Studia pomostowe

1

Opieka nad

chorym z urazem

narządu ruchu

Studia pomostowe

2

Opieka nad chorym…. –
tematyka wykładu



Słownik czyli podstawowe pojęcia



Rola i zadania pielęgniarki na
różnych etapach opieki



Odrębności opieki i leczenia



Zadania organizacyjne



Wybrane zagadnienia szczególowe

Studia pomostowe

3

Slownik 1

Uraz (trauma) to zadziałanie na

organizm człowieka czynnika
zewnętrznego powodującego zmiany
anatomiczne i czynnościowe
miejscowe oraz ogólne. Może mieć on
charakter ostry lub przewlekły, a
czynnik urazowy może być natury
mechanicznej, fizycznej lub
chemicznej.

Studia pomostowe

4

Słownik 2



Izolowany (pojedyńczy, prosty) uraz
narządu ruchu



Wielomiejscowe uszkodzenia
narządu ruchu



Uraz mnogich okolic ciała



Uraz wielonarządowy

Studia pomostowe

5

Obraz kliniczny



Rodzaj i zakres urazu



Wybiórcze uszkodzenie narządu ruchu



Współistniejące obrażenia innych
narządów i układów



Etapy leczenia obrażenia



Leczenie współistniejących schorzeń
i urazów

Studia pomostowe

6

Złamania kości

Złamaniem kości /fractura ossis/

- nazywamy przerwanie

ciągłości tkanki kostnej.

Obraz kliniczny i charakter złamania zależą od

• rodzaju

• siły

• kierunku działania urazu

• ustawienia kończyny

• stanu napięcia mięśni

• wieku poszkodowanego

• innych czynników.

Studia pomostowe

7

Złamania kości

Do typowych objawów klinicznych złamania zalicza się:

• ból

• zniekształcenie

• wylewy krwawe

Tym podstawowym objawom towarzyszą różnie nasilone:

• tarcie kostne

• patologiczna ruchomość w miejscu złamania

• zaburzenie funkcji

Rozpoznanie złamania ustala się na podstawie całokształtu obrazu

klinicznego oraz obrazu radiologicznego

!

Studia pomostowe

8

Studia pomostowe

9

M – monitoring



- obserwacja tętna i ciśnienia tętniczego



- obsługa linii żylnych



- pulsoksymetria



- zabezpieczenie krwi do badań



- EKG



- ocena stanu przytomności



- prowadzenie dokumentacji (personalia)

Studia pomostowe

10

N – nursing



- bezpieczne i wygodne ułożenie



- okrycie, zabezpieczenie przed

utratą ciepła



- zapewnienie bezpiecznego

transportu



- zabezpieczenie badania

lekarskiego i drobnych zabiegów

(rękawiczki, cewniki, dreny)

Studia pomostowe

11

Izba przyjęć (SOR)– zapewnienie
należytego miejsca do badania



Leżanka do badania (nosze, łózko) na

środku pokoju, możliwość ułożenia

bezpiecznego. Dostęp do pacjenta ze

wszystkich stron



Wezgłowie leżanki to miejsce pracy

pielęgniarki anestezjologicznej,

która: zakłada ciśnieniomierz,

rejestruje tętno, ciśnienie,

dokumentuje (protokół obserwacji)

Studia pomostowe

12

Izba przyjęć (SOR)– opieka cd.



Cewnik do pęcherza, pomiar diurezy
i bilans płynów



Golenie pola operacyjnego



Gromadzenie wyników badań



Transport do pracowni rtg



Podłączanie płynów infuzyjnych

Studia pomostowe

13

Zadania w Izbie Przyjęć (SOR)



Asystowanie przy podstawowych

zabiegach diagnostycznych i

chirurgicznych



Zabezpieczenie miejsca i sprzętu dla

zabiegów diagnostycznych i

chirurgicznych



Zapewnienie dostępu do centralnej

instalacji tlenowej i próżniowej



Zaopatrzenie prostych ran

Studia pomostowe

14

Zadania w Izbie Przyjęć (SOR)



Asystowanie przy podstawowych
zabiegach diagnostycznych i
chirurgicznych



Intubacja



Drenaż opłucnej



Nakłucie jamy brzusznej



Tracheostomia



Szycie ran



Stabilizacja zewnętrzna, wyciągi szkieletowe

Studia pomostowe

15

Złamania kości –

ogólne zasady leczenia

Ogólne zasady leczenia złamań kości polegają na:

•

repozycji przemieszczonych odłamów,

•

odpowiednio długim okresie unieruchomienia /do czasu powstania

zrostu kostnego/

•

oraz rehabilitacji.

Dobór metody repozycji /zamknięta - zachowawcza, krwawa - operacyjna/ i

sposobu unieruchomienia odłamów - unieruchomienie zewnętrzne

/opatrunek gipsowy, wyciąg pośredni/, wyciąg szkieletowy, stabilizator

zewnętrzny, czy unieruchomienie wewnętrzne /śruby, płyta metalowa,

groty śródszpikowe/ zależy od wielu czynników, jak:

lokalizacja złamania:

•

typ złamania,

•

uszkodzenia współistniejące,

•

wiek i stan ogólny pacjenta,

•

czas jaki upłynął od urazu i wiele innych.

