Analiza Wypadkowości w

Górnictwie Węgla

Kamiennego

Bezpieczeństwo pracy w

wybranych gałęziach gospodarki

Praca w
kopalni

Wypadki w górnictwie do XX
wieku

Rok

Kopalnia

Liczba

ofiar

Opis

1565 r.

Pole górnicze „Złoty

Osioł” Złoty Stok

59

Brak danych na temat

przyczyn

1880 r.

KWK Sosnowiec (wtedy

Renard) Sosnowiec

Ok. 200

Zalanie wyrobiska

przez kurzawkę

1896 r.

KWK Kleofas Katowice

104

Zatrucie trującymi

gazami

Wypadki w górnictwie do lat 50-
tych

Rok

Kopalnia

Liczba

ofiar

Opis

1923 r.

KWK Rozbark (wtedy

Heinitz) Rozbark,

Bytom

145 + 50

50 osób zatrutych

czadem – wybuch pyłu

węglowego na

głębokości 600m

1930 r.

KWK Wacław,

Przysiółek Miłków,

Ludwikowice Kłodzkie

151

Wstrząs spowodowany

wyrzutem gazu na

skutek którego

nastąpiło wypchnięcie

35-metrowego bloku

skalnego

1941 r.

KWK Ruben, Nowa

Ruda

187

Wyrzut dwutlenku

węgla

Wypadki w górnictwie XXI wiek

Rok

Kopalnia

Liczba

ofiar

Opis

06-02-

2002 r.

KWK Jas-Mos,
Jastrzębie –Zdrój

10

Wybuch pyłu

węglowego na

głębokości 700m

21-11-

2006 r.

KWK Halemba,
Ruda ląska

23

Wybuch metanu i pyłu

węglowego

04-06-

2008 r.

KWK Borynia,
Jastrzębie – Zdrój

6

Wybuch metanu

18-09-

2009 r.

KWK Wujek – Ruch

Śląsk,
Ruda Śląska

20

Zapłon i wybuch

metanu

Podstawowe pojęcia

Wypadek przy pracy - to:

•

Zdarzenie nagłe,

•

Wywołane przyczyną
zewnętrzną,

•

Które nastąpiło w związku z
pracą,

•

Powodujące uraz lub śmierć

Podstawowe pojęcia

Rodzaje wypadków:

•

Wypadek śmiertelny,

•

Wypadek ciężki,

•

Wypadek zbiorowy.

Podstawowe zagrożenia w
górnictwie podziemnym, związane
z:

•

Litosferą,

•

Atmosferą,

•

Technosferą,

•

Organizacją.

Zagrożenia związane z litosferą:

•

Tąpania,

•

Oberwanie się skał ze stropu,

•

Oberwanie się skał z ociosów,

•

Wdarcie się wody i kurzawki,

•

Wyrzuty gazów i skał,

•

Pożary endogeniczne

Zagrożenia związane z
atmosferą:

•

Erupcja gazów i skał,

•

Zapalenie się lub wybuch
gazów,

•

Zapalenie się lub wybuch
pyłu,

•

Przebywanie w

atmosferze
gazów szkodliwych

Zagrożenia związane z
technosferą:

•

Wybuch naczyń pod ciśnieniem,

•

Wybuch środków strzałowych,

•

Upadek potknięcie się, wpadnięcie lub

spadnięcie osób,

•

Uderzenie, zranienie narzędziami pracy,

•

Upadek, stoczenie się lub obsunięcie się

przedmiotów i materiałów,

•

Uderzenie się o przedmioty i urządzenia

ruchome,

Zagrożenia związane z
technosferą:

•

Upadek, stoczenie się mas i brył
skalnych,

•

Najechanie, przyciśnięcie przedmiotem
transportowym (wozem, lokomotywą),

•

Kontakt z ruchomymi elementami
maszyn, działanie prądu elektrycznego,

•

Kontakt z ciałem o wysokiej
temperaturze,

•

Pożary egzogeniczne.

Zagrożenia związane z
organizacją pracy:

•

Niewłaściwa eksploatacja maszyn i
urządzeń,

•

Niedotrzymywanie warunków
dokumentacji techniczno – ruchowej,

•

Nieodpowiednie kwalifikacje obsługi,

•

Niewłaściwa organizacja pracy,

•

Niewłaściwe przeszkolenie,

•

Niska kultura i świadomość
bezpieczeństwa pracy.

