Psychiatria

Psychiatria

konsultacyjna

konsultacyjna

Dr hab. med. Joanna Rymaszewska

Dr hab. med. Joanna Rymaszewska

Katedra i Klinika Psychiatrii AM we Wrocławiu

Katedra i Klinika Psychiatrii AM we Wrocławiu

Psychiatria konsultacyjna

Psychiatria konsultacyjna



Synonim: psychiatria w medycynie ogólnej

Synonim: psychiatria w medycynie ogólnej

(

(

Consultation psychiatry

Consultation psychiatry

)

)

Wykonywanie usług klinicznych, pomoc w

Wykonywanie usług klinicznych, pomoc w

rozwiązywaniu psychologicznych,

rozwiązywaniu psychologicznych,

psychiatrycznych czy psychospołecznych

psychiatrycznych czy psychospołecznych

problemów pacjenta

problemów pacjenta



Psychiatria związków z medycyną

Psychiatria związków z medycyną

(

(

Liaison

Liaison

psychiatry)

psychiatry)

Tworzenie, rozwijanie współpracy i integrowanie

Tworzenie, rozwijanie współpracy i integrowanie

koncepcji, wiedzy z zakresu nauk biologicznych,

koncepcji, wiedzy z zakresu nauk biologicznych,

psychologicznych, społecznych

psychologicznych, społecznych

Psychiatria związków z

Psychiatria związków z

medycyną

medycyną

= Liaison psychiatry

= Liaison psychiatry



Działalność edukacyjna w stosunku do lekarzy

Działalność edukacyjna w stosunku do lekarzy

niepsychiatrów i innych pracowników niepsychiatrycznej

niepsychiatrów i innych pracowników niepsychiatrycznej

służby zdrowia (

służby zdrowia (

liaison education

liaison education

)

)



Badania naukowe dotyczące zagadnień psychiatrycznych w

Badania naukowe dotyczące zagadnień psychiatrycznych w

medycynie somatycznej i odwrotnie (

medycynie somatycznej i odwrotnie (

liaison research

liaison research

)

)



W USA osobna subspecjalizacja (

W USA osobna subspecjalizacja (

consultation-liaison

consultation-liaison

psychiatry

psychiatry

)

)



W Europie zróżnicowana sytuacja, nie tak uporządkowana i

W Europie zróżnicowana sytuacja, nie tak uporządkowana i

jednoznacznie zorientowana na psychiatrię konsultacyjną

jednoznacznie zorientowana na psychiatrię konsultacyjną

jak w USA

jak w USA



W Niemczech unikalne specjalizacje: medycyna

W Niemczech unikalne specjalizacje: medycyna

psychosomatyczna, psychiatria-psychoterapia oraz

psychosomatyczna, psychiatria-psychoterapia oraz

psychoterapia medyczna

psychoterapia medyczna



W Polsce w 1993 powstała Komisja ds. Psychiatrii w

W Polsce w 1993 powstała Komisja ds. Psychiatrii w

Medycynie Ogólnej PTP

Medycynie Ogólnej PTP

Historycznie rzecz ujmując…

Historycznie rzecz ujmując…



Za początki współczesnej psychiatrii konsultacyjnej

Za początki współczesnej psychiatrii konsultacyjnej

przyjmuje się lata 30-te, gdy w USA psychiatrzy Dr Helen

przyjmuje się lata 30-te, gdy w USA psychiatrzy Dr Helen

Flanders Dunbar i George Henry rozpoczęli pracę w

Flanders Dunbar i George Henry rozpoczęli pracę w

charakterze konsultantów szpitali ogólnych

charakterze konsultantów szpitali ogólnych



Dzięki Fundacji Rockefellera i ogromnym dotacjom powstały

Dzięki Fundacji Rockefellera i ogromnym dotacjom powstały

wtedy pierwsze oddziały psychiatryczne przy

wtedy pierwsze oddziały psychiatryczne przy

uniwersyteckich szpitalach ogólnych

uniwersyteckich szpitalach ogólnych



Poprawa w zakresie diagnostyki, skrócenie czasu

Poprawa w zakresie diagnostyki, skrócenie czasu

hospitalizacji=wzrost efektywności a spadek kosztów

hospitalizacji=wzrost efektywności a spadek kosztów

leczenia

leczenia



Już w końcu XIX w. we Francji i w Danii wykłady na temat

Już w końcu XIX w. we Francji i w Danii wykłady na temat

związków psychiatrii z medycyna ogólną i konsultacje

związków psychiatrii z medycyna ogólną i konsultacje

pacjentów ze schorzeniami somatycznymi

pacjentów ze schorzeniami somatycznymi

Modele konsultacji

Modele konsultacji

psychiatrycznych

psychiatrycznych



Ukierunkowana na pacjenta

Ukierunkowana na pacjenta



Ukierunkowana na kryzys-

Ukierunkowana na kryzys-

analiza źródeł i skutków kryzysu

analiza źródeł i skutków kryzysu

u pacjenta, określenie rodzaju mechanizmów radzenia

u pacjenta, określenie rodzaju mechanizmów radzenia

sobie+ interwencja psychoterapeutyczna

sobie+ interwencja psychoterapeutyczna



Ukierunkowana na zamawiającego

Ukierunkowana na zamawiającego

interwencję –problemy

interwencję –problemy

lekarza związane z prowadzeniem pacjenta, psychiatra ma

lekarza związane z prowadzeniem pacjenta, psychiatra ma

„pomóc pomagać”

„pomóc pomagać”

grupy Balinta dla lekarzy somatyków

grupy Balinta dla lekarzy somatyków



Ukierunkowana na sytuację-

Ukierunkowana na sytuację-

koncentruje się na interakcjach

koncentruje się na interakcjach

miedzy pacjentem i zespołem leczącym – konsultowane

miedzy pacjentem i zespołem leczącym – konsultowane

może być całe środowisko oddziałowe wraz z pacjentem

może być całe środowisko oddziałowe wraz z pacjentem

(ekologiczna koncepcja choroby)

(ekologiczna koncepcja choroby)



Rozszerzona

Rozszerzona

– pacjent, jego rodzina, personel leczący

– pacjent, jego rodzina, personel leczący

Oddziały bezłóżkowe

Oddziały bezłóżkowe



W USA rozwinęły się i doskonale funkcjonują

W USA rozwinęły się i doskonale funkcjonują

interdyscyplinarne zespoły konsultacyjne

interdyscyplinarne zespoły konsultacyjne

(

(

psychiatric liaison department

psychiatric liaison department

)

)



I przykład-szpital przy Uniwersytecie w Yale (850

I przykład-szpital przy Uniwersytecie w Yale (850

łóżek, 2400 konsultacji rocznie):

