Cykl komórkowy – 
uporządkowana sekwencja 
wydarzeń prowadzących do 
podwojenia zawartości komórki 
(w tym informacji genetycznej) i 
jej podziału na dwie komórki 
potomne

Komórki embrionalne żaby 30 
minut
Komórki drożdży

    1.5 - 3 

godzin
Komórki nabłonkowe jelita ~ 12 
godzin
Fibroblasty in vitro

~ 20 

godzin
Hepatocyty człowieka 

~ 1 rok

 

 

Fazy cyklu 

komórkowego

M – podział jądra komórkowego (kariokineza) i 

cytoplazmy  (cytokineza)

G1 – gap 1, przerwa 1
S – synteza (replikacja) DNA jądrowego
G2 – gap 2, przerwa 2

 

 

Etapy 

rozwoju 

zarodka 

ryby Danio 

pręgowany

 

 

Podział komórki 

drożdży

 

 

Jądro komórkowe

 

 

Rozpad osłonki jądrowej

 

 

Podział jądra komórki 

eukariotycznej

 

 

 

Aparat Golgiego

 

 

Aparat Golgiego

 

 

Koordynacja procesów 

cytoplazmatycznych:

•genom jądrowy w chromosomach
•DNA mitochondrialny, 

chloroplastowy

•zespoły organelli 

cytoplazmatycznych

•filamenty cytoszkieletu

 

 

Układ kontroli cyklu 

komórkowego

• Gwarantuje zakończenie każdej fazy cyklu 

komórkowego zanim rozpocznie się następna 
faza

• Reaguje na sygnały z otoczenia komórki
• Sprawowany jest przez cyklicznie aktywowane 

kinazy białkowe obecne przez cały cykl

• Działa przez fosforylowanie kluczowych białek 

regulujących replikację DNA, mitozę, cytokinezę

• Cdk (cyclin-dependent protein kinases) - kinazy 

białkowe zależne od cyklin

 

 

Układ kontroli cyklu 

komórkowego

 

 

Układ kontroli cyklu 

komórkowego

MPF (M-phase promoting factor) – 

czynnik stymulujący podział komórki: 
•podjednostka katalityczna – Cdk
•podjednostka regulatorowa – cyklina 
•fosforylacja lamin  rozpad osłonki 

jądrowej
•fosforylacja białek odpowiedzialnych za 

rozpad mikrotubul cytoszkieletu oraz 

białek związanych z kondensacją 

chromosomów

 

 

Układ kontroli cyklu 

komórkowego

Cykliny – brak aktywności 

enzymatycznej

 

 

Układ kontroli cyklu 

komórkowego

 

 

Układ kontroli cyklu 

komórkowego

• Różne kompleksy cyklina-Cdk włączają 

różne etapy cyklu komórkowego. 

• Inhibitory Cdk mogą zatrzymać cykl 

komórkowy w określonej fazie.

• P53 – białkowy inhibitor Cdk – blokuje 

cykl komórkowy w fazie G1 
umożliwiając naprawę uszkodzonego 
DNA przed wejściem w fazę S.

 

 

Układ kontroli cyklu 

komórkowego