Zachowania przedsiębiorcze
człowieka
Zachowania przedsiębiorcze człowieka
Gospodarka stanowi obszar działalności człowieka
służącej zaspokajaniu jego nieograniczonych
potrzeb, przy wykorzystaniu ograniczonych
zasobów.
Ta rozbieżność między zapotrzebowaniem na dobra
i usługi a możliwością jego pokrycia, zmusza
ludzi do działalności gospodarczej.
Działalność gospodarcza jest to takie
postępowanie, w którym środki do dyspozycji
zostają tak użyte, by osiągnąć możliwie
najwyższy (optymalny) – w danych
warunkach – stopień zaspokojenia potrzeb.
Zasadniczym problemem jest to, jak przy
ograniczonych środkach zaspokoić
nieograniczone potrzeby.
Dlaczego jednym chce się działać i
tworzyć, a inni czekają, aż się coś
zrobi samo?
Podejmując działanie, musimy mieć ku
temu jakiś powód. Coś musi nas do
tego mobilizować.
Głównymi źródłami motywacji mogą
być potrzeby i zadania.
W pierwszym wypadku potrzeby rozumiane są
jako brak tego, co jest konieczne do normalnego
funkcjonowania;
w drugim – osiągamy pewne cele dzięki
zadaniom, które sobie wyznaczamy.
Przedsiębiorczość oznacza umiejętność
zarówno kierowania produkcją dóbr i usług, jak i
jej organizowania.
Definicja
Przedsiębiorczość jest cechą lub sposobem
zachowania się ludzi, które sprowadza się do
gotowości i zdolności podejmowania i
rozwiązywania w sposób twórczy i nowatorski
nowych problemów.
To umiejętność wykorzystywania pojawiających się
szans i okazji oraz elastycznego przystosowania do
zmieniających się warunków funkcjonowania
gospodarki.
Przedsiębiorczość to postawa życiowa, która
charakteryzuje się dążeniem do osiągnięcia jak
najlepszych wyników własnej pracy, do
efektywnego, twórczego działania.
Zachowania przedsiębiorcze cechuje
ekspansywność oraz innowacyjność.
Amerykański psycholog Abraham Maslow
twierdzi, że ludzkie potrzeby tworzą pewną
stałą hierarchię, która decyduje o kolejności ich
zaspokajania.
By przeżyć, nie trzeba dużo.
By żyć godnie, potrzeba więcej.
Ludzkie pragnienia obejmują również
potrzebę akceptacji, miłości, przyjaźni.
Dopiero po zaspokojeniu potrzeb niższych,
mogą zostać zrealizowane te wyższego
rzędu.
Jednak to dzięki realizacji potrzeb wyższych,
życie człowieka nabiera głębszego sensu.
Bardzo często nasza hierarchia wartości,
wyobrażenie o sobie i otaczającym nas świecie,
odgrywanie takich a nie innych ról społecznych
są efektem oddziaływania zbiorowości, której
jesteśmy częścią.
Poznanie samego siebie, a więc swoich słabych i
mocnych stron, pozwala nam świadomie
pracować nad własną osobowością, np. dążyć do
eliminacji cech, które uważamy za niepożądane.
Definicja
Osobowość społeczna, to zespół cech danej
jednostki, wpływający na jej postępowanie.
Na ów zespół składają się cechy biologiczne oraz
psychiczne, ukształtowane zarówno pod
wpływem kultury, jak i struktury grup
społecznych, do których w ciągu życia należymy.
Hipokrates, wybitny lekarz starożytnej Grecji,
wyróżnił cztery typy temperamentu i opisał
związaną z każdym z nich osobowość.
Są to : Sangwinik, Flegmatyk, Choleryk i
Melancholik.
Na podstawie tej klasyfikacji został stworzony
jeszcze jeden, przydatny w życiu podział: na
ekstrawertyków i introwertyków.
