NURKOWANIE
NURKOWANIE
Daria Jagielska kl. I c
Daria Jagielska kl. I c
OD DZWONU NURKOWEGO
OD DZWONU NURKOWEGO
DO AQAULUNGU
DO AQAULUNGU
"...historia rozwoju techniki nurkowania stała się
"...historia rozwoju techniki nurkowania stała się
zarazem
zarazem
historią pasji poznawczej człowieka, historią jego
historią pasji poznawczej człowieka, historią jego
myśli
myśli
technicznej i coraz lepszego rozumienia natury
technicznej i coraz lepszego rozumienia natury
zagrożeń
zagrożeń
związanych z zanurzaniem się głębiej pod wodę.
związanych z zanurzaniem się głębiej pod wodę.
Jest zresztą również historią jego zachłanności
Jest zresztą również historią jego zachłanności
narażania życia
narażania życia
dla zdobycia cennych muszli, korali, gąbek itd. ..."
dla zdobycia cennych muszli, korali, gąbek itd. ..."
Stanisław Kozłowski, "Granice przystosowania"
Stanisław Kozłowski, "Granice przystosowania"
Z perspektywy stuleci
Z perspektywy stuleci
wyróżniamy dwa główne nurty
wyróżniamy dwa główne nurty
koncepcji rozwiązania problemu
koncepcji rozwiązania problemu
pobytu człowieka pod wodą:
pobytu człowieka pod wodą:
1.
1.
Pierwszy z nich obejmował
Pierwszy z nich obejmował
konstrukcje, w których wnętrzu
konstrukcje, w których wnętrzu
utrzymywane jest podczas
utrzymywane jest podczas
zanurzenia ciśnienie
zanurzenia ciśnienie
atmosferyczne.
atmosferyczne.
2.
2.
W drugim można spotkać
W drugim można spotkać
urządzenia, które nie
urządzenia, które nie
zabezpieczają nurkującego
zabezpieczają nurkującego
człowieka przed wpływem
człowieka przed wpływem
ciśnienia otaczającej go wody, a
ciśnienia otaczającej go wody, a
powietrze którym się oddycha
powietrze którym się oddycha
sprężone jest do wartości
sprężone jest do wartości
ciśnienia otoczenia.
ciśnienia otoczenia.
Współczesnymi przedstawicielami
Współczesnymi przedstawicielami
pierwszej koncepcji są batyskafy,
pierwszej koncepcji są batyskafy,
łodzie podwodne i skafandry
łodzie podwodne i skafandry
pancerne. Drugi nurt, najbardziej
pancerne. Drugi nurt, najbardziej
znany, zaowocował powstaniem
znany, zaowocował powstaniem
aparatu oddechowego, nazwanego
aparatu oddechowego, nazwanego
przez swoich wynalazców
przez swoich wynalazców
„aqualungiem”.
„aqualungiem”.
Historia wynalazków nurkowych jest
Historia wynalazków nurkowych jest
bardziej historią pomyłek i ślepych
bardziej historią pomyłek i ślepych
uliczek niż milowych kroków. Jednak i
uliczek niż milowych kroków. Jednak i
tu można spotkać konstrukcje, które
tu można spotkać konstrukcje, które
przetrwały stulecia i dla całych pokoleń
przetrwały stulecia i dla całych pokoleń
stanowią rozwiązanie problemu pobytu
stanowią rozwiązanie problemu pobytu
pod wodą. Jedną z takich konstrukcji
pod wodą. Jedną z takich konstrukcji
jest dzwon nurkowy: najprostsze
jest dzwon nurkowy: najprostsze
urządzenie, jakie kiedykolwiek
urządzenie, jakie kiedykolwiek
wymyślono w celu zanurzenia się pod
wymyślono w celu zanurzenia się pod
wodę.
wodę.
Jego działanie można opisać tak:
Jego działanie można opisać tak:
Odpowiednio uszczelnioną skrzynię
Odpowiednio uszczelnioną skrzynię
lub beczkę odwraca się do góry dnem i
lub beczkę odwraca się do góry dnem i
po odpowiednim jej dociążeniu
po odpowiednim jej dociążeniu
opuszcza pod powierzchnię. W trakcie
opuszcza pod powierzchnię. W trakcie
zanurzania poziom wody w dzwonie
zanurzania poziom wody w dzwonie
podnosi się, pozostawiając jednak pod
podnosi się, pozostawiając jednak pod
sufitem warstwę powietrza, w której
sufitem warstwę powietrza, w której
może przebywać człowiek.
może przebywać człowiek.
Pierwszy, oparty na wiarygodnych
Pierwszy, oparty na wiarygodnych
źródłach opis zastosowania tego
źródłach opis zastosowania tego
urządzenia pochodzi z roku 1538. W
urządzenia pochodzi z roku 1538. W
hiszpańskim Toledo, w obecności
hiszpańskim Toledo, w obecności
Karola V, jego dworu i około 10 tys.
Karola V, jego dworu i około 10 tys.
widzów doszło do pokazu zanurzenia w
widzów doszło do pokazu zanurzenia w
dzwonie nurkowym.
dzwonie nurkowym.
W jego wnętrzu, na dnie rzeki Tag,
W jego wnętrzu, na dnie rzeki Tag,
opuściło się dwóch Greków. Zanurzenie
opuściło się dwóch Greków. Zanurzenie
trwało dwadzieścia minut i zrobiło na
trwało dwadzieścia minut i zrobiło na
publiczności ogromne wrażenie.
publiczności ogromne wrażenie.
Dzwon nurkowy
Dzwonem nurkowym (zwykłą,
Dzwonem nurkowym (zwykłą,
dużą beczką obitą blachą i
dużą beczką obitą blachą i
stosownie dociążoną) posłużył
stosownie dociążoną) posłużył
się w czasie eksploracji jednego
się w czasie eksploracji jednego
z wraków „Srebrnej Floty”,
z wraków „Srebrnej Floty”,
poszukiwacz skarbów z XVII w. –
poszukiwacz skarbów z XVII w. –
William Phips. W ciągu trzech
William Phips. W ciągu trzech
miesięcy jego ekipa wydobyła
miesięcy jego ekipa wydobyła
spod wody złoto, srebro i
spod wody złoto, srebro i
monety o wartości ówczesnych
monety o wartości ówczesnych
200 000 funtów. Człowiek
200 000 funtów. Człowiek
znajdujący się wewnątrz beczki
znajdujący się wewnątrz beczki
pracował wysuwając spod jej
pracował wysuwając spod jej
krawędzi ręce, bądź nurkując i
krawędzi ręce, bądź nurkując i
powracając do dzwonu, aby
powracając do dzwonu, aby
zaczerpnąć powietrza.
zaczerpnąć powietrza.
Pojedyncze zanurzenie dzwonu
Pojedyncze zanurzenie dzwonu
nie trwało dłużej niż kilkanaście
nie trwało dłużej niż kilkanaście
minut, bo po tym czasie kończył
minut, bo po tym czasie kończył
się niewielki zapas zamkniętego
się niewielki zapas zamkniętego
pod beczką powietrza.
pod beczką powietrza.
William Phips
Szkice dzwonów
wodnych
Osobą, która rozwiązała problem
Osobą, która rozwiązała problem
odświeżania zapasów powietrza w dzwonie
odświeżania zapasów powietrza w dzwonie
nurkowym był znany angielski astronom sir
nurkowym był znany angielski astronom sir
Edmunt Halley. Jego pomysł polegał na
Edmunt Halley. Jego pomysł polegał na
opuszczaniu poniżej dolnej krawędzi
opuszczaniu poniżej dolnej krawędzi
dzwonu, obciążonych, szczelnie
dzwonu, obciążonych, szczelnie
zamkniętych beczek zawierających
zamkniętych beczek zawierających
powietrze. Po wciągnieciu do dzwonu
powietrze. Po wciągnieciu do dzwonu
podłączonego do beczki przewodu i
podłączonego do beczki przewodu i
otwarcia zaworu, do wnętrza dzwonu
otwarcia zaworu, do wnętrza dzwonu
wpływało świeże powietrze. Dzwon Halley’a
wpływało świeże powietrze. Dzwon Halley’a
posiadał również inne usprawnienia:
posiadał również inne usprawnienia:
-
Umieszczony na suficie zawór służący do
Umieszczony na suficie zawór służący do
usuwania zużytego powietrza,
usuwania zużytego powietrza,
-
Okna w ścianach bocznych,
Okna w ścianach bocznych,
-
Ławki wokół ścian,
Ławki wokół ścian,
-
System zawieszonego balastu pozwalający
System zawieszonego balastu pozwalający
na lekkie wyhamowanie nad oknem.
na lekkie wyhamowanie nad oknem.
Mimo, że w konstrukcji zaproponowanej
Mimo, że w konstrukcji zaproponowanej
przez Halley’a w roku 1690 nie było nic
przez Halley’a w roku 1690 nie było nic
nowoczesnego, jeżeli chodzi o samą zasadę
nowoczesnego, jeżeli chodzi o samą zasadę
działania, wprowadzone przez niego
działania, wprowadzone przez niego
modernizacje uczyniły z dzwonu nurkowego
modernizacje uczyniły z dzwonu nurkowego
wygodne jak na tamte czasy narzędzie prac
wygodne jak na tamte czasy narzędzie prac
podwodnych.
podwodnych.
