Zaburzenia w

krążeniu

Zaburzenia w krążeniu

Prawidłowe krążenie krwi jest niezbędnym
warunkiem życia ustroju. Krążenie krwi umożliwia
utrzymanie stałości wewnętrznej organizmu
dzięki transportowi substancji odżywczych, tlenu,
produktów przemiany materii oraz hormonów.
Zaburzenia w krążeniu prowadzą do zmian chorobowych
w tkankach i narządach.
Zaburzenia w krążeniu mogą polegać na:
- wydostawaniu się krwi poza naczynia,
- nadmiernym lub niedostatecznym wypełnieniu naczyń

krwią,

- tworzeniu się zakrzepów,
- zatkania światła naczyń cząsteczkami ciał stałych,

płynnych lub gazowych,

- przechodzeniu poza naczynia płynnych składników krwi.

Krwotok

Jest to miejscowe zaburzenie w krążeniu polegające
na wydostawaniu się z układu krwionośnego krwi w
pełnym jej składzie w następstwie uszkodzenia lub
przerwania ściany naczynia lub ścian serca.
Krwotok zewnętrzny – jeżeli krew wycieka z
naczyń na zewnątrz.
 Krwotok wewnętrzny – jeżeli krew wycieka do
tkanek i jam ciała.
Krwotok sercowy – powstaje wskutek przebicia lub
pęknięcia chorobowo zmienionych ścian serca.
Krwotok tętniczy – powstaje wskutek przebicia lub
pęknięcia ścian naczyń tętniczych.

Przy krwotoku żylnym krew ma barwę
ciemnoczerwoną przy krwotoku miąższowym krew
sączy się.

Przyczyny krwotoków

Przyczyną krwotoków urazowych jest
mechaniczne uszkodzenie tkanek, ciągłości
ścian naczyń krwionośnych.

Przyczyną krwotoku nie urazowego mogą być:

- procesy chorobowe toczące się w sąsiedztwie
naczyń np. ropnie nowotwory

- procesy chorobowe toczące się w samych
ścianach układu krwionośnego np. zmiany
miażdżycowe

- zaburzenia w odżywianiu i unerwieniu ścian
naczyń krwionośnych spowodowane
długotrwałym zastojem krwi.

Następstwa krwotoków

Zależą od rodzaju krwawiącego naczynia,
szybkości wypływu krwi, ilości wynaczynionej
krwi.

Krwotoki z dużych naczyń kończą się
śmiercią. Bezpośrednią przyczyną śmierci jest
ostre niedokrwienie mózgu lub mięśnia
sercowego.

Zejście krwotoku

Jeżeli krwotok nie doprowadzi do śmierci
zwierzęcia dochodzi po pewnym czasie do
samoistnego zatrzymania się krwawienia.

Przyczynia się do tego spadek ciśnienia krwi,
odruchy skurczu krwawiącego naczynia i
wytworzenie się skrzepu.

Drobne wynaczynienie krwi mające postać
kropeczek, plamek nazywamy
wybroczynami, większe podbiegnięciami,
duże wylewy krwi krwiakami.

Mianownictwo krwotoków

Przekrwienie

Przekrwienie jest miejscowym
zaburzenie
w krążeniu,polegającym na
wypełnieniu
naczyń ponad normę fizjologiczną.
Wyrazem anatomicznym
przekrwień jest rozszerzenie
naczyń.



Rozróżniamy:



przekrwienie tętnicze czyli czynne



przekrwienie żylne czyli bierne



przekrwienie mieszane czyli tętniczo-
żylne



Przekrwieni tętnicze może być
fizjologiczne lub patologiczne.



Przekrwienie tętnicze fizjologiczne
pojawia się w każdym narządzie
podczas pracy , ponieważ w tych
warunkach zwiększa się
zapotrzebowanie tkanek na tlen.



Przekrwienie tętnicze patologiczne

występuje w zapaleniach ,

zwłaszcza ostrych.



Przyczynami przekrwień

patologicznych mogą być :



Bodźce natury mechanicznej

,termicznej , chemicznej i

bakteryjnej



Bodźce działające na nerwy

naczynioruchowe.