Definicja
Ekstrawertyk to człowiek otwarty, łatwo
nawiązuje kontakt z innymi, chętnie angażuje się
w sprawy swojego otoczenia.
Taka postawa wobec świata jest
charakterystyczna dla sangwinika i choleryka.
Definicja
Introwertyk to człowiek, którego mało
interesuje świat zewnętrzny, jest skupiony na
sobie i swoich przeżyciach, tłumi i ukrywa
uczucia, ma trudności w nawiązywaniu kontaktu
z innymi.
Introwertyzm jest typowy dla melancholika i
flegmatyka.
Podział Hipokratesa ma charakter umowny –
oznacza to, że nikt z nas nie jest w 100%
cholerykiem czy też melancholikiem.
Najczęściej zdarzają się typy mieszane, w których
można wyróżnić temperament dominujący.
Trafne określenie własnego temperamentu i
osobowości ma istotne znaczenie dla rozważnego
zaplanowania własnej kariery zawodowej,
umożliwia również zwykłe radzenie sobie w życiu.
Coraz częściej pracodawcy wymagają, aby przyszły
pracownik był nie tylko przedsiębiorczy, kreatywny
oraz sumienny, ale też, by umiał wykazać się
asertywnością.
Asertywność polega na pozostawaniu sobą w każdej
sytuacji.
Człowiek asertywny potrafi być stanowczy i wyrażać
swoje poglądy nawet wówczas, gdy w ten sposób
naraża się na dezaprobatę lub oburzenie otoczenia.
Jednocześnie potrafi zaakceptować odmienne
zdanie, o ile zostanie przekonany o jego słuszności
za pomocą racjonalnych argumentów.
Na zachowanie asertywne składają się trzy
powiązane ze sobą etapy:
Odmowa – czyli stanowcze powiedzenie „nie”,
Określenie przedmiotu odmowy,
Krótkie i prawdziwe uzasadnienie, bez
niepotrzebnego usprawiedliwiania się.
Asertywności nie należy mylić z zachowaniem
agresywnym ani też uległym.
Przystępując do jakiejkolwiek pracy, zawsze
należy zadać sobie pytanie, w jaki sposób
najlepiej można ją wykonać.
Czy lepszy efekt uzyskamy, działając
indywidualnie, czy pracując w zespole?
Forma organizacji pracy zależy od sytuacji, w
której się ją wykonuje, stopnia jej złożoności,
oczekiwań otoczenia oraz spodziewanej
efektywności.
Wiadomo, że jest wiele rodzajów ludzkiej
aktywności, które ze swej istoty powinny być
wykonywane jednoosobowo.
Podstawową formą pracy w organizacji gospodarczej
(zakład pracy) jest praca zespołowa.
Ten rodzaj działania jest uznawany za wyższą formę
organizacji pracy ze względu na następujące cechy:
współdziałanie, partnerstwo, łączenie zawodów i
specjalności, pełnienie różnych funkcji wynikających
z posiadanych kwalifikacji oraz zbiorowa
odpowiedzialność za rezultaty pracy.
Umiejętność pracy w zespole zależy zarówno od
naszych predyspozycji (np. temperamentu), jak i od
zdolności komunikowania się z otoczeniem.
Niewątpliwie naczelną korzyścią z działania
zespołowego (ale zorganizowanego) jest tzw.
Efekt organizacyjny, będący szczególnym
przypadkiem efektu synergicznego.
Efekt synergiczny to takie zestawienie dwóch
lub większej liczby elementów, by ich działanie
dawało skutek większy niż suma skutków
wywołanych przez każdy z elementów
oddzielnie (czyli „2+2=5”).
Prawidłowo zorganizowane działanie powinno być
realizowane wg schematu, który nazywany jest
cyklem działania zorganizowanego lub cyklem
organizacyjnym.
Cykl ten opisał francuski uczony Louis Le
Chatelier.
