Plan opieki nad chorym po

udarze mózgu

Problem 1: Ryzyko wystąpienia powikłań wczesnych u chorych

z udarem niedokrwiennym lub krwotocznym:

niebezpieczeństwo wzrostu ciśnienia wewnątrzczaszkowego,

zaburzeń sercowo-naczyniowych, oddechowych, gospodarki

wodno-elektrolitowej, metabolicznych, zakażeń

Cel opieki: zapobieganie i wczesne wykrywanie rozwijających

się powikłań klinicznych

Interwencje pielęgniarskie:
- Monitorowanie podstawowych parametrów życiowych oraz

stanu świadomości i stanu źrenic

- Ocena dominujących objawów neurologicznych przy

zastosowaniu wystandaryzowanych skal klinicznych np. NIH

Stroke Scale, Scandinavian Stroke Scale, Glasgow Coma

Scale

- Dokumentowanie wyników obserwacji w sposób

umożliwiający ocenę zmiany stanu chorego w czasie

- Prowadzenie bilansu płynów

- Pobieranie materiału biologicznego do zleconych

badań laboratoryjnych

- Podawanie tlenu na zlecenie, zwykle 2-4 l/min przez

cewniki donosowe

- Przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki przy

zabiegach inwazyjnych w celu zapobiegania

zakażeniom

- Ułożenie głowy chorego w pozycji uniesionej do 30º,

w ramach profilaktyki wzrostu ciśnienia

wewnątrzczaszkowego

- Wykluczenie czynników mogących powodować wzrost

ciśnienia wewnątrzczaszkowego

- Udział w postępowaniu farmakologicznym –

podawanie zleconych leków zgodnie z

obowiązującymi zasadami

Uwaga: pacjenci z ciężkim udarem niedokrwiennym lub

udarem krwotocznym wymagają leczenia w

warunkach intensywnego nadzoru medycznego

Problem 2: Ryzyko wystąpienia zapalenia płuc i niedodmy

płuc wskutek unieruchomienia

Cel opieki – zapobieganie powikłaniom oddechowym przez

zapewnienie drożności i prawidłowej wentylacji dróg
oddechowych

Interwencje pielęgniarskie:
- Nauczenie pacjenta skutecznego odkrztuszania

zalegającej wydzieliny w drogach oddechowych,
prowadzenie gimnastyki oddechowej

- Oklepywanie klatki piersiowej w celu ułatwienia

usunięcia wydzieliny z drzewa tchawiczo-oskrzelowego.
Oklepywanie nie jest wskazane u chorych ze
wzmożonym ciśnieniem śródczaszkowym

- W razie konieczności – odsysanie wydzieliny z drzewa

tchawiczo-oskrzelowego

- Częsta zmiana ułożenia pacjenta (co 2-3 godz), wczesne

uruchamianie (zgodnie z decyzją lekarza)

Problem 3: Ryzyko wystąpienia odleżyn i odparzeń z

powodu unieruchomienia i trudności w samodzielnym
utrzymaniu higieny

Cel opieki – zapobieganie odleżynom i odparzeniom

Interwencje pielęgniarskie:
- Ocena ryzyka powstawania odleżyn wg

wystandaryzowanych skal

- Odciążenie miejsc narażonych na ucisk, zmiana ułożenia

pacjenta co 2-3 godziny

- Pielęgnacja skóry, masaż miejsc narażonych na odleżyny
- Utrzymanie czystości skóry, okolic krocza
- Poprawa stanu ogólnego przez pełnowartościową dietę
- Utrzymanie higieny osobistej, izolowanie warstw skóry

przylegających do siebie za pomocą gazy i talku

Problem 4: zagrożenie chorobą zakrzepowo-zatorową żył

wskutek unieruchomienia

Cel opieki – profilaktyka zakrzepicy żylnej i zatorowości płucnej

Interwencje pielęgniarskie:
- Usprawnienie układu oddechowo-krążeniowego przez

możliwie wczesne uruchamianie, ćwiczenia mięśni klatki
piersiowej, ćwiczenia oddechowe

- Częsta systematyczna zmiana pozycji chorego
- Gimnastyka kończyn dolnych w celu polepszenia krążenia,

stosowanie pończoch uciskowych, masaż kończyn dolnych w
kierunku w kierunku serca, unikać podkładania wałków pod
kolana, ponieważ utrudnia to odpływ krwi żylnej