Przekrwienia żylne miejscowe
powstaje w skutek ucisku żył
zewnątrz przez guzy
nowotworowe ,blizny,
powiększone węzły chłonę lub w
razie zwężenia światła żył
(zakrzepy zatory, zgrubienia
ściany naczynia)



Przekrwienia żylne ogólne polega
na utrudnionym odpływie krwi z
całego układu żylnego. Jest ono
wyrazem niedomogi zespołu
płucno-sercowego i występuje w
schorzeniach mięśnia sercowego,
wadach zastawek sercowych i
rozedmie płuc.



Skutki ogólnego zastoju żylnego są

następujące:



Sinica



Obrzęki i przesięki do tkanek i jam

ciała



Duszność



Sinica



Narząd ulega powiększeniu ,



jest barwy ciemnoczerwonej ,



a z powierzchni jego

przekroju obficie spływa

ciemna krew żylna

Stwardnienie zastoinowe



W okresie jego wskutek ucisku,

niedożywienia i niedotlenienia tkanek,

komórki miąższowe ulegają zmianom

wstecznym , a więc zanikowi,

natomiast tkanka łączna rozrasta się i

zajmuje miejsce zanikowego miąższu .

Dziki rozrostowi tkanki łącznej i

wzrostowi ciśnienia śródtkankowego

spowodowanego nadmierną ilością

krwi, narząd twardnieje.

Marskość zastoinowa



Wskutek daleko posuniętych
zmian zanikowych miąższu oraz
zbliznowaceniu rozrosłej tkanki
łącznej, narząd ulega
zmniejszeniu a więc zanikowi
zastoinowemu. Opisana kolejność
zmian jest najbardziej typowa w
płucach i wątrobie .

Zmięśnienie płuc



Długotrwały zastój w płucach
prowadzi do obrzęków i
krwotoków. Ściany pęcherzyków
płucnych i przegród
międzypęcherzykowych grubieją .
Płuca ulegają zwłóknieniu, stają
się twarde, barwy
brunatnoczerwonej.

Marskość wątroby



Przekrwiona wątroba staje się pstra,
na powierzchni przekroju przypomina
gałkę muszkatołowa .komórki
beleczkowe ulegają



zanikowi, zwyrodnieniu
tłuszczowemu, a w cięższych
przypadkach- także martwicy. W
końcu pojawia się zwłóknienie
zrazików.

Niedokrwienie

• Lokalne zaburzenie ukrwienia będące

skutkiem ograniczenia lub całkowitego
zatrzymania dopływu krwi do tkanki lub
narządu. Następstwem tego stanu jest
niedostateczna podaż tlenu i składników
odżywczych. W efekcie dochodzi do
niedotlenienia (hipoksji), niedożywienia,
a ostatecznie do martwicy tkanek
dotkniętych procesem niedokrwiennym.

• Przyczynami niedokrwienia jest

działanie nerwów naczynioruchowych,
zmiany anatomiczne zwężające lub
zatykające światło tętnic np. zakrzepica,
zator, ucisk oraz wstrząs prowadzący do
ogólnego niedokrwienia. Następstwem
niedokrwienia może być zanik narządu,
zmiany zwyrodnieniowe, np:
stłuszczenie, włóknienie oraz martwica.

• Narządy najbardziej wrażliwe na

niedokrwienie to:

• mózg

• nerki

• mięsień sercowy

Niedokrwienie mózgu

• zaburzenie krążenia krwi w mózgu,

spowodowane zakrzepem, skurczem lub
uszkodzeniem ściany w określonej tętnicy
doprowadzającej krew do mózgu, zatorem
takiej tętnicy (najczęstsze są zatory
sercowopochodne - materiał zatorowy np.
skrzeplina pochodzi z jam serca lub
tętniczo-tętnicze - materiałem zatorowym
jest skrzeplina przyścienna w tętnicy).

• Niedokrwienie mózgu może dawać

objawy przemijające i jeśli wycofują
się one w ciągu 24 godzin, to
określamy je jako przejściowe
niedokrwienie mózgu czyli TIA,
może też spowodować uszkodzenie
trwałe i wtedy jest ono określane
jako udar mózgu niedokrwienny.

