Koncepcja

Strategiczna

NATO 2010

Dr hab. Jarosław Gryz

Układ wystąpienia

• Geneza

– Multiple Futures Report. Navigating towards

2030

– Grupa ekspertów

• Założenia i zasady

– Kolektywna obrona
– Zarządzanie kryzysowe
– Bezpieczeństwo kooperatywne

• Środowisko bezpieczeństwa

– Obrona i odstraszanie

Geneza

• Decyzją Sekretarza Generalnego Andersa Fogh

Rasmussena

było

powołanie

grupy

12

niezależnych

ekspertów

pochodzących

z

różnych państw członkowskich.

– jednym z ekspertów został Prof. Adam Daniel Rotfeld,

dyplomata, były Minister Spraw Zagranicznych RP,
Dyrektor

Sztokholmskiego

Międzynarodowego

Instytutu Badań nad Pokojem. Grupie przewodniczyła
była amerykańska Sekretarz Stanu, Madeleine
Albright.

• Zadania:

– prowadzenie konsultacji i opracowywanie raportu,

który pomoże określić kształt i treść nowej Koncepcji
Strategicznej.

Obszary działań

• Kolektywna obrona
• Zarządzanie kryzysowe
• Bezpieczeństwo kooperatywne
• Obrona i odstraszanie
• Reagowanie kryzysowe
• Promowanie bezpieczeństwa

międzynarodowego poprzez współpracę

– Kontrola zbrojeń, rozbrojenie,

nierozprzestrzenianie broni

– Polityka otwartych drzwi
– Partnerstwo

Założenia i zasady

• Zapewnienie bezpieczeństwa i wolności

wszystkich członków poprzez stosowanie

środków politycznych i wojskowych.

• NATO pozostaje źródłem stabilności w

niestabilnym świecie.

• NATO stanowi wspólnotę państw

posiadających wspólne wartości: wolności

jednostki, demokracji, praw człowieka i

zasad rządów prawa.

• Fundament NATO stanowią: Karta NZ,

Traktat Waszyngtoński, uznające rolę Rady

Bezpieczeństwa ONZ w zapewnianiu pokoju i

bezpieczeństwa międzynarodowego.

Założenia i zasady

• Więź transatlantycka, budowana od 1949 r.,

pozostaje fundamentem bezpieczeństwa i

pokoju w przestrzeni Euro-Atlantyckiej.

• Bezpieczeństwo państw położonych po obu

stronach Atlantyku jest niepodzielne, a jego

zapewnianie odbywa się na fundamencie

solidarności, podzielanych celów oraz

odpowiedzialności

• Współczesne bezpieczeństwo zawiera szerokie

spektrum wyzwań dla bezpieczeństwa

terytorium i społeczeństw państw

członkowskich. Oznacza to spełnianie przez

NATO trzech podstawowych funkcji w zgodzie z

zasadami prawa międzynarodowego.

Założenia i zasady

• NATO pozostaje podstawowym forum

wymiany konsultacji i wymiany poglądów

we wszystkich kwestiach dot. integralności

terytorialnej, politycznej niezależności i

bezpieczeństwa państw zgodnie z art. 4.

• Państwa Sojuszu będą zaangażowane w

procesy w całe spektrum misji organizacji.

Będą także uczestniczyć w procesach

reform, modernizacji i transformacji.

• Podstawą działań jest: kolektywna obrona,

zarządzanie kryzysowe, bezpieczeństwo

kooperatywne

Założenia i zasady

Kolektywna obrona
• Wzajemna pomoc w wypadku ataku w

przypadku ataku na jednego z członków
zgodnie z art. 5 Traktatu
Waszyngtońskiego.

• Wszelkie działania w przypadku

wystąpienia zagrożenia jakiejkolwiek
agresji, pojawiających się wyzwań dla
bezpieczeństwa, gdy implikują one
indywidualne i zbiorowe bezpieczeństwo
państwa członkowskiego i całego Sojuszu.

Założenia i zasady

Zarządzanie kryzysowe
• Wykorzystanie zdolności NATO do

podejmowania działań przed, w trakcie i po
zakończeniu kryzysów i konfliktów.

• Wykorzystanie w sposób elastyczny i

synergiczny narzędzi politycznych i
wojskowych w kryzysach które mogą
oddziaływać na państwa Sojuszu nim rozwiną
się one w konflikty.

• Wprowadzanie stabilności w obszarach post-

konfliktowych, które wpływają na
bezpieczeństwo obszaru Euro-Atlantyckiego.

Założenia i zasady

Bezpieczeństwo kooperatywne
• Sojusz będzie kolektywnie angażował się w

rozwój sytuacji poza jego granicami na
rzecz umacniania bezpieczeństwa
międzynarodowego poprzez:

– a) partnerstwo z innymi państwami i

organizacjami międzynarodowymi,

– b) udział w kontroli zbrojeń,
– c) nierozprzestrzeniane broni i rozbrojenie,
– d) utrzymanie „otwartych drzwi” dla wszystkich

demokratycznych państw europejskich które
spełniają kryteria NATO

Środowisko bezpieczeństwa

• Możliwość zaatakowania obszaru państw NATO

jest niska. Jest to wynik bezprecedensowy. Tym
niemniej wiele państw, regionów, uczestniczy w
zbrojeniach, których wynik jest
nieprzewidywalny.

•

• Rozprzestrzenianie broni masowego rażenia,

środków jej przenoszenia, stanowi jeden z
determinantów bezpieczeństwa w niestabilnych
regionach świata.