W XVIII wieku zastosowano do
W XVIII wieku zastosowano do
przewietrzania dzwonu pompę tłokową
przewietrzania dzwonu pompę tłokową
pozwalającą na swobodne dostarczanie
pozwalającą na swobodne dostarczanie
powietrza z nad powierzchni. Problem
powietrza z nad powierzchni. Problem
długotrwałej pracy pod wodą został
długotrwałej pracy pod wodą został
rozwiązany. Niezmiennie jednak nurek
rozwiązany. Niezmiennie jednak nurek
musiał przebywać wewnątrz dzwonu, co
musiał przebywać wewnątrz dzwonu, co
znacznie ograniczało możliwości i zasięg
znacznie ograniczało możliwości i zasięg
jego
jego
działania.
działania.
Edmunt
Halley
Dzwon nurkowy z systemem
wymiany powietrza Halley’a
Wydarzeniem, które zmieniło ten stan rzeczy
Wydarzeniem, które zmieniło ten stan rzeczy
było powstanie klasycznego skafandra
było powstanie klasycznego skafandra
nurkowego, indywidualnego ubioru
nurkowego, indywidualnego ubioru
umożliwiającego człowiekowi wykonywanie
umożliwiającego człowiekowi wykonywanie
dłuższych prac pod wodą. Jego autorem był
dłuższych prac pod wodą. Jego autorem był
mieszkający w Anglii Saksończyk, August
mieszkający w Anglii Saksończyk, August
Siebe, a o trafności jego pomysłu świadczy
Siebe, a o trafności jego pomysłu świadczy
fakt, że skafander klasyczny stosowany jest w
fakt, że skafander klasyczny stosowany jest w
prawie niezmienionej formie od momentu
prawie niezmienionej formie od momentu
powstania w roku 1837 do dnia dzisiejszego.
powstania w roku 1837 do dnia dzisiejszego.
W pierwszej wersji skafander Siebe’go składał
W pierwszej wersji skafander Siebe’go składał
się z miedzianego hełmu z iluminatorem,
się z miedzianego hełmu z iluminatorem,
przynitowanego do skórzanej, sięgającej
przynitowanego do skórzanej, sięgającej
bioder kurtki z umocowanymi na pasie
bioder kurtki z umocowanymi na pasie
obciążnikami. Powietrze pod ciśnieniem
obciążnikami. Powietrze pod ciśnieniem
tłoczone było do hełmu z powierzchni, a jego
tłoczone było do hełmu z powierzchni, a jego
nadmiar swobodnie uchodził spod kurtki.
nadmiar swobodnie uchodził spod kurtki.
Skafander ten był więc rodzajem małego
Skafander ten był więc rodzajem małego
dzwonu nurkowego obejmującego górną
dzwonu nurkowego obejmującego górną
połowę ciała. Jego główna wada polegała na
połowę ciała. Jego główna wada polegała na
tym, że zmuszał do pracy w pozycji pionowej.
tym, że zmuszał do pracy w pozycji pionowej.
Każde pochylenie tułowia, a tym bardziej
Każde pochylenie tułowia, a tym bardziej
upadek prowadziło do grożącego utonięciem
upadek prowadziło do grożącego utonięciem
zalania skafandra. Nie bez znaczenia było
zalania skafandra. Nie bez znaczenia było
również szybkie wychładzanie się organizmu
również szybkie wychładzanie się organizmu
nurka. Z uwagi na te wady ostateczna wersja
nurka. Z uwagi na te wady ostateczna wersja
zaopatrzona była w kostium z gazoszczelnej
zaopatrzona była w kostium z gazoszczelnej
tkaniny, który okrywał całe ciało nurka. Stroju
tkaniny, który okrywał całe ciało nurka. Stroju
dopełniały ciężkie buty z ołowianymi
dopełniały ciężkie buty z ołowianymi
podeszwami oraz obciążniki na piersiach i
podeszwami oraz obciążniki na piersiach i
plecach. W tym skafandrze nurek mógł już w
plecach. W tym skafandrze nurek mógł już w
pełni regulować swoją pływalność i opróżniając
pełni regulować swoją pływalność i opróżniając
bądź napełniając skafander powietrzem,
bądź napełniając skafander powietrzem,
przemieszczać się w kierunku pionowym w
przemieszczać się w kierunku pionowym w
wodzie.
wodzie.
Hełm
Hełm
Siebe’go
Siebe’go
Pierwszy hełm Siebe’go
Mimo, iż skafander Augusta Siebego
Mimo, iż skafander Augusta Siebego
pomyślnie przeszedł wszystkie próby,
pomyślnie przeszedł wszystkie próby,
zdobywając z czasem przydomek
zdobywając z czasem przydomek
"klasycznego", ciężki, nie pozwalający na
"klasycznego", ciężki, nie pozwalający na
pływanie - jedynie na wędrówkę po dnie -
pływanie - jedynie na wędrówkę po dnie -
nie spełniał marzeń człowieka o
nie spełniał marzeń człowieka o
swobodnym poruszaniu się w podwodnym
swobodnym poruszaniu się w podwodnym
świecie.
świecie.
Już w 1825 roku Anglik James wpadł na
Już w 1825 roku Anglik James wpadł na
pomysł aby uniezależnić nurka od dostaw
pomysł aby uniezależnić nurka od dostaw
powietrza z powierzchni, zaopatrując go w
powietrza z powierzchni, zaopatrując go w
umieszczone na ciele zbiorniki powietrza.
umieszczone na ciele zbiorniki powietrza.
Nie znano jednak wówczas zbiorników
Nie znano jednak wówczas zbiorników
ciśnieniowych i zapas powietrza
ciśnieniowych i zapas powietrza
zmagazynowanego w nich był nader
zmagazynowanego w nich był nader
skromny. Wynalazek James'a nie znalazł
skromny. Wynalazek James'a nie znalazł
więc szerszego zainteresowania.
więc szerszego zainteresowania.
Konstrukcją przełomową stał się dopiero
Konstrukcją przełomową stał się dopiero
wynalazek pary Francuzów: Rouquayrola i
wynalazek pary Francuzów: Rouquayrola i
Denayrouse' a. W zaprojektowanym i z
Denayrouse' a. W zaprojektowanym i z
powodzeniem wypróbowanym przez nich w
powodzeniem wypróbowanym przez nich w
1865 roku aparacie nurkowym nazwanym
1865 roku aparacie nurkowym nazwanym
aerophone
aerophone
, zastosowano po raz pierwszy
, zastosowano po raz pierwszy
automatyczny regulator podający nurkowi
automatyczny regulator podający nurkowi
powietrze pod ciśnieniem otaczającej go
powietrze pod ciśnieniem otaczającej go
wody oraz zbiornik sprężonego do 30
wody oraz zbiornik sprężonego do 30
atmosfer powietrza. Według instrukcji
atmosfer powietrza. Według instrukcji
admiralicji francuskiej z 1888 roku, aparat
admiralicji francuskiej z 1888 roku, aparat
systemu Rouquayrol - Denayrouse mógł
systemu Rouquayrol - Denayrouse mógł
być używany do głębokości 50 metrów.
być używany do głębokości 50 metrów.
Uzupełnienie wyposażenia stanowiły
Uzupełnienie wyposażenia stanowiły
obciążone ołowiem buty i zacisk na nos.
obciążone ołowiem buty i zacisk na nos.
Masek wówczas nie używano co musiało
Masek wówczas nie używano co musiało
znacznie obniżać komfort nurkowania. Jak
znacznie obniżać komfort nurkowania. Jak
z powyższego opisu widać aerophone jest
z powyższego opisu widać aerophone jest
bez wątpienia pierwowzorem obecnych
bez wątpienia pierwowzorem obecnych
aparatów powietrznych do nurkowania
aparatów powietrznych do nurkowania
swobodnego.
swobodnego.
Rozwój techniki umożliwiał dalszą ewolucję
Rozwój techniki umożliwiał dalszą ewolucję
sprzętu nurkowego. W roku 1925 pojawił się
sprzętu nurkowego. W roku 1925 pojawił się
nowy aparat zbudowany przez Le Prieur'a, w
nowy aparat zbudowany przez Le Prieur'a, w
którym po raz pierwszy zastosowano (podobne
którym po raz pierwszy zastosowano (podobne
do dzisiaj stosowanych) butle ładowane
do dzisiaj stosowanych) butle ładowane
powietrzem do ciśnienia 150 atmosfer.
powietrzem do ciśnienia 150 atmosfer.
Le Prieur był zdania, że ustnik przeszkadza
Le Prieur był zdania, że ustnik przeszkadza
nurkowi i dla tego zastosował okrągłą połączoną
nurkowi i dla tego zastosował okrągłą połączoną
z aparatem oddechowym maskę zakrywającą
z aparatem oddechowym maskę zakrywającą
prawie całą twarz. Powietrze wpływało do maski
prawie całą twarz. Powietrze wpływało do maski
z usytuowanej na brzuchu butli ciągłym
z usytuowanej na brzuchu butli ciągłym
strumieniem, pod ciśnieniem regulowanym
strumieniem, pod ciśnieniem regulowanym
ręcznie przez nurka. Nadmierne straty
ręcznie przez nurka. Nadmierne straty
powietrza i ręczna regulacja jego przepływu były
powietrza i ręczna regulacja jego przepływu były
oczywistymi mankamentami tego systemu. Od
oczywistymi mankamentami tego systemu. Od
optymalnego rozwiązania amatorów nurkowania
optymalnego rozwiązania amatorów nurkowania
dzielił już jednak tylko jeden krok.
dzielił już jednak tylko jeden krok.
Uczynił go w 1943 roku porucznik marynarki
Uczynił go w 1943 roku porucznik marynarki
Jacques Yves Cousteau wraz z inżynierem
Jacques Yves Cousteau wraz z inżynierem
Mauricem Gagnan. W swoim aparacie
Mauricem Gagnan. W swoim aparacie
oddechowym wykorzystali oni reduktor
oddechowym wykorzystali oni reduktor
powietrza stosowany w popularnych w tamtych
powietrza stosowany w popularnych w tamtych
czasach samochodach z generatorem gazowym.
czasach samochodach z generatorem gazowym.
