Platyna
Przygotowali:
Marcin Pilpczuk
Wiktor Ostolski
Plan prezentacji
1. Charakterystyka surowca
2. Sytuacja w Polsce
3. Sytuacja na świecie
4. Ceny surowca
Podstawowe informacje
• Symbol – Pt
• Liczba atomowa 78
• Metal szlachetny
• Stan skupienia – stały
• Gęstość 21090 kg/m
3
• Temperatura topnienia – 1768 stopni C
• Twardość w skali Mohsa - 3,5
• Wygląd: srebrzystobiała
Historia metalu
• Odkryty w 1735 roku w Kolumbii
• Wcześniejsze wzmianki z XVI i XVII wieku
• Zdrobnienie hiszpańskiego słowa „plata” –
srebro
• Przetopiona po raz pierwszy w 1758 roku
Pozyskiwanie
• Ze źródeł pierwotnych
(75% w 2012):
- złoża segregacyjno-
magmowe siarczków
(40%
zasobów i produkcji)
-
złoża likwacyjne rud Cu-
Ni
(10% zasobów, lecz 50%
produkcji)
- złoża iniekcyjno-
szlirowe
- złoża okruchowe
(znacznie
marginalne)
• Ze źródeł wtórnych
(25% w 2012 – ok.. 63,5ton/rok):
-
głównie złomu katalizatorów
Formy występowania w
przyrodzie
• Rudy
• Platynoiryd
• Platyna rodzima
• Głównie jako ziarna, czasem
większe bryły (nie przekraczają
10 kg)
• Jako minerał – sperrylit (Sudbery,
Kanada)
Pod jaką postacią występuje na
rynku?
• sztabki
• płytki
• rzadziej gąbki, proszki lub pasty
Zastosowanie
• w przemyśle motoryzacyjnym (elementy w
katalizatorach dla silników Diesla oraz elementy świec
zapłonowych)
• produkcja elementów urządzeń pomiarowych w
przemyśle elektronicznym, a także styki, kondensatory
• jubilerstwo
• produkcja naczyń dla laboratoriów chemicznych
• medycyna
Wpływ na organizm
człowieka
• Właściwości bakteriobójcze
• Bioobojętność
• Nietoksyczna
• Nierakotwórcza
• Występuje w organizmie –
ultraelement
Platyna w Polsce
Jedynym źródłem pierwotnym
platyny o znaczeniu
ekonomicznym w Polsce są złoża
rud miedzi występujące na
Monoklinie Przedsudeckiej
Legnicko- Głogowski
Okręg Miedziowy
Największe koncentracje platyny występują w zachodniej
części złoża Lubin i wschodniej złoża Polkowice.
Dane złoża miedzi w Polsce są
zagospodarowane przez KGHM co
czyni tę spółkę jedyną znaczącą w
Polsce kopalnią wydobywającą ten
surowiec
Źródła wtórne
platynowców w Polsce
Głównie są to zużyte siatki
katalityczne, a także innego
rodzaju złom i odpady
platynowców, z innych zakładów
produkujących wyroby z ich
udziałem, bądź ich związki
Producenci platyny w
Polsce
-Mennica-Metale Szlachetne Sp. z o.o.
-POCH S.A w Gliwicach
-Innovator sp z o.o.
Mennica Metale Szlachetne
produkuje platynę ze szlamów
platynowo-palladowych oraz przede
wszystkim ze złomów i odpadów
platynowców,
Innovator głównie z koncentratów
pozyskanych z Instytutu Metali
Nieżelaznych w Gliwicach oraz
złomów platynowców,
POCH ze szlamów platynowo-
palladowych pozyskiwanych z KGHM
Produkcja platyny ze szlamów
platynowo-palladowych
wynosi w granicach 25-30
kg/rok
Łączna krajowa produkcja
platynowców (surowych i
proszków) mieściła się w
ostatnich latach w przedziale
100-300 kg/r, pochodząc
głównie ze źródeł wtórnych
Obroty platyną
Oficjalne obroty platynowcami
surowymi i ich półproduktami
prowadzone są praktycznie
niemal wyłącznie z krajami
Europy Zachodniej i Środkowej
oraz USA. Jednak znaczące
ilości tego typu surowców
pojawiają się nielegalną drogą
zza wschodniej granicy
Gospodarka platynowcami w
Polsce
Gospodarka platynowcami w Polsce
Wartość obrotów platynowcami w
Polsce
Platyna na świecie
Baza zasobowa – położenie
geograficzne
• Okręgi Sudbury i Thompson (Kanada)
(likwacyjne)
• Rejon Norylska (Rosja)
(likwacyjne)
• Bushveld (RPA)
• Great Dyke (Zimbabwe)
• Stillwater (USA)
• Penikat (Finlandia)
Baza zasobowa – ilość
• Łączne zasoby platynowców – 66 tyś.