Przedstawia on układ logicznie następujących,
zależnych od siebie etapów:
Cykl organizacyjny:
1)
Uświadomienie sobie (i członkom zespołu) celów, które
zamierzamy osiągnąć,
2)
Zbadanie warunków przyszłego działania oraz
środków, którymi dysponujemy,
3)
Planowanie działania, czyli obmyślenie środków i
sposobów działania, dostosowanych zarówno do celu,
jak i do warunków działania,
4)
Pozyskanie i przygotowanie (zorganizowanie) ludzi,
środków i warunków niezbędnych do wykonania planu,
5)
Realizacja planu,
6)
Kontrola polegająca na porównaniu realizacji oraz
wyników końcowych ze stanem pożądanym lub
odpowiednimi wzorcami, a także na sformułowaniu
wniosków dotyczących przyszłych działań.
Prawdziwym wyzwaniem, z którym musi sobie
poradzić każda organizacja, jest znalezienie
sposobu na jak największe zaangażowanie
wszystkich pracowników w realizację jej celów.
Motywowanie pracowników jest zadaniem o tyle
trudnym, iż cele przedsiębiorstwa są przez różnych
członków załogi postrzegane odmiennie.
Inaczej definiuje je właściciel, inaczej kadra
zarządzająca przedsiębiorstwem, a jeszcze inaczej
szeregowy pracownik.
Owe różnice wynikają m.in. z odmiennych potrzeb,
które kierują działaniem każdego człowieka.
Motywowanie to proces kierowniczy, którego
istotą jest wpływanie na podwładnych w taki
sposób, aby przy jednoczesnym zaspokajaniu ich
określonych potrzeb były realizowane cele
organizacji.
Obejmuje ono czynniki, które wywołują,
wskazują oraz podtrzymują zachowania
pracowników, pożądane ze względu na
wytyczony przez przedsiębiorstwo cel.
Na proces motywacji składają się cztery etapy:
Zdefiniowanie potrzeby
Określenie celu
Podjęcie działania
Osiągnięcie celu.
Każda decyzja ekonomiczna zawsze powinna być
poprzedzona przeprowadzeniem rachunku
ekonomicznego.
Wybór optymalny oznacza, że w danym momencie i
w danych warunkach nie ma rozwiązania lepszego.
Zasada racjonalnego gospodarowania,
zwana zasadą gospodarności, występuje w
dwóch podstawowych wariantach, jako:
Zasada największego efektu – czyli zasada
największej wydajności lub maksymalizacji
zysku;
Polega na tym, że maksymalny stopień realizacji
celu osiąga się tak, aby przy określonej i
niezmiennej ilości nakładów uzyskać
maksymalny stopień realizacji celów.
Zasada minimalizacji nakładów – inaczej
zwana zasadą oszczędności środków;
Polega na tym, aby do realizacji celu użyć jak
najmniejszego nakładu środków.
Nie można jednocześnie maksymalizować efektu
i minimalizować nakładów.
Jedną z patologii życia społecznego jest
korupcja.
Korupcją nazywamy każdą formę nadużywania
urzędu publicznego dla osiągnięcia korzyści
prywatnych.
Dotyka ono różnych sfer życia publicznego,
występując jako:
Korupcja polityczna,
Korupcja legislacyjna,
Korupcja gospodarcza,
Korupcja administracyjna.
Korupcja, niezależnie od formy, jaką przybiera,
jest złem społecznym, z którym należy walczyć i
na które nie wolno przyzwalać.
Nadużywanie urzędu publicznego dla osiągnięcia
własnej korzyści wiąże się bowiem z
podejmowaniem złych decyzji ekonomicznych, a
tym samym zagraża zamożności państwa i
wszystkich obywateli.
Literatura
1.
„Bądź przedsiębiorczy” B.Stańda,B.Wierzbicka,
Wyd.Szkolne PWN, Warszawa-Łódź 2005, wyd.II
2.
„Ekonomia stosowana” kier.zespołu M.Belka,
Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości,
Warszawa 2011, wydanie VIII.
Dziękuję za uwagę