Ich aqualung (czyli w wolnym tłumaczeniu
Ich aqualung (czyli w wolnym tłumaczeniu
"płuca wodne") łączył w sobie cechy
"płuca wodne") łączył w sobie cechy
automatycznego regulatora aparatu
automatycznego regulatora aparatu
Rouquayrola i Denayrouse'a oraz zaopatrzonego
Rouquayrola i Denayrouse'a oraz zaopatrzonego
w wysokociśnieniowe zbiorniki aparatu Le
w wysokociśnieniowe zbiorniki aparatu Le
Prieur'a. Butla powędrowała na plecy nurka
Prieur'a. Butla powędrowała na plecy nurka
zapewniając większą swobodę ruchów.
zapewniając większą swobodę ruchów.
Dziesięć lat wcześniej, w roku 1933 były oficer
Dziesięć lat wcześniej, w roku 1933 były oficer
marynarki, komandor Louis de Corlieu wynalazł
marynarki, komandor Louis de Corlieu wynalazł
płetwy oddając w ręce nurka wspaniałe
płetwy oddając w ręce nurka wspaniałe
narzędzie umożliwiające szybkie i mało męczące
narzędzie umożliwiające szybkie i mało męczące
poruszanie się w wodzie. Z niezależnym
poruszanie się w wodzie. Z niezależnym
aparatem oddechowym na plecach i w płetwach
aparatem oddechowym na plecach i w płetwach
na nogach człowiek rozpoczął erę nurkowania
na nogach człowiek rozpoczął erę nurkowania
swobodnego, stał się płetwonurkiem.
swobodnego, stał się płetwonurkiem.
Minęło pół wieku od powstania aparatu
Minęło pół wieku od powstania aparatu
Cousteau-Gagnan, a współczesne aparaty
Cousteau-Gagnan, a współczesne aparaty
oddechowe są jedynie wariacjami na temat
oddechowe są jedynie wariacjami na temat
pierwowzoru z czasów wojennej zawieruchy. Z
pierwowzoru z czasów wojennej zawieruchy. Z
roku na rok poprawiane są ich parametry,
roku na rok poprawiane są ich parametry,
minimalizowana jest awaryjność ale zasada
minimalizowana jest awaryjność ale zasada
działania pozostaje niezmiennie ta sama. Dobre
działania pozostaje niezmiennie ta sama. Dobre
rozwiązania potrafią bardzo długo opierać się
rozwiązania potrafią bardzo długo opierać się
próbie czasu, wydaje się więc że nieprędko
próbie czasu, wydaje się więc że nieprędko
doczekamy
doczekamy
się kolejnego przełomu w technice
się kolejnego przełomu w technice
nurkowania.
nurkowania.
Costeau
PSYCHOLOGIA
PSYCHOLOGIA
Woda nie jest naturalnym środowiskiem
Woda nie jest naturalnym środowiskiem
człowieka, a kontakt z nią jest dla wielu ludzi
człowieka, a kontakt z nią jest dla wielu ludzi
źródłem stresu.
źródłem stresu.
Stres towarzyszący nurkowaniu jest ''cichym''
Stres towarzyszący nurkowaniu jest ''cichym''
czynnikiem stojącym za większością wypadków
czynnikiem stojącym za większością wypadków
nurkowych.
nurkowych.
Dla potrzeb nurkowania można go określić jako
Dla potrzeb nurkowania można go określić jako
nieprzyjemną interakcję pomiędzy nurkiem a
nieprzyjemną interakcję pomiędzy nurkiem a
bodźcami fizycznymi lub emocjonalnymi.
bodźcami fizycznymi lub emocjonalnymi.
Nurkowie mogą doświadczać dwóch typów stresu:
Nurkowie mogą doświadczać dwóch typów stresu:
• Fizjologicznego, np. choroba morska,
• Fizjologicznego, np. choroba morska,
hipotermia, zmęczenie itp.
hipotermia, zmęczenie itp.
• Psychologicznego np. obawa, lęk, zakłopotanie,
• Psychologicznego np. obawa, lęk, zakłopotanie,
panika itp.
panika itp.
Stres fizjologiczny
Stres fizjologiczny
Łatwiej jest dostrzec przyczyny stresu niż
Łatwiej jest dostrzec przyczyny stresu niż
reakcje organizmu na te przyczyny. Np.
reakcje organizmu na te przyczyny. Np.
łatwo jest określić temperaturę wody w
łatwo jest określić temperaturę wody w
której może pojawić się hipotermia, ale
której może pojawić się hipotermia, ale
trudniej jest rozpoznać wyziębionego nurka
trudniej jest rozpoznać wyziębionego nurka
pod wodą. Jednym z objawów hipotermii
pod wodą. Jednym z objawów hipotermii
jest zaburzenie funkcji motorycznych, lecz
jest zaburzenie funkcji motorycznych, lecz
widoczne jest to dopiero w sytuacjach
widoczne jest to dopiero w sytuacjach
ekstremalnych. Należy brać pod uwagę, że
ekstremalnych. Należy brać pod uwagę, że
początkujący nurkowie mogą być całkowicie
początkujący nurkowie mogą być całkowicie
nieświadomi faktu, że doznają stresu
nieświadomi faktu, że doznają stresu
fizjologicznego, a w związku z tym
fizjologicznego, a w związku z tym
wymagają bacznej obserwacji. Niektóre
wymagają bacznej obserwacji. Niektóre
przykłady stresu fizjologicznego zależne są
przykłady stresu fizjologicznego zależne są
w dużym stopniu od osobniczych
w dużym stopniu od osobniczych
predyspozycji nurka np. choroba morska,
predyspozycji nurka np. choroba morska,
skurcze mięśniowe. narkoza azotowa czy
skurcze mięśniowe. narkoza azotowa czy
zmęczenie. Inne mogą być wywołane słabą
zmęczenie. Inne mogą być wywołane słabą
kondycją fizyczną, chorobą, brakiem snu,
kondycją fizyczną, chorobą, brakiem snu,
lekami czy alkoholem. Ból w wyniku
lekami czy alkoholem. Ból w wyniku
wzrastającego ciśnienia, dyskomfort z
wzrastającego ciśnienia, dyskomfort z
powodu boleśnie przymocowanego
powodu boleśnie przymocowanego
wyposażenia, nieszczelna maska to
wyposażenia, nieszczelna maska to
następne przykłady.
następne przykłady.
Stres psychologiczny
Stres psychologiczny
Stres psychologiczny jest dużo groźniejszy w swoich
Stres psychologiczny jest dużo groźniejszy w swoich
skutkach. Może być rezultatem stresu fizjologicznego, a to
skutkach. Może być rezultatem stresu fizjologicznego, a to
dlatego że do reakcji fizycznej dołącza się niepożądana
dlatego że do reakcji fizycznej dołącza się niepożądana
reakcja emocjonalna. Inne przyczyny to osobowość i
reakcja emocjonalna. Inne przyczyny to osobowość i
postawa nurka. Czynnik stresujący może być całkiem realny
postawa nurka. Czynnik stresujący może być całkiem realny
np. ekstremalnie zimna woda, lub zupełnie wyimaginowany
np. ekstremalnie zimna woda, lub zupełnie wyimaginowany
np. lęk przed pierwszym nocnym nurkowaniem. Lecz bez
np. lęk przed pierwszym nocnym nurkowaniem. Lecz bez
względu na przyczynę efekt jest ten sam i podobny jest do
względu na przyczynę efekt jest ten sam i podobny jest do
spadającego domina czyli reakcji łańcuchowej.
spadającego domina czyli reakcji łańcuchowej.
Można sobie wyobrazić trzy osoby zamierzające nurkować
Można sobie wyobrazić trzy osoby zamierzające nurkować
po raz pierwszy w nocy z grupą doświadczonych kolegów.
po raz pierwszy w nocy z grupą doświadczonych kolegów.
Grupa zachęca, wręcz nalega na nurkowanie. Dla
Grupa zachęca, wręcz nalega na nurkowanie. Dla
pierwszego nurka zachęta grupy jest mile widziana. Drugi
pierwszego nurka zachęta grupy jest mile widziana. Drugi
nurek wolałby aktualnie nie nurkować. Odpowiada : nie
nurek wolałby aktualnie nie nurkować. Odpowiada : nie
dziękuję bardzo, nie dzisiaj. Jeżeli nurek ten jest
dziękuję bardzo, nie dzisiaj. Jeżeli nurek ten jest
przekonany, że jego odpowiedź była naprawdę OK i jeżeli nie
przekonany, że jego odpowiedź była naprawdę OK i jeżeli nie
ma w nim wewnętrznych konfliktów nie będzie się źle czuł w
ma w nim wewnętrznych konfliktów nie będzie się źle czuł w
tej sytuacji. U trzeciego nurka zachęcanie grupy budzi
tej sytuacji. U trzeciego nurka zachęcanie grupy budzi
sprzeczne emocje. Zachęcanie jest odbierane przez niego
sprzeczne emocje. Zachęcanie jest odbierane przez niego
jako wywieranie nacisku i powoduje reakcję stresową. Jego
jako wywieranie nacisku i powoduje reakcję stresową. Jego
reakcja indywidualna zależeć będzie od typu osobowości i
reakcja indywidualna zależeć będzie od typu osobowości i
postawy. Stres może ciągle rosnąć, wywoływać wewnętrzne
postawy. Stres może ciągle rosnąć, wywoływać wewnętrzne
napięcia, lęk, zaburzenia funkcjonowania pod wodą, a w
napięcia, lęk, zaburzenia funkcjonowania pod wodą, a w
sytuacjach skrajnych panikę.
sytuacjach skrajnych panikę.