ton
• Platyna – 35 tyś. ton (drugi Pallad 25
tyś. ton)
• Ponad 90% zasobów platynowców w
złożu Bushveld (przewaga platyny)
Światowa produkcja
Czołowi producenci -
państwa
http://rynekzlota24.pl/dla-zaawansowanych/wstep-do-
inwestowania-w-platyne/
Producenci na przestrzeni
ostatnich lat
http://rynekzlota24.pl/dla-zaawansowanych/wstep-do-
inwestowania-w-platyne/
Czołowi producenci -
przedsiębiorstwa
• Anglo American Platinum (50%
produkcji RPA)
• Impala Platinum
• Lonmin
Obroty
• Ogólne obroty platynowcami wynoszą
700/1000 ton/rok
• Najważniejsze giełdy prowadzące handel
platyną:
- NYMEX – New York Mercantile Exchange
- TOCOM – Tokyo Commodity Exchange for
Industry
- London Platinum $ Palladium Market
• Obroty przekraczają ponad dwukrotnie
produkcje roczną (handel rezerwami)
Eksport
• Największymi eksporterami są najwięksi
producenci: RPA (120/160 ton/rok) oraz Rosja
(20/25 ton/rok)
• Dostawy z tych krajów są kierowane głównie
na rynki amerykański, zachodnioeuropejski
oraz wschodnioazjatycki
Import
• Największymi importerami od lat są
Stany Zjednoczone (250/280 ton/rok)
oraz Japonia (160/180 ton/rok)
• Kraje prowadzące obrót platyną
odnotowują również duży import
Zużycie w 2011 roku
http://rynekzlota24.pl/dla-zaawansowanych/wstep-do-
inwestowania-w-platyne/
Zapotrzebowanie w latach 2007-2011
http://rynekzlota24.pl/dla-zaawansowanych/wstep-do-
inwestowania-w-platyne/
Popyt na platynę ze strony
przemysłu motoryzacyjnego
http://rynekzlota24.pl/dla-zaawansowanych/wstep-do-
inwestowania-w-platyne/
Ceny platyny
Ceny platyny z lat 2008-
2012
Ceny platyny z lat 2000-
2013
Cena platyny na 08.01.15r.
Światowe ceny platyny są ustalane na
giełdzie NYMEX w Nowym Jorku oraz na
giełdzie London Platinum & Palladium
Market w Londynie
Ponadto są dostępne notowania cen
producentów (Engelharda w USA,
Johnson Matthey w Wielkiej Brytanii
oraz włoskich producentów
zgromadzonych w Assomet)
Ceny są zazwyczaj zbliżone a
ewentualne różnice są spowodowane
różnymi kosztami transportu oraz różną
jakością surowca
Główne czynniki wpływające
na cenę platyny
:
- popyt i podaż na platynę
-sytuacja w kopalniach platyny
-położenie nowych złóż
-sytuacja na rynku motoryzacyjnym
-sytuacja ekonomiczna na świecie
Podaż i popyt na platynę
Bibliografia
• „Bilans gospodarki surowcami mineralnymi Polski i świata 2012, IGSMiE
PAN Kraków, PIG PIB, Warszawa 2014
•
http://rynekzlota24.pl/dla-zaawansowanych/
wstep-do-inwestowania-w-platyne /
www.platinum.matthey.com/publications/market-data-charts/
• http://www.prophecyplat.com/news_2012_0925_article_platinum.ph
p
• http://pl.wikipedia.org/wiki/Platyna
• http://waluty.com.pl/a86688bie__ca_sytuacja_na_rynku_palladu_i_pl
atyny.html
• https://www.highsky.pl/przyszlosc-platyny-i-palladu#buttonsTop
• http://zloto-srebro-platyna.blogspot.com/2013/07/cena-platyny.html
• http://www.money.pl/gielda/surowce/dane,platyna.html
• http://www.hyperexperience.com/?p=919
Dziękujemy za uwagę!