Plan
1. Zreformowana edukacja wczesnoszkolna w
Polsce – 1.IX.1999 r.
2. Idea i płaszczyzny integracji w klasach I – III.
3. Najważniejsze zmiany w edukacji
wczesnoszkolnej a stan faktyczny.
• specyfika zintegrowanej edukacji
wczesnoszkolnej,
• programy nauczania,
• metody nauczania,
• system oceniania.
4. Szanse edukacji zintegrowanej w
perspektywie „szkoły przyszłości”.
Edukacja wczesnoszkolna w warunkach przemian na
Edukacja wczesnoszkolna w warunkach przemian na
początku XXI wieku.
początku XXI wieku.
Słowa kluczowe:
Integracja, nauczanie zintegrowane, holizm, pluralizm
programowy, decentralizacja, majoryzacja, redukcjonizm
poznawczy, paradygmat poznawczy, arbitraż etyczny,
atrybucja, relatywizm, generalizacje.
1. Zreformowana edukacja
wczesnoszkolna w Polsce.
Sześć filarów założeń reformy edukacji w Polsce opracowanej
przez Ministerstwo Edukacji Narodowej:
• Nowa struktura systemu szkolnego.
• przedszkole,
• szkoła podstawowa (I etap klasy I-III, II etap klasy IV-VI),
• gimnazjum,
• liceum, technikum, szkoła zawodowa,
• studia wyższe, licencjat, magisterium,
• studia doktoranckie.
• Zewnętrzny system egzaminacyjny.
• Oddzielenie zarządzania od nadzoru.
• Zmiana statusu zawodowego nauczyciela.
• nauczyciel stażysta,
• nauczyciel kontraktowy,
• nauczyciel mianowany,
• nauczyciel dyplomowany,
• honorowy profesor oświaty.
• Nowe zasady finansowania szkolnictwa.
• Reforma programowa.
1.IX.1999 r. wdrożenie do szkół reformy
1.IX.1999 r. wdrożenie do szkół reformy
systemu edukacji. Rozporządzenie
systemu edukacji. Rozporządzenie
Ministerstwa Edukacji Narodowej w Polsce.
Ministerstwa Edukacji Narodowej w Polsce.
•
„
„
Kształcenie na I etapie 1999 rok (klasy I – III)
Kształcenie na I etapie 1999 rok (klasy I – III)
jest łagodnym przejściem od wychowania
jest łagodnym przejściem od wychowania
przedszkolnego do edukacji prowadzonej w
przedszkolnego do edukacji prowadzonej w
systemie szkolnym. Ma ono charakter
systemie szkolnym. Ma ono charakter
zintegrowany”.
zintegrowany”.
•
„
„
Zajęcia edukacyjne prowadzi nauczyciel
Zajęcia edukacyjne prowadzi nauczyciel
według ustalonego przez siebie planu,
według ustalonego przez siebie planu,
dostosowując czas zajęć i przerw do
dostosowując czas zajęć i przerw do
aktywności uczniów”.
aktywności uczniów”.
•
„
„
Nauczyciel powinien układać zajęcia w taki
Nauczyciel powinien układać zajęcia w taki
sposób, aby zachować ciągłość nauczania i
sposób, aby zachować ciągłość nauczania i
doskonalenia podstawowych umiejętności”.
doskonalenia podstawowych umiejętności”.
„Nie z książek czerpać mądrość,
ale z nieba, z dębów i buków, to
jest znać i badać rzeczy same, a
nie wyłącznie cudze
spostrzeżenia i świadectwa o
rzeczach”
Jan Amos Komeński
System klasowo – lekcyjny obowiązujący w
klasach I – III do roku 1999 uważano za:
•przestarzały,
•utrudniający samodzielność i aktywność ucznia,
•dostosowany do możliwości ucznia zdolnego,
•stawiający jednakowe wymagania wszystkim,
•narzucający jednakowe tempo pracy na lekcjach,
•preferujący encyklopedyzm.
1.IX.1999 rok – powrót w klasach I – III do koncepcji nauczania
łącznego, holistycznego, integrowanego, opartego na przesłankach
psychologicznych w okresie „Nowego Wychowania”;
•szkoła pracy J. Deweya,
•metoda ośrodków zainteresowań O. Decroly’ego,
•nauczanie łączne B. Otto i K. Linke,
•systemy pedagogiczne: C. Freineta, M. Montessori, R. Steinera.