- Dbałość o prawidłowe nawodnienie pacjenta, jeśli nie ma

przeciwwskazań i specjalnych zaleceń lekarskich najlepiej
ok. 2-2,5 l na dobę

-

W przypadku wystąpienia objawów zakrzepowego

zapalenia żył głębokich (ból kończyny,
niesymetryczny obrzęk, zaczerwienienie,
ocieplenie kończyny, sinica stopy i podudzia,
gorączka, tachykardia) – elewacja kończyny
chorej, wykonywanie okładów np. z altacetu, po
ustąpieniu objawów – powolne uruchamianie
chorego z założoną opaską uciskową na
kończynie

Problem 5: Ryzyko wystąpienia infekcji dróg moczowych w

związku z obecnością cewnika moczowego i obniżeniem
odporności

Cel opieki – zapobieganie zakażeniu układu moczowego

Interwencje pielęgniarskie:
- Zakładanie cewnika na stałe tylko tym chorym, u których jest

to konieczne

- Przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki przy zakładaniu

cewnika

- Podczas manipulacji cewnikiem (np. przy wymianie worka na

mocz) koniec cewnika należy utrzymać w warunkach
aseptycznych

- Utrzymanie w czystości ujścia cewki moczowej
- Prawidłowe nawodnienie pacjenta (2,-2,5 l / dobę)
- Pobieranie moczu do badania bakteriologicznego (na zlecenie

lekarza)

- Usunięcie cewnika tak szybko, jak to jest możliwe

Problem 6: Ryzyko zachłyśnięcia i zachłystowego zapalenia płuc

spowodowane zaburzeniami połykania, zaburzeniami
świadomości, unieruchomieniem, osłabieniem odruchu
kaszlowego

Cel opieki – zapobieganie aspiracji śliny i pokarmu do dróg

oddechowych

Interwencje pielęgniarskie:
- Wstrzymanie się z żywieniem doustnym do czasu upewnienia

się, że chory nie ma zaburzeń połykania

- W celu stwierdzenia obecności ewentualnych zaburzeń

połykania należy sprawdzić czy chory nie wykazuje zaburzeń
podczas picia niewielkiej ilości wody i czy jest w stanie kaszleć
na polecenie

- Przy karmieniu doustnym należy zapewnić pacjentowi pozycję

siedzącą lub półsiedzącą

- Chory z zaburzeniami połykania powinien być karmiony przez

zgłębnik nosowo-żołądkowy lub gastrostomię

Problem 7: Możliwość wystąpienia przykurczów z powodu

wzmożonej spastyczności oraz zaników mięśniowych na
skutek braku aktywności motorycznej

Cel opieki – profilaktyka przykurczów i zaników mięśniowych

Interwencje pielęgniarskie:
- Ocena zaburzeń ruchowych za pomocą skal klinimetrycznych

(ocena stopnia i zakresu deficytów)

- Staranne ułożenie chorego mające na celu przeciwdziałanie

spastyczności. Najlepiej na łóżku zautomatyzowanym,
wielopozycyjnym, z materacem przeciwodleżynowym

- Układanie na plecach: w zasadzie nie jest zalecane gdyż

wzmaga wzorzec zgięciowo-wyprostny ciała

- Ułożenie na boku zdrowym: kończyna górna porażona

wysunięta do przodu z barkiem przywiedzionym, kończyna
dolna w lekkim zgięciu w stawie biodrowym i kolanowym,
kończyny niedowładne/porażone – n/p- ułożone na
poduszkach