Zakrzep

• Zakrzepem (skrzepliną)

nazywamy pojawienie się za życia
osobnika w świetle naczyń lub w
sercu zabitych tworów
utworzonych ze składników krwi,
które zwężają lub zamykają
światło naczynia.

Skład zakrzepu

• W skład zakrzepu wchodzą:
• krwinki płytkowe,
• włóknik,
• krwinki białe i czerwone.

Zakrzep, a skrzep

• Zakrzep jest suchy, kruchy i

przytwierdzony do ściany
naczynia. Od zakrzepów należy
odróżnić skrzepy, które powstają
po śmierci osobnika. Są one
wiotkie, wilgotne i leżą luźno w
świetle naczynia.

Proces tworzenia

zakrzepów

• Proces tworzenia się zakrzepów

składa się z dwóch etapów;

• 1)zlepiania się krwinek

płytkowych i krwinek białych.

• 2) etap enzymatyczny –

krzepnięcie krwi w wyniku
działania swoistych enzymów.

Pierwszy etap

• W pierwszym etapie dochodzi do

wypadania, zlepiania i osadzania się

krwinek płytkowych w miejscu

uszkodzenia śródbłonka. Zlepione i

nawarstwione na ścianie naczynia krwinki

płytkowe tworzą przeszkodę dla

normalnego krążenia krwi. To z kolei

sprzyja dalszemu wypadaniu trombocytów

i leukocytów. Jeżeli zakrzep nie zostanie

oderwany prądem krwi, krwinki białe i

płytkowe zaczynają się rozpadać, przy

czym uwalniają się znaczne ilości

trombokinazy, która zapoczątkowuje drugi

etap.

Drugi etap

• Etap drugi-enzymatyczna faza krzepnięcia

krwi. Bierze w nim udział białko osocza

fibrynogen, proenzym-protrombina oraz

enzym-trombokinaza, która występuje w stanie

związanym w krwinkach płytkowych,

krwinkach białych i śródbłonku naczyniowym.

Uwolniona w czasie rozpadu krwinek białych i

płytkowych trombokinaza przekształca w

obecność soli wapnia protrobminę w czynny

enzym krzepnięcia-trombinę, która działa na

rozpuszczonych w osoczu fibrynogen,

zmieniając go w fibrynę, czyli włóknik. Włóknik

wypada z krwi i tworzy zrąb zakrzepu.

Mechanizm powstawania i

przyczyny zakrzepicy

• W procesie powstawania

zakrzepów decydująca role
odgrywają trzy czynniki;

• 1) zwolnienie prądu krwi,
• 2) zmiany w składzie krwi,
• 3) zmiany w ścianie naczynia

Zwolnienie prądu krwi

• Ułatwia osadzanie się krwinek

płytkowych na ścianach naczyń.
Występuje ono w stanach niewydolności
krążenia i w następstwie miejscowych
przeszkód w krążeniu krwi. Ze
zwolnionym przepływem krwi wiąże się
przede wszystkim zakrzepy w żylakach,
tętniakach i w przedsionku lewego serca.
Te ostatnie powstają przy wadach
zastawki dwudzielnej.

Zmiany w składzie krwi

• W postaci wzrostu liczby krwinek

płytkowych lub ogólnej ilości
składników morfologicznych ,
powodują przede wszystkim wzrost
lepkości i zwolnienie prądu krwi. Tego
rodzaju zmiany występują w przebiegu
włóknikowego zapalenia płuc, w
zakażeniach ropnych, w białaczkach i
po zabiegach operacyjnych.

Zmiany w ścianie

naczynia

• Największe znaczenie w procesie

powstawania zakrzepów ma uszkodzenie

śródbłonka naczyniowego. Uszkodzenie

powoduje powstawanie szorstkości

powierzchni naczynia, co sprzyja

osadzaniu i przytwierdzaniu się krwinek

płytkowych, które tworzą zawiązek

zakrzepu. Uszkodzenie śródbłonka może

powstać w wyniku ukłucia lub zmiażdżenia

naczyń i w następstwie działania jadów

chemicznych i bakteryjnych.