Przedstawiciele koncepcji nauczania zintegrowanego w Polsce:
J. Walczyna, Ł. Muszyńska, M. Cackowska, R. Więckowski.
Nowa rzeczywistość edukacyjna wymaga spojrzenia na dziecko –
jego problemy, potrzeby intelektualne, zdolności, zainteresowania.
„Życia w jego różnorodnych
aspektach nie można nauczyć się
siedząc w ławce szkolnej, stąd też
podstawą obserwacji, myślenia i
działania jest uczestniczenie
dziecka w otaczającym świecie”
Maria Cackowska
Okres wczesnoszkolnej edukacji dziecka określa się
jako:
• wiek rozumu (duże tempo i możliwości w rozwoju, i
rozumieniu otaczającego świata i jego zjawisk),
• wiek pamięci (łatwość w zapamiętaniu wielu słów, liczb,
nawyków ruchowych, zasad rozwiązywania algorytmów),
• wiek społeczny (ujawnianie tendencji do uczestniczenia w
życiu zbiorowym klasy szkolnej, grup rówieśniczych w
czasie zabaw, a także w spełnianiu ról społecznych na
rzecz klasy, szkoły i domu),
• wiek aktywności (skłonność do ekspansji, do angażowania
się w zabawę, pracę),
• wiek ekspansji (potrzeba wyrażania własnych przeżyć
poprzez zabawę, twórczą działalność: ruch, taniec, śpiew,
rysowanie, malowanie, konstruowanie, tworzenie
neologizmów językowych).
Zadaniem szkoły jest już od pierwszej klasy wyposażyć
dzieci w potrzebę autoedukacji, czyli ciągłego
samodoskonalenia.
2. Idea i płaszczyzny
integracji.
Integracja to zespolenie, scalanie, tworzenie całości z części.
Nauczanie integralne to organizacja procesów edukacyjnych,
która polega na stwarzaniu dziecku warunków do
wszechstronnej działalności podporządkowanej określonym
zadaniom integrującym w sobie różne treści skupione we
wspólnym bloku tematycznym.
Integracja polega na łączeniu celów, treści, metod, form
realizacyjnych, różnych dziedzin i form aktywności dzieci i
nauczyciela w ramach wspólnych jednostek tematycznych.
Integracja to propozycja pracy z dzieckiem, zorientowana na
dziecko jako podmiot i indywidualność.
„Dzieci uczą się
poprzez wszystko, co
robią”
Carolyn Hooper
INTEGRACJA
dokonuje się
w samym
dziecku
zachodzi na
poziomie
wspólnych
poczynań
dziecka i
nauczyciela
odbywa się
poprzez
osobę
nauczyciela
Ideą integracji w klasach I – III jest ukazywanie dzieciom
scalonego obrazu świata, tj. rozpatrywanie faktów, zjawisk,
procesów i wydarzeń z różnych punktów widzenia. Wymaga
to umiejętnej integracji treści i metod w zakresie wszystkich
obszarów czy też dziedzin edukacyjnych, wychodzenia od
doświadczeń dzieci a następnie stopniowego ich
poszerzania.
INTEGRACJA W KLASACH I – III ODBYWA SIĘ DZIĘKI:
• uczniowi, który poznaje, doświadcza, przeżywa scaloną
rzeczywistość,
• nauczycielowi, który jest organizatorem i koordynatorem
aktywności ucznia,
• wspólnym poczynaniom dziecka i nauczyciela,
• połączeniu ofert edukacyjnych,
• scaleniu zespołu klasowego,
• uwzględnieniu środowiska życia,
• równemu traktowaniu wszystkich podmiotów (uczniów,
nauczycieli, rodziców) uczestniczących w procesie
edukacyjnym.
Koncepcja nauczania zintegrowanego ma zapewnić:
•odejście od werbalnego, mało efektywnego dla małych dzieci
przekazu wiedzy,
•przejście od wąskiej specjalizacji poszczególnych nauczycieli ku
szerszemu przygotowaniu pedagogicznemu i zawodowemu,
•lepsze przygotowanie uczniów poprzez wyposażenie ich w
umiejętności, kompetencje, sprawności,
•pedagogizację rodziców,
•współpracę nauczycieli w szkole, prowadzącą do spójności
programów nauczania i wychowania,
•integrowanie szkoły ze środowiskiem lokalnym.
