Rozdział 10
BADANIE ISTOTNOŚCI
PARAMETRÓW
STRUKTURALNYCH
Sld. 10.2. Badanie istotności
Badanie
istotności
parametrów
strukturalnych
α
1
, α
2
, ..., α
k
liniowego modelu ekonometrycznego ma
na celu sprawdzenie, czy zmienne
objaśniające istotnie oddziałują na
zmienną objaśnianą.
Sld. 10. 3. Sprawdzianie hipotezy:
Dla każdego i = 1, 2, ..., k weryfikuje się
hipotezę zerową H
0
: [α
i
= 0] wobec
hipotezy alternatywnej H
1
: [α
i
0].
Sprawdzianem
tej
hipotezy
jest
statystyka:
a
i
- wartość oceny parametru
strukturalnego α
i
;
S(α
i
) - standardowy błąd szacunku tego
parametru.
W macierzy wariancji i kowariancji
elementy na głównej przekątnej są
wariancjami V(a
i
) ocen parametrów
strukturalnych. Wielkości:
są standardowymi błędami szacunku
parametrów strukturalnych.
Z tablic testu t Studenta dla przyjętego poziomu istotności γ oraz
dla n - k - 1 stopni swobody odczytuje się wartość krytyczną I*.
Jeśli
I
i
I*, nie ma podstaw do odrzucenia hipotezy H
o
. Parametr
strukturalny α
i
różni się nieistotnie od zera, a zmienna
objaśniająca X
i
nie wpływa w istotny sposób na zmienną
objaśnianą Y. Natomiast jeśli I > I*, hipotezę H
o
należy odrzucić
na rzecz hipotezy H
1
. W tym przypadku parametr a
i
różni się w
sposób istotny od zera i zmienna objaśniająca X
i
oddziałuje w
sposób istotny na zmienną objaśnianą Y.
Sld. 10.4. Przykład
Rozpatrzymy liniowy model ekonometryczny wyjaśniający kształ-
towanie się wartości sprzedaży w mln zł (Y) pewnego przedsiębiorstwa
gastro nomicznego na terenie 15 rejonów kraju. Rolę zmiennych
objaśniających w modelu pełnią: X — liczba zakładów
gastronomicznych w tys., X
2
— zatrudnienie w tys. Dane statystyczne
do tego przykładu są podane w tablicy 11.
Po oszacowaniu parametrów strukturalnych metodą najmniejszych
kwadratów otrzymano równanie:
oraz macierz wariancjii kowariancji ocen parametrów
strukturalnych:
Standardowe błędy szacunku parametrów strukturalnych
wynoszą:
S(a,) = 1,84, S(a
2
) = 0,2126, S(a
3
) = 0,124.
Sld. 10.5. Przykład.
Zbadamy
istotność
parametrów
strukturalnych
przy
zmiennych objaśniających X
1
i X
2
na poziomie istotności y = 0,10.
W tablicy testu t Studenta dla y = 0,10 oraz dla n - k - 1 = 12
stopni swobody odszukujemy wartość krytyczną I* = 1,782.
Weryfikujemy hipotezę o istotności
parametru
1
tj. hipotezę H
0
.[
1
= 0] wobec
hipotezy alternatywnej H
0
: [
1
0]. Wartość
statystyki empirycznej odpowiadającej
temu parametrowi:
Ponieważ I
1
I* nie ma podstaw do
odrzucenia hipotezy H
0
. Parametr a
1
jest
statystycznie
nieistotny,
a
zmienna
objaśniająca X
1
nie oddziałuje w istotny
sposób na zmienną objaśnianą.
Wartość statystyki
dla a
2
Ponieważ I
2
> I*, hipotezę H
0
należy odrzucić na rzecz hipotezy
H
\
. Parametr a
2
jest statystycznie istotny, a zmienna
objaśniająca X
2
oddziałuje w istotny sposób na zmienną
objaśniana Y.
LITERATURA
1.E.Nowak. Zarys metod ekonometrii.
Warszawa 2002