Zakrzepy spotykamy

• U wszystkich zwierząt, przy czym w

odróżnieniu od ludzi częściej występują one

w układzie tętniczym aniżeli żylnym. U świń

głównym siedliskiem zakrzepów są zastawki

serca lewego. Zakrzepy te spotykamy w

przewlekłej postaci różycy świń. U koni

najczęstszą przyczyną powstawania

zakrzepów jest obecność pasożytów -

słupkowców. Miejscem powstawania tych

zakrzepów są głównie naczynia krezkowe. U

bydła rozległe zakrzepy występują w

rozgałęzieniach tętnicy płucnej w zarazie

płucnej.

Wygląd i podział

zakrzepów

• Zależnie od wyglądu rozróżnia się :

• -Zakrzep czerwony występuje w ciężkich i nagłych zaburzeniach

krążenia np. w następstwie podwiązania naczynia.

• -Zakrzep biały składa się z krwinek płytkowych i białych i

włóknika. Spotyka się go w miejscach uszkodzonej ściany

naczynia. Pojawia się on, gdy proces krzepnięcia odbywa się

wolno

• -Zakrzep szklisty powstaje w naczyniach włosowatych i małych

żyłach. Ma on budowę jednolita i utworzony jest ze szklisto

zmienionego włóknika. Powstaje najczęściej przy oparzeniach i

odmrożeniach oraz w przebiegu niektórych chorób zakaźnych.

• -Zakrzep mieszany ma budowę warstwową, utworzony jest na

przemian z zakrzepu czerwonego, białego i szklistego. Ten rodzaj

zakrzepu powstaje przy znacznie zwolnionym przepływie krwi i

gdy proces krzepnięcia odbywa się powoli.

• Ze względu na zachowanie się zakrzepu w świetle naczynia

rozróżniamy:

• -Zakrzep przyścienny obejmuje tylko część przekroju światła

naczynia.

• -Zakrzep zatykowy obejmujący cało światło naczynia.

Zejście zakrzepu

• Zakrzepy mogą ulec zwłóknieniu, rozmiękaniu i zwapnieniu.

Zwłóknienie zakrzepu polega na przerośnięciu go tkanka

łączną.

• Udrożnieniem zakrzepu powstaje wskutek kurczenia się tkanki

łącznej powstają w niej szczeliny, dzięki którym może być

wznowiony przepływ krwi.

• Rozmiękanie zakrzepu może być :

• - jadowe rozmiękanie odbywa się przy współudziale enzymów

proteolitycznych, uwalnianych z rozpadających się krwinek

zakrzepu. Po rozpłynięciu się i resorpcji zakrzepu powraca

drożność naczyń.

• - ropne odbywa się przy udziale bakterii ropnych. Cząstki

zropiałego i oderwanego zakrzepu mogą stać się materiałem

zatorowym w różnych narządach, dając w nich przerzuty

ropne.

• Niekiedy w martwicowych masach zakrzepowych odkładają się

sole wapnia co prowadzi do powstania kamieni naczyniowych.

Zawał

Zawał mięśnia
sercowego - martwica
mięśnia sercowego
spowodowana jego
niedokrwieniem.
Zawał powstaje jedynie
w tych przypadkach,
kiedy nie dochodzi do
wyrównania zaburzeń
w krążeniu przez
naczynia oboczne.

• Zatkaniu może ulec

każda tętnica bez

względu na wielkość

jej światła.

• Najczęściej zatkaniu

ulegają rozgałęzienia

tętnicze w

śledzionie, nerkach,

mózgu, sercu,

płucach, rzadziej - w

jądrach, wątrobie,

kończynach .

Zawały blade
- mają barwę
szarożółtą
- otoczone obwódką
przekrwienia
obocznego
- występują zwykle
w narządach o
utkaniu zbitym

Zawały
czerwone
- mają barwę
ciemnoczerwoną
- występują w
tkankach
miękkich i
wiotkich

Komórki tkanek
objętych zawałem
ulegają obrzękowi,
zwyrodnieniu i w
końcu - martwicy
skrzepowej.
W obrazie
mikroskopowym zawał
przedstawia się jako
bezpostaciowa lub
drobnoziarnista masa.

