WYSTĘPOWANIE

WYSTĘPOWANIE



Komar widliszek, widliszek

Komar widliszek, widliszek

plamistoskrzydły

plamistoskrzydły

występuje w krajach

występuje w krajach

klimatu tropikalnego i

klimatu tropikalnego i

subtropikalnego, także w klimacie

subtropikalnego, także w klimacie

umiarkowanym. Jest to gatunek

umiarkowanym. Jest to gatunek

owada z rodziny komarowatych

owada z rodziny komarowatych

(Culicidae), rzędu muchówek. Obok

(Culicidae), rzędu muchówek. Obok

komara brzęczącego najbardziej

komara brzęczącego najbardziej

rozpowszechniony komar na terenie

rozpowszechniony komar na terenie

Polski.

Polski.

Komar widliszek

Komar widliszek

ma 8 mm

ma 8 mm

długości, jest szarobrunatnej

długości, jest szarobrunatnej

barwy, a na skrzydłach

barwy, a na skrzydłach

występują ciemne plamki.

występują ciemne plamki.

Posiada możliwość

Posiada możliwość

przenoszenia malarii jednak

przenoszenia malarii jednak

w Polsce ze względu na

w Polsce ze względu na

chłodny klimat pierwotniaki

chłodny klimat pierwotniaki

wywołujące tę chorobę nie

wywołujące tę chorobę nie

przechodzą pełnego cyklu

przechodzą pełnego cyklu

rozwojowego.

rozwojowego.

Na głowie widliszka znajduje się para

Na głowie widliszka znajduje się para

oczu złożonych, oraz para czułków,

oczu złożonych, oraz para czułków,

składających się z 15 członów. Aparaty

składających się z 15 członów. Aparaty

gębowe są odmienne dla obu płci. U

gębowe są odmienne dla obu płci. U

samicy występuje aparat typu kłującego

samicy występuje aparat typu kłującego

u boku którego mieszczą się głaszczki tej

u boku którego mieszczą się głaszczki tej

samej długości. Samica nakłuwa skórę

samej długości. Samica nakłuwa skórę

przy pomocy żuwaczek i szczęk. Narządy

przy pomocy żuwaczek i szczęk. Narządy

gębowe u samca są nieco zredukowane i

gębowe u samca są nieco zredukowane i

służą do pobierania soków roślinnych.

służą do pobierania soków roślinnych.

Na skrzydełkach występują plamki.

Na skrzydełkach występują plamki.

Tułów owalny, połączony jest z głową

cienką szyją.

Śródtułów silnie rozwinięty, przykryty jest

tarczą (scutum), która przykrywa resztę

tułowia. Nogi zakończone są pazurkami.

Poszczególne gatunki różnią się kolorem i

kształtem łusek na skrzydełkach. Na końcu

odwłoka widoczne są narządy płciowe,

które u samca są bardzo wyraźne.

CYKL ŻYCIOWY

CYKL ŻYCIOWY



Po zapłodnieniu, samica szuka żywicieli,

Po zapłodnieniu, samica szuka żywicieli,

a w kilka dni po pobraniu krwi składa w

a w kilka dni po pobraniu krwi składa w

wodzie od 150-350 wrzecionowatego

wodzie od 150-350 wrzecionowatego

kształtu jaj. Jaja zaopatrzone są z

kształtu jaj. Jaja zaopatrzone są z

boków w komory powietrzne, które

boków w komory powietrzne, które

utrzymują je na wodzie. W zależności

utrzymują je na wodzie. W zależności

od gatunku samica może składać jaja

od gatunku samica może składać jaja

nawet kilkanaście razy do roku. W

nawet kilkanaście razy do roku. W

Polsce wylęgają się 3-4 pokolenia

Polsce wylęgają się 3-4 pokolenia

A.maculipennis.

A.maculipennis.

CYKL ŻYCIOWY

CYKL ŻYCIOWY



W wodzie początkowo białe jaja

W wodzie początkowo białe jaja

ciemnieją w ciągu kilku godzin. Już w

ciemnieją w ciągu kilku godzin. Już w

temp 10 stopni wykluwają się z nich

temp 10 stopni wykluwają się z nich

larwy, które żywią się drobnoustrojami

larwy, które żywią się drobnoustrojami

i szczątkami roślin. Larwy zamieniają

i szczątkami roślin. Larwy zamieniają

się w poczwarki, z których wylęgają

się w poczwarki, z których wylęgają

się dorosłe osobniki po czasie około 4

się dorosłe osobniki po czasie około 4

tygodni. Zapłodniona samica może

tygodni. Zapłodniona samica może

zimować, zahamowany rozwój jaj.

zimować, zahamowany rozwój jaj.

CYKL ŻYCIOWY

CYKL ŻYCIOWY



Samica składa jaja w naturalnych,

Samica składa jaja w naturalnych,

czystych zbiornikach stojących, w

czystych zbiornikach stojących, w

których znajdują się glony i inne

których znajdują się glony i inne

rośliny zaopatrujące wodę w tlen i

rośliny zaopatrujące wodę w tlen i

chroniące larwy przed

chroniące larwy przed

drapieżnikami. Może żyć tylko w

drapieżnikami. Może żyć tylko w

wodach słodkich (do 5-6

wodach słodkich (do 5-6

‰ NaCl).