łóżek, 2400 konsultacji rocznie):

7 psychiatrów, 3 psychologów, 4 pracowników

7 psychiatrów, 3 psychologów, 4 pracowników

socjalnych, 4 pielęgniarki psychiatryczne, 3

socjalnych, 4 pielęgniarki psychiatryczne, 3

studentów

studentów

medycyny, 3 uczennice ze szkół

medycyny, 3 uczennice ze szkół

pielęgniarskich=24 osoby

pielęgniarskich=24 osoby



II przykład –szpitale kliniczne AM we Wrocławiu

II przykład –szpitale kliniczne AM we Wrocławiu

(2354 łóżka, 2000 konsultacji rocznie):

(2354 łóżka, 2000 konsultacji rocznie):

2 psychiatrów (1,5 etatu)

2 psychiatrów (1,5 etatu)

Zaburzenia psychiczne

Zaburzenia psychiczne

w chorobach somatycznych

w chorobach somatycznych



Pierwotną przyczyną objawów/zespołów

Pierwotną przyczyną objawów/zespołów

psychopatologicznych jest schorzenie somatyczne

psychopatologicznych jest schorzenie somatyczne



Objawy psychopatologiczne mogą mieć charakter

Objawy psychopatologiczne mogą mieć charakter

„zwiastunów” ch. somatycznej (objawy

„zwiastunów” ch. somatycznej (objawy

depresyjne przy WZW, neurasteniczne w ch.

depresyjne przy WZW, neurasteniczne w ch.

zakaźnych) lub ją skutecznie maskować

zakaźnych) lub ją skutecznie maskować



Liczby/fakty:

Liczby/fakty:



Połowa pacjentów w szpitalach psychiatrycznych ma

Połowa pacjentów w szpitalach psychiatrycznych ma

nierozpoznaną chorobę somatyczną

nierozpoznaną chorobę somatyczną



50%-80% pacjentów w szpitalach nie-psychiatrycznych ma

50%-80% pacjentów w szpitalach nie-psychiatrycznych ma

objawy psychopatologiczne

objawy psychopatologiczne

Podejście holistyczne

Podejście holistyczne

każde schorzenie wypadkową czynników

każde schorzenie wypadkową czynników

biologicznych i psychospołecznych

biologicznych i psychospołecznych



Hipokrates łączył określone

Hipokrates łączył określone

objawy psychiczne z przewagą określonego płynu w ustroju

objawy psychiczne z przewagą określonego płynu w ustroju

(żółci, krwi, śluzu..)

(żółci, krwi, śluzu..)



Karol Bonhoeffer wprowadził pojęcie

Karol Bonhoeffer wprowadził pojęcie

egzogenny typ reakcji psychotycznych

egzogenny typ reakcji psychotycznych

=

=

ostry i przewlekły

ostry i przewlekły

zespół mózgowy

zespół mózgowy

(USA)

(USA)

ilościowe lub jakościowe zaburzenia świadomości i pamięci (z. Korsakowa)

ilościowe lub jakościowe zaburzenia świadomości i pamięci (z. Korsakowa)



koncepcja Manfreda Bleuler’a (1954)

koncepcja Manfreda Bleuler’a (1954)

Zespół psychoendokrynny-

Zespół psychoendokrynny-

zmiany psychiczne w zab. układu

zmiany psychiczne w zab. układu

endokrynnego

endokrynnego

(również w terapii hormonalnej)

(również w terapii hormonalnej)

1) zaburzenia emocji i nastroju podstawowego 2)napędu 3)popędów i rytmu

1) zaburzenia emocji i nastroju podstawowego 2)napędu 3)popędów i rytmu

dobowego

dobowego

Klasyfikacja ICD 10

Klasyfikacja ICD 10

grupa zaburzeń F 06

grupa zaburzeń F 06

1.

1.

Potwierdzone lub znane z wywiadu choroba, uszkodzenie

Potwierdzone lub znane z wywiadu choroba, uszkodzenie

lub dysfunkcja mózgu albo ogólne zaburzenia somatyczne

lub dysfunkcja mózgu albo ogólne zaburzenia somatyczne

(nie związane z alkoholem i subst. psychoaktywnymi)

(nie związane z alkoholem i subst. psychoaktywnymi)

2.

2.

Zachodzi przypuszczalny związek między pojawieniem się

Zachodzi przypuszczalny związek między pojawieniem się

lub znacznym zaostrzeniem zab. psychicznego

lub znacznym zaostrzeniem zab. psychicznego

3.

3.

Usunięcie przyczyny somatycznej lub poprawa powoduje

Usunięcie przyczyny somatycznej lub poprawa powoduje

ustąpienie lub istotną poprawę st. psychicznego

ustąpienie lub istotną poprawę st. psychicznego

4.

4.

Brak dowodów sugerujących inna przyczynę zab.

Brak dowodów sugerujących inna przyczynę zab.

psychicznych (obciążenie rodzinne, czynnik stresowy)

psychicznych (obciążenie rodzinne, czynnik stresowy)

5.

5.

Pkt. 1+2+4 > rozpoznanie tymczasowe, pkt.3 = pewne

Pkt. 1+2+4 > rozpoznanie tymczasowe, pkt.3 = pewne

Zaburzenia psychiczne

Zaburzenia psychiczne

w chorobach somatycznych

w chorobach somatycznych



Zaburzenia świadomości (ostra reakcja egzogenna typu

Zaburzenia świadomości (ostra reakcja egzogenna typu

Bonhoeffera)

Bonhoeffera)



Zespoły depresyjne i lękowe w chorobach o przewlekłym

Zespoły depresyjne i lękowe w chorobach o przewlekłym

przebiegu

przebiegu



Rzadziej zespoły urojeniowe, maniakalne, omamowe

Rzadziej zespoły urojeniowe, maniakalne, omamowe

(halucynoza), dysocjacyjne

(halucynoza), dysocjacyjne

Zaburzenia świadomości

Zaburzenia świadomości



Majaczenie najczęściej spotykane podczas konsultacji w

Majaczenie najczęściej spotykane podczas konsultacji w

szpitalach ogólnych: zachowawczych i chirurgicznych

szpitalach ogólnych: zachowawczych i chirurgicznych

(15-18% pacjentów), 30% u pacjentów po CABG,

(15-18% pacjentów), 30% u pacjentów po CABG,

do

do

50% po operacjach stawów biodrowych

50% po operacjach stawów biodrowych



Częstość wzrasta z wiekiem- u ok. 10% starszych pacjentów

Częstość wzrasta z wiekiem- u ok. 10% starszych pacjentów

przy przyjęciu, a dalszych 10-15% podczas pobytu

przy przyjęciu, a dalszych 10-15% podczas pobytu



Nie przywiązuje się wagi do przemijających zab.