•Zawały mięśnia

sercowego wywołują

zwykle groźne dla życia

zaburzenia rytmu pracy

serca.

•Zawały mózgu, nawet

niewielkich rozmiarów,

mogą doprowadzić do

porażeń, zaburzeń

czucia lub śmierci.

•Zawały śledziony lub

nerki nie wywołują na

ogół poważniejszych

zaburzeń i przebiegają

często bezobjawowo.

Zawały mogą
ulegać
rozmiękaniu,
oddzielaniu od
tkanek zdrowych
lub zwłóknieniu.

Następstwa zejść i zawałów

Obrzęk

Obrzęk to
gromadzenie się w
tkankach większej
ilości płynu w
następstwie zaburzeń
w krążeniu krwi lub
chłonki i wzmożonego
przechodzenia
płynnych składników
poza układ
naczyniowy.

Płyn obrzękowy
może gromadzić
się w tkankach,
szczelinach
tkankowych i
jamach ciała.

Obrzękła tkanka :

- ma powiększoną
objętość
- jest
galaretowata
- przeświecająca
- plastyczna

Ilość wody w ustroju w

warunkach prawidłowych jest

wielkością stałą, regulowaną

przez ośrodek gospodarki

wodnej, znajdujący się w

międzymózgowiu, oraz przez

układ gruczołów dokrewnych.

W prawidłowych warunkach z

tętniczych naczyń

włosowatych woda wydostaje

się ze światła naczyń

włosowatych do tkanki,

ponieważ ciśnienie

hydrostatyczne krwi jest

wyższe od zdolności

zatrzymywania wody przez

białka krwi, czyli od tzw.

ciśnienia onkotycznego.

W żylnej natomiast

części naczyń

włosowatych woda

przedostaje się z tkanki

do naczyń, gdyż

ciśnienie onkotyczno

-osmotyczne w

naczyniach

włosowatych żylnych

jest wyższe od ciśnienia

hydrostatycznego krwi.

Wymiana płynów

między krwią a tkanką

może ulec zakłóceniu i

prowadzić do

powstania obrzęków.

Mechanizm powstania

obrzęku

Obrzęki ogólne - należą

do nich procesy

chorobowe

doprowadzające do

zaburzeń przemiany

wodnej.

Są to choroby

międzymózgowia,

niektórych gruczołów

dokrewnych (np.

tarczyca), nerek,

przewlekła niewydolność

krążenia oraz choroby

przebiegające ze

zmniejszeniem ilości

białek we krwi (np.

choroba głodowa).

Obrzęki miejscowe
- zaliczamy do nich
nieprawidłowości w
zakresie czynników
regulujących
rozmieszczenie
wody między krwią
a tkankami. 

rozrost kości w
przebiegu
kostniakomięśni
aka u psa

Obrzęk tkanek

Należą do nich :
- wzrost ciśnienia osmotycznego lub onkotycznego
tkanek,
- zmniejszenie się ciśnienia osmotycznego koloidów
osocza wskutek obniżenia poziomu białek we krwi,
- zwiększenie ciśnienia hydrostatycznego krwi w
układzie żylnym wskutek zastoju krwi,
- zmiany w śródbłonkach naczyń włosowatych
prowadzące do zwiększonej ich przepuszczalności,
- przeszkody w krążeniu chłonki.

• Obrzęk może być

pochodzenia

zapalnego lub

niezapalnego.

• Płyn obrzękowy

gromadzący się w

jamach ciała oraz w

tkankach w toku

zapalenia nosi nazwę

wysięku zapalnego,

płyn zaś pojawiający

się na skutek

zaburzeń w krążeniu -

przesięku.

Zależnie od przyczyn i

mechanizmu

powstawania

rozróżniamy następujące

obrzęki niezapalne:

- obrzęk zastoinowy

-obrzęk z zatrucia

- obrzęki na tle

nerwowym

-obrzęki nerkowe

- obrzęki charłacze i

starcze

- obrzęk alergiczny

Rodzaje obrzęków

Gromadzenie się płynu o cechach
niezapalnych
- w jamie brzusznej nazywa się puchliną
brzuszną
- w worku opłucnowym - puchliną opłucnej
- w worku osierdziowym - puchliną osierdzia
- w komorach mózgu - wodogłowiem
wewnętrznym
- w jamach stawowych - wodniakiem
stawu, itp.

Obrzęk

Następstwa
obrzęków zależą od:
- wielkości
- rozległości - czasu
trwania
- umiejscowienia
- zasadniczej sprawy
chorobowej
- wrażliwości tkanek
- powikłań

Niekiedy
długotrwały
obrzęk prowadzi
do zmian
wstecznych, a
mianowicie do
zaniku,
zwyrodnienia lub
martwicy tkanek.

Następstwa obrzęków

Niedokrwistość

Niedokrwistość jest to zmniejszenie ilości
całej krwi, bądź zmniejszenie ilości
czerwonych krwinek lub zawartości
hemoglobiny.

• Niedokrwistość może być następstwem:
- nieprawidłowej czynności narządów krwiotwórczych,
- rozpadu czerwonych krwinek,
- utraty krwi,
-
- Niedokrwistość prowadzi do:
- - niedotlenienia tkanek,
- zaburzeń przemiany materii,
- zaburzeń poszczególnych narządów co może

prowadząc do zwyrodnienia

- zaburzenia czynności układu nerwowego i mięśnia

sercowego.

Niedokrwistości

pokrwotoczna:

•

Niedokrwistość pokrwotoczna ostra: występuje po

krwotokach połączonych z dużą utratą krwi. Może myć

następstwem pęknięcia wątroby, śledziony wrzodów

żołądka. Ostra niedokrwistość pokrwotoczna wiedzie

do śmierci, często następującej wśród objawów

wstrząsu pokrwotocznego.

Sekcyjnie stwierdza się wybitną bladość skóry i błon

śluzowych oraz narządów wewnętrznych. W mięśniu

sercowym i w mózgu występują ogniska martwicy.

• Niedokrwistość pokrwotoczna przewlekła –

występuje w przypadku długotrwałych krwawień,

nawet nieznacznych.

Sekcyjnie stwierdza się poza bladością skóry i błon,

żywo czerwone zabarwienie szpiku kości długich, jako

wynik wzmożonej czynności krwiotwórczej.

Wywołana jest przez nadmierne

nieprawidłowe niszczenie czerwonych
krwinek. Tą postać niedokrwistości
obserwujemy w przebiegu wielu zatruć.

Do jadów będących przyczyną tego

rodzaju niedokrwistości należą:



jady chemiczne,



jady bakteryjne,



produkty wydzielane przez pasożyty

przewodu pokarmowego.

Niedokrwistość hemolityczna
(toksyczna)

Niedokrwistość

noworodków

Spotykana u prosiąt, cieląt, źrebiąt i szczeniąt.
Schorzenie prowadzi do śmierci w ciągu
kilku dni. Przyczyną tej niedokrwistości
jest niezgodność serologiczna krwi matki i ojca.
Jeżeli płód odziedziczy cechy krwinek ojca, wtedy jest on
odmienny serologicznie od matki. W czasie ciąży we krwi
matki powstają hemolizy i hemoaglutyniny przeciwko
krwinkom czerwonym płodu. Po urodzeniu się zwierzęcia
ciała te dostają się wraz z siarą do organizmu oseska i
wywołują u niego hemolizę krwinek.

Objawy schorzenia:
- niedokrwistość (szybki przebieg

choroby),

- silna żółtaczka,
- Obrzęk zastoinowy śledziony i wątroby,
- śródzrazikowa martwica wątroby,
- wybroczynność błon śluzowych i

surowiczych.

Niedokrwistość

pokarmowa

Powstaje w wyniku niedożywienia, kiedy w
pokarmie brakuje witamin, tłuszczów,
żelaza i składników mineralnych.
Szczególne znaczenie w powstaniu tej
niedokrwistości u prosiąt ma znaczenie
brak żelaza w karmie. W przypadkach tych
rozwija się niedokrwistość niedobarwliwa,
w której krwinki są małe i zawierają za mało
hemoglobiny. Zmiany w składzie krwi
spowodowane są zaburzeniem czynności narządów
krwiotwórczych.

Niedokrwistość niedobarwliwa