- Ułożenie na boku dotkniętym n/p: leżenie na niesprawnym

boku jest zalecane ze względu na stymulację kory mózgowej,

bark wysunięty do przodu (przywiedziony) powoduje, że masa

ciała podparta jest płaszczyzną łopatki, co zapobiega uciskowi

na staw ramienny i umożliwia ruchy niedowładną kończyną

górną, kończyna dolna powinna się znajdować w ułożeniu

pośrednim w stawie biodrowym i lekkim zgięciu w stawie

kolanowym, pozycja ta zapewnia stabilność i przeciwdziała

nasilaniu spastyczności

- Regularna zmiana pozycji zarówno leżącej jak i siedzącej co 2

godz. Lub co godzinę w zależności od stanu chorego, zmiany

pozycji powinny być inicjowane od strony n/p, co sprzyja

wytłumianiu odruchów i pobudza niedowładną kończynę do

czynności wspierających

- Nie należy stosować podciągów, lejców, drabinek sznurowych

do chwytania lub podciągania, wyzwalają one bowiem odruchy

chwytne kończyn górnych i zwiększają napięcie prostowników,

nasilając spastyczność

- Wykonywanie ćwiczeń biernych i czynno-biernych

uwzględniając pełny zakres ruchów w poszczególnych stawach

kończyn górnych i dolnych, sprawnych i niesprawnych

(ćwiczenia te zapobiegają nie tylko przykurczom, zanikom

mięśniowym ale też zastojowi krwi żylnej w kończynach)

Problem 8: Ryzyko podwichnięcia w stawie barkowym

Cel opieki – zapobieganie podwichnięciu w stawie barkowym

Interwencje pielęgniarskie:
- W okresie „wiotkości” należy bardzo ostrożnie dokonywać

zmian pozycji chorego

- Podczas dokonywania obrotów ciała pacjenta nie należy

pociągać kończyny n/p za bark, ale obejmować chorego za
okolicę łopatkową i plecy

- Należy zwracać uwagę, aby kończyna n/p nie zwisała z

łóżka, fotela lub wózka siedzącego

- Trzeba stosować właściwy temblak w okresie wiotkości

kończyny, jeśli nie ma wiotkości podwieszanie nie jest
konieczne

Problem 9: Trudności związane ze zmianą pozycji ciała w łóżku

spowodowane niedowładem/ porażeniem połowiczym

Cel opieki – pomoc choremu przy zmianie pozycji i uruchamianiu

we wczesnej fazie choroby, zapewnienie mu bezpieczeństwa

fizycznego

Interwencje pielęgniarskie:
- Zapewnienie dostępu do łóżka ze wszystkich stron, szafka,

stolik, krzesło powinny być umiejscowione zawsze po stronie

n/p

- Pomoc przy zmianie pozycji

- Na stronę sprawną – zgiąć staw kolanowy kończyny n/p,

następnie podtrzymując kończynę n/p w ułożeniu do przodu,

ująć plecy, zwłaszcza okolicę łopatkową i dokonać obrotu

pacjenta na stronę n/p

- Na stronę niesprawną – stanąć po stronie n/p, polecić zgiąć

zdrową kończynę w stawie kolanowym, następnie skierować

zdrowe ramię i bark nad ciałem pacjenta do siebie i dokonać

obrotu j.w.

- Instruowanie chorego podczas zmiany pozycji
- W trakcie udzielania pacjentowi pomocy w

zmianie pozycji należy unikać rozpraszania jego
uwagi przez inne bodźce np. TV

- Unikanie mikrourazów, ponieważ skóra po stronie

niedowładu jest delikatna wskutek zaburzeń
troficznych i tym samym szczególnie narażona na
występowanie odleżyn

- Jeśli istnieje zagrożenie wzrostu ciśnienia

śródczaszkowego chorego należy odwracać bez
wysiłku z jego strony

Problem 10: Trudności w chodzeniu/przemieszczaniu się

spowodowane niedowładem lub porażeniem

Cel opieki – pomoc pacjentowi w przemieszczaniu się i

poprawa sprawności lokomocyjnej

Interwencje pielęgniarskie:
- Pomoc przy wstawaniu

- Balansując pośladkami, pacjent przesuwa się z pomocą

pielęgniarki do brzegów łóżka, stopy same przesuwają
się do tyłu, a jeśli nie, trzeba je tam przesunąć, należy
zwracać uwagę na stopę n/p, czy jest właściwie ułożona
na podłożu, ponieważ może ulec podwichnięciu

- Niezbędne są obserwacja wyglądu pacjenta, pomiar

ciśnienia tętniczego, tętna i innych parametrów
mogących świadczyć o zaburzeniach krążenia
spowodowanych zmianą pozycji