Nie przywiązuje się wagi do przemijających zab.

świadomości, szczególnie przebiegających bez pobudzenia

świadomości, szczególnie przebiegających bez pobudzenia

– mogą być zapowiedzią poważnej ch. somatycznej

– mogą być zapowiedzią poważnej ch. somatycznej



Co 4 pacjent w starszym wieku z majaczeniem umiera w

Co 4 pacjent w starszym wieku z majaczeniem umiera w

ciągu miesiąca od przyjęcia do szpitala

ciągu miesiąca od przyjęcia do szpitala



Śmiertelność 2-krotnie częstsza niż wśród starszych

Śmiertelność 2-krotnie częstsza niż wśród starszych

pacjentów bez majaczenia

pacjentów bez majaczenia

Zaburzenia świadomości

Zaburzenia świadomości

Przeoczone gdy:

Przeoczone gdy:



nieznaczne zwolnienie tempa mówienia,

nieznaczne zwolnienie tempa mówienia,



posługiwanie się mglistymi określeniami,

posługiwanie się mglistymi określeniami,

nieadekwatnymi skojarzeniami

nieadekwatnymi skojarzeniami



niepamięć okresu zab. świadomości chorego

niepamięć okresu zab. świadomości chorego

Przyczyny

Przyczyny



Zatrucia (…lit, leki p/arytmiczne, p/histaminowe,

Zatrucia (…lit, leki p/arytmiczne, p/histaminowe,

nasenne, alkohol, narkotyki, zawodowe…)

nasenne, alkohol, narkotyki, zawodowe…)



Ch. zakaźne (CUN, …grypa, zap.płuc, inf. ukł.

Ch. zakaźne (CUN, …grypa, zap.płuc, inf. ukł.

moczowego..)

moczowego..)



Inne CUN (guzy, urazy…)

Inne CUN (guzy, urazy…)



Ch. ogólne (stany przedagonalne, charłactwo

Ch. ogólne (stany przedagonalne, charłactwo

nowotworowe, st.pooperacyjne…)

nowotworowe, st.pooperacyjne…)



Ch. ukł. krążenia…

Ch. ukł. krążenia…

Przyczyny

Przyczyny



u kobiet zapalenia płuc

u kobiet zapalenia płuc



U mężczyzn: alkoholowe, zapalenia trzustki, urazy

U mężczyzn: alkoholowe, zapalenia trzustki, urazy

(krwiak śródczaszkowy, stłuczenie mózgu,

(krwiak śródczaszkowy, stłuczenie mózgu,

złamanie kończyny, uszkodzenie kręgosłupa

złamanie kończyny, uszkodzenie kręgosłupa



U obu płci ch. niedokrwienna i zawał

U obu płci ch. niedokrwienna i zawał

[Krzyżkowiak, Załuska 1998]

[Krzyżkowiak, Załuska 1998]

Leczenie zab. świadomości

Leczenie zab. świadomości



Rozpoznanie ch. podstawowej

Rozpoznanie ch. podstawowej



Hospitalizacja

Hospitalizacja



Silne pobudzenie-zabezpieczenie mechaniczne

Silne pobudzenie-zabezpieczenie mechaniczne



Ścisły nadzór

Ścisły nadzór



Spokój, ciche otoczenie

Spokój, ciche otoczenie



Obj. wytwórcze-małe dawki Haloperidolu (2-8 mg p.o. v

Obj. wytwórcze-małe dawki Haloperidolu (2-8 mg p.o. v

i.m.), Rispoleptu (1-2mg)

i.m.), Rispoleptu (1-2mg)



Nie stosować leków o silnym dz. cholinolitycznym

Nie stosować leków o silnym dz. cholinolitycznym



Uzupełnienie płynów, elektrolitów

Uzupełnienie płynów, elektrolitów

Organiczne zaburzenia nastroju

Organiczne zaburzenia nastroju

F 06.31 .32 .33

F 06.31 .32 .33

WHO, 14 krajów, populacja ok. 26 tys. osób:

WHO, 14 krajów, populacja ok. 26 tys. osób:



Wykrywalność zaburzeń psychicznych wśród lekarzy

Wykrywalność zaburzeń psychicznych wśród lekarzy

podstawowej opieki medycznej – 23,4%

podstawowej opieki medycznej – 23,4%



Występowanie depresji w podstawowej opiece

Występowanie depresji w podstawowej opiece

zdrowotnej – 24%, w tym:

zdrowotnej – 24%, w tym:

9% podprogowe zab. depresyjne

9% podprogowe zab. depresyjne

2,1% dystymia

2,1% dystymia

5% duża depresja

5% duża depresja

Ustun, Sartorius 1995

Ustun, Sartorius 1995

Rozpowszechnienie depresji

Rozpowszechnienie depresji

w populacji osób chorych

w populacji osób chorych

somatycznie

somatycznie

Cukrzyca

Cukrzyca

do 10%

do 10%

Choroby nerek

Choroby nerek

do 20%

do 20%

Choroby wątroby

Choroby wątroby

do 15%

do 15%

Choroby tarczycy

Choroby tarczycy

20-30%

20-30%

Padaczka

Padaczka

20-30%

20-30%

Zawał mięśnia sercowego

Zawał mięśnia sercowego

15-25%

15-25%

Reumatoidalne zap. stawów

Reumatoidalne zap. stawów

17-27%

17-27%

Nowotwory

Nowotwory

20-30%

20-30%

Udar mózgu

Udar mózgu

25-35%

25-35%

Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona

do 50%

do 50%

Zespoły bólowe

Zespoły bólowe

do 50%

do 50%

Złamanie szyjki k. udowej

Złamanie szyjki k. udowej

do 51%

do 51%

Choroba wieńcowa

Choroba wieńcowa

30-60%

30-60%

Objawy depresyjne w przebiegu

Objawy depresyjne w przebiegu

schorzeń somatycznych

schorzeń somatycznych



pogłębiają złe samopoczucie pacjenta,

pogłębiają złe samopoczucie pacjenta,



pogarszają przebieg choroby,

pogarszają przebieg choroby,



sprawiają, że jej objawy są trudniejsze do

sprawiają, że jej objawy są trudniejsze do

leczenia.

leczenia.

Przedłuża to okres choroby,

Przedłuża to okres choroby,



niezdolności do pracy,

niezdolności do pracy,



zwiększa się liczba wizyt lekarskich,

zwiększa się liczba wizyt lekarskich,



wykonywanych badań diagnostycznych

wykonywanych badań diagnostycznych



ilość zapisywanych leków.

ilość zapisywanych leków.

