Wprowadzenie do

rachunkowości

Podział kosztów

Ogólna klasyfikacja podziału

kosztów

• Oparta jest na rachunku zysków i

strat:

– Koszty działalności operacyjnej

• Podstawowej
• Pozostałej

– Koszty działalności finansowej

kryteria klasyfikacyjne

kosztów

• Rodzaj zasobów
• Rodzaj działalności

operacyjnej

• Struktura

organizacyjna

• Sposób odniesienia

na produkty

gotowe

• Związek z

przychodami

• Struktura

wewnetrzna
kosztów

• Rozmiary

działalności

• Stopień

wykorzystania
zdolności
wytwórczych

koszt

Nigdy nie wydatek

Jeszcze nie wydatek

wydatek

wydatek

Nigdy nie koszt

Jeszcze nie koszt

Koszt

Przychody

Nigdy nie wpływy

Jeszcze nie wpływy

Wpływy

Wpływy

Nigdy nie przychody

Jeszcze nie przychody

Przychody

Klasyfikacja wg typu

podstawowej działalności

operacyjnej

• Koszty zakupu
• Koszty działalności właściwej
• Koszty sprzedaży
• Koszty ogólnego zarządu

Koszty wg struktury

organizacyjnej

• Jednostki organizacyjne

przedsiębiorstwa

• Ważne stanowiska (linia produkcyjna)
• Dotyczą podmiotowego rachunku

kosztów

Koszty wg. sposobu ich

odnoszenia na produkty

gotowe

• Koszty bezpośrednie

• Koszty pośrednie

Klasyfikacja kosztów ze

względu na ich związek z

przychodami ze sprzedaży

• Koszty związane z produktami

(koszty produktu)

• Koszty obciążające bezpośrednio

wynik okresu (koszty okresu)

Podział kosztów

• Ze względu na strukturę rachunku

zysków i strat koszty dzielimy na:

• Koszty operacyjne (podstawowe)
• Pozostałe koszty operacyjne
• Koszty finansowe

Większość kosztów i przychodów

jest wykorzystywana do

obliczenia zysku/straty za dany

okres sprawozdawczy

Ale...

Niektóre koszty i przychody nie są

ujawniane w Rachunku Zysków i Strat,

lecz w bilansie– jako element kapitału

własnego

Koszty

działalności

podstawowej

Koszty

rodzajowe

Koszty

funkcjonalne

Klasyfikacja kosztów wg

zasobów (układ rodzajowy)

• Zużycie

materiałów i
energii

• Usługi obce
• Podatki i opłaty
• Wynagrodzenia

• Amortyzacja
• Pozostałe koszty

rodzajowe

• Ubezpieczenia

społeczne i inne
świadczenia

Układ rodzajowy

• Jednostka, która ewidencjonuje koszty

jedynie w układzie rodzajowym posiada
ograniczona informację o kształtowaniu
się kosztów – zna ogólną kwotę
poniesionych kosztów, ich strukturę nie
wie natomiast gdzie i na co zostały
poniesione koszty. W związku z tym,
ewidencję kosztów wyłącznie w układzie
rodzajowym mogą stosować

Układ rodzajowy stosują:

• małe jednostki gospodarcze, o nie

rozbudowanej strukturze organizacyjnej, w

których nie zachodzi potrzeba kontroli

kosztów według miejsc ich powstawania,

• zajmujących się głównie świadczeniem

usług,

• wytwarzających w krótkim cyklu

produkcyjnym nieskomplikowane produkty.

• Jednostki te nie mają potrzeby

kalkulowania rzeczywistego kosztu

wytworzenia produktów.

Układ rodzajowy kosztów

• zużycie materiałów i energii,
• usługi obce ,
• podatki i opłaty,
• wynagrodzenia,
• świadczenia na rzecz pracowników,
• amortyzacja,
• pozostałe koszty rodzajowe

zużycie materiałów i energii

• materiałów podstawowych,
• materiałów pomocniczych,
• opakowań,
• materiałów budowlanych i części zamiennych,
• materiałów gospodarczych, biurowych,

reklamowych,

• paliw gazowych, płynnych, stałych,
• ogumienia,
• książek, wydawnictw, druków,
• energii elektrycznej, cieplnej, ciepłej i zimnej

wody oraz sprężonego powietrza.

usługi obce

• ujmuje się poniesione koszty usług

świadczonych przez inne jednostki
gospodarcze, w zakresie usług: remontowych,
transportowych, sprzętowych, budowlanych,
łączności, najmu, dzierżawy, składowania,
projektowych, sprzątania,
telekomunikacyjnych, prawnych, handlowych,
prowadzenia ksiąg, doradztwa, pralniczych,
wywozu śmieci, utrzymania czystości,
biurowych oraz bankowe opłaty
manipulacyjne i prowizje.