W ramach koncepcji nauczania zintegrowanego można wyróżnić:
•Model monodyscyplinarny (budowa holistycznego obrazu świata,
integracja wiedzy z wielu dyscyplin naukowych).
•Model multidyscyplinarny (problem, zjawisko, wydarzenie
analizowane jest z punktu widzenia różnych obszarów
edukacyjnych, co ma prowadzić do budowania całościowego
obrazu świata).
•Model interdyscyplinarny (najwyżej rozwinięta forma integracji,
wymaga korelacji w czasie i stworzenia podstaw wyjaśniających
związki przyczynowo – skutkowe).
3. Najważniejsze zmiany w
edukacji wczesnoszkolnej w
Polsce (1.IX.1999 rok), a stan
faktyczny.
•odejście od podziału na odrębne przedmioty nauczania
na rzecz kształcenia holistycznego, w którym wyróżnia
się obszary lub dziedziny edukacji np. edukacja
polonistyczna, matematyka, edukacja przyrodnicza itd
…,
•odejście od 45 – minutowej lekcji jako zamkniętej
całości na rzecz zajęć, które czasowo może regulować
nauczyciel, dostosowując do możliwości i potrzeb
uczniów,
•zajęcia zintegrowane ma prowadzić jeden nauczyciel,
•podstawową strukturę organizacyjną stanowi ośrodek
tematyczny, blok tematyczny bądź dzień
wielokierunkowej aktywności dziecka,
•przerwy między zajęciami wyznacza nauczyciel,
•operacjonalizacja celów, czyli uszczegółowienie polega na
przedstawieniu ich w postaci konkretnych rezultatów
nauczania – uczenia się kompetencji, zadań,
•dziecko znajduje się w centrum uwagi i wokół niego ma
toczyć się stały proces dydaktyczno – wychowawczy w
szkole,
•odejście od metod słownych na rzecz aktywizujących,
problemowych, twórczych, oglądowych,
•szkoła to miejsce nauki, zabawy, przyjemności, życzliwości a
nie stresu, lęku, fobii itp.,
•program nauczania oparty na dziecku i jego rozwoju, treści
kształcenia dostosowane do możliwości psychofizycznych
uczniów,
•nauczyciel kreatorem działań edukacyjnych, osobą
wspierającą i wspomagającą proces kształcenia,
•poszerzenie współpracy szkoły z rodzicami,
•ocena opisowa osiągnięć ucznia zamiast tradycyjnych stopni,
•status zawodowy nauczyciela.
Specyfika zintegrowanej edukacji
wczesnoszkolnej a realia klasy I – III.
Założenia reformy
Stan faktyczny
1. Nauczanie całościowe –
holistyczne,
zintegrowane.
2. Klasy liczące 15 osób,
indywidualizacja
kształcenia.
3. Przestrzeń edukacyjna,
puchowe wykładziny,
nauczanie w kręgu,
składane stoliki, bogato
rozwinięta technologia
informacyjna,
wyposażenie w
nowoczesny sprzęt
audiowizualny.
1. Nauczanie zintegrowane, ale
jednocześnie powrót do
przedmiotów nauczania.
2. Klasy liczące ponad 30 osób,
zwłaszcza w dużych
aglomeracjach miejskich, kłopot
z realizowaniem zasady
indywidualizacji.
3. Kolorowe, przestrzenne, i
bogato wyposażone
klasopracownie, to mit.
Widoczna dominacja braków
finansowych oraz miernej bazy
lokalowej szkół. Uczniowie
siedzą w tradycyjnych ławkach
szkolnych, obowiązują 45
minutowe moduły zajęć.
Założenia reformy
Stan faktyczny
4. Upoglądowienie
nauczania
wczesnoszkolnego
(wizualizacja) – J. A.
Komeński.
5. Ścisłe powiązanie
działań dydaktyczno –
wychowawczych, każdy
dzień stanowi całość
tematyczną.
6. Zajęcia prowadzi w
klasie jeden nauczyciel.
7. Wychowanie
bezstresowe, wpajanie
wartości etycznych,
kształtowanie postaw,
wzorców.
4. Nauczanie encyklopedyczne,
częściowo upoglądowione.