Rozpoznanie stresu
Rozpoznanie stresu
Nauczenie się rozpoznawania objawów stresu wymaga rozwijania umiejętności
Nauczenie się rozpoznawania objawów stresu wymaga rozwijania umiejętności
obserwacji i prawidłowej identyfikacji zachowania nurka. Oznaki stresu mogą być
obserwacji i prawidłowej identyfikacji zachowania nurka. Oznaki stresu mogą być
subtelne i czasami trudne do interpretacji. Najlepszą metodą rozpoznawania
subtelne i czasami trudne do interpretacji. Najlepszą metodą rozpoznawania
stresu jest zadawanie pytań, o ile jest to możliwe. Np. widząc drżenie ciała,
stresu jest zadawanie pytań, o ile jest to możliwe. Np. widząc drżenie ciała,
przyciśnięte ramiona i łokcie do klatki piersiowej, partner powinien zadać pytanie
przyciśnięte ramiona i łokcie do klatki piersiowej, partner powinien zadać pytanie
"Czy jest ci zimno?"
"Czy jest ci zimno?"
A oto inne przykłady zachowań nurków w sytuacjach stresowych.
A oto inne przykłady zachowań nurków w sytuacjach stresowych.
Osoby mające skłonności do choroby morskiej wyglądają na zmęczone, poruszają
Osoby mające skłonności do choroby morskiej wyglądają na zmęczone, poruszają
się wolno, są ciche i trzymają się na uboczu. Dodatkowo, większość osób jest
się wolno, są ciche i trzymają się na uboczu. Dodatkowo, większość osób jest
zakłopotana swoją chorobą, zwłaszcza gdy inni zwracają na to uwagę. Należy
zakłopotana swoją chorobą, zwłaszcza gdy inni zwracają na to uwagę. Należy
stworzyć taką atmosferę w grupie aby nurek nie czuł się zobligowany do
stworzyć taką atmosferę w grupie aby nurek nie czuł się zobligowany do
nurkowania gdy naprawdę nie jest w stanie lub tego nie chce.
nurkowania gdy naprawdę nie jest w stanie lub tego nie chce.
Przed nurkowaniem napięcie wewnętrzne może objawiać się jako nieustające
Przed nurkowaniem napięcie wewnętrzne może objawiać się jako nieustające
mówienie, wysoko tonowy, nienaturalny śmiech, drażliwość, złość, kłopoty ze
mówienie, wysoko tonowy, nienaturalny śmiech, drażliwość, złość, kłopoty ze
sprzętem czy ociąganie się.
sprzętem czy ociąganie się.
W wodzie należy obserwować każde zachowanie odbiegające od zwykłych,
W wodzie należy obserwować każde zachowanie odbiegające od zwykłych,
wyuczonych umiejętności - zła kontrola pływalności, woda pozostająca w masce,
wyuczonych umiejętności - zła kontrola pływalności, woda pozostająca w masce,
kłopoty z wyposażeniem, niepotrzebne lub nagłe ruchy płetw zwłaszcza gdy nurek
kłopoty z wyposażeniem, niepotrzebne lub nagłe ruchy płetw zwłaszcza gdy nurek
jest na powierzchni, niespodziewane ruchy.
jest na powierzchni, niespodziewane ruchy.
Skurcze mięśniowe są bardzo kłopotliwe i bolesne. Pomoc nurkowi cierpiącemu z
Skurcze mięśniowe są bardzo kłopotliwe i bolesne. Pomoc nurkowi cierpiącemu z
tego powodu jest często potrzebna. Lecz jak się o tym dowiedzieć? Skurcze
tego powodu jest często potrzebna. Lecz jak się o tym dowiedzieć? Skurcze
pojawiają się zwykle nagle i bez ostrzeżenia. Należy być wyczulonym na takie
pojawiają się zwykle nagle i bez ostrzeżenia. Należy być wyczulonym na takie
zachowania jak nierówne ruchy płetw czy próby masażu w celu zmniejszenia bólu.
zachowania jak nierówne ruchy płetw czy próby masażu w celu zmniejszenia bólu.
Narkoza azotowa zaburza funkcje psychofizyczne. Należy zwracać uwagę na
Narkoza azotowa zaburza funkcje psychofizyczne. Należy zwracać uwagę na
dziwne, powtarzające się zachowanie nurka, odstępstwa od ustalonego planu
dziwne, powtarzające się zachowanie nurka, odstępstwa od ustalonego planu
nurkowania, oderwanie od grupy czy nawet na nieadekwatny uśmiech.
nurkowania, oderwanie od grupy czy nawet na nieadekwatny uśmiech.
Panikę lub sytuacje jej bliskie rozpoznaje się jako brak odpowiedzi na sygnały,
Panikę lub sytuacje jej bliskie rozpoznaje się jako brak odpowiedzi na sygnały,
niewykonanie poleceń, nagłe i agresywne zachowanie, szeroko otwarte oczy,
niewykonanie poleceń, nagłe i agresywne zachowanie, szeroko otwarte oczy,
zimne i nieobecne spojrzenie, zerwanie maski lub ustnika, próby dopłynięcia do
zimne i nieobecne spojrzenie, zerwanie maski lub ustnika, próby dopłynięcia do
obiektów na powierzchni (boja, łódź, partner itp.)
obiektów na powierzchni (boja, łódź, partner itp.)
Jak sobie radzić ze stresem ?
Jak sobie radzić ze stresem ?
W czasie nurkowania każdy nurek
W czasie nurkowania każdy nurek
spotyka się z różnymi problemami,
spotyka się z różnymi problemami,
które rozwiązuje na bieżąco bez lęku
które rozwiązuje na bieżąco bez lęku
czy paniki. Dzieje się tak dlatego,
czy paniki. Dzieje się tak dlatego,
ponieważ każdy posiada pewne
ponieważ każdy posiada pewne
umiejętności i doświadczenia w
umiejętności i doświadczenia w
radzeniu sobie ze stresem. Przyczyna
radzeniu sobie ze stresem. Przyczyna
stresu jest najpierw rozpoznawana
stresu jest najpierw rozpoznawana
przez nurka, następnie rozwijany
przez nurka, następnie rozwijany
zostaje plan działania. Jeżeli plan jest
zostaje plan działania. Jeżeli plan jest
skutecznie realizowany to problem
skutecznie realizowany to problem
jest likwidowany lub minimalizowany.
jest likwidowany lub minimalizowany.
Łatwo zauważyć, że rozwiązanie
Łatwo zauważyć, że rozwiązanie
problemu jest również zwalczaniem
problemu jest również zwalczaniem
stresu. Tego typu myślenia
stresu. Tego typu myślenia
analitycznego można się nauczyć.
analitycznego można się nauczyć.
Reasumując, gdy problem jest
Reasumując, gdy problem jest
rozpoznany, należy się zatrzymać,
rozpoznany, należy się zatrzymać,
pomyśleć a następnie działać.
pomyśleć a następnie działać.
Techniki likwidacji stresu
Techniki likwidacji stresu
W sytuacjach awaryjnych instruktor może być postawiony przed problemami
W sytuacjach awaryjnych instruktor może być postawiony przed problemami
''stresorodnymi''.
''stresorodnymi''.
Obowiązuje ta sama zasada likwidacji stresu, lecz można nauczyć się innych
Obowiązuje ta sama zasada likwidacji stresu, lecz można nauczyć się innych
technik.
technik.
Techniki likwidacji stresu :
Techniki likwidacji stresu :
- szybkie uzmysłowienie sobie gdzie problem jest wyimaginowany, a gdzie realny;
- szybkie uzmysłowienie sobie gdzie problem jest wyimaginowany, a gdzie realny;
łatwiej wtedy o prawidłowe rozwiązanie,
łatwiej wtedy o prawidłowe rozwiązanie,
- częste szkolenie swoich umiejętności, a wtedy reakcje będą prawie automatyczne,
- częste szkolenie swoich umiejętności, a wtedy reakcje będą prawie automatyczne,
- ćwiczenie koncentrowania się na rozwiązaniu problemu, a nie myślenie o
- ćwiczenie koncentrowania się na rozwiązaniu problemu, a nie myślenie o
konsekwencjach.
konsekwencjach.
Najlepszą metodą opanowania stresu jest niewątpliwie zapobieganie jego
Najlepszą metodą opanowania stresu jest niewątpliwie zapobieganie jego
wystąpieniu
wystąpieniu
Sposób rozmowy instruktora z nurkiem jest bardzo ważny. Powinien być pozbawiony
Sposób rozmowy instruktora z nurkiem jest bardzo ważny. Powinien być pozbawiony
ocen, nie wzbudzający strachu, delikatny, wyrażający szczerą troskę. Zdecydowane
ocen, nie wzbudzający strachu, delikatny, wyrażający szczerą troskę. Zdecydowane
opinie wyrażane w najlepszych intencjach mogą być odbierane jako zarozumiałe,
opinie wyrażane w najlepszych intencjach mogą być odbierane jako zarozumiałe,
wzbudzające lęk i dystans.
wzbudzające lęk i dystans.
Bardziej efektywne i dydaktyczne jest zapytanie o problem niż powiedzenie o nim.
Bardziej efektywne i dydaktyczne jest zapytanie o problem niż powiedzenie o nim.
Dla dobrej rozmowy charakterystyczne jest pytanie ze strony instruktora o naturę
Dla dobrej rozmowy charakterystyczne jest pytanie ze strony instruktora o naturę
spodziewanego problemu np. ''Czy coś cię niepokoi w tym nurkowaniu?''. Następnie
spodziewanego problemu np. ''Czy coś cię niepokoi w tym nurkowaniu?''. Następnie
należy spróbować dowiedzieć się dlaczego nurek jest wylękniony, pełen obaw np.
należy spróbować dowiedzieć się dlaczego nurek jest wylękniony, pełen obaw np.
