Ustrój V Republiki

Francuskiej

Przygotował: Michał Cieciak i

Paweł Chudzik

Ustrój polityczny Francji opiera

się na Konstytucji

• Konstytucja V

Republiki z 1958 r.:
Państwo francuskie
jest republika
niepodzielną,
socjalną, laicką i
demokratyczna

Na konstytucję składa się Blok

Konstytucyjny:

• konstytucja z 1958 roku
• Deklaracja Praw Człowieka i

Obywatela z 1789 roku

• wstęp do Konstytucji z 1946 roku
• zasady podstawowe wyznaczone

przez ustawy Republiki

• cele działalności państwa o randze

konstytucyjnej

Przyczyny upadku IV

Republiki:

• Kryzys powojenny w latach 1944-1958
• Spadek wartości franka
• Wojny kolonialne (problem Algierii)
• Brak jedności w Zgromadzeniu Narodowym

Charles de Gaulle

•

Premier od 1955r.

•

Zwolennik silnej,
jednoosobowej i
ponadpartyjnej
władzy wykonawczej

•

28 IX 1958
referendum w sprawie
Konstytucji

•

4 X 1958
wprowadzenie nowej
ustawy zasadniczej

Parlament (władza

ustawodawcza)

• Zgromadzenie Narodowe (izba niższa)
• Senat (izba wyższa)

Zgromadzenie Narodowe

• Bierne prawo wyborcze do Zgromadzenia

Narodowego przysługuje obywatelom
francuskim, którzy ukończyli 23 lata i
korzystają z pełni praw publicznych. Czynne
prawo wyborcze mają osoby pełnoletnie.

• W Zgromadzeniu zasiada 577

parlamentarzystów. Wybory z czerwca
2007 pozwoliły na wybór trzynastej
kadencji Zgromadzenia Narodowego Piątej
Republiki (od 1958).

Senat

• Obecnie tworzy go 343 senatorów, a

przewodniczącym jest Gerard Larcher

• Do września 2004 w Senacie zasiadało 331

członków, wybieranych na okres 9 lat. Od tego

czasu liczba senatorów ulega jednak

stopniowemu rozszerzeniu, aż w 2011 osiągnie

348.

• Kadencja trwa 6 lat, po 3 następuje wymiana

połowy senatorów

• Francuski Senat pełni przede wszystkim

funkcję ustawodawczą. Jego konstytucyjnym

zadaniem jest również sprawowanie kontroli

nad rządem

Prezydent

• Jest głową państwa
• Desygnuje premiera,

przewodzi radzie Ministrów,

jest zwierzchnikiem sił

zbrojnych i parafuje umowy

międzynarodowe

• Może rozwiązać

Zgromadzenie Narodowe i

zarządzić referendum

• W sytuacjach

nadzwyczajnych prezydent

może przejąć pełnię władzy

w państwie

• Jego kadencja trwa 5 lat

(wczesniej 7)

Rada ministrów

• Jej przewodniczącym jest premier

• Jest odpowiedzialna przez Zgromadzenie Narodowe, które

może przegłosować wotum nieufności

• Inicjatywa ustawodawcza

• Obecnie premierem jest François Fillon

• Ministerstwo Finansów (podatki i budżet),

• Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (bezpieczeństwo, władze

lokalne),

• Ministerstwo Sprawiedliwości (więzienia, obsługa sądów,

nadzór nad prokuraturą)

• Ministerstwo Edukacji

• Ministerstwo Obrony

• Ministerstwo Spraw Zagranicznych

Zmiana konstytucji

• Konstytucja sztywna

• Poprawki dokonane przez Zgromadzenie

Narodowe muszą być zatwierdzone przez Naród

(społeczeństwo jest ustrojodawcą)

• Z inicjatywy prezydenta działającego na wniosek

Premiera lub członków parlamentu

Precedencja we Francji

•

Prezydent Republiki

•

Premier

•

Przewodniczący Senatu

•

Przewodniczący Zgromadzenia Narodowego

•

Byli Prezydenci Republiki:

•

Ministrowie Rządu Republiki w kolejności ustalanej przez Prezydenta

•

Byli Premierzy

•

Przewodniczący Rady Konstytucyjnej

•

Wiceprzewodniczący Rady Państwa

•

Przewodniczący Rady ds. Ekonomicznych i Społecznych

•

Deputowani

•

Senatorowie

•

Przedstawiciel Wymiaru Sprawiedliwości

•

Pierwszy Przewodniczący Cour des Comptes

•

Kanclerz kapituły orderu Legii Honorowej i jej członkowie

•

Kanclerz kapituły orderu Wyzwolenia i jej członkowie

•

Szef Sztabu Sił Zbrojnych

•

Rzecznik Praw Obywatelskich