstyd, traci ochotę do życia.

•

Faza III – faza miodowego miesiąca, Gdy partner wyładował już swą złość i zaczyna sobie zdawać sprawę z tego co zrobił, nagle staje się inną osobą. Stara się

znaleźć jakieś wytłumaczenie i usprawiedliwienie. Przeżywa poczucie winy, okazuje skruchę, przeprasza i obiecuje, że to się już nie powtórzy. Zaczyna okazywać

ciepło i miłość. Staje się znowu podobny do mężczyzny, jakiego kobieta pokochała i z jakim się związała. Przynosi kwiaty, prezenty, zachowuje się jakby nigdy nie

było żadnej przemocy. Sprawca i ofiara zachowują się jak świeżo zakochana para. Kobieta zaczyna wierzyć, że partner się zmienił i że przemoc była jedynie

wyjątkowym incydentem, który już nigdy się nie powtórzy. Czuje się znowu kochana, spełniają się jej marzenia o miłości i szczęśliwym związku.

Cykl przemocy zaczyna się na nowo.

Ad.4 Rola sprawcy i ofiary w przemocy

Rola ofiary – dzieci bardzo szybko uczą się roli ofiary:
•

oglądając bajki, które zawierają elementy przemocy, gdzie istnieje podział na tych co są

bici - słabszych i tych co biją - mocniejszych

•

dość powszechne praktyki wychowawcze zawierające elementy elementy zbliżone do

przemocy: przewaga sił, naruszenie granic cierpienia na skutek używania czyjejś mocy

Rola sprawcy – w młody wieku mamy w tej roli doświadczenia:
•

Wyrządzanie krzywdy zabawkom, młodszym rówieśnikom, młodszemu rodzeństwu

•

Podziały na sprawców i ofiary w przedszkolu i szkole

Między rolami istnieje wiele powiązań np. sprawcy przemocy najczęściej wywodzą się z

ofiar

Ad. 5 Konsekwencje przemocy domowej

• Zniszczenie psychiki i godności kobiety, przez co rozwija się jej

gotowość do przyjmowania przemocy, dolegliwości fizyczne,
zaburzenia nerwicowe,

• Ofiara zwraca gniew przeciw samej sobie zamiast kierować go na

sprawcę, sprawca robi ofierze „pranie mózgu” – ofiara jest
odizolowana od środowiska społecznego, jest poniżana, degradowana,
zmuszana do posłuszeństwa