• Terroryzm jest podstawowym zagrożeniem,

które mogą doświadczyć społeczeństwa państw
NATO.

Środowisko bezpieczeństwa

• Niestabilność i konflikty poza granicami

NATO mogą w sposób bezpośredni dotyczyć

państw członkowskich poprzez wzrost

ekstremizmu, terroryzmu,

międzynarodowego przemytu broni,

narkotyków, ludzi.

• Ataki cybernetyczne stają się coraz częstsze,

a zarazem niszczycielskie i kosztowne dla

prowadzenia polityki, przedsiębiorczości,

transportu, infrastruktury krytycznej, itp.

• Istnieje potrzeba zapewnienia stałej

łączności, transportu, dostaw surowców od

których zależy rozwój państw Sojuszu

Środowisko bezpieczeństwa

• Rozwój nowych technologii i uzbrojenia jak

również dostępu do przestrzeni kosmicznej
w sposób zasadniczy będzie
implikował zdolności militarne Sojuszu.

• Zagrożenia dla zdrowia, zmiany klimatu,

dostęp do surowców będzie przedmiotem
zainteresowania Sojuszu, wpływając na
planowanie i podejmowane operacje.

Środowisko bezpieczeństwa

Obrona i odstraszanie

• Podstawa – art. 5 Traktatu Waszyngtońskiego
• Mix sił konwencjonalnych i nuklearnych. Rola

planowania strategicznego.

• Zapewnianie odpowiednich zdolności do

użycia sił w operacjach połączonych
wiodących i mniejszych.

• Utrzymywanie stałego finansowania.
• Rozbudowa zdolności do przeciwstawiania się

wszelkiego typu atakom.

• Zapewnianie bezpieczeństwa energetycznego.

Środowisko bezpieczeństwa

Obrona i odstraszanie
• Wspólne planowanie obronne, ćwiczenia,

podnoszenie zdolności do podejmowania
działań i przeciwdziałania zagrożeniom
(A,B,C)

– Cyberatakom, atakom terrorystycznym i

balistycznym

– Podtrzymanie wydatków obronnych

– Rozwój technologii

Środowisko bezpieczeństwa

Reagowanie kryzysowe

• Występowanie konfliktów i kryzysów

bezpośrednio w pobliżu granic NATO jest
zagrożeniem

• Rozwój zdolności operacyjnych:

– Wywiadowczych w zakresie rozpoznania
– Doktryn w zakresie operacji cywilno –

wojskowych

– Rozwoju lokalnych zdolności: administracji, sił w

celu jak najszybszego opuszczenia rejonu dziłań

– Stałej debaty nt działań przed, w trakcie i po

wystąpieniu kryzysu

Środowisko bezpieczeństwa

Kontrola zbrojeń, rozbrojenie,
nierozprzestrzenianie uzbrojenia

• Umocnienie reżimu NPT
• Dążenie do redukcji BMR
• Nadzór nad obrotem bronią konwencjonalną

Polityka otwartych drzwi

• NATO pozostaje gotowe do przyjęcia

nowych członków spośród państw
europejskich

Środowisko bezpieczeństwa

Partnerstwo
• Promowanie bezpieczeństwa euroatlantyckiego
• Dialog, współpraca z partnerami podzielającymi

wartości zawarte w Traktacie Waszyngtońskim

• Zasady: wzajemne korzyści i respekt,

elastyczność w podejmowanych działaniach

– Dialog polityczny i praktyczna współpraca
– Odpowiedni podział ról w prowadzonych operacjach

oraz wpływ na strategię NATO w tym zakresie

• Praktyczna współpraca z organizacjami

międzynarodowymi: ONZ, UE, OBWE

Środowisko bezpieczeństwa

Partnerstwo: UE
• Wspólne podstawy: wartości, interesy,

państwa, otwartość, komplementarność,
przejrzystość, wzajemne wsparcie

• Praktyczna współpraca w operacjach

reagowania kryzysowego, przed, w
trakcie, po zakończeniu

• Wspólne konsultacje
• Unikanie powielania zdolności

Środowisko bezpieczeństwa

Federacja Rosyjska
• Tworzenie wspólnej przestrzeni

bezpieczeństwa

• „Chcemy prawdziwego partnerstwa z

Rosją, naszą wykładnią jest, że będziemy
działać zgodnie z tym, jak postępować
będzie FR”

• Zasady: suwerenność, niezależność,

respektowanie praw człowieka

• Wola urzeczywistniania partnerstwa

strategicznego

Środowisko bezpieczeństwa

Rada Partnerstwa Euroatlantyckiego,
Program Partnerstwo dla Pokoju

• Wzmacnianie konsultacji i praktycznej

współpracy wojskowej

• Rozwój partnerstwa z Ukrainą i Gruzją wg

wykładni ze „szczytu” w Bukareszcie w 2008 r.

• Kwestie integracji z instytucjami Euro-

Atlantyckimi zachodnich Bałkanów

• Pogłębianie współpracy w ramach Dialogu

Śródziemnomorskiego

• Rozwój współpracy z państwami Zatoki Perskiej

w ramach Współpracy Stambulskiej

Środowisko bezpieczeństwa

Reforma i transformacja NATO
• Utrzymanie wystarczających sił i zdolności

do podejmowania wszelkich działań

• Dążenie do maksymalnej efektywności w

planowaniu obronnym by uniknąć
zbędnego powielania

• Rozwój wspólnych zdolności operacyjnych
• Zachowanie i umacnianie wspólnych

standardów

• Rozwój reform w celu podnoszenia

standardów i zdolności

Dziękuję za uwagę