‰ NaCl).

Charakterystyka larw

Charakterystyka larw



Odwłok składający się z 9 elementów.

Odwłok składający się z 9 elementów.



Na stronie grzbietowej każdego znajdują się

Na stronie grzbietowej każdego znajdują się

włoski, ułożone w formie wachlarza,

włoski, ułożone w formie wachlarza,

pomagające larwie utrzymać się poziomo pod

pomagające larwie utrzymać się poziomo pod

powierzchnią wody i zapewniające lepszy

powierzchnią wody i zapewniające lepszy

dostęp tlenu

dostęp tlenu



Na 8 segmencie występują dwie przetchlinki i

Na 8 segmencie występują dwie przetchlinki i

płytka, na której znajduje się grzebień

płytka, na której znajduje się grzebień



9 segment od strony grzbietowej zaopatrzony

9 segment od strony grzbietowej zaopatrzony

jest w siodełko (dwie pary pęczków włosków po

jest w siodełko (dwie pary pęczków włosków po

stronie grzbietowej i parę po stronie brzusznej)

stronie grzbietowej i parę po stronie brzusznej)



na końcu 9 segmentu znajdują się 4 wyrostki

na końcu 9 segmentu znajdują się 4 wyrostki

oddechowe (skrzela)

oddechowe (skrzela)

Charakterystyka larw

Charakterystyka larw



Po czwartym linieniu uwalnia się ruchliwa

Po czwartym linieniu uwalnia się ruchliwa

poczwarka, posiada segmentowany

poczwarka, posiada segmentowany

odwłok zaopatrzony w parę wioseł.

odwłok zaopatrzony w parę wioseł.

Głowotułów posiada wachlarzykowate

Głowotułów posiada wachlarzykowate

włoski oraz parę rurek oddechowych w

włoski oraz parę rurek oddechowych w

kształcie kieliszka. Poczwarka nie pobiera

kształcie kieliszka. Poczwarka nie pobiera

pokarmu a wylinka służy jej jako łódeczka,

pokarmu a wylinka służy jej jako łódeczka,

na której pozostaje aż do stwardnienia

na której pozostaje aż do stwardnienia

chityny i wyprostowania skrzydeł.

chityny i wyprostowania skrzydeł.

Wykrywanie

Wykrywanie



Zaczerpnięcie wody pozwala na

Zaczerpnięcie wody pozwala na

stwierdzenie w zbiorniku obecności

stwierdzenie w zbiorniku obecności

larw, które rozpoznajemy po

larw, które rozpoznajemy po

równoległym położeniu w stosunku

równoległym położeniu w stosunku

do poziomu wody. Dorosłe osobniki

do poziomu wody. Dorosłe osobniki

można znaleźć w zacienionych

można znaleźć w zacienionych

kątach obór, zawieszone

kątach obór, zawieszone

bezpośrednio nad zwierzętami a

bezpośrednio nad zwierzętami a

także w mieszkaniach na suficie.

także w mieszkaniach na suficie.

Objawy ukąszenia

Objawy ukąszenia



W miejscu ukłucia pojawia się świąd

W miejscu ukłucia pojawia się świąd

i stan zapalny, następnie guzek

i stan zapalny, następnie guzek

zapalny, który ustępuje bez śladu lub

zapalny, który ustępuje bez śladu lub

z pozostawieniem małego

z pozostawieniem małego

przebarwienia. Swędzenie skłania do

przebarwienia. Swędzenie skłania do

drapania miejsca ukłucia i w

drapania miejsca ukłucia i w

następstwie do wtórnego zakażenia

następstwie do wtórnego zakażenia

rany bakteriami ropnymi.

rany bakteriami ropnymi.

Leczenie i profilaktyka

Leczenie i profilaktyka



Miejsce ukłucia należy zdezynfekować

Miejsce ukłucia należy zdezynfekować

(spirytus, jodyna), zmiany posmarować

(spirytus, jodyna), zmiany posmarować

kremem łagodzącym swędzenie (Fenistil,

kremem łagodzącym swędzenie (Fenistil,

Laticort, Laticort CH). W celu

Laticort, Laticort CH). W celu

odstraszenia komarow spożywać duże

odstraszenia komarow spożywać duże

dawki witaminy B1(200 mg na dobę w

dawki witaminy B1(200 mg na dobę w

dawkach po 25 mg). Zewnętrznie wcierać

dawkach po 25 mg). Zewnętrznie wcierać

w skórę olejki odstraszające komary

w skórę olejki odstraszające komary

(lemonidowy, goździkowy, paczulowy lub

(lemonidowy, goździkowy, paczulowy lub

geraniowy – rozcieńczone z oliwą 1:1)

geraniowy – rozcieńczone z oliwą 1:1)

Zwalczanie

Zwalczanie



Ochrona mechaniczna (siatki,

Ochrona mechaniczna (siatki,

nakrycia, moskitiery

nakrycia, moskitiery



Środki odstraszające –

Środki odstraszające –

dwuetylotoluamid, ftalan

dwuetylotoluamid, ftalan

dwumetylu

dwumetylu



Środki chemiczne – sanitazol,

Środki chemiczne – sanitazol,

muchozol, karbosep, aerosekt

muchozol, karbosep, aerosekt

(bobmki areozolowe)

(bobmki areozolowe)