- Przyjęcie pozycji siedzącej

- Chory siedzi na twardym, prostym krześle z

lekkim pochyleniem do przodu, obie ręce
spoczywają na stole

- Kończyna górna n/p ułożona jest tak, aby siła

nacisku była przenoszona na staw ramienny, a
stopa dobrze oparta, nieopadająca

- Jeśli pacjent odzyskał już jakieś ruchy ręki,

należy zachęcać go do używania jej w różnych
codziennych czynnościach

- Pomoc w nauce chodzenia: pielęgniarka pełni

funkcję asekuratora i instruktora

- Stabilizacja kolana n/p, ponieważ łatwo może dojść do

gwałtownego zgięcia w stawie kolanowym i upadku
pacjenta

- Pacjent stawia pierwszy krok zawsze kończyną sprawną
- Pielęgniarka znajdująca się po stronie niedowładu

utrzymuje kontakt biodrami z ciałem pacjenta, co
powoduje że masa ciała z kończyny sprawnej przenosi
się na stronę niesprawną, tak jak przy chodzie
prawidłowym

- Przy niewielkich niedowładach chory uczy się chodzenia

jedynie pod nadzorem, natomiast pacjent z głębokimi
niedowładami – za pomocą sprzętu ortopedycznego

- Przy poruszaniu się za pomocą wózka należy zwracać

uwagę na stopę n/p, która powinna być ułożona w takiej
samej pozycji jak stopa sprawna

Problem 11: Trudności w samoobsłudze spowodowane

niedowładem lub porażeniem

Cel opieki – wdrożenie pacjenta do samoobsługi

Interwencje pielęgniarskie:
- Ocena stopnia upośledzenia sprawności samoobsługowej
- Ustalenie planu postępowania z chorym w zakresie

samoobsługi, motywowanie go do podejmowania działań i
aktywne wdrażanie do codziennych czynności

- Pomoc w wykonywaniu czynności higienicznych: toaleta

jamy ustnej co 3-4 godziny, toaleta całego ciała 1-2 razy
dziennie w miarę potrzeby, mycie rąk przed posiłkami,
mycie głowy 2-3 razy w tygodniu, obcinanie paznokci w
zależności od potrzeby, łazienka powinna być dostosowana
do potrzeb osób z niedowładem połowiczym

- Pomoc chorym z niedowładem połowiczym w

ubieraniu się

- Wszystkie czynności należy zaczynać od słabszej strony,

postępowanie takie jest elementem rehabilitacji ruchowej i
usprawniania funkcji poznawczych

- Wkładając górną część garderoby należy zaczynać od

kończyny niesprawnej, koszulę, sweter położyć na udach,
rękawy podciągnąć daleko na ramiona żeby ułatwić
włożenie ubrania przez głowę

- Przy zdejmowaniu koszul/swetrów należy zaczynać od

kończyny sprawnej, podobnie przy zakładaniu dolnej części
garderoby czy obuwia należy zaczynać od niesprawnej
kończyny dolnej, a przy zdejmowaniu zachować kolejność
odwrotną

- Należy poinstruować chorych żeby używali dwuczęściowych

ubrań, unikali sukienek, tunik, odzieży zapinanej na guziki,
a korzystali z odzieży i obuwia na suwaki, rzepy zatrzaski

- Pomoc przy wkładaniu spodni: pacjent siada na krześle,

zakłada dolną kończynę chorą na zdrową, sprawną rękę
wkłada nogawkę na nogę niedowładną, którą stawia na
podłodze, przed wciągnięciem spodni pacjent musi upewnić
się czy zachowuje równowagę w pozycji stojącej, powinien
opierać się biodrem o umywalkę lub stół oraz wesprzeć się
nań niedowładną kończyną górną co przeciwdziała
opadaniu spodni i umożliwia ich zapięcie

- Pomoc przy nakładaniu skarpet i obuwia: chory rozwiera

skarpetkę kciukiem, palcem wskazującym i środkowym
sprawnej ręki i nakłada na stopę, buty wkłada w powietrzu
na przednią część stopy, stawia stopę z butem na podłodze
i wsuwa piętę naciskając dłonią niedowładne kolano

- Wyposażenie chorego w sprzęty pomocnicze ułatwiające

samoobsługę: stolik przyłóżkowy, łyżki o szerokich
uchwytach, uchwyty pozwalające na unoszenie
przedmiotów, balkonik lub trójnóg do chodzenia, wózek
inwalidzki

