Dane statystyczne

Dane statystyczne wtórne, dane uzyskiwane bez
przeprowadzania specjalnych

badań statystycznych

.

Powstają w toku pracy różnych instytucji, które nie
zajmują się zawodowo statystyką, np. wszelkiego
rodzaju ewidencje prowadzone w urzędach, sądach w
celach dokumentalnych, dane

księgowości

, wykazy

wymiaru

podatków

, rejestry dochodzeń policyjnych itp.

Odzwierciedlają najczęściej jedynie formalny stan
prawny.

W toku badań marketingowych gromadzi się i wykorzystuje dane
wtórne, już istniejące, opracowane i zgromadzone na inne cele, oraz
dane pierwotne, opracowywane i gromadzone specjalnie na użytek
tego właśnie badania. Badanie marketingowe rozpoczyna się
najczęściej od gromadzenia materiałów wtórnych — ze źródeł
wewnętrznych firmy i z zewnątrz. Dane te można uzyskać szybciej i
mniejszym kosztem niż dane pierwotne. Typowe materiały wtórne,
wykorzystywane na użytek badań marketingowych, to: wszelkie
gotowe już dokumenty i opracowania wewnętrzne firmy w postaci
sprawozdań statystycznych, raportów finansowych, materiałów
ewidencyjnych, materiały statystyczne, ceny i prognozy sytuacji
gospodarczej, publikowane lub udostępniane na życzenie firmy przez
GUS, GUC, Ministerstwo Przemysłu i Handlu i inne instytucje rządowe,
publikacje (czasopisma, książki) ogólnoekonomiczne i branżowe,
dostępne dla firm w krajach zachodnich (zwykle na zasadzie
subskrypcji) okresowe raporty z powtarzalnych badań prowadzonych
przez agencje badań marketingowych, które zawierają na przykład
dane o sprzedaży detalicznej towarów i poszczególnych ich marek,
dane o publiczności telewizyjnej (tzw. oglądalności programów), o
zakupach i spożyciu w gospodarstwach domowych różnych grup
produktów, np. żywności, artykułów sportowych.

Dane statystyczne pierwotne, informacje statystyczne uzyskane
bezpośrednio od badanych jednostek w trakcie

badań statystycznych

:

a) planowanych przez organa statystyki państwowej,

b) przeprowadzanych przez instytucje i osoby zajmujące się
zawodowo

statystyką

,

c) mających wyraźnie sprecyzowany przedmiot badania, określoną
jednostkę oraz technikę badania.

Danych pierwotnych dostarczają spisy,

rejestry

,

ankiety

itp.

Materiał statystyczny otrzymujemy w wyniku obserwacji
statystycznej ma postać nieuporządkowanego zbioru danych o
poszczególnych jednostkach statystycznych i jest on określany,
jako surowy (indywidualny) materiał statystyczny. Materiał ten
nie może być przedmiotem analizy, porównań i wyciągania
wniosków, gdyż zawiera informacje o poszczególnych
jednostkach, a nie o całej zbiorowości statystycznej. Dlatego
materiał ten w kolejnym etapie badania statystycznego podlega
opracowaniu (uporządkowaniu).

Opracowanie materiału obejmuje: grupowanie statystyczne i
zliczanie materiału statystycznego. W zależności od możliwości
instytucji prowadzącej badanie statystyczne opracowanie
materiału statystycznego może być prowadzone przy
wykorzystaniu różnych metod organizacyjno ? technicznych.
Jeżeli badanie statystyczne jest prowadzone przez małe
przedsiębiorstwo, wówczas większość czynności związanych z
opracowaniem materiału statystycznego jest prowadzona
ręcznie, bądź z wykorzystaniem komputera osobistego. Jeżeli
natomiast badanie jest prowadzone przez wyspecjalizowaną
instytucję, wówczas do opracowywania materiału
statystycznego wykorzystuje się specjalistyczne urządzenia.

Grupowanie materiału statystycznego

Grupowanie statystyczne ? polega na podziale całej zbiorowości
statystycznej na mniejsze jej części, czyli jednolite grupy jednostek.
Wyodrębnienie tych grup dokonywane jest na podstawie jednoznacznych
kryteriów. Tymi kryteriami są warianty cechy statystycznej. Jeżeli cecha
statystyczna ma charakter naturalny (np. płeć), wówczas grupowanie
statystyczne ma również naturalny charakter (np. podział mieszkańców
Warszawy na mężczyzn i kobiety). Niekiedy jednak kryteria podziału
zbiorowości grup nie mają charakteru naturalnego, wtedy podmiot
prowadzący badanie musi zdecydować, jakie mniejsze zostaną
wyodrębnione w ramach badanej zbiorowości. Grupowanie statystyczne
pozwala na uporządkowanie materiału statystycznego i zapewnia jego
porównywalność.

Celem grupowania statystycznego jest wskazanie podobieństwa i różnic
występujących w badanej zbiorowości statystycznej oraz sformułowanie
obiektywnych wniosków ogólnych. Decydujące znaczenie, przy
dokonywaniu grupowania statystycznego, ma cel badania statystycznego.

Grupowanie statystyczne jest to stworzenie wykazu klasyfikacyjnego, czyli
uporządkowanego wykazu wariantów cech. W przypadku cechy
niemierzalnej i cechy mierzalnej ze zmiennością skokową o niewielkiej
liczbie wariantów stworzenie wykazu klasyfikacyjnego jest zadaniem
stosunkowo prostym ? można ograniczyć się w tym przypadku do wypisania
wszystkich wariantów cechy.

Grupowanie statystyczne polega na podziale zbiorowości na grupy jednostek
podobnych względem siebie. Jednostki poddane zostają systematyzacji według
zmienności podlegających badaniu

cech statystycznych (zmiennych)

.

Grupowanie prowadzi do zbudowania szeregu statystycznego. Rozróżnia się
grupowanie typologiczne i wariancyjne.
Grupowanie typologiczne polega na podziale niejednorodnej zbiorowości z
punktu widzenia cechy zmiennej na grupy jednorodne. Odbywa się to na
podstawie wariantów cech jakościowych.
Grupowanie wariancyjne oparte jest na cesze ilościowej i polega na łączeniu
jednostek o równych lub zbliżonych wartościach cech w klasy. Jednolity system
grupowania określany jest mianem klasyfikacji.
Ze względu na ilość cech, które będą stanowić kryterium podziału zbiorowości
rozróżnia się grupowanie proste (podział zbiorowości ze względu na jedną
cechę) oraz złożone (podział zbiorowości ze względu na kilka cech równocześnie).
Grupowanie proste ma postać szeregu statystycznego, określanego również
jako rozkład empiryczny.
Opracowany materiał przedstawiony zostaje w postaci szeregów statystycznych,
które również mogą przyjąć formę tablic i wykresów.

Szereg statystyczny

to

zbiór wartości liczbowych badanej cechy uporządkowany według określonych
kryteriów.

Materiał pierwotny z reguły przedstawiony jest w postaci indywidualnego szeregu
wartości cech.

Szereg szczegółowy

tworzą uporządkowane (malejąco lub

rosnąco) wartości badanej cechy statystycznej.
Do tworzenia szeregów wygodnie jest skorzystać z programów statystycznych. Na
rynku dostępnych jest wiele tego typu programów komputerowych.