''Co cię niepokoi w tym nurkowaniu?''. Znając przyczynę można wyjaśnić ją za
''Co cię niepokoi w tym nurkowaniu?''. Znając przyczynę można wyjaśnić ją za
pomocą pytań i przykładów co spowoduje uspokojenie nurka.
pomocą pytań i przykładów co spowoduje uspokojenie nurka.
Z grupą nurków należy tak postępować, aby nie powodować wzrostu poczucia
Z grupą nurków należy tak postępować, aby nie powodować wzrostu poczucia
zagrożenia, nie zachęcać, nie ośmielać w nadmierny sposób. Najważniejsze jest, aby
zagrożenia, nie zachęcać, nie ośmielać w nadmierny sposób. Najważniejsze jest, aby
umożliwić nurkowi robienie tego na co naprawdę ma ochotę i czego się nie boi.
umożliwić nurkowi robienie tego na co naprawdę ma ochotę i czego się nie boi.
Stres jest obecny w każdej działalności nurkowej. Zadaniem instruktora jest między
Stres jest obecny w każdej działalności nurkowej. Zadaniem instruktora jest między
innymi pomoc w rozwiązywaniu problemów na jakie napotyka nurek, szczególnie
innymi pomoc w rozwiązywaniu problemów na jakie napotyka nurek, szczególnie
początkujący. Instruktor powinien również zapobiegać lub minimalizować sytuacje
początkujący. Instruktor powinien również zapobiegać lub minimalizować sytuacje
stresorodne, w których
stresorodne, w których
nurkowi zagraża niebezpieczeństwo. Ważną umiejętnością instruktora jest wnikliwa
nurkowi zagraża niebezpieczeństwo. Ważną umiejętnością instruktora jest wnikliwa
obserwacja zachowania i szybkie rozpoznawanie objawów stresu u nurka.
obserwacja zachowania i szybkie rozpoznawanie objawów stresu u nurka.
Umiejętność ta może być rozwinięta jedynie wtedy, kiedy instruktor osiągnie wysoki
Umiejętność ta może być rozwinięta jedynie wtedy, kiedy instruktor osiągnie wysoki
poziom odpowiedzialności, pewności siebie, empatii i doświadczenia w różnych
poziom odpowiedzialności, pewności siebie, empatii i doświadczenia w różnych
warunkach.
warunkach.
GDZIE SIĘ SZKOLIĆ I JAKI
GDZIE SIĘ SZKOLIĆ I JAKI
SYSTEM SZKOLENIA
SYSTEM SZKOLENIA
WYBRAĆ?
WYBRAĆ?
Na własną rękę?
Na własną rękę?
Wiele osób zainteresowanych
Wiele osób zainteresowanych
uprawianiem płetwonurkowania
uprawianiem płetwonurkowania
często zastanawia się czy nie
często zastanawia się czy nie
można tej sztuki zdobywać w
można tej sztuki zdobywać w
oparciu o lekturę podręczników i
oparciu o lekturę podręczników i
poradników, gazet nurkowych
poradników, gazet nurkowych
oraz najzasobniejszego w
oraz najzasobniejszego w
informację medium czyli
informację medium czyli
Internetu. Tymczasem podstaw
Internetu. Tymczasem podstaw
nurkowania nie powinniśmy
nurkowania nie powinniśmy
zdobywać samodzielnie. Nie
zdobywać samodzielnie. Nie
chodzi tu tylko o czas, który
chodzi tu tylko o czas, który
zaoszczędzimy korzystając z usług
zaoszczędzimy korzystając z usług
fachowców. Błędy, które możemy
fachowców. Błędy, które możemy
popełnić w trakcie samodzielnego
popełnić w trakcie samodzielnego
zdobywania wiedzy nurkowej
zdobywania wiedzy nurkowej
mogą okazać się dużo
mogą okazać się dużo
poważniejsze w skutkach niż
poważniejsze w skutkach niż
pomyłki zachodzące podczas
pomyłki zachodzące podczas
samodzielnej nauki języka obcego
samodzielnej nauki języka obcego
czy gry na pianinie .
czy gry na pianinie .
Kto w Polsce uczy
Kto w Polsce uczy
płetwonurkowania?
płetwonurkowania?
Płetwonurek turysta
Płetwonurek turysta
Najdłuższą tradycję w szkoleniu płetwonurków w Polsce
Najdłuższą tradycję w szkoleniu płetwonurków w Polsce
posiada Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze.
posiada Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze.
Działalność nurkowa w ramach PTTK realizowana jest od
Działalność nurkowa w ramach PTTK realizowana jest od
1956 roku przez Komisję Działalności Podwodnej (KDP),
1956 roku przez Komisję Działalności Podwodnej (KDP),
zgodnie z wytycznymi szkoleniowymi Światowej Konfederacji
zgodnie z wytycznymi szkoleniowymi Światowej Konfederacji
Działalności Podwodnej (CMAS), do której KDP należy jako
Działalności Podwodnej (CMAS), do której KDP należy jako
polska federacja narodowa.
polska federacja narodowa.
W praktyce szkolenie w systemie CMAS realizują instruktorzy
W praktyce szkolenie w systemie CMAS realizują instruktorzy
działający w centrach nurkowych i klubach płetwonurków
działający w centrach nurkowych i klubach płetwonurków
zrzeszonych w PTTK. Szkolenia w systemie KDP/CMAS
zrzeszonych w PTTK. Szkolenia w systemie KDP/CMAS
prowadzą także sekcje płetwonurków straży pożarnej, kluby
prowadzą także sekcje płetwonurków straży pożarnej, kluby
harcerskie i inne organizacje nie będące członkami PTTK ale
harcerskie i inne organizacje nie będące członkami PTTK ale
afiliowane przy Komisji Działalności Podwodnej. Nie ma
afiliowane przy Komisji Działalności Podwodnej. Nie ma
żadnej wątpliwości, że w obecnej chwili większość polskich
żadnej wątpliwości, że w obecnej chwili większość polskich
płetwonurków legitymuje się uprawnieniami KDP/CMAS.
płetwonurków legitymuje się uprawnieniami KDP/CMAS.
Płetwonurek żołnierz
Płetwonurek żołnierz
Drugą, polską instytucją posiadającą bogatą tradycję
Drugą, polską instytucją posiadającą bogatą tradycję
szkoleniową jest Liga Obrony Kraju i działające w jej
szkoleniową jest Liga Obrony Kraju i działające w jej
ramach kluby nurkowe. Organizacja ta, przez wiele
ramach kluby nurkowe. Organizacja ta, przez wiele
osób krytykowana (często niesłusznie) za paramilitarny
osób krytykowana (często niesłusznie) za paramilitarny
charakter szkolenia i nie aktualizowane wytyczne
charakter szkolenia i nie aktualizowane wytyczne
szkoleniowe, nie powinna być pomijana a priori w
szkoleniowe, nie powinna być pomijana a priori w
rozważaniach dotyczących wyboru szkoły nurkowej,
rozważaniach dotyczących wyboru szkoły nurkowej,
bowiem pomimo problemów organizacyjnych w jakich w
bowiem pomimo problemów organizacyjnych w jakich w
ostatnich latach znalazła się "Liga" wiele klubów nadal
ostatnich latach znalazła się "Liga" wiele klubów nadal
działa prężnie, dostosowując metody szkolenia, sprzęt i
działa prężnie, dostosowując metody szkolenia, sprzęt i
poziom kadry instruktorskiej do współczesnych
poziom kadry instruktorskiej do współczesnych
standardów. Główny argument, który działa na
standardów. Główny argument, który działa na
niekorzyść LOK-u polega na lokalnym charakterze
niekorzyść LOK-u polega na lokalnym charakterze
wydawanych przez tą organizację uprawnień
wydawanych przez tą organizację uprawnień
nurkowych. Nie zawsze są one uznawane poza terenem
nurkowych. Nie zawsze są one uznawane poza terenem
naszego kraju, ponieważ LOK nie jest zrzeszony w
naszego kraju, ponieważ LOK nie jest zrzeszony w
żadnej międzynarodowej organizacji nurkowej.
żadnej międzynarodowej organizacji nurkowej.
Klubowicz
Klubowicz
Dla obydwu struktur organizacyjnych (PTTK i LOK)
Dla obydwu struktur organizacyjnych (PTTK i LOK)
typowy jest "klubowy" (co nie oznacza "niefachowy")
typowy jest "klubowy" (co nie oznacza "niefachowy")
model szkolenia, przejawiający się stosunkowo długim
model szkolenia, przejawiający się stosunkowo długim
(nie obligatoryjnym ale zwyczajowo stosowanym) cyklem
(nie obligatoryjnym ale zwyczajowo stosowanym) cyklem
szkolenia oraz silnym związkiem wychowanków z ich
szkolenia oraz silnym związkiem wychowanków z ich
"barwami" klubowymi.
"barwami" klubowymi.
W sezonie od jesieni do wiosny prowadzone są dla
W sezonie od jesieni do wiosny prowadzone są dla
adeptów nurkowania zajęcia basenowe, wiosną odbywają
adeptów nurkowania zajęcia basenowe, wiosną odbywają
się pierwsze nurkowania na wodach otwartych, latem
się pierwsze nurkowania na wodach otwartych, latem
zaś obozy szkoleniowe (najczęściej) nad jeziorami polski
zaś obozy szkoleniowe (najczęściej) nad jeziorami polski
północnej. Ukoronowaniem rocznej aktywności nurkowej
północnej. Ukoronowaniem rocznej aktywności nurkowej
są wyprawy nad morza ciepłe, najczęściej w rejon M.
są wyprawy nad morza ciepłe, najczęściej w rejon M.