5. Typowe lekcje kończące się
dzwonkiem, oddzielające
wyraźnie edukację
polonistyczną od
matematycznej itp.
6. Zajęcia prowadzi kilku
nauczycieli np. sześciu w klasie
II (uzupełnienie godzin
etatowych).
7. Zanik stosowania w praktyce
wartości: dobroć, szacunek,
życzliwość, prawda, miłość,
sprawiedliwość, tolerancja.
Programy nauczania zintegrowanego
Klasy I-III
Założenia reformy
Stan faktyczny
1. Różnorodność programów
nauczania, wprowadzenie
do praktyki edukacyjnej
zasady pluralizmu
programowego oraz
decentralizacji dającej
możliwość wyboru przez
nauczyciela odpowiedniego
programu.
2. Podstawa Programowa z 23
sierpnia 2007 roku.
1. 127 programów nauczania,
niski procent znajomości
treści kształcenia przez
nauczycieli.
2. Ciągła weryfikacja podstawy
programowej, często
nieprzemyślana i
merytorycznie słaba.
Założenia reformy
Stan faktyczny
3. Szeroka i bogata oferta
wydawnicza programów i
podręczników dla klas I-III.
4. Programy uwzględniające
zasadę stopniowania
trudności, oraz możliwości
psychofizyczne uczniów.
3. Programy mało czytelne,
nieelastyczne, okrojone treści
z edukacji polonistycznej
(ćwiczenia w mówieniu i
pisaniu, ćwiczenia
gramatyczno – ortograficzne,
słownikowe, frazeologiczne i
syntaktyczne), z edukacji
matematycznej
(rozwiązywanie zadań
tekstowych, przekraczanie
progu dziesiątkowego),
edukacji muzycznej,
plastycznej i technicznej.
4. Nieuwzględnianie zasady
stopniowania trudności, treści
kształcenia dla uczniów
zdolnych, a nie dla
przeciętnych.
Metody
Nauczania.
Metoda prowadzenia zajęć zintegrowanych
to ważny element działań edukacyjnych
nauczyciela.
- Twórczość – wiedza – umiejętności – kompetencje –
„Nie idź tam, dokąd prowadzi
Cię ścieżka. Raczej idź tam,
gdzie nie ma ścieżki i zostaw
za sobą ślad”
Maria Montessori
Hierarchia doboru metod edukacyjnych
w klasach I – III.
Przed wprowadzeniem
reformy
Po wprowadzeniu reformy
Metody słowne
Metody oglądowe
Metody działań
praktycznych
Metody aktywizujące,
twórcze wraz z
problemowymi i działań
praktycznych
Metody oglądowe
Metody słowne
– Aktywność ucznia, przewyższa aktywność nauczyciela –
(metody aktywizujące)
Zajęcia zintegrowane uwzględniające rozwojowo
– twórczą aktywność dziecka mają:
1. Motywować do tej aktywności w procesie
edukacyjnym (gry, zabawy, trening twórczości,
giełda pomysłów, inscenizacja, improwizacja i
inne).
2. Wyzwalać i ukierunkowywać działalność twórczą.
3. Rozwijać postawę badawczą i twórczą.
4. Umożliwiać ekspresję twórczą.
5. Uczyć planowania czynności i przewidywania
skutków wszelkich działań.
6. Kształtować i umacniać poczucia własnej
indywidualności, odrębności.
7. Rozwijać umiejętności zwiększające potencjał
twórczy jednostki (abstrahowanie, kojarzenie,
rozumowanie, myślenie metaforyczne).
8. Kształcić logiczne myślenie, warunkujące nabyte
umiejętności:
•
jasnego wyrażania własnych myśli i przeżyć,
•
obserwowania rzeczywistości i analizowania zjawisk,
zgodnie z zasadami spójności i poprawności myślowej,
•
precyzyjnego przyswajania, definiowania, klasyfikowania
pojęć oraz posługiwania się nimi zgodnie z ich znaczeniem,
•
pojmowania sensu stwierdzeń niedosłownych, przenośni
itp. oraz przekształcania słownych treści na język symboli i
odwrotnie,
•
uzasadniania wniosków, dowodzenia słuszności
wygłaszanych twierdzeń,
•
wyrażania sądów i poglądów na podstawie rzeczowych
argumentów,
•
wykrywania błędów i nieścisłości w rozumowaniu i
wypowiedziach,
9. Wdrażać do posługiwania się podstawową
wiedzą społeczną.