Problem 12: Trudności w samoobsłudze i poruszaniu się

spowodowane zaburzeniami wyższych czynności nerwowych

Cel opieki – poprawa samodzielności chorego łagodzenie

objawów zaburzeń funkcji poznawczych

Interwencje pielęgniarskie:
- Stosowanie bodźców akustycznych, wzrokowych i

dotykowych, kierujących uwagę chorego na stronę
„zaniedbywaną”

- Angażowanie strony „zaniedbywanej” w wykonywanie

czynności samoobsługowych

- Ustawienie szafki przyłóżkowej od strony zaniedbywanej
- Pochodzenie do pacjenta od strony zaniedbywanej
- Dbanie o prawidłowe ułożenie kończyny zaniedbywanej,

zwrócenie uwagi aby kończyna porażona nie zwisała z łóżka

Problem 13: Trudności w przyjmowaniu posiłków spowodowane

niesprawnością ruchową oraz utrzymującymi się
zaburzeniami połykania, mogące prowadzić do powstania
niedoborów żywieniowych

Cel opieki – zmniejszenie trudności w jedzeniu, zwiększenie

komfortu chorego podczas przyjmowania posiłków,
zapewnienie prawidłowego stanu odżywienia

Interwencje pielęgniarskie:
- Karmienie chorego lub pomoc podczas jedzenia

- Należy wygospodarować wystarczającą ilość czasu, aby

podczas karmienia rozmawiać z chorym, nie ponaglać go
i pozwolić mu na samodzielność

- Zapewnić choremu bezpieczną pozycję
- Zapewnić choremu sprzęt ułatwiający przyjmowanie

posiłków np. łyżki o szerokich uchwytach, słomki do
picia, podkładki przeciwpoślizgowe pod naczynia

- Należy nakłaniać pacjenta żeby żuł i gryzł pokarm, również

osłabioną stroną, ponieważ z braku aktywności może dojść
do nasilenia spastyczności i asymetryczności strony
niedowładnej

- Jeśli chory sobie nie radzi, gdyż niedowład obejmuje także

szyję i język, należy pomagać mu i wspierać go psychicznie,
ale nie wyręczać, nie okazywać poirytowania z powodu
nieporadnego i powolnego jedzenia, podczas karmienia
należy zapewnić warunki intymności

- Należy dbać o estetykę, temperaturę i właściwy skład

posiłków, uwzględniać nawyki żywieniowe chorego

- W razie potrzeby stosować śliniak z kieszonką dla dorosłych

Po zakończeniu jedzenia niezbędne jest
- Wykonanie toalety jamy ustnej, sprawdzenie czy nie

pozostały resztki jedzenia, zwłaszcza w niedowładnej części
jamy ustnej, każdorazowo po posiłku należy umyć protezy
zębowe

Problem 14: Zaburzenie komunikacji werbalnej spowodowane

uszkodzeniem o.u.n.

Cel opieki – podtrzymanie kontaktu z chorym z uwzględnieniem

rodzaju zaburzeń – afazja ruchowa, czuciowa, dyzartria

Interwencje pielęgniarskie:
U chorych z afazją ruchową:
- Nawiązanie kontaktu z chorym w trakcie wykonywania

codziennych czynności pielęgnacyjnych

- Podtrzymanie chęci nawiązania kontaktu przez chorego
- Stosowanie pytań rozstrzygnięcia, aby ułatwić udzielanie

odpowiedzi przez chorego

- Stworzenie choremu korzystnych warunków zewnętrznych do

mówienia

- Cierpliwe wysłuchiwanie chorego

- Nie należy poprawiać nieprawidłowo artykułowanych słów w

tkacie wypowiedzi chorego, po wypowiedzi wskazane jest
podanie poprawnego brzmienia danego słowa

- Wykazywanie zainteresowania problemem pacjenta,

cierpliwości, serdeczności i zrozumienia

- Zauważenie niewielkiej nawet poprawy mówienia przez

pacjenta

U chorych z afazją czuciową
- Zwracanie się do chorego twarzą w twarz, używanie krótkich

zdań i prostych słów, akcentowanie w zdaniu najważniejszych
wyrazów, mówienie powoli, wyraźnie, z przerwami pomiędzy
słowami, bez podnoszenia głosu