Śródziemnego. Ze względu na przedział wiekowy osób
Śródziemnego. Ze względu na przedział wiekowy osób
zrzeszanych w klubach ( najczęściej 15 - 25 lat) było by
zrzeszanych w klubach ( najczęściej 15 - 25 lat) było by
grzechem nie wspomnieć o bogatym życiu towarzyskim i
grzechem nie wspomnieć o bogatym życiu towarzyskim i
niezapomnianej (nawet po wielu latach) atmosferze,
niezapomnianej (nawet po wielu latach) atmosferze,
związanej z tym "klubowym" charakterem nauki
związanej z tym "klubowym" charakterem nauki
nurkowania...
nurkowania...
W szponach profesjonalistów
W szponach profesjonalistów
W połowie lat 90-tych pojawiły się w Polsce
W połowie lat 90-tych pojawiły się w Polsce
pierwsze firmy założone przez instruktorów
pierwsze firmy założone przez instruktorów
płetwonurkowania, zajmujących się
płetwonurkowania, zajmujących się
kompleksowym szkoleniem, organizacją
kompleksowym szkoleniem, organizacją
wyjazdów nurkowych i sprzedażą sprzętu
wyjazdów nurkowych i sprzedażą sprzętu
nurkowego. Kursy podstawowe w takich
nurkowego. Kursy podstawowe w takich
szkołach i centrach nurkowych prowadzone
szkołach i centrach nurkowych prowadzone
są przez okrągły rok a klientelę ze względu
są przez okrągły rok a klientelę ze względu
na nieco wyższe ceny usług, stanowią zwykle
na nieco wyższe ceny usług, stanowią zwykle
osoby już pracujące. Działalność
osoby już pracujące. Działalność
instruktorską cechuje elastyczne podejście
instruktorską cechuje elastyczne podejście
do potrzeb szkoleniowych klienta,
do potrzeb szkoleniowych klienta,
przejawiające się organizacją indywidualnych
przejawiające się organizacją indywidualnych
kursów, wyjazdów nurkowych na zamówienie
kursów, wyjazdów nurkowych na zamówienie
oraz serwowaniem specjalnych cen dla grup
oraz serwowaniem specjalnych cen dla grup
zorganizowanych...
zorganizowanych...
Ponieważ tutaj nie "zapisujemy się" ani nie
Ponieważ tutaj nie "zapisujemy się" ani nie
"wstępujemy", nauka nurkowania jest nie
"wstępujemy", nauka nurkowania jest nie
tylko przygodą ale i wykupioną usługą co z
tylko przygodą ale i wykupioną usługą co z
jednej strony mobilizuje kadry szkoleniowe
jednej strony mobilizuje kadry szkoleniowe
do maksymalnego zaangażowania, z drugiej
do maksymalnego zaangażowania, z drugiej
zaś daje nam przeświadczenie, że wiemy za
zaś daje nam przeświadczenie, że wiemy za
co płacimy. Te "handlowe" stosunki nie
co płacimy. Te "handlowe" stosunki nie
przekreślają oczywiście układów
przekreślają oczywiście układów
towarzyskich. Co więcej, typowa jest zwykle
towarzyskich. Co więcej, typowa jest zwykle
dbałość "firmy" o maksymalne
dbałość "firmy" o maksymalne
usatysfakcjonowanie klienta o co tym łatwiej,
usatysfakcjonowanie klienta o co tym łatwiej,
że jak powszechnie wiadomo "nurkowanie
że jak powszechnie wiadomo "nurkowanie
zbliża".
zbliża".
W jakim systemie?
W jakim systemie?
Kluby LOK i PTTK prowadzą oczywiście szkolenie
Kluby LOK i PTTK prowadzą oczywiście szkolenie
zgodne z wytycznymi ich organizacji. W jakim
zgodne z wytycznymi ich organizacji. W jakim
systemie szkoli się zaś płetwonurków w szkołach i
systemie szkoli się zaś płetwonurków w szkołach i
centrach nurkowych?
centrach nurkowych?
Oczywiście w takim w jakim życzy sobie klient (o
Oczywiście w takim w jakim życzy sobie klient (o
ile szkoła nie jest związana wyłącznie z jednym
ile szkoła nie jest związana wyłącznie z jednym
systemem, np. tylko CMAS lub tylko PADI). Z
systemem, np. tylko CMAS lub tylko PADI). Z
punktu widzenia szkoły nurkowej, nie istnieją "złe"
punktu widzenia szkoły nurkowej, nie istnieją "złe"
systemy szkolenia, chociaż w danych warunkach
systemy szkolenia, chociaż w danych warunkach
korzystniejszy może się okazać konkretnie jeden z
korzystniejszy może się okazać konkretnie jeden z
nich. W praktyce stajemy tu przed wyborem
nich. W praktyce stajemy tu przed wyborem
jednego z dwóch systemów: najpopularniejszego w
jednego z dwóch systemów: najpopularniejszego w
Polsce KDP/CMAS oraz obecnego w Polsce od 1996
Polsce KDP/CMAS oraz obecnego w Polsce od 1996
roku PADI.
roku PADI.
Dla "mięczaków"?
Dla "mięczaków"?
PADI (Stowarzyszenie Zawodowe Instruktorów Nurkowania) jest amerykańskim
PADI (Stowarzyszenie Zawodowe Instruktorów Nurkowania) jest amerykańskim
systemem nauki nurkowania cechującym się dużą kondensacją materiału i
systemem nauki nurkowania cechującym się dużą kondensacją materiału i
efektywnością przekazywania wiedzy. System ten jest na świecie powszechnie znany
efektywnością przekazywania wiedzy. System ten jest na świecie powszechnie znany
i traktowany w tej dziedzinie rekreacji jako standard. W Polsce jego popularność z
i traktowany w tej dziedzinie rekreacji jako standard. W Polsce jego popularność z
roku na rok wzrasta, a uczestnicy kursów chwalą sobie spójną formę prowadzenia
roku na rok wzrasta, a uczestnicy kursów chwalą sobie spójną formę prowadzenia
zajęć
zajęć
i świetnie przygotowane pomoce szkoleniowe. Oparcie szkolenia na tzw.
i świetnie przygotowane pomoce szkoleniowe. Oparcie szkolenia na tzw.
"standardach szkoleniowych" sprawia (przynajmniej w teorii), że kurs
"standardach szkoleniowych" sprawia (przynajmniej w teorii), że kurs
przeprowadzony przez polskiego instruktora PADI nad, dajmy na to, jeziorem
przeprowadzony przez polskiego instruktora PADI nad, dajmy na to, jeziorem
Powidz, nie powinien w głównych aspektach różnić się od szkolenia w Tajlandii
Powidz, nie powinien w głównych aspektach różnić się od szkolenia w Tajlandii
prowadzonego w holenderskiej bazie PADI przez gruzińskiego instruktora ? Do
prowadzonego w holenderskiej bazie PADI przez gruzińskiego instruktora ? Do
wymienianych najczęściej "wad" szkoły PADI należy przestrzeganie zasady
wymienianych najczęściej "wad" szkoły PADI należy przestrzeganie zasady
przekazywania w ramach kursu precyzyjnie określonej porcji wiadomości, co
przekazywania w ramach kursu precyzyjnie określonej porcji wiadomości, co
sprowadza się do tego, że za uzyskanie następnej porcji trzeba zapłacić na kolejnym
sprowadza się do tego, że za uzyskanie następnej porcji trzeba zapłacić na kolejnym
szkoleniu . Często zwraca się również uwagę na fakt iż szkoła ta powstała w ciepłych
szkoleniu . Często zwraca się również uwagę na fakt iż szkoła ta powstała w ciepłych
rejonach świata, gdzie przyjazne warunki panujące pod wodą sprzyjają skróceniu
rejonach świata, gdzie przyjazne warunki panujące pod wodą sprzyjają skróceniu
cyklu szkoleniowego. Osoby wyszkolone w takich warunkach, teoretycznie rzecz
cyklu szkoleniowego. Osoby wyszkolone w takich warunkach, teoretycznie rzecz
biorąc, mogą być zaskakiwane przez tzw. "warunki nurkowania w polskich wodach".
biorąc, mogą być zaskakiwane przez tzw. "warunki nurkowania w polskich wodach".
Odwracając zagadnienie, zadawane jest pytanie, czy 4-5 dniowe szkolenia (w innej
Odwracając zagadnienie, zadawane jest pytanie, czy 4-5 dniowe szkolenia (w innej
wersji 5 basenów i 4 nurkowania na wodach otwartych) okażą się w polskich wodach
wersji 5 basenów i 4 nurkowania na wodach otwartych) okażą się w polskich wodach
wystarczająco efektywne aby wychować "bezpiecznego" płetwonurka.
wystarczająco efektywne aby wychować "bezpiecznego" płetwonurka.
Co więcej PADI kreujące obraz rekreacyjnego, "ogólnie dostępnego" nurkowania stoi
Co więcej PADI kreujące obraz rekreacyjnego, "ogólnie dostępnego" nurkowania stoi
w opozycji
w opozycji
do 40-letniego polskiego etosu "elitarności" tej dyscypliny. Na tych oraz innych nie
do 40-letniego polskiego etosu "elitarności" tej dyscypliny. Na tych oraz innych nie
dyskutowanych tutaj płaszczyznach, wykwita nieufność i niechęć rodzimych szkół do
dyskutowanych tutaj płaszczyznach, wykwita nieufność i niechęć rodzimych szkół do
PADI, manifestowana ironicznym traktowaniem płetwonurków wyszkolonych w tym
PADI, manifestowana ironicznym traktowaniem płetwonurków wyszkolonych w tym
systemie oraz próbami dyskredytowania ich kwalifikacji.
systemie oraz próbami dyskredytowania ich kwalifikacji.