Opatrunki gipsowe i wykonuje się różnymi sposobami, najczęściej jest to

układ obwojów okrężnych i. podłużników, zakładany na kończynę owiniętą

podściółką z waty lub rękawem bawełnianym

Studia pomostowe

16

Opieka nad chorym bezpośrednio
po operacji – zadania pielęgniarki



Kontynuacja, uzupełnienie wdrożenie

niezbędnych czynności

celem:



Utrzymania dotychczas
przeprowadzonych, planowania
następnych postępów leczenia aż

do

ostatecznego wyleczenia

Studia pomostowe

17

Segregacja chorych w
oddziale szpitalnym



W zależności od stanu chorego



W zależności od zabezpieczenia
sprzętowego oddziału



W zależności od występowania
powikłań septycznych



Wydzielony oddział



Wydzielone sale (izolacja kontaktowa)

Studia pomostowe

18

Segregacja chorych



W miejscu wypadku



W SOR



W bloku operacyjnym



W oddziale szpitalnym

Studia pomostowe

19

Dreny, cewniki, kaniule, rany



Dostęp do żył obwodowych



Dostęp do żyły centralnej



Pomiar OCŻ



Dostęp do tętnicy



Obsługa cewnika Folley’a



Opatrywanie rany

Studia pomostowe

20

Problemy –
z czego się biorą?



Unieruchomienie



Schorzenia innych narządów i
układów



Opatrywanie ran



Opatrunki gipsowe



Wyciągi szkieletowe

Studia pomostowe

21

Profilaktyka



Profilaktyka zatorowości płucnej



Profilaktyka odleżyn



Profilaktyka zakażenia ran



Profilaktyka trwałych przykurczów



Profilaktyka tężca

Studia pomostowe

22

Złamania kości

Wyróżniamy

•

przemieszczenia pierwotne odłamów, powstające
bezpośrednio po złamaniu oraz

•

przemieszczenia wtórne, wynikające z odruchowego skurczu
mięśni, działania ciężaru kończyny, manipulacji kończyną
podczas zakładania pierwotnego unieruchomienia lub w trakcie
transportu przy niewłaściwym unieruchomieniu złamania

Studia pomostowe

23

Złamania kości – pozycja

czynnościowo korzystna

Pozycją "czynnościowo korzystną” danego odcinka narządu

ruchu nazywamy takie ustawienie stawu, w którym kończyna

spełnia najlepiej swoje funkcje i może być użyteczna nawet w

przypadku znacznego przykurczu lub zesztywnienia stawu,

umożliwiając choremu przy ograniczonym zakresie ruchu,

osiągnięcie maksimum życiowej sprawności

Studia pomostowe

24

Złamania kości – otwarte.

Opatrywanie rany powłok

Złamania otwarte - wymagają definitywnego zaopatrzenia do – 8h od urazu!

•

Stopień 1: Skóra przebita lub naderwana od wewnątrz.

•

Stopień 2: Uszkodzenie tkanek miękkich od zewnątrz.

•

Stopień 3: Uszkodzenia, ubytki tkanek miękkich (skóry, mięśni, naczyń,
ścięgien, nerwów).

Studia pomostowe

25

Złamania kości – opatrunek

gipsowy

Zakładanie opatrunku gipsowego jest zabiegiem i powinno być

wykonywane przez doświadczonego lekarza.

Nieumiejętne założenie gipsu może doprowadzić do różnorodnych

powikłań (od miejscowej martwicy skóry na skutek ucisku poprzez
niedowład uciśniętego nerwu do martwicy kończyny z powodu
ucisku na pęczek naczyniowy /dół podkolanowy, dół łokciowy/).

Po założeniu gipsu należy pamiętać o:

•

przeciw obrzękowym ułożeniu kończyny,

•

kontroli ukrwienia obwodowych odcinków ciała /ukrwienie,
ruchomość i czucie palców rąk i stóp/

•

reagowaniu na dolegliwości zgłaszane przez pacjenta

•

ułożeniu kończyny w pozycji „czynnościowo korzystnej”

Studia pomostowe

26

Złamania kości

Wyciągi stosowane w ortopedii i traumatologii dzielimy na pośrednie i

bezpośrednie /szkieletowe/.

Wyciągi pośrednie polegają na zamocowaniu zaczepów do skóry /gąbka, klej,

kamaszek/ i umożliwiają przyłożenie małych obciążeń /do 2-4 kg/. Stosowane
są głównie u dzieci do stabilizacji kończyny lub odciążenia stawu /np. stawu
biodrowego dziecka leczonego z powodu choroby Perthesa lub do powolnej
repozycji wrodzonego zwichnięcia stawu biodrowego/.

Studia pomostowe

27

Złamania kości

Wyciągi bezpośrednie polegają na założeniu specjalnej klamry na drut

przeprowadzony przez kość i obciążeniu jej ciężarem /nawet do kilkunastu
kg/. Wyciągi te służą do powolnej repozycji złamań i zwichnięć lub do
stabilizacji odłamów.

Studia pomostowe

28

Współistniejące obrażenia mózgowia



Ułożenie z głową uniesioną ok. 30 stopni



Ocena stanu przytomności



Skala Glasgow



Badanie źrenic



Badanie ruchomości kończyn (porażenia i
niedowłady, ruchy czynne i bierne)



Leczenie przeciwobrzękowe

Studia pomostowe

29

Uraz narządu ruchu powikłany
uszkodzeniem naczyń



Krwawienie (krwotok) wewnętrzny
lub zewnętrzny



Niedokrwienie kończyny



Zespół ciasnoty powięziowej

Studia pomostowe

30

Złamania powikłane



Uszkodzenie mięśni



Uszkodzenie naczyń



Uszkodzenie nerwów



Złamanie otwarte