Depresja w przewlekłej chorobie

Depresja w przewlekłej chorobie

somatycznej

somatycznej



negatywny wpływ na funkcjonowanie psychospołeczne pacjenta

negatywny wpływ na funkcjonowanie psychospołeczne pacjenta



izolacja od otoczenia, bierność, zrezygnowanie

izolacja od otoczenia, bierność, zrezygnowanie



nasilona percepcja bólowa

nasilona percepcja bólowa



lęk przed dolegliwościami

lęk przed dolegliwościami



brak współpracy

brak współpracy



utrudniona terapia i rehabilitacja

utrudniona terapia i rehabilitacja

Brak zachowań prozdrowotnych:

Brak zachowań prozdrowotnych:



nieprzestrzeganie zasad leczenia (np. diety w cukrzycy),

nieprzestrzeganie zasad leczenia (np. diety w cukrzycy),



nieregularne przyjmowanie leków (np. w nadciśnieniu

nieregularne przyjmowanie leków (np. w nadciśnieniu

tętniczym),

tętniczym),



niechęć do rehabilitacji (np.w depresji poudarowej)

niechęć do rehabilitacji (np.w depresji poudarowej)



stosowanie używek (np. papierosy, alkohol).

stosowanie używek (np. papierosy, alkohol).

Najczęstsze „maski” depresji

Najczęstsze „maski” depresji



zaburzenia snu

zaburzenia snu



zaburzenia lękowe

zaburzenia lękowe



natręctwa

natręctwa



zmęczenie

zmęczenie



bóle głowy

bóle głowy



inne dolegliwości bólowe (m.in. nerw trójdzielny, nerw

inne dolegliwości bólowe (m.in. nerw trójdzielny, nerw

kulszowy)

kulszowy)



świąd skóry

świąd skóry



przewlekłe dolegliwości żołądkowo-jelitowe

przewlekłe dolegliwości żołądkowo-jelitowe



kołatania serca

kołatania serca



zespół dławicy piersiowej

zespół dławicy piersiowej



nadużywanie alkoholu i/lub leków

nadużywanie alkoholu i/lub leków

Nietypowe objawy depresyjne

Nietypowe objawy depresyjne



wysoki poziom lęku

wysoki poziom lęku



drażliwość

drażliwość



wybuchowość

wybuchowość



agresywne zachowanie

agresywne zachowanie



zaburzenia pamięci

zaburzenia pamięci

często traktowane jako charakterystyczne dla osobowości

często traktowane jako charakterystyczne dla osobowości

czy wieku pacjenta

czy wieku pacjenta



Chorzy na depresję wykazują

Chorzy na depresję wykazują

1,5

1,5

razy większe ryzyko

razy większe ryzyko

wystąpienia zawału serca ze skutkiem śmiertelnym w

wystąpienia zawału serca ze skutkiem śmiertelnym w

porównaniu z populacją ogólną

porównaniu z populacją ogólną



U

U

30%

30%

chorych po zawale serca rozpoznano depresję

chorych po zawale serca rozpoznano depresję



W grupie chorych po zawale

W grupie chorych po zawale

6 razy więcej

6 razy więcej

osób z

osób z

depresją zmarło w ciągu 18 m. po zawale mięśnia

depresją zmarło w ciągu 18 m. po zawale mięśnia

sercowego w porównaniu do tych bez zab. nastroju

sercowego w porównaniu do tych bez zab. nastroju

Ch. niedokrwienna serca

Ch. niedokrwienna serca

Cukrzyca

Cukrzyca



Cukrzyca występuje u ponad 4% populacji ogólnej

Cukrzyca występuje u ponad 4% populacji ogólnej



Depresja do 36% (?)

Depresja do 36% (?)



W przebiegu cukrzycy II typu, insulino-niezależnej

W przebiegu cukrzycy II typu, insulino-niezależnej

trudności diagnostyczne >> objawy imitujące

trudności diagnostyczne >> objawy imitujące

depresję: spadek ogólnej sprawności, bóle głowy,

depresję: spadek ogólnej sprawności, bóle głowy,

utrata masy ciała, obniżenie nastroju, apatia

utrata masy ciała, obniżenie nastroju, apatia

Leczenie:

Leczenie:



SSRI obniżają stężenie glukozy o 20%,

SSRI obniżają stężenie glukozy o 20%,



IMAO (moklobemid) – 35%,

IMAO (moklobemid) – 35%,



TLPD podwyższają do 150%!

TLPD podwyższają do 150%!

Zab. lękowe

Zab. lękowe

na podłożu somatycznym F

na podłożu somatycznym F

06.4

06.4



Ok. 30% pacjentów

Ok. 30% pacjentów



Lęk napadowy: stany zagrożenia życia, ostre zły

Lęk napadowy: stany zagrożenia życia, ostre zły

bólowe, zaburzenia czynności tarczycy i przytarczyc,

bólowe, zaburzenia czynności tarczycy i przytarczyc,

nagłe zaburzenia metaboliczne (hipoglikemia),

nagłe zaburzenia metaboliczne (hipoglikemia),

pheochromocytoma, padaczka skroniowa, zł

pheochromocytoma, padaczka skroniowa, zł

wypadania zastawki dwudzielnej

wypadania zastawki dwudzielnej



Lęk uogólniony: w każdej ch., szczególnie

Lęk uogólniony: w każdej ch., szczególnie

przewlekłej, najczęściej w ch. serca, ukł.

przewlekłej, najczęściej w ch. serca, ukł.

oddechowego, nowotworowych

oddechowego, nowotworowych

Ostre zespoły bólowe

Ostre zespoły bólowe



Kolka nerkowa, wątrobowa, atak ch. wieńcowej,

Kolka nerkowa, wątrobowa, atak ch. wieńcowej,

neuralgie, migrena

neuralgie, migrena



Maskowane przez objawy lęku napadowego

Maskowane przez objawy lęku napadowego



Patogeneza- zab. ukł. serotoninowego – w

Patogeneza- zab. ukł. serotoninowego – w

leczeniu SSRI i inne mające dz. serotoninergiczne

leczeniu SSRI i inne mające dz. serotoninergiczne

Zespół wypadania zastawki

Zespół wypadania zastawki

dwudzielnej

dwudzielnej



10% populacji

10% populacji



Najczęściej bezobjawowa, nie wymaga leczenia,

Najczęściej bezobjawowa, nie wymaga leczenia,



U 15-40% pacjentów z lekiem napadowym

U 15-40% pacjentów z lekiem napadowym

występuje

występuje



związek z lękiem niejasny

związek z lękiem niejasny



L: oddziaływania psychoterapeutyczno-

L: oddziaływania psychoterapeutyczno-

edukacyjne, leki anksjolityczne

edukacyjne, leki anksjolityczne

Stany hipoglikemii

Stany hipoglikemii



Spowodowane różnymi schorzeniami

Spowodowane różnymi schorzeniami

somatycznymi

somatycznymi



Obniżenie sprawności ogólnej, czasem deficyty

Obniżenie sprawności ogólnej, czasem deficyty

funkcji poznawczych, napady lęku z

funkcji poznawczych, napady lęku z

przyśpieszeniem akcji serca, potami, bólami

przyśpieszeniem akcji serca, potami, bólami

głowy

głowy

Trudności diagnostyczne

Trudności diagnostyczne

Nadczynność tarczycy

Nadczynność tarczycy



W czasie napadu skora wilgotna, ciepła !!

W czasie napadu skora wilgotna, ciepła !!



Wole, niekiedy wytrzeszcz oczu

Wole, niekiedy wytrzeszcz oczu



Dgn: oznaczenie poziomu hormonów

Dgn: oznaczenie poziomu hormonów

Pheochromocytoma (guz chromochłonny rdzenia

Pheochromocytoma (guz chromochłonny rdzenia

nadnerczy)

nadnerczy)



Napad lęku, skok ciśnienia, przyśpieszone bicie

Napad lęku, skok ciśnienia, przyśpieszone bicie

serca, poty, bóle głowy, zab. ostrości widzenia

serca, poty, bóle głowy, zab. ostrości widzenia



Dgn: oznaczenie dobowe wydalania w moczu

Dgn: oznaczenie dobowe wydalania w moczu

kwasu wanilinomigdałowego lub katecholamin

kwasu wanilinomigdałowego lub katecholamin

Zespoły urojeniowe F06.2

Zespoły urojeniowe F06.2



Nawracające lub utrwalone urojenia, którym

Nawracające lub utrwalone urojenia, którym

mogą towarzyszyć omamy

mogą towarzyszyć omamy



Głównie w zab. endokrynnych,

Głównie w zab. endokrynnych,



układowych (toczeń rumieniowaty),

układowych (toczeń rumieniowaty),



w trakcie farmakoterapii hormonalnej

w trakcie farmakoterapii hormonalnej



Maskując objawy ch. podstawowej mogą być

Maskując objawy ch. podstawowej mogą być

przyczyną pomyłek diagnostycznych

przyczyną pomyłek diagnostycznych

Zespoły urojeniowe F06.2

Zespoły urojeniowe F06.2

Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy

obrzęk śluzowaty , „myxedema madness”

obrzęk śluzowaty , „myxedema madness”



W ¼ przypadków powolny rozwój z objawami

W ¼ przypadków powolny rozwój z objawami

schizofrenopodobnymi (schi prosta): zmniejszenie aktywności

schizofrenopodobnymi (schi prosta): zmniejszenie aktywności

psychoruchowej, męczliwość, apatia, wycofanie społeczne

psychoruchowej, męczliwość, apatia, wycofanie społeczne



U 5% dominują objawy psychotyczne: urojenia

U 5% dominują objawy psychotyczne: urojenia

prześladowcze, omamy (gł. słuchowe, ale też wzrokowe,

prześladowcze, omamy (gł. słuchowe, ale też wzrokowe,

węchowe, smakowe), nieufność, dziwaczność zachowania,

węchowe, smakowe), nieufność, dziwaczność zachowania,

lęk z drażliwością, agresywność

lęk z drażliwością, agresywność



Zbyt późno zdiagnozowana >> zespół otępienny

Zbyt późno zdiagnozowana >> zespół otępienny



L. skojarzone: substytucyjne hormonalne i neuroleptyki

L. skojarzone: substytucyjne hormonalne i neuroleptyki

(atypowe)

(atypowe)



Też w ciężkiej postaci

Też w ciężkiej postaci

nadczynności tarczycy

nadczynności tarczycy

,

,

w tzw.

w tzw.

przełomach hormonalnych

przełomach hormonalnych

Zespoły urojeniowe F06.2

Zespoły urojeniowe F06.2

Nadczynność kory nadnerczy– zespół Cushinga

Nadczynność kory nadnerczy– zespół Cushinga

Niedoczynność kory nadnerczy- cisawica=ch.

Niedoczynność kory nadnerczy- cisawica=ch.

Addisona

Addisona

Stosowanie sterydoterapii

Stosowanie sterydoterapii



Zespół schizofrenopodobny:

Zespół schizofrenopodobny:

zaburzenia myślenia, dziwaczne urojenia hipochondryczne, omamy,

zaburzenia myślenia, dziwaczne urojenia hipochondryczne, omamy,

pobudzenie psychoruchowe z silnym lekiem lub zahamowaniem

pobudzenie psychoruchowe z silnym lekiem lub zahamowaniem

ruchowym

ruchowym



L; podstawowe + neuroleptyki

L; podstawowe + neuroleptyki

U ok. 15% leczonych ACTH i sterydami kory nadnerczy w przebiegu:

liszaja rumieniowatego, pęcherzycy, łuszczycy, RZS, wrzodziejącego

zap. jelit, astmy oskrzelowej

L: haloperidol i atypowe (olanzapina, rispolept)

Przebieg powolny, apatia, zab. myślenia, podejrzliwość, negatywizm,

stany psychotyczne z pobudzeniem
W cięższych stanach przewlekłe zespoły urojeniowe lub zab.

świadomości
Uwaga! Podanie neuroleptyku o dz. adrenolitycznym – zagrożenie

życia z powodu groźnej hipotonii
Zbyt późno dgn. >> zespoły otępienne

Zespoły urojeniowe F06.2

Zespoły urojeniowe F06.2

Choroby autoimmunizacyjne

Choroby autoimmunizacyjne



Leki steroidowe i immunosupresyjne mogą powodować

Leki steroidowe i immunosupresyjne mogą powodować

zab. psychiczne

zab. psychiczne

Toczeń rumieniowaty układowy

Toczeń rumieniowaty układowy

-60% różnorodne zab.

-60% różnorodne zab.

psychiczne u tego samego pacjenta

psychiczne u tego samego pacjenta



Prawd. uszkodzenie drobnych naczyń CUN

Prawd. uszkodzenie drobnych naczyń CUN



Najczęściej ostre reakcje egzogenne typu Bonhoeffera lub

Najczęściej ostre reakcje egzogenne typu Bonhoeffera lub

depresje, rzadziej zespół schizofrenopodobny (b. trudny w

depresje, rzadziej zespół schizofrenopodobny (b. trudny w

różnicowaniu)

różnicowaniu)



Częste pomyłki diagnostyczne

Częste pomyłki diagnostyczne



Objawy somatyczne: rumień na twarzy, wielonarządowe

Objawy somatyczne: rumień na twarzy, wielonarządowe

zmiany, neurologiczne (padaczka)

zmiany, neurologiczne (padaczka)



L. podstawowe + neuroleptyki (haloperidol)

L. podstawowe + neuroleptyki (haloperidol)

Sklerodermia, zespół Sjogrena

Sklerodermia, zespół Sjogrena

L: neuroleptyki atypowe

L: neuroleptyki atypowe

Zespoły urojeniowe F06.2

Zespoły urojeniowe F06.2

Choroby metaboliczne

Choroby metaboliczne

Choroba Wilsona – zwyrodnienie soczewkowo-wątrobowe

Choroba Wilsona – zwyrodnienie soczewkowo-wątrobowe



Genetycznie uwarunkowane zab. przemiany miedzi

Genetycznie uwarunkowane zab. przemiany miedzi



Początkowo: zab. myślenia, urojenia prześladowcze,

Początkowo: zab. myślenia, urojenia prześladowcze,

wycofanie społeczne

wycofanie społeczne



Obok porfirii, tocznia układowego i metachromatycznej

Obok porfirii, tocznia układowego i metachromatycznej

lekodystrofii dorosłych, ch. Wilsona należy do

lekodystrofii dorosłych, ch. Wilsona należy do

najtrudniejszych schorzeń w różnicowaniu z zab.

najtrudniejszych schorzeń w różnicowaniu z zab.

psychotycznymi

psychotycznymi



Dgn: pierścień Kaysera-Fleishera na rogówce, miedź w

Dgn: pierścień Kaysera-Fleishera na rogówce, miedź w

moczu, stężenie ceruloplazminy w osoczu

moczu, stężenie ceruloplazminy w osoczu

Zespoły urojeniowe F06.2

Zespoły urojeniowe F06.2

Choroby metaboliczne

Choroby metaboliczne



Ostra porfiria przerywana



Szacuje się, że 0,5% chorych w szpitalach psychiatrycznych

ma nierozpoznaną porfirię



Ch. dziedziczna, częściej u kobiet



15% zab. psychotyczne o typie schi paranoidalnej lub

katatonicznej: zab. myślenia, niedostosowany afekt,

negatywizm, stany stuporu



O. psychotyczne wyprzedzają objawy choroby: kolki

brzuszne, polineuropatia



Dgn: zmieniona wrażliwość na światło, wykwity i

przebarwienia na skórze, ciemny jak wino mocz,

niedokrwistość



L: unikanie barbituranów, alkoholu, środków

antykoncepcyjnych, sulfonamidów

Zespoły urojeniowe F06.2

Zespoły urojeniowe F06.2

Inne schorzenia

Inne schorzenia

Hiperkalcemia

Hiperkalcemia



nowotwory, zab. czynności przytarczyc, długotrwałe unieruchomienie,

nowotwory, zab. czynności przytarczyc, długotrwałe unieruchomienie,

stosowanie leków (diuretyki tiazydowe, przedawkowanie vit. A i D, tzw.

stosowanie leków (diuretyki tiazydowe, przedawkowanie vit. A i D, tzw.

milk alkali syndrom –mleko i węglan wapnia stosowany w ch. wrzodowej)

milk alkali syndrom –mleko i węglan wapnia stosowany w ch. wrzodowej)



Objawy psychiczne (niepokój, omamy, urojenia – obraz ostrej psychozy

Objawy psychiczne (niepokój, omamy, urojenia – obraz ostrej psychozy

schizofrenopodobnej) może być zapowiedzią groźnego dla życia

schizofrenopodobnej) może być zapowiedzią groźnego dla życia

przełomu hiperkalcemicznego

przełomu hiperkalcemicznego

Niedokrwistość złośliwa

Niedokrwistość złośliwa



(szaleństwo megaloblastyczne)- niedobór vit. B12 przez

(szaleństwo megaloblastyczne)- niedobór vit. B12 przez

autoimmunologiczne zap. Błony śluzowej żołądka, język malinowy,

autoimmunologiczne zap. Błony śluzowej żołądka, język malinowy,

zapalenie kącików ust

zapalenie kącików ust



Skazy krwotoczne, przewlekła niewydolność krążenia, zabiegi na

Skazy krwotoczne, przewlekła niewydolność krążenia, zabiegi na

otwartym sercu, toxoplazmoza, infekcje wirusowe

otwartym sercu, toxoplazmoza, infekcje wirusowe

Zab. maniakalne F06.30

Zab. maniakalne F06.30



Rzadziej niż zespoły depresyjne i lękowe

Rzadziej niż zespoły depresyjne i lękowe



Zatrucia związkami chemicznymi –

Zatrucia związkami chemicznymi –

zespół szalonego

zespół szalonego

kapelusznika

kapelusznika

z Alicji w krainie czarów – zatrucie rtęcią

z Alicji w krainie czarów – zatrucie rtęcią



Nadczynność tarczycy, zespół Cushinga, toczeń układowy,

Nadczynność tarczycy, zespół Cushinga, toczeń układowy,

infekcje

infekcje



Leki sterydowe, lewodopa, bromokryptyna, kokaina,

Leki sterydowe, lewodopa, bromokryptyna, kokaina,

amfetamina, TLPD, IMAO

amfetamina, TLPD, IMAO



L: powolne (!) obniżanie dawki l. hormonalnych i haloperidol

L: powolne (!) obniżanie dawki l. hormonalnych i haloperidol

KULTURYŚCI

Przyjmowanie ogromnych dawek steroidów anabolicznych

(testosteron, nandrolon)

25% - najczęściej hipomania z drażliwością i agresywnością

Zespół omamowy –

Zespół omamowy –

halucynoza organiczna F 06.0

halucynoza organiczna F 06.0



B. rzadko, niedoczynność tarczycy

B. rzadko, niedoczynność tarczycy



Omamy słuchowe z urojeniami ksobnymi i

Omamy słuchowe z urojeniami ksobnymi i

interpretacyjnymi, lęk, dysforia, przebieg często

interpretacyjnymi, lęk, dysforia, przebieg często

burzliwy, maskujący schorzenie podstawowe

burzliwy, maskujący schorzenie podstawowe



Wykluczyć zab. świadomości, wcześniejszych zab.

Wykluczyć zab. świadomości, wcześniejszych zab.

nastroju, obniżenia sprawności intelektualnej,

nastroju, obniżenia sprawności intelektualnej,

dominacji urojeń, przyczynę alkoholową,

dominacji urojeń, przyczynę alkoholową,

schizofrenię

schizofrenię

Zaburzenia katatoniczne F

Zaburzenia katatoniczne F

06.1

06.1



B. rzadko

B. rzadko



Zab. aktywności psychoruchowej: bezruch,

Zab. aktywności psychoruchowej: bezruch,

negatywizm, mutyzm lub nadmierna aktywność,

negatywizm, mutyzm lub nadmierna aktywność,

echolalia, echopraksja

echolalia, echopraksja



Początek i przebieg ściśle związany z wywołującą go

Początek i przebieg ściśle związany z wywołującą go

ch. somatyczną

ch. somatyczną

- najczęściej zapalenie mózgu, zatrucie tlenkiem

- najczęściej zapalenie mózgu, zatrucie tlenkiem

węgla, rzadziej ch. układowe i metaboliczne (hemocystynuria, kwasica

węgla, rzadziej ch. układowe i metaboliczne (hemocystynuria, kwasica

ketonowa, hiperkalcemia), niewydolność krążenia

ketonowa, hiperkalcemia), niewydolność krążenia



„

„

Katatonia okresowa” stany przypominające

Katatonia okresowa” stany przypominające

katatonię w przebiegu niedoczynności tarczycy

katatonię w przebiegu niedoczynności tarczycy



Stany stuporu podobne do katatonii w ch. Basedowa

Stany stuporu podobne do katatonii w ch. Basedowa

Zab. dysocjacyjne F 06.5

Zab. dysocjacyjne F 06.5

-

-

lęk, skargi hipochondryczne, teatralna ekspresja dolegliwości

lęk, skargi hipochondryczne, teatralna ekspresja dolegliwości



Heterogenna grupa (dawniej objawy histeryczne)

Heterogenna grupa (dawniej objawy histeryczne)



30% zespołów dysocjacyjnych to objawy w przebiegu

30% zespołów dysocjacyjnych to objawy w przebiegu

schorzeń somatycznych:

schorzeń somatycznych:



Wczesny okres

Wczesny okres

ch. zwyrodnieniowych

ch. zwyrodnieniowych

(toczeń, RZS)

(toczeń, RZS)



Przewlekłe

Przewlekłe

choroby ukł. pokarmowego

choroby ukł. pokarmowego

(zapalne,

(zapalne,

pasożytnicze, zwyrodnieniowe)

pasożytnicze, zwyrodnieniowe)



Ostra porfiria przerywana

Ostra porfiria przerywana

– traktowani jak histerycy,

– traktowani jak histerycy,

epizody silnych boli kończyn dolnych, uniemożliwiające

epizody silnych boli kończyn dolnych, uniemożliwiające

stanie, chodzenie, silny lek, labilność emocjonalna

stanie, chodzenie, silny lek, labilność emocjonalna



Wyspiak trzustki

Wyspiak trzustki

–somatyczne objawy hipoglikemii o

–somatyczne objawy hipoglikemii o

obrazie „nerwicy pitiatycznej”

obrazie „nerwicy pitiatycznej”



Przewlekle

Przewlekle

stany zapalne trzustki

stany zapalne trzustki



Utajona niedoczynność tarczycy

Utajona niedoczynność tarczycy

z niedoborami wapnia-

z niedoborami wapnia-

drętwienie kończyn, mrowienie, osłabienie

drętwienie kończyn, mrowienie, osłabienie

Inne trudności

Inne trudności

diagnostyczne

diagnostyczne



Awitaminozy – różnorodne zab. psychiczne (niedobory po

Awitaminozy – różnorodne zab. psychiczne (niedobory po

dietach odchudzających, kuracjach antybiotykowych)

dietach odchudzających, kuracjach antybiotykowych)



Niedobory vit. po kuracji neuroleptykami (grupa B,

Niedobory vit. po kuracji neuroleptykami (grupa B,

szczególnie B1, kwasu foliowego, vit. PP): od męczliwości,

szczególnie B1, kwasu foliowego, vit. PP): od męczliwości,

ospałości, apatii po ostre egzogenne reakcje typu

ospałości, apatii po ostre egzogenne reakcje typu

Bonhoeffera lub zespoły depresyjno-urojeniowe

Bonhoeffera lub zespoły depresyjno-urojeniowe



Niedoczynność przedniego płata przysadki mózgowej

Niedoczynność przedniego płata przysadki mózgowej

(Zespół Glińskiego-Simmonsa) przypomina łudząco

(Zespół Glińskiego-Simmonsa) przypomina łudząco

jadłowstręt psychiczny

jadłowstręt psychiczny

Różnicowanie: zaniki narządów płciowych, apatia,

Różnicowanie: zaniki narządów płciowych, apatia,

pogorszenie sprawności intelektualnej

pogorszenie sprawności intelektualnej



Zespół Hoigne popenicylinowy pod postacią ostrego

Zespół Hoigne popenicylinowy pod postacią ostrego

zespołu psychotycznego z lękiem i pobudzeniem

zespołu psychotycznego z lękiem i pobudzeniem

Depresje jatrogenne

Depresje jatrogenne



często u osób w podeszłym wieku

często u osób w podeszłym wieku

(

(

liczba przyjmowanych leków wynosi średnio 6-8 dziennie, a

liczba przyjmowanych leków wynosi średnio 6-8 dziennie, a

wzrasta zwłaszcza u chorych przebywających w domach

wzrasta zwłaszcza u chorych przebywających w domach

pomocy społecznej; 33% chorych przyjmuje więcej niż 8

pomocy społecznej; 33% chorych przyjmuje więcej niż 8

leków dziennie

leków dziennie

)

)



stosowanie

stosowanie

lek

lek

ów

ów

nieprzepisan

nieprzepisan

ych

ych

przez lekarza

przez lekarza



występowanie w przeszłości depresji zarówno u

występowanie w przeszłości depresji zarówno u

chorego, jak i u jego krewnych I stopnia.

chorego, jak i u jego krewnych I stopnia.



Obraz kliniczny nie jest typowy dla endogennego

Obraz kliniczny nie jest typowy dla endogennego

zespołu depresyjnego; są to zwykle powiązane

zespołu depresyjnego; są to zwykle powiązane

czasowo ze stosowanym leczeniem objawy apatii,

czasowo ze stosowanym leczeniem objawy apatii,

zmęczenia, zaburzenia równowagi i spowolnienia.

zmęczenia, zaburzenia równowagi i spowolnienia.



pochodne rauwolfia reserpina

pochodne rauwolfia reserpina

N

N

ajczęściej powodują

ajczęściej powodują

ce

ce

depresję

depresję

,

,

uwrażliwienie receptorów, nasilenie

uwrażliwienie receptorów, nasilenie

działania antycholinergicznego, a po długim stosowaniu osłabienie działania

działania antycholinergicznego, a po długim stosowaniu osłabienie działania

tymoleptycznego. Mechanizm depresjogennego działania polega na

tymoleptycznego. Mechanizm depresjogennego działania polega na

opróżnianiu magazynów z katecholamin w zakończeniach synaptycznych.

opróżnianiu magazynów z katecholamin w zakończeniach synaptycznych.