Dla "twardzieli"?
Dla "twardzieli"?
CMAS (Światowa Konfederacja Działalności Podwodnej)
CMAS (Światowa Konfederacja Działalności Podwodnej)
powstawała z założenia jako organizacja non profit. Jej
powstawała z założenia jako organizacja non profit. Jej
założyciele, obok promocji nurkowania swobodnego, zajęli
założyciele, obok promocji nurkowania swobodnego, zajęli
się wspieraniem tworzenia federacji narodowych oraz
się wspieraniem tworzenia federacji narodowych oraz
ujednolicaniem programów szkoleniowych, pozostawiając
ujednolicaniem programów szkoleniowych, pozostawiając
jednak dużą swobodę w opracowaniu szczegółów
jednak dużą swobodę w opracowaniu szczegółów
programowych władzom federacji krajowych. Programy
programowych władzom federacji krajowych. Programy
szkolenia w poszczególnych krajach członkowskich CMAS
szkolenia w poszczególnych krajach członkowskich CMAS
zostały więc opracowane z uwzględnieniem warunków
zostały więc opracowane z uwzględnieniem warunków
panujących w wodach typowych dla danego kraju, co
panujących w wodach typowych dla danego kraju, co
polskim adeptom nurkowania narzuciło wysokie
polskim adeptom nurkowania narzuciło wysokie
wymagania szkoleniowe. Kiepskiej jakości, trudno
wymagania szkoleniowe. Kiepskiej jakości, trudno
dostępny sprzęt nurkowy stanowił przez wiele lat kolejne
dostępny sprzęt nurkowy stanowił przez wiele lat kolejne
ostrze selekcji dla amatorów tej dyscypliny. Nie było
ostrze selekcji dla amatorów tej dyscypliny. Nie było
jednak tak źle... Klubowy (pozbawiony śladów komercji),
jednak tak źle... Klubowy (pozbawiony śladów komercji),
prawie rodzinny charakter nauki sprzyjał pełnemu i
prawie rodzinny charakter nauki sprzyjał pełnemu i
radosnemu przekazywaniu wiedzy zgodnie z zasadą
radosnemu przekazywaniu wiedzy zgodnie z zasadą
"powiem ci tyle ile wiem sam". Długie okresy zajęć
"powiem ci tyle ile wiem sam". Długie okresy zajęć
basenowych pozwalały na doskonalenie pływania oraz na
basenowych pozwalały na doskonalenie pływania oraz na
"maltretowanie" ćwiczeniami z zatrzymanym oddechem,
"maltretowanie" ćwiczeniami z zatrzymanym oddechem,
kursantów cieszących się z rosnącej tężyzny fizycznej.
kursantów cieszących się z rosnącej tężyzny fizycznej.
System ten wychowywał przez całe lata bardzo sprawnych psycho-fizycznie i
System ten wychowywał przez całe lata bardzo sprawnych psycho-fizycznie i
technicznie płetwonurków, którzy wyposażeni w kiepski sprzęt potrafili sobie
technicznie płetwonurków, którzy wyposażeni w kiepski sprzęt potrafili sobie
jednak doskonale radzić w trudnych polskich wodach. Nie sposób jednak
jednak doskonale radzić w trudnych polskich wodach. Nie sposób jednak
przekonywać, że w było to zajęcie dla każdego...
przekonywać, że w było to zajęcie dla każdego...
Dla popularyzacji nurkowania w Polsce przełomowa stała się zmiana przepisów
Dla popularyzacji nurkowania w Polsce przełomowa stała się zmiana przepisów
szkoleniowych KDP/CMAS, do której doszło w 1997 roku. Ograniczyła ona
szkoleniowych KDP/CMAS, do której doszło w 1997 roku. Ograniczyła ona
uprawnienia płetwonurka stopnia podstawowego (z maksymalnej głębokości 30m
uprawnienia płetwonurka stopnia podstawowego (z maksymalnej głębokości 30m
do 20m), skracając jednocześnie cykl szkolenia z 14 dni do 7 dni ( w LOK
do 20m), skracając jednocześnie cykl szkolenia z 14 dni do 7 dni ( w LOK
pozostał on nadal 14-dniowy). Większą uwagę zwrócono na typowo "nurkowe"
pozostał on nadal 14-dniowy). Większą uwagę zwrócono na typowo "nurkowe"
ćwiczenia ze sprzętem powietrznym, który w między czasie stał się prawie
ćwiczenia ze sprzętem powietrznym, który w między czasie stał się prawie
niezawodny i co najważniejsze finansowo dostępny. Co tu dużo mówić zrobiło się
niezawodny i co najważniejsze finansowo dostępny. Co tu dużo mówić zrobiło się
trochę jak w PADI...
trochę jak w PADI...
Generalnie jednak, w kurs CMAS trzeba włożyć trochę więcej "potu", otrzymując
Generalnie jednak, w kurs CMAS trzeba włożyć trochę więcej "potu", otrzymując
w zamian solidną dawkę wiedzy i ćwiczeń. Opinia nurkowego świata o CMAS jest
w zamian solidną dawkę wiedzy i ćwiczeń. Opinia nurkowego świata o CMAS jest
mieszana: z jednej strony uznanie dla intensywności szkolenia, z drugiej
mieszana: z jednej strony uznanie dla intensywności szkolenia, z drugiej
zdziwienie jak komuś chciało się poświęcić na to tyle czasu ? . Pamiętajmy
zdziwienie jak komuś chciało się poświęcić na to tyle czasu ? . Pamiętajmy
jednak, że tą opinią szafują najczęściej nurkowie wychowani nad cieplejszymi niż
jednak, że tą opinią szafują najczęściej nurkowie wychowani nad cieplejszymi niż
u nas wodami...
u nas wodami...
Podsumowując, nie ma złych systemów nauki nurkowania a wskazanie, który jest
Podsumowując, nie ma złych systemów nauki nurkowania a wskazanie, który jest
lepszy, a który gorszy będzie zawsze obarczone dawką subiektywizmu, wynikającą
lepszy, a który gorszy będzie zawsze obarczone dawką subiektywizmu, wynikającą
z gustów i doświadczeń osoby wygłaszającej opinię. Niekończące się (nie tylko w
z gustów i doświadczeń osoby wygłaszającej opinię. Niekończące się (nie tylko w
Polsce) debaty prowadzone "przy piwku", na stronach periodyków nurkowych i na
Polsce) debaty prowadzone "przy piwku", na stronach periodyków nurkowych i na
łamach internetowych list dykusyjnych nt.: "który lepszy", prowadzą tylko do
łamach internetowych list dykusyjnych nt.: "który lepszy", prowadzą tylko do
personalnych zadrażnień, a w końcu niezmiernie, niezmiernie męczą. Programy
personalnych zadrażnień, a w końcu niezmiernie, niezmiernie męczą. Programy
szkolenia na poszczególne stopnie są w "konkurencyjnych" systemach względnie
szkolenia na poszczególne stopnie są w "konkurencyjnych" systemach względnie
wyrównane, rozpoczynając więc naukę nurkowania w CMAS możemy (na
wyrównane, rozpoczynając więc naukę nurkowania w CMAS możemy (na
podstawie porozumień pomiędzy organizacjami) następne stopnie zdobywać
podstawie porozumień pomiędzy organizacjami) następne stopnie zdobywać
przykładowo w PADI i na odwrót...
przykładowo w PADI i na odwrót...
Co w takim razie ma być podstawą właściwego
Co w takim razie ma być podstawą właściwego
wyboru
wyboru
miejsca i systemu w jakim
miejsca i systemu w jakim
zamierzamy odebrać szkolenie?
zamierzamy odebrać szkolenie?
Niezależnie od tego, który system wybierzesz najważniejsze jest KTO
Niezależnie od tego, który system wybierzesz najważniejsze jest KTO
będzie twoim instruktorem czyli KTO będzie cię uczył nurkowania.
będzie twoim instruktorem czyli KTO będzie cię uczył nurkowania.
Wybór instruktora (lub grupy instruktorów) powinien być kluczem do
Wybór instruktora (lub grupy instruktorów) powinien być kluczem do
bezpiecznej i w kompetentny sposób prowadzonej nauki nurkowania.
bezpiecznej i w kompetentny sposób prowadzonej nauki nurkowania.
Pytaj, zbieraj rekomendacje i wybieraj - to wolny rynek.
Pytaj, zbieraj rekomendacje i wybieraj - to wolny rynek.
1. Marka - to kolejny element, na który należy zwrócić uwagę. Wiele
1. Marka - to kolejny element, na który należy zwrócić uwagę. Wiele
klubów, szkół czy centrów nurkowania w Polsce posiada wyrobioną
klubów, szkół czy centrów nurkowania w Polsce posiada wyrobioną
przez lata, dobrą opinię gwarantującą udane spotkanie z
przez lata, dobrą opinię gwarantującą udane spotkanie z
nurkowaniem.
nurkowaniem.
2. Miejsce i Czas - czyli gdzie i o jakiej porze roku organizowane
2. Miejsce i Czas - czyli gdzie i o jakiej porze roku organizowane
będzie szkolenie. Wyboru musisz dokonać sam biorąc pod uwagę
będzie szkolenie. Wyboru musisz dokonać sam biorąc pod uwagę
swoje możliwości wakacyjne, urlopowe i oczywiście (najbardziej
swoje możliwości wakacyjne, urlopowe i oczywiście (najbardziej
brutalny czynnik) finansowe. Pamiętaj jednak o tym że w dowolnie
brutalny czynnik) finansowe. Pamiętaj jednak o tym że w dowolnie
wybranym systemie łatwiej i przyjemniej zdobywać umiejętności
wybranym systemie łatwiej i przyjemniej zdobywać umiejętności
jeżeli nurkujesz w ciepłej i przejrzystej wodzie.
jeżeli nurkujesz w ciepłej i przejrzystej wodzie.