Czynniki wpływające na poziom
bezpieczeństwa w kopalniach

•

Lokalizacja,

•

Okres eksploatacji kopalń,

•

Występowanie złóż
wielopokładowych,

•

Powiększająca się głębokość
eksploatacji złóż,

•

Niedoinwestowanie kopalń

Wiek a prawdopodobieństwo
wystąpienia wypadku (2010 rok)

Staż pracy a
prawdopodobieństwo
wystąpienia wypadku (2010 rok)

Główne grupy przyczyn zdarzeń
wypadkowych w górnictwie w 2010
roku

•

Potknięcie, poślizgnięcie lub upadek – 30,2%

•

Spadnięcie, stoczenie, obsunięcie się mas lub brył skalnych
– 10,6%

•

Spadnięcie, stoczenie się lub obsunięcie się innych
przedmiotów – 8,5%

•

Kontakt z przedmiotem transportowym – 8,5%

•

Oderwanie się skał ze stropu – 5,9%

•

Uderzenie się, kontakt z nieruchomym przedmiotem – 5,2%

•

Uderzenie, zranienie narzędziami pracy – 4,8%

•

Nadmierny wysiłek lub szkodliwy ruch – 3,9%

•

Inne zdarzenia spowodowane zagrożeniem technicznym –
3,9%

•

Oderwanie się skał z ociosu – 3,6%

Wypadkowość w górnictwie
01-01-2012 r. – 30-03-2012 r.

Górnictwo ogółem

Liczba
wypadków
śmiertelnyc
h

Liczba
wypadkó
w ciężkich

Liczba wypadków
ogółem (na
koniec lutego
2012 r.)

7

6

428

W tym:
Kopalnie węgla

kamiennego

Załoga własna

3

3

230

Firmy usługowe

2

2

96

Kopalnie rud

miedzi

Załoga własna

1

-

57

Firmy usługowe

-

-

20

Kopalnie

odkrywkowe

Załoga własna

-

1

15

Firmy usługowe

-

-

2

Kopalnie

otworowe

Załoga własna

-

-

1

Firmy usługowe

-

-

0

Pozostałe

górnictwo

Załoga własna

1

-

5

Firmy usługowe

-

-

2

Wskaźnik wypadków w latach
2009 - 2011

200

9

201

0

201

1

Wypadki

śmiertelne na 1

milion ton

0,46 0,20 0,26

Wypadki na 1000

zatrudnionych

20,5 19,4 17,3

Fundacja „Bezpieczne
Górnictwo”
im. prof. Wacława Cybulskiego

Celem ustanowionej w dniu 24-04-

1997 r. Fundacji jest osiągnięcie
przez polskie górnictwo
najwyższych światowych
standardów w dziedzinie
bezpieczeństwa i higieny pracy.

Wyższy Urząd Górniczy

Sprawuje nadzór i kontrolę nad ruchem zakładów

górniczych, wydobywających kopaliny podstawowe

i pospolite, w szczególności w zakresie:

•

Bezpieczeństwa i higieny pracy oraz

bezpieczeństwa pożarowego,

•

Ratownictwa górniczego,

•

Gospodarki złożami kopalin w procesie ich

wydobywania,

•

Ochrony środowiska, w tym zapobiegania szkodom,

•

Budowy i likwidacji zakładu górniczego, w tym

rekultywacji gruntów i zagospodarowania terenów

po działalności górniczej.

Wyższy Urząd Górniczy

Podejmuje działania mające na celu propagowanie

wiedzy z zakresu zagrożeń powodujących wypadki

przy pracy i choroby zawodowe oraz wskazuje

sposoby przeciwdziałania tym zagrożeniom, m.in.

poprzez:

•

Program „Zero tolerancji”,

•

Broszury i ulotki o tematyce prewencyjnej,

•

Górniczy elementarz,

•

Kodeks praktyk zachowania bezpieczeństwa i

zdrowia w zakładach górnictwa węglowego,

•

Animacje filmowe, przygotowane przy

współudziale ITG „KOMAG” dla JSW S.A.

Kampanie społeczne

Warto pamiętać:

•

Art.. 210 KP – powstrzymanie się od pracy w

przypadku gdy warunki pracy nie odpowiadają bhp i

stwarzają zagrożenie dla zdrowia i życia pracownika

lub innym osobom.

•

Art.. 211 KP – Podstawowe obowiązki pracownika, w

szczególności:

-

wykonywać pracę zgodnie z przepisami,

-

dbać o należyty stan maszyn, narzędzi oraz porządek,

-

stosować środki ochrony zbiorowej oraz przydzielone

środki ochrony indywidualnej,

-

Współdziałać z pracodawcą i przełożonym, w

wypełnianiu obowiązków z zakresu bhp.

Typowe wypadki w górnictwie