10. Kształcić umiejętność aktywnego uczestnictwa w
działaniach zbiorowości, do których przynależy.
Wybór metody nauczania zależy od:
•celów nauczania,
•obszaru edukacji,
•wieku uczniów.
Nie można dopuścić do dominacji metody jednego typu, gdyż może
grozić nam majoryzacja procesu edukacyjnego, czyli:
•odrzucenie potrzeb poznawczych,
•zachwianie pozycji nauczyciela opartej na autorytecie
intelektualnym,
•dominacja konkretu w procesie poznawczym,
•redukcjonizm poznawczy,
•odrzucenie alternatywnych paradygmatów poznawczych.
Czysty intelektualizm i erudycyjność nie mają zastosowania w
nauczaniu dzieci bez poparcia działaniami praktycznymi.
Wiedza, inteligencja, umiejętność łączenia teorii z praktyką oraz
arbitraż etyczny nauczyciela są czynnikami priorytetowymi w
procesie kształcenia.
System
Oceniania
Zewnątrzszkolny i wewnątrzszkolny system oceniania.
Ocena opisowa – podająca w pisemnej formie
stopień opanowania wiadomości i umiejętności.
Zastępniki ocen – symbole za aktywność i pracę
uczniów na zajęciach zintegrowanych:
•pieczątki,
•pochwały słowne,
•symbole np. słoneczka, kwiatki itp.,
•punkty,
•inne.
„ Nie ma sytuacji dobrych i
złych. Wszystkie sytuacje
są okazją do nauczenia się
czegoś”
Carolyn Hooper
Ocena opisowa to model bez stopni – klasyfikacyjny,
formułowany w formie listu do uczniów, charakterystyki
ucznia, listu do rodziców, recenzji, komentarza itd.
•Rodzice nie rozumieją oceny opisowej. Uczniowie symbole
kojarzą z konkretnym stopniem.
Dobre ocenianie:
•jest składnikiem procesu uczenia się i nauczania,
•dostarcza informacji o postępach i osiągnięciach uczniów,
•dostarcza informacji o efektywności metod pracy
nauczyciela.
Dobre ocenianie przyczynia się do:
•podnoszenia jakości pracy nauczyciela,
•podnoszenia jakości uczenia się przez ucznia
Style oceniania nauczycielskiego
w klasach I – III.
Intuicyjny
- nauczyciel:
•
wytwarza sobie obraz ucznia i jego umiejętności,
•
nie jest zwolennikiem planowania oceniania,
•
nie gromadzi żadnych prac ucznia,
•
nie jest chętny wszelkim regułom i kryteriom.
Zorganizowany
- nauczyciel:
•
podchodzi do oceniania w sposób planowy i systematyczny,
•
wie, kiedy i co będzie oceniał,
•
literalnie traktuje wymagania i kryteria oceniania,
•
zapisuje oceny zgodnie z przyjętym sposobem ich obliczenia.
Niepewny
- nauczyciel:
•gromadzi wszelkie prace uczniów,
•próbuje różnorodnych form oceniania,
•dobrze zna każdego ucznia i chętnie dzieli się z innymi tą wiedzą,
•potrafi dyskutować o każdym uczniu,
•nie jest pewny swojej oceny.
Styl „Cztery pory roku”
- nauczyciel:
•stosuje różne formy oceniania,
•planuje, co i jak będzie oceniał, ale nie trzyma się tego kurczowo,
•nie stosuje reguł w sposób mechaniczny,
•gromadzi prace uczniów, mając nad tym kontrolę,
•ma wątpliwości co do wystawionej oceny.
Błędy popełniane przy ocenianiu
uczniów.
1. Błąd atrybucji (przypisywanie niższych kompetencji
intelektualnych, złych intencji, spostrzeganie w gorszym świetle
uczniów „gorszych” lub wyglądających „inaczej”)
2. Efekt samospełniającej się przepowiedni (uczeń „lepszy” jest
stale widziany jako ten dobry, uczeń gorszy natomiast jako ten
„zły” z konsekwencją takiego oceniania jego pracy. Dla ucznia
dobrego jest to sytuacja komfortowa, dla słabszego jest to
sytuacja patowa, bez wyjścia).