podatki i opłaty

• podatek akcyzowy

• podatek od nieruchomości

• podatek od środków transportu

• inne podatki lokalne

• podatek VAT naliczony, ale tylko wówczas

gdy nie podlega zwrotowi ani odliczeniu od

podatku należnego

• opłaty urzędowe tj.: notarialne,

paszportowe, rejestracyjne, skarbowe, za

wieczyste użytkowanie gruntów, za

ochronę środowiska itp.

wynagrodzenia

• Zalicza się tutaj oprócz wynagrodzeń

pieniężnych, również wartość
świadczeń w naturze (np. deputatów)
zaliczanych do wynagrodzeń.
Świadczenia te mogą wynikać z
umów o pracę, z tytułów umów
zleceń, o dzieło i innych umów
gospodarczych.

świadczenia na rzecz

pracowników

• składki z tytułu ubezpieczeń społecznych

obciążające pracodawcę,

• składki na Fundusz Pracy i Fundusz

Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,

• odpisy na Zakładowy Fundusz Świadczeń

Socjalnych,

• świadczenia rzeczowe związane z

bezpieczeństwem i higieną pracy (np. posiłki

regeneracyjne, środki czystości, odzież ochronna i

robocza),

• szkolenia pracowników,
• ubezpieczenia osobowe pracowników

amortyzacja

• obejmują planowe odpisy amortyzacyjne

środków trwałych oraz wartości

niematerialnych prawnych według zasad

ustalonych w planie amortyzacji. Jednostka

gospodarcza sama ustala wysokość stawki

planowej uwzględniając zużycie fizyczne,

zmianowość, liczbę godzin pracy lub ilość

wytworzonych produktów, tempo postępu

techniczno – ekonomicznego oraz innego

rodzaju ograniczenia. Odpisy amortyzacyjne

mogą być dokonywane według różnych

metod

pozostałe koszty rodzajowe

• koszty krajowych i zagranicznych podróży

służbowych,

• ubezpieczenia majątkowe,
• składki na rzecz organizacji do których

przynależność jest obowiązkowa,

• koszty reprezentacji i reklamy,
• wypłaty pieniężne na rzecz osób fizycznych nie

zaliczone do wynagrodzeń i świadczeń na rzecz

pracowników (np. stypendia, odprawy pośmiertne,

odszkodowania powypadkowe),

• ryczałty za wykorzystywanie przez pracowników dla

celów służbowych własnych samochodów

osobowych.

Koszty według funkcji i typów

działalności

• Koszty działalności podstawowej

(Koszty produkcji)

• Koszty ogólnego zarządu

• Koszty sprzedaży

Koszty działalności

podstawowej

• obrazują całość rzeczywistych kosztów

poniesionych w danym okresie na

wytworzenie produktów gotowych i

produkcję w toku w układzie pozycji

kalkulacyjnych na wytworzone produkty

gotowe i produkcję niezakończoną.

• Koszty te rozlicza się przy pomocy

odpowiednich metod kalkulacji

Koszty

ogólnoadmnistracyjne

• wynagrodzenia

kierownictwa jednostki i

komórek organizacyjnych

zarządu,

• świadczenia na rzecz

pracowników zarządu,

• koszty podróży służbowych

i ryczałty za

wykorzystywanie własnych

samochodów pracowników

dla celów służbowych,

• koszty łączności,
• koszty biurowe,
• koszty reprezentacji i

reklamy,

• podatki i ubezpieczenia

niezwiązane z

działalności

podstawową i

pomocniczą.

• Koszty ogólno-

gospodarcze to koszty

utrzymania m.in.:

– obiektów o charakterze

ogólnym,

– magazynów,

– straży przemysłowej i

pożarnej,

– służbowych

samochodów osobowych

Koszy sprzedaży

• koszty związane z ostatnia fazą

działalności jednostki to jest z fazą
zbytu. Obejmują one koszty
załadunku, transportu, wyładunku,
koszty ubezpieczenia produktów na
czas transportu, koszty opakowań
wysyłkowych, koszty napraw
gwarancyjnych, koszty utrzymania
stoisk na targach i wystawach itp

Ustalenie

Wyniku

finansowego

Tylko

koszty

rodzajowe

Tylko

Koszty

funkcjonalne

Koszty

rodzajowe

I funkcjonalne