- Unikanie mówienia do pacjenta przy innych głośnych

rozmowach lub hałasie w tle

- Wzmacnianie komunikowania, pokazywanie aktualnie

używanych przedmiotów, a także za pomocą mimiki, gestów,
intonacji głosu

- Okazywanie aprobaty słownej i przez dotyk w przypadku

nawet minimalnych postępów chorego w mówieniu

- Przestrzeganie krótkiego czasu rozmowy

U chorego z dyzartrią
- Uczenie i motywowanie do wykonywania ćwiczeń

wzmacniających mięśnie twarzy i warg, np. ćwiczenia
mimiczne, wysuwanie i chowanie języka, wykonywanie
ruchów ssania, wydmuchiwania

- Uczenie prawidłowego oddychania
- Korygowanie wysokości głosu i napięcia mięśni

artykulacyjnych

- Dostrzeganie postępów w procesie reedukacji mowy i

wyrażanie aprobaty z tego powodu

Problem 15: Możliwość wystąpienia tzw niepełnosprawności

wtórnej w związku z zaniechaniem kontynuowania rehabilitacji

Cel opieki – wzmacnianie efektów rehabilitacji, aktywizowanie

psychofizyczne pacjenta w celu poprawy jego samodzielności

Interwencje pielęgniarskie:
- Pozyskanie chorego do współpracy, zachęcanie do cierpliwości,

wytrwałości, wzmacnianie chęci uczestniczenia w procesie
rehabilitacji

- Konturowanie ćwiczeń ruchowych zaleconych przez

rehabilitanta

- Zgłoszenie lekarzowi gdy pacjent wykazuje objawy depresji a

podjęte działania wsparcia emocjonalnego nie dają rezultatu

- Niewyręczanie chorego w czynnościach które sam może i

powinien wykonywać zwracanie uwagi na najmniejsze
osiągnięcia pacjenta

- Ćwiczenie pamięci motorycznej przez ruch i wizualizację

określonych czynności

- Instruowanie chorego podczas wykonywania przez niego

prostych ćwiczeń ruchowych, ćwiczenia rozpoczyna się od
kończyn zdrowych

- Zachęcanie chorego do wykonywania prostych ćwiczeń

czynno-biernych i prowadzonych tułowia:

Problem 16: Utrzymujące się zaburzenia w wydalaniu mocz,

zwiększające ryzyko zakażeń układu moczowego i

pogarszające jakość życia pacjenta

Cel opieki – przywrócenie właściwych wzorców wydalania

moczu, zapobieganie zakażeniom układu moczowego,

poprawa jakości życia chorego

Interwencje pielęgniarskie:
- Obserwacja pacjenta w celu określenia charakteru zaburzeń

(nietrzymanie moczu, nagłe parcie na mocz, niecałkowite

opróżnianie pęcherza)

- Po usunięciu cewnika u pacjentów z nietrzymaniem moczu

należy prowadzić trening pęcherza moczowego

- Systematyczne (np. co 1 godz., potem rzadziej co 2-4

godz) najlepiej skojarzone z podawaniem płynów do picia,

podawaniem basenu lub zaprowadzeniem do toalety

- Zalecenie choremu aby próbował świadomie

powstrzymywać mikcję do czasu podania basenu/kaczki

lub zaprowadzenia do toalety

- Zalecenie choremu aby usiłował wstrzymywać mocz na

kilka sekund podczas mikcji

- Wykluczenie z diety substancji moczopędnych (mocna

kawa, herbata)

- Zastosowanie wkładek urologicznych, pampersów u

chorych z nietrzymaniem moczu, dbanie o higienę okolicy
krocza

Problem 17: Zaburzenia wydalania stolca spowodowane brakiem

ruchu i dysfunkcją neurologiczną

Cel opieki – przywrócenie prawidłowego rytmu wypróżnień,

zmniejszenie dyskomfortu pacjenta

Interwencje pielęgniarskie:
- Rozpoznanie charakteru zaburzeń oddawania stolca (zaparcia,

nietrzymanie)

- U chorych z zaparciami wykonywanie zabiegów

poprawiających perystaltykę jelit, masaż brzucha rano i
wieczorem, ciepłe okłady na powłoki brzuszne – godzinę po
jedzeniu, przy zachowaniu ostrożności, wczesne uruchamianie