3. Subiektywizm w ocenianiu poziomu i jakości pracy (efekt braku
standardów i efekt relatywizmu w ocenianiu. Ta sama praca
tego samego ucznia została oceniona z wykorzystaniem
pełnego spektrum możliwości od oceny najniższej – do oceny
celującej).
4.
Reglamentowanie czasu odpowiedzi i liczby pytań naprowadzających
na właściwy tok rozumowania (uczniowie „lepsi” mają więcej czasu na
odpowiedź, ich niepełne wypowiedzi są traktowane jako namysł i
poszukiwanie, otrzymują wskazówki naprowadzające. Od uczniów
gorszych oczekuje się błyskawicznej odpowiedzi, w doskonałym
brzmieniu. Mają nikłe szanse na otrzymanie podpowiedzi czy pomocy).
5.
Preferowanie zadań rozwiązywanych na czas (zajęcie preferujące osoby
odporne na stres).
6.
Błędy, perspektywy i generalizacje ( im lepiej znam i lubię danego
ucznia, tym lepiej go oceniam – znajduję korzystniejsze dla niego
argumenty i powiększam granice tolerancji).
7.
Błąd wzmacniania negatywnych stanów rzeczy (więcej czasu poświęca
się na pokazanie błędów aniżeli wzorców poprawnych. Przypomina to
prawo Schmidta, które mówi „ Jeśli psujesz coś długo, to w końcu Ci się
uda”).
4. Szanse edukacji
zintegrowanej w perspektywie
„szkoły przyszłości”.
Szansą dla stworzenia nowoczesnej szkoły jest
edukacja zintegrowana, a mianowicie:
•ciągłe wzbogacanie o nowe rozwiązania
praktyczno – pedagogiczne,
•wyzwalanie nowej inicjatywy nauczyciela,
pobudzanie go do twórczej aktywności,
•zbliżanie procesu dydaktycznego do
standardów demokratycznego społeczeństwa
otwartego,
•koncepcja wielowymiarowego kształcenia
zintegrowanego w edukacji wczesnoszkolnej,
KWARTET
INTEGRACYJNY
integracja
intelektualna
(dążenia,
potrzeby,
zainteresowania,
wartości,
doświadczenia,
przeżycia)
integracja działań
(aktywność
intelektualna,
ekspresyjna,
psychomotoryczna
)
integracja treści
(wykorzystanie w
umyśle uczniów
scalonego obrazu
świata)
integracja
merytoryczna
(wielorakie
procedury
wspierające
rozwój ucznia)
•integracja treści jest priorytetem,
•należy podnieść jakość i wielostronność kształcenia,
•należy podnieść jakość wartości w zintegrowanej
edukacji wczesnoszkolnej, a więc podmiotowości,
pełnomocności uczniów, celowości.
PODMIOTOWOŚĆ UCZNIA – KLUCZOWA
WARTOŚĆ
Humanistyczne prawa ucznia
poszanowan
ie godności
osobistej
każdego
ucznia
zapewnienie
klimatu
wolności i
bezpieczeń-
stwa,
jednakowe
traktowanie
inicjowanie
działań
edukacyjnyc
h
własne
poszukiwani
a
zapewnienie
nauki bez
lęku
poszanowan
ie prawa do
inności,
dialogu i
negocjacji
ponoszenie
odpowiedzia
l-ności za
własne
zachowanie
Pełnomocność
– najwyższe stadium rozwojowe
podmiotowości dołączone do idei praktyki zintegrowanej
edukacji wczesnoszkolnej.
Człowiek pełnomocny
– jednostka autonomiczna,
zdolna do reprezentowania własnych interesów, potrafi
rozwiązywać problemy, współdziałać z innymi, ma swoje
zdanie i potrafi go bronić.
Zasady pełnomocności obowiązują od:
pierwszego
kontaktu dziecka z
przedszkolem
kontaktu dziecka
ze szkołą
podstawową
Postulat spełnia zintegrowana
edukacja wczesnoszkolna, ponieważ idea
całości zostaje wzbogacona o istotny
składnik osobowościowy, jakim jest
pełnomocność.
Otwartość, kreatywność,
odpowiedzialność, pełnomocność,
celowość w działaniu.
Zintegrowana edukacja
wczesnoszkolna w klasach I – III otwiera
wiele możliwości i jest wielką szansą do
stworzenia otwartej „szkoły przyszłości”.