Turska Anna
Baran Michał
Grzegorczyk Magdalena
Małachowski Artur
Cal Paweł
Anzulewicz Małgorzata

Wydział Nauk o Żywności
Rok IV dzienne
Prof. Dr hab. Wacław

Szymanowski

Organizacja rynku

handlu na rynkach

rzeczywistych

Prezentacja oparta na podstawie rozdziału „ EWOLUCJA FORM
HANDLU I ICH WPŁYW NA INFRASTRUKTURĘ ŁAŃCUCHÓW
LOGISTYCZNYCH „ z książki prof. Dr hab. Wacława
Szymanowskiego

Pozycja handlu w

tworzeniu wartości dla

klienta

Coraz bardziej zindywidualizowany popyt

przy jednocześnie wzmożonych i

zróżnicowanych formach konkurencji i walki

o klienta powoduje konieczność tworzenia

nowych form sprzedaży towarów, przy

równoczesnym oferowaniu produktów o

nowych cechach zaspokajających potrzeby

nowe bądź dotychczasowe, w odmienny

sposób związane z zakupem w określonym

miejscu, czasie i formie. Istotą

współczesnego zarządzania dystrybucