Pierwsza pomoc
w sytuacjach szczególnych

• działanie niskich i wysokich te,mperatur
• hipotermia
• oparzenia

Hipotermia

Hipotermia

Obniżenie głębokiej temp. ciała poniżej 35°C

• H. pierwotna - wynikająca z działania

zimna na organizm.

• H. wtórna - u osób obciążonych

schorzeniem ogólnoustrojowym
upośledzającym mechanizmy
termoregulacyjne

Hipotermia – kiedy?

• Przysypanie przez lawinę
• Utonięcia

(32x większe przewodzenie)

• Zaburzenia świadomości w zimnym

otoczeniu (alkohol)

• Po ciężkim urazie,

długiej operacji

(66%)

• Schładzanie rozległego oparzenia
• Szczególnie osoby starsze i dzieci, z

niedoborami energetycznymi

Hipotermia łagodna ( I°)

35-32 °C

• przytomny, w logicznym kontakcie
• Tachykardia, tachypnoe
• skurcz naczyń krwionośnych
• zmniejszone pocenie się
• dreszcze
• zwiększona częstość oddechów
• wzmożona diureza

zmiana farmakokinetyki leków !

Hipotermia umiarkowana

( II°)

32-28°C

• splątanie, senność, niepamięć
• wygórowanie odruchów, poszerzenie źrenic
• brak termogenezy drżeniowej
• postępujący spadek oporu obwodowego
• migotanie przedsionków, fala J (Osborn) w ekg
• stopniowo postępujące zwolnienie akcji serca i

oddechu

• zwiększenie diurezy

przy 28°C nieaktywna insulina !
przy 30°C nieskuteczna defibrylacja !

Hipotermia ciężka ( III°)

28-24°C

• nieprzytomny, zwykle oddycha
• zniesienie głęb. odruchów ścięgnistych i reakcji

źrenic na swiatło

• brak termogenezy drżeniowej
• rozszerzone naczynia obwodowe, niskie

ciśnienie tętnicze krwi (wstrząs)

• często obserwowane migotanie przedsionków
z wolną akcją komór.
• zwolnienie czynności bioelektrycznej mózgu

Hipotermia krytyczna

( IV°)

<24°C

• zatrzymanie oddechu i krążenia
• brak aktywności elektrycznej mózgu <20°C
• samoistnie występujące migotanie komór
lub asystolia

Hipotermia

Chroni CSN:

• zatrzymanie krążenia nawet ponad godzinne

przy temperaturze < 20°C bez ujemnych
następstw neurologicznych po ogrzaniu

• Nie wolno stwierdzić zgonu
aż temperatura ciała nie wzrośnie >30°C,
i mimo to nadal brak reakcji na zabiegi

ożywiające

Przywrócenie życia nawet przy spadku do 17 st C

Pomiar temperatury

wewnętrznej

na błonie bębenkowej

zalety ; prostota i szybka metody

wady ; zafałszowanie wyników pomiaru przy:
- niskiej temperaturze otoczenia
- śnieg w przew. słuchowym zewnętrznym
- zatrzymaniu krążenia

wewnątrzprzełykowy

„Złoty standard”

• możliwy do wykorzystania w szpitalu

Pomiar temperatury

wewnętrznej

ogrzewanie chorego

bierne
- przytomni w łagodnej hipotermii

• Ciepłe pomieszczenie.
• Ciepłe, suche ubranie.
• Ciepły koc.
• „Folia życia”

czynne zewnętrzne

• ogrzewanie okolic nad przebiegiem

dużych naczyń (pachy, pachwiny) 45-
46°C

• koce termiczne.

ogrzewanie chorego

czynne zewnętrzne

• Ciepły, wilgotny tlen. 42 - 46°C.
• Ciepłe płyny iv. 43°C.
• Płukanie jam ciała ciepłym płynem.
• Zewnętrzne ogrzewanie krwi.
• Krążenie pozaustrojowe

ogrzewanie chorego

Postępowanie
z pacjentem w hipotermii

• Sprawdzaj oddech i puls przez 30 - 45 sek
• Ściągnij wilgotne ubranie
• Chroń przed utratą ciepła
• Ułóż w pozycji horyzontalnej
• Unikaj gwałtownych ruchów
• Monitoruj EKG, temperaturę wnętrza ciała

Postępowanie w
zatrzymaniu krążenia

• Rozpocznij resuscytację
• Określ mechanizm zatrzymania krążenia
• Jeżeli migotanie komór/częstoskurcz komorowy

bez tętna defibryluj ( 200 J, 200 J, 360 J )

• Intubacja
• Wentyluj ciepłym, wilgotnym tlenem
• Uzyskaj dostęp dożylny
• Podawaj ciepłe płyny
• Sprawdź temperaturę wnętrza ciała

Postępuj zależnie od
oznaczonej temperatury
wnętrza ciała

• Temperatura < 28°C

(Hipotermia III ° i IV °)

• Prowadź resuscytację
• Nie podawaj leków
• Nie defibryluj
• Ogrzewaj pacjenta
• Transportuj do szpitala

• Temperatura > 28°C

(Hipotermia I ° i II °)

• Prowadź resuscytację
• Podawaj leki i

defibryluj zgodnie ze
standardem ALS
(dłuższe przerwy
pomiędzy kolejnymi
dawkami leków).

OPARZENIA

OPARZENIA

uszkodzenie
najcześciej skóry
w wyniku działania
najcześciej wysokiej temperatury

OCENA OPARZENIA

•

rozległość

•

stopień

ROZLEGŁOŚĆ

reguła „9”

ROZLEGŁOŚĆ

reguła
dłoni

Rozległość

dzieci

STOPIEŃ

I



II



III



I



II



II



II



III



II / III



II / III



OPARZENIE
DRÓG ODDECHWYCH

• termiczne uszkodzenie
dróg oddechowych -
obrzęk śluzówek

U D U S Z E N I E

• inhalacja tlenku węgla
i innymi substancji

Z A T R U C I E

OPARZENIA
dróg oddechowych

•„wyciągnięty” z pożaru

• nieprzytomny, zaburzenia
świadomości

• trudności w oddychaniu,
duszność, ból w „piersiach”

• kaszle

• „głośno oddycha” (stridor)

• ma „chrypkę)

• parzona twarz, śluzówki

• spalone włosy w nosie

• odksztusza ślinę z sadzą

INTUBACJA

OPARZENIA
ELEKTRYCZNE

RESUSCYTACJA
KRĄŻENIOWA

OPARZENIA
ELEKTRYCZNE

OPARZENIA
ELEKTRYCZNE

OPARZENIA
ELEKTRYCZNE

OPARZENIA
ELEKTRYCZNE

OPARZENIA
CHEMICZNE

Skóra

oparzenia kwasem, zasadą, inną substancją
PŁUKAĆ...

substancje stałe, proszki
USUNĄĆ I PŁUKAĆ

OPARZENIA
CHEMICZNE

wypicie
substancji „żrącej”

przypadkowe
zamierzone, w celach samobójczych

OPARZENIA OKA

widoczne usunąć i ...

PŁUKAĆ...

OPARZENIA - postępowanie

Zabezpieczenie miejsca wypadku

OPARZENIA TERMICZNE
POSTĘPOWANIE

• schłodzić zimną wodą
oparzoną powierzchnię

• suchy, jałowy opatrunek
(ew. Argosulfan)

• środki p/bólowe

OPARZENIA
kogo do szpitala ?

• dotyczą głowy, dłoni, stóp, błon śluzowych
• „okrężne”, nad stawami
• układ pokarmowy, narządy wzroku i organy płciowe
• niezależnie od obszaru - III i IV stopień
• II stopień, ale przekracza 10% powierzchni ciała
• każde powstałe w wyniku porażenia prądem
• chemiczne
• dróg oddechowych

Leczenie oparzenia

•

usunięcie z obszaru działania źródła oparzenia,
usunięcie palącego się ubrania

•

wstępne schłodzenie miejsc oparzonych

•

w przypadku istnienia innych obrażeń – konieczne
ich zaopatrzenie

•

w przypadkach podejrzenia uszkodzenia dróg
oddechowych – wczesna intubacja

•

płynoterapia (reguła Parkland)

4ml/kg.wc/% oparzenia, 50 % w ciągu 8 h, 50% w ciągu

16 h

+ NaHCO3 – 50 ml/ 1000 ml płynów – pod kontrolą

gazometrii,

•

antybiotykoterapia

•

chirurgiczne opracowanie ran oparzeniowych

•

profilaktyka przeciwtężcowa

Leczenie cd.

• sonda do żołądka u chorych z oparzeniami > 20% -

objawy niedrożności

• blokery H2
• leki przeciwbólowe
• przetoczenia białka (albuminy, osocze od 2 – 3 doby)
• Nacięcia oparzeń okrężnych
• ew. wczesne nekrektomie z pokryciem ubytków
• w uzasadnionych przypadkach konieczność żywienia

pozajelitowego

• kontrola diurezy (30 – 50 ml/h), tętna i RR

•