wykłady z genetyki i parazytologii 2007-2008 część 1 - syste, farmacja, parazytologia


Podział systematyczny


  1. Dawny podział:

  1. PLANTAE

  2. ANIMALIA

1938 r. Chatton - wprowadził podział na PROCARYOTA i EUCARYOTA

2. Klasyczny podział - 1969 r. Whitaker - wprowadził podział na:

a) PROCARYOTA

I) MONERA

b) EUCARYOTA

I) PROTISTA

II) PLANTAE

III) FUNGI

IV) ANIMALIA


Charakterystyka królestw:

  1. ANIMALIA


- brak ściany kom.

- budowa tkankowa

- heterotroficzność

- wielkość makroskopowa

- złożony rozwój embrionalny (blastula, gastrula)

- mejoza gametyczna

- z reguły posiadają zdolność lokomocji


  1. PLANTAE


- celulozowa ściana komórkowa

- budowa tkankowa

- z reguły posiadają korzenie, łodygi, liście

- autotrofy (chlorofil a i b)

- posiadają plastydy

- prowadzą osiadły tryb życia


  1. FUNGI


- ściana chitynowa

- mycelium = grzybnia

- heterotrofy

- mejoza zygotyczna = postgamiczna

- lokomocja pasywna


  1. PROTISTA


- formy jednokomórkowe lub kolonijne

- mikroskopijna wielkość

- lokomocja za pomocą wici, rzęsek, pseudopodiów

- odżywianie fototroficzne (różne rodzaje chlorofili) lub fagotroficznie

- mejoza gametyczna, zygotyczna lub pośrednia


Hierarchia systematyczna organizmów:


- regnum - królestwo

- subregnum - podkrólestwo

- phylum - typ

- divisio - gromada

- classis - klasa

- ordo - rząd

- familia - rodzina

- genus - rodzaj

- section - sekcja

- species - gatunek

- subspecies - podgatunek

- varietes - odmiana

- cultivar - kultywar - odmiana handlowa

- forma - forma


Takson - dowolna jednostka taksonomiczna

Rasa - nie jest jednostka taksonomiczną (!), ustalana przez Międzynarodowy Kodeks Nomenklatury Botanicznej, można wyróżnić takie rasy jak:


- geograficzna

- ekologiczna

- chemiczna

- genetyczna

- chemiczna


Przykładowo Acorus calamus - tatarak zwyczajny (w Polsce, triploid), wyróżnia się:

cytotypy

Azoran(olejek)

Chromosomy (x=12)

1. rasa amerykańska

0

2n = 2x = 24

2. rasa europejska

+

2n = 3x = 36

3. rasa indyjska

++

2n = 4x = 48


Populacja - struktura genetyczna, zbiór osobników jednego gatunku zamieszkujących określony obszar

Klon - młody pęd, potomstwo - zbiór osobników o jednakowym genotypie, powstały w wyniku rozmnażania wegetatywnego,

- np. klony u organizmów jednokomórkowych powstające w wyniku podziałów

- klon topoli białej Populus alba

Systematyka - Karol Linneusz - XVIII w. - dokonania:

- był lekarzem

- wprowadził nomenklaturę binarną (np. Vinca minor - barwinek pospolity)

- nazwa binarna = BINOM

- napisał doktorat na temat malarii

- na studiach napisał pracę: „O małżeństwach i płci roślin”

- podzielił choroby na 11 klas

- wprowadził podział świata - systema naturae:

Do dziś pozostała po nim binarna nomenklatura.

Łacina - obowiązuje na całym świecie. Nazwy systematyczne podaje się po łacinie, zaś obok podaje się nazwisko odkrywcy. Nazwisko autora można podać jako skrót, przy czym dany skrót odpowiada tylko jednej osobie. Dodatkowo do nazwy i skrótu można dopisać rok publikacji. Nazwiska odkrywców zapisuje się następująco i znaczą one:

Synonimy = nazwa synonimowa - gdy występują różne nazwy tego samego gatunku to obowiązuje tu zasada priorytetu, przykłady:

- Giardia lamblia (czyt. żardia) Stilem 1915 = Lamblia intestinalis (Lambl) Blanchard 1888

- Cercomonas intestinalis Lambl 1859 - lamblia jelitowa

- Plantago arenaria W. et K. = Plantago indica L. - babka piaskowa, rodz. Plantaginaceae - Babkowate - Plantae

- Pomatoschistus mikrops Kroemer - babka piaskowa, rodz. Gobidae - babkowate - Animalia

- Nemophila - porcelanka, rodz. Hydrophyllaceae - Plantae

- Cyprea - porcelanka, rodz. Cypraeidae - Animalia

Homonimy (homos - taki sam) - jeżeli różne rośliny są określone przez te same nazwy to są to homonimy

Pochodzenie nazw gatunków:

- wiele nazw powstało od nazwisk odkrywców:

- nazwy polskie mogą być dosłownym tłumaczeniem, ale też mogą powstawać odrębnie od nazwy

- skrót sp. po nazwie znaczy `species - gatunek'

- sp. dodaje się gdy nie wiemy jaki to gatunek (lub dla skrótu)

Rodzaje interakcji biocenotycznych:

- interakcje wewnątrzgatunkowe:

a) autointoksykacja (nagromadzenie substancji toksycznych - samozatrucie)

b) konkurencja

c) eksploatacja (kanibalizm)

- interakcje międzygatunkowe: