TRÓJKĄT FERETA

Na bokach trójkąta odszukuje się punkty

odpowiadające zawartości frakcji iłowej, pyłowej i

piaskowej.

Z tych punktów prowadzi się linie równoległe do

odpowiednich boków trójkąta:

• Z punktu odpowiadającego zawartości frakcji

iłowej (na prawym boku trójkąta) – równoległą do

podstawy trójkąta, czyli linie poziomą,

• Z punktu odpowiadającego zawartości frakcji

pyłowej (na podstawie trójkąta) – równoległą do

lewego boku trójkąta,

• Z punktu odpowiadającego zawartości frakcji

piaskowej (na lewym boku trójkąta) – równoległą

do prawego boku.Wszystkie trzy linie przetną się

w jednym punkcie, który wskaże rodzaj gruntu.

WŁAŚCIWOŚCI

MECHANICZNE

GRUNTÓW

NOŚNOŚĆ

• Nośność to zdolność gruntu do

przenoszenia obciążeń, inaczej – to

maksymalne obciążenie, jakie nie

powoduje jeszcze szkodliwych

odkształceń gruntu.

W odniesieniu do drogi pod nośnością gruntu rozumie się
nośność górnej warstwy podłoża, na której umieszczona jest

podbudowa. Obciążeniem są naciski wywierane przez

przejeżdżające pojazdy.

• Wyraża się stosunkiem obciążenia do

powierzchni.

• Zależy od zagęszczenia gruntu, a w

przypadku gruntów spoistych również od

jego wilgotności.

• W gruntach niespoistych,

przepuszczalnych, nośność obniża nawet

o 50 % , jeżeli grunt nie jest należycie

zagęszczony.

• W gruntach spoistych,

nieprzepuszczalnych, obniżenie może być

jeszcze większe i dochodzić do 75%.

• Niezależnie od tego zawartość wody w

gruntach spoistych obniża nośność nawet

o 65 %.

• Jeżeli przy słabym zagęszczeniu wystąpi

jednocześnie duże nawilgocenie, to grunt

spoisty traci całą swoją nośność.

TARCIE WEWNĘTRZNE

• Występuje w gruncie wskutek oporu,

który stawiają przesuwane względem

siebie ziarna.

• Kąt tarcia wewnętrznego oznacza się jako

φ.

• Zależy od kształtu ziaren i stopnia

zagęszczenia gruntu. Kąt φ jest tym

mniejszy, im więcej jest w gruncie

ziarnistym cząstek ilastych.

SPÓJNOŚĆ

• Jest wynikiem przyciągającego działania

sił cząsteczkowych i sił włoskowatości

oraz wiążącego działania roztworów

koloidalnych.

• Występuje tylko w gruntach spoistych

(gliny,iły).

• Spójność gruntu maleje ze wzrostem

stopnia wilgotności.

• Dzięki siłom spoistości pionowo odcięte

ściany gruntów spoistych mogą się do

pewnych granic utrzymywać w stanie

nienaruszonym.

WYTRZYMAŁOŚĆ NA ŚCINANIE

• Wytrzymałość gruntów na ścinanie jest to

opór jaki stawiają one naprężeniom

ścinającym w badanym punkcie (po

pokonaniu tego oporu w gruncie

następuje przesuw pewnej części gruntu

w stosunku do pozostałej).

• Zależy od tarcia wewnętrznego gruntu i

jego spójności.

• Jeżeli ciężar gruntu na krawędzi wykopu

przewyższy wartość sił tarcia

wewnętrznego i spójności, następuje

osunięcie się (ścięcie) górnej części

ściany do wykopu po określonej

płaszczyźnie.

• Klin odłamu- osunięta część gruntu
• Płaszczyzna odłamu- płaszczyzna, po której

nastąpiło osunięcie

• Kąt odłamu- kąt nachylenia płaszczyzny

odłamu do poziomu.

• Największy kąt α przy którym grunt może

się utrzymywać w równowadze nazywa

się kątem stoku naturalnego, inaczej –

jest to kąt pod którym tworzą się

samoistnie stoki z tego gruntu w naturze.

• Jest on tym większy, im grunt jest

bardziej zwarty.

• Pochylenie jakie można nadać skarpom wykopów i

nasypów bez obawy ich obsunięcia się , jest zależne od:

zagęszczenia (te same grunty w stanie

rozluźnionym (po odspojeniu) mają

znacznie mniejsze kąty stoku naturalnego)

wilgotności gruntu (w stanie naturalnym maleje ze

wzrostem stopnia wilgotności)

wysokości skarp
obciążenia terenu (szczególnie w pobliżu krawędzi

wykopu).

PODATNOŚĆ GRUNTU

NA WYSADZINY

Wskutek zmian temperatury, stopnia

zawilgocenia gruntu oraz poziomu wody

gruntowej ulegają zmianie właściwości

fizyczne i mechaniczne gruntów,

zwłaszcza w górnych warstwach.

Zmiany w stanie zawilgocenia mają

przebieg cykliczny:

• nagromadzenie wody w gruncie (jesień),
• zamarzanie gruntu, przez to

powiększanie jego objętości (zima),

• odmarzanie gruntu i maksymalne jego

zawilgocenie (wiosna),

• zmniejszanie się zawilgocenia (lato).

Wysadziny – wznoszenie się gruntu na

skutek zamarzania zawartej w nim wody.
Pod względem podatności na wysadziny

rozróżnia się grunty:

• niewysadzinowe
• wysadzinowe
• wątpliwe

Gruntu niewysadzinowe są niespoiste,

przepuszczalne, zawierają tylko

niewielkie ilości cząstek najdrobniejszych

frakcji. Zalicza się do nich grunty

żwirowe, pospółki i piaski. Są stosowane

jako podłoże pod nawierzchnie drogowe.

Grunty wysadzinowe są spoiste,

nieprzepuszczalne, zawierają spore ilości

cząstek ilastych i pylastych. Odznaczają się

dużą kapilarnością.
Do gruntów wysadzinowych należą: iły,

gliny, pyły i grunty organiczne.

W miarę nawilgacania grunty wysadzinowe pęcznieją, staja się

plastyczne, odkształcalne. W okresie mrozów woda zamarzając w

nich zwiększa swoją objętość i rozpulchnia grunt od wewnątrz. W

tworzące się pory dostają się nowe ilości wody, które również

zamarzają i powodują dalsze spulchnianie oraz dalsze

wchłanianie wody. Trwa to do całkowitego zamarznięcia gruntu.
W czasie odwilży grunt w podłożu odmarza wcześniej pod jezdnią

niż pod poboczem (nawierzchnia jest lepszym przewodnikiem

ciepła niż grunt pobocza). Wytwarzająca się pod jezdnią woda nie

ma odpływu, pozostaje w gruncie i obniża jego nośność. Pod

naciskiem pojazdów nawierzchnia pęka, tworzą się na niej

wysadziny.

Grunty wątpliwe zawierają cząstki frakcji

iłowej i pyłowej w ilościach pośrednich

pomiędzy gruntami niewysadzinowymi i

wysadzinowymi.
Zalicza się do nich piaski bardzo

drobnoziarniste, piaski pylaste i piaski

próchniczne.