Ocenia się, że częstość występowania depresji wynosi około 20%

Ocenia się, że częstość występowania depresji wynosi około 20%



lek

lek

i

i

blokujących ß-adrenoceptor

blokujących ß-adrenoceptor

u 1,5% chorych leczonych agonistami a-adrenergicznymi (klonidyna, a-

u 1,5% chorych leczonych agonistami a-adrenergicznymi (klonidyna, a-

metyldopa)

metyldopa)

, guanetydyna, hydralazyna, beta-adrenolityki

, guanetydyna, hydralazyna, beta-adrenolityki



antagoniści kanału wapniowego

antagoniści kanału wapniowego

(werapamil, nifedypina)

(werapamil, nifedypina)



Digoksyn

Digoksyn

a

a

nawet w niskich dawkach terapeutycznych mogą wystąpić zaburzenia

nawet w niskich dawkach terapeutycznych mogą wystąpić zaburzenia

świadomości, omamy wzrokowe i objawy depresji - obniżony nastrój,

świadomości, omamy wzrokowe i objawy depresji - obniżony nastrój,

męczliwość, niepokój, zaburzenia snu.

męczliwość, niepokój, zaburzenia snu.

Depresje związane ze

Depresje związane ze

stosowaniem leków i innych

stosowaniem leków i innych

substancji chemicznych

substancji chemicznych



lek

lek

i

i

obniżając

obniżając

e

e

poziom cholesterolu - prawastatyn

poziom cholesterolu - prawastatyn

a

a

,

,

lowastatyn

lowastatyn

a

a

, cholestyramin

, cholestyramin

a

a

.

.

Prawdopodobny mechanizm ich powstawania związany jest z

Prawdopodobny mechanizm ich powstawania związany jest z

wpływem obniżonego stężenia cholesterolu w surowicy na lipidy

wpływem obniżonego stężenia cholesterolu w surowicy na lipidy

błonowe w mózgu, powoduje on zmniejszenie aktywności

błonowe w mózgu, powoduje on zmniejszenie aktywności

powierzchniowych receptorów serotoninowych

powierzchniowych receptorów serotoninowych

.

.



Niektóre leki stosowane w leczeniu raka

Niektóre leki stosowane w leczeniu raka

:

:

metotreksat, winblastyna, asparginaza,

metotreksat, winblastyna, asparginaza,

prokarbazyna.

prokarbazyna.



Metoklopramid

Metoklopramid

często przepisywany w leczeniu zaburzeń przewodu pokarmowego,

często przepisywany w leczeniu zaburzeń przewodu pokarmowego,

może przyczyniać się do wystąpienia objawów depresji.

może przyczyniać się do wystąpienia objawów depresji.



Leki hormonalne (w tym leki antykoncepcyjne)

Leki hormonalne (w tym leki antykoncepcyjne)

kortykosteroid

kortykosteroid

y

y

Depresje związane ze

Depresje związane ze

stosowaniem leków i innych

stosowaniem leków i innych

substancji chemicznych

substancji chemicznych

Depresje związane ze

Depresje związane ze

stosowaniem leków i innych

stosowaniem leków i innych

substancji chemicznych

substancji chemicznych



lek

lek

i

i

przeciwpadaczkow

przeciwpadaczkow

e

e

,

,

kwas walproinowy i jego

kwas walproinowy i jego

pochodne

pochodne



lek

lek

i

i

blokujących receptor histaminowy

blokujących receptor histaminowy

(

(

cymetydyna

cymetydyna

) i lek

) i lek

i

i

sympatykomimetyczn

sympatykomimetyczn

e

e

.

.



niektór

niektór

e

e

neuroleptyk

neuroleptyk

i, benzodiazepiny, disulfiram

i, benzodiazepiny, disulfiram



leki przeciwparkinsonowskie:

leki przeciwparkinsonowskie:

l-dopa, amantadyna,

l-dopa, amantadyna,

bromokryptyna

bromokryptyna



lek

lek

i

i

przeciwgruźlicz

przeciwgruźlicz

e

e



lek

lek

i

i

o działaniu amfetaminopodobnym

o działaniu amfetaminopodobnym

,

,

a także w

a także w

nadużywaniu i uzależnieniu od alkoholu

nadużywaniu i uzależnieniu od alkoholu



prekursory acetylocholiny:

prekursory acetylocholiny:

lecytyna,cholina, deanol

lecytyna,cholina, deanol

Leki działające prolękowo

Leki działające prolękowo



amfetamina, aminofilina, dopamina, efedryna,

amfetamina, aminofilina, dopamina, efedryna,

epinefryna, kofeina, kokaina, kwas walproinowy,

epinefryna, kofeina, kokaina, kwas walproinowy,

lewodopa, lidokaina, molsydomina, neuroleptyki,

lewodopa, lidokaina, molsydomina, neuroleptyki,

preparaty tyroidowe, leki przeciwgruźlicze, leki

preparaty tyroidowe, leki przeciwgruźlicze, leki

hipotensyjne (rezerpina, hydralazyna), salicylaty,

hipotensyjne (rezerpina, hydralazyna), salicylaty,

sterydy, teofilina

sterydy, teofilina



odstawienie preparatów naparstnicy, beta-

odstawienie preparatów naparstnicy, beta-

adrenolityków, klonidyny, benzodiazepin,

adrenolityków, klonidyny, benzodiazepin,

barbituranów, alkoholu

barbituranów, alkoholu



Niechęć lekarzy ogólnych do terapii depresji, lęku

Niechęć lekarzy ogólnych do terapii depresji, lęku

w chorobie somatycznej wynika z obawy przed

w chorobie somatycznej wynika z obawy przed

działaniami niepożądanymi leków

działaniami niepożądanymi leków

psychiatrycznych

psychiatrycznych



Skuteczne leczenie redukuje ryzyko

Skuteczne leczenie redukuje ryzyko

powikłań i

powikłań i

zgonu oraz poprawia jakość życia i

zgonu oraz poprawia jakość życia i

funkcjonowanie pacjenta

funkcjonowanie pacjenta

Powodzenia!

Powodzenia!



Na egzaminie

Na egzaminie



W pracy zawodowej

W pracy zawodowej



Szczególnie w roli psychiatry konsultanta

Szczególnie w roli psychiatry konsultanta