- Podawanie pokarmów stymulujących perystaltykę jelitową

(owoce, kasze gruboziarniste, otręby)

- Podawanie odpowiedniej ilości płynów do picia
- W sytuacjach uporczywych zaparć wskazane są działania

umożliwiające/wspomagające wypróżnienie (czopki, wlewki,
lewatywa)

-

W przypadku nietrzymania stolca konieczne jest

zabezpieczenie chorego przed zanieczyszczeniem –
pampersy, pieluchomajtki, wkłady chłonące, podkłady,
konieczność utrzymania w czystości okolicy krocza, ochrony
skóry przed maceracją, eliminacji dyskomfortu

Problem 18: Ryzyko wystąpienia ponownego udaru

Cel opieki – zmniejszenie ryzyka ponownego udaru

Interwencje pielęgniarskie:
- Omówienie z pacjentem i jego rodziną istoty choroby i

czynników ryzyka wystąpienia udaru mózgu

- Podanie zaleceń dotyczących stylu życia, odżywiania,

aktywności fizycznej po udarze

- Wskazanie konieczności wyeliminowania czynników

szkodliwych: nadwagi, braku aktywności fizycznej, palenia

tytoniu, spożywania alkoholu, diety bogatej w tłuszcze

- Podkreślenie konieczności regularnego przyjmowania

zaleconych leków, systematycznej kontroli ciśnienia

tętniczego, stężenia glukozy, cholesterolu, przestrzegania

terminów wizyt kontrolnych

- Nauczenie pacjenta i jego rodziny umiejętności

rozpoznawania objawów mogących wskazywać na

wystąpienie udaru

Problem 19: Możliwość trudności adaptacyjnych chorego po

wypisaniu ze szpitala

Cel opieki – ułatwienie przystosowania się do życia po

przebytym udarze mózgu

Interwencje pielęgniarskie:
- Rozpoznanie potrzeb edukacyjnych pacjenta i jego rodziny

- Udzielenie odpowiedzi na pytania i wyjaśnienie wątpliwości

pacjenta i jego rodziny

- Nauczenie opiekunów pacjenta wymagającego dalszej

opieki wykonywania czynności pielęgnacyjnych i prostych
ćwiczeń usprawniających

- Uświadomienie choremu i jego rodzinie konieczności

kontynuowania rehabilitacji

- Podanie zaleceń dotyczących stylu życia, odżywiania,

aktywności fizycznej po udarze

- Dostarczenie informacji dotyczących przygotowania

środowiska domowego (adaptacja mieszkania, wyposażenie
w sprzęt)

- Ułatwienie kontaktu ze stowarzyszeniami, organizacjami

samopomocowymi chorymi i opiekunom osób po przebytym
udarze mózgu

Problem 20: dotyczy chorych z krwiakiem podpajęczynówkowym
Ryzyko powtórnego krwawienia i wystąpienia innych powikłań u

chorych leczonych zachowawczo

Cel opieki – przeciwdziałanie powikłaniom

Interwencje pielęgniarskie:
- Ścisłe unieruchomienie chorego przez ok. 4 tygodnie od

wystąpienia krwawienia

- Wykluczenie czynników wzmagających ciśnienie

wewnątrzczaszkowe

- Monitorowanie podstawowych parametrów życiowych i stanu

świadomości, stale monitorowanie ciśnienia tętniczego co 15
minut, mankiet założony na stałe

- Podawanie zleconych leków i pobieranie materiału

biologicznego do zleconych badań laboratoryjnych

- Zapewnienie realizacji potrzeb związanych z higieną,

odżywianiem i wydalaniem, przy biernym zachowaniu pacjenta

- Nietransportowanie chorego
- Wspieranie psychiczne chorego i jego rodziny, wyjaśnianie

konieczności przestrzegania „reżimu łóżkowego” mimo
braku niedowładów

- Prowadzenie profilaktyki przeciwodleżynowej i

przeciwzakrzepowej

- Wprowadzenie ruchów czynnych po upływie 4 tygodni, po

upływie 5 – siadanie, a po 6 tygodniach – wstawanie i
chodzenie pod warunkiem, że przebieg choroby jest
niezakłócony, okres ten może być skrócony lub wydłużony,