3. Pieniądze - czyli "za ile?". Kryterium to, aczkolwiek
3. Pieniądze - czyli "za ile?". Kryterium to, aczkolwiek
dyskwalifikujące część ofert nie powinno stać się jedynym. Pamiętaj,
dyskwalifikujące część ofert nie powinno stać się jedynym. Pamiętaj,
że wybierając z pośród najtańszych ofert często oszczędzasz tym
że wybierając z pośród najtańszych ofert często oszczędzasz tym
samym na jakości sprzętu i zaplecza organizacyjno-szkoleniowego -
samym na jakości sprzętu i zaplecza organizacyjno-szkoleniowego -
słowem na własnym bezpieczeństwie.
słowem na własnym bezpieczeństwie.
Kryteria wyboru systemu
Kryteria wyboru systemu
szkolenia…
szkolenia…
O co pytać?
O co pytać?
1. O licencję: czy instruktorzy, z których usług
1. O licencję: czy instruktorzy, z których usług
korzystasz są uprawnieni do prowadzenia szkolenia czyli
korzystasz są uprawnieni do prowadzenia szkolenia czyli
czy posiadają ważne (aktualne) licencje szkoleniowe w
czy posiadają ważne (aktualne) licencje szkoleniowe w
swojej organizacji,
swojej organizacji,
2. O praktykę: ile osób rocznie szkoli dana placówka
2. O praktykę: ile osób rocznie szkoli dana placówka
nurkowa
nurkowa
3. O ubezpieczenie: czy klub, szkoła, centrum zapewniają
3. O ubezpieczenie: czy klub, szkoła, centrum zapewniają
ci ubezpieczenie KL i NW na okres szkolenia oraz czy
ci ubezpieczenie KL i NW na okres szkolenia oraz czy
szkoła i jej instruktorzy posiadają ubezpieczenie OC.
szkoła i jej instruktorzy posiadają ubezpieczenie OC.
4. O materiały szkoleniowe: czy organizator szkolenia
4. O materiały szkoleniowe: czy organizator szkolenia
zapewnia materiały dydaktyczne zgodne z prowadzonym
zapewnia materiały dydaktyczne zgodne z prowadzonym
programem szkolenia,
programem szkolenia,
5. zabezpieczenie medyczne: czy na akcji szkoleniowej,
5. zabezpieczenie medyczne: czy na akcji szkoleniowej,
nurkowej (w bazie) ZAWSZE jest zestaw tlenowy
nurkowej (w bazie) ZAWSZE jest zestaw tlenowy
(podstawowe "lekarstwo" w przypadku zaistnienia
(podstawowe "lekarstwo" w przypadku zaistnienia
wypadku nurkowego)
wypadku nurkowego)
Krótko o nurkowaniu na
Krótko o nurkowaniu na
zatrzymanym oddechu…
zatrzymanym oddechu…
Prawdopodobnie najlepsze podejście do zagadnień nurkowań na zatrzymanym
Prawdopodobnie najlepsze podejście do zagadnień nurkowań na zatrzymanym
oddechu i przede wszystkim hiperwentylacji prezentowane jest w podręczniku U.S.
oddechu i przede wszystkim hiperwentylacji prezentowane jest w podręczniku U.S.
Navy Diving Manual (Volume 1, Air Diving): "hiperwentylacja powietrzem przed
Navy Diving Manual (Volume 1, Air Diving): "hiperwentylacja powietrzem przed
nurkowaniem na zatrzymanym oddechu jest prawie standardową procedurą i jest
nurkowaniem na zatrzymanym oddechu jest prawie standardową procedurą i jest
względnie bezpieczna pod warunkiem że nie jest prowadzona zbyt energicznie i przez
względnie bezpieczna pod warunkiem że nie jest prowadzona zbyt energicznie i przez
zbyt długi okres czasu. Nie powinna przekraczać trzech do czterech głębokich
zbyt długi okres czasu. Nie powinna przekraczać trzech do czterech głębokich
oddechów, a nurek powinien rozpocząć wynurzanie jak tylko pojawią się pierwsze
oddechów, a nurek powinien rozpocząć wynurzanie jak tylko pojawią się pierwsze
sygnały domagające się zaczerpnięcia wdechu". Powyższe stwierdzenie jest mocno
sygnały domagające się zaczerpnięcia wdechu". Powyższe stwierdzenie jest mocno
dyskutowane w środowisku medycznym. Część lekarzy jest zdania że jakakolwiek
dyskutowane w środowisku medycznym. Część lekarzy jest zdania że jakakolwiek
forma hiperwentylacji podnosi znacznie ryzyko nurkowania co jest związane z trudną
forma hiperwentylacji podnosi znacznie ryzyko nurkowania co jest związane z trudną
do przewidzenia zmiennością osobniczą i dużą ilością czynników biorących udział i
do przewidzenia zmiennością osobniczą i dużą ilością czynników biorących udział i
mających wpływ na wystąpienie uśnięcia pod wodą. Nikt nie dyskutuje natomiast z
mających wpływ na wystąpienie uśnięcia pod wodą. Nikt nie dyskutuje natomiast z
faktem, że przedłużona hiperwentylacja, prowadzona przez długi okres czasu, której
faktem, że przedłużona hiperwentylacja, prowadzona przez długi okres czasu, której
towarzyszą objawy hipokapni - jest procedurą nie do przyjęcia.
towarzyszą objawy hipokapni - jest procedurą nie do przyjęcia.
Znalazło to potwierdzenie w badaniach japońskich nurków AMA, którzy przed
Znalazło to potwierdzenie w badaniach japońskich nurków AMA, którzy przed
rozpoczęciem nurkowania wykonują łagodną hiperwentylację ograniczoną do 3-4
rozpoczęciem nurkowania wykonują łagodną hiperwentylację ograniczoną do 3-4
wdechów z towarzyszącymi wydechami poprzez zaciśnięte wargi, a następnie
wdechów z towarzyszącymi wydechami poprzez zaciśnięte wargi, a następnie
wykonują jeden głęboki wdech przed samym zanurzeniem.
wykonują jeden głęboki wdech przed samym zanurzeniem.
W innych badaniach znaleziono pewną prawidłowość co do profilu psychologicznego
W innych badaniach znaleziono pewną prawidłowość co do profilu psychologicznego
osób szczególnie zagrożonych hiperwentylacą i w efekcie uśnięciem pod wodą. Są to
osób szczególnie zagrożonych hiperwentylacą i w efekcie uśnięciem pod wodą. Są to
najczęściej ludzie młodzi, podejmujący nurkowanie z komponentą współzawodnictwa,
najczęściej ludzie młodzi, podejmujący nurkowanie z komponentą współzawodnictwa,
starający się pobić swoje rekordy co do głębokości lub czasu zanurzenia. Często
starający się pobić swoje rekordy co do głębokości lub czasu zanurzenia. Często
również dotyczy to łowców podwodnych, którzy w pogoni za rybą, lub zaaferowani
również dotyczy to łowców podwodnych, którzy w pogoni za rybą, lub zaaferowani
znajdującą się w polu widzenia zdobyczą, lekceważą, bagatelizują, lub nie zauważają
znajdującą się w polu widzenia zdobyczą, lekceważą, bagatelizują, lub nie zauważają
wewnętrznego głosu nakazującego przerwać nurkowanie.
wewnętrznego głosu nakazującego przerwać nurkowanie.
Jak zwykle w przypadku działań mogących
Jak zwykle w przypadku działań mogących
spowodować zagrożenie zdrowia lub życia, dużego
spowodować zagrożenie zdrowia lub życia, dużego
znaczenia nabiera świadomość podejmowanego
znaczenia nabiera świadomość podejmowanego
ryzyka i odpowiednia prewencja. Przystępując do
ryzyka i odpowiednia prewencja. Przystępując do
nurkowania na zatrzymanym oddechu należy
nurkowania na zatrzymanym oddechu należy
pamiętać że:
pamiętać że:
- nie należy wykonywać gwałtownej hiperwentylacji
- nie należy wykonywać gwałtownej hiperwentylacji
- maksymalnie redukować wysiłek fizyczny pod wodą
- maksymalnie redukować wysiłek fizyczny pod wodą
- nie starać się osiągnąć cel za wszelką cenę
- nie starać się osiągnąć cel za wszelką cenę
- unikać zbyt forsownych nurkowań,
- unikać zbyt forsownych nurkowań,
współzawodnictwa
współzawodnictwa
- dostosować pas balastowy tak aby posiadać
- dostosować pas balastowy tak aby posiadać
dodatnią pływalność w zakresie głębokości do 3
dodatnią pływalność w zakresie głębokości do 3
metrów
metrów
- w razie problemów natychmiast zrzucić pas
- w razie problemów natychmiast zrzucić pas
balastowy
balastowy
- na każde nurkowanie zapewnić sobie adekwatną
- na każde nurkowanie zapewnić sobie adekwatną
asekurację.
asekurację.
ŹRÓDŁA
ŹRÓDŁA
1.
1.
Encyklopedia Powszechna część III na CD –
Encyklopedia Powszechna część III na CD –
emapa
emapa
2.
2.
Słownik Encyklopedyczny Fizyka pod redakcją
Słownik Encyklopedyczny Fizyka pod redakcją
Ryszarda Cacha
Ryszarda Cacha
3.
3.
4.
4.
5.
5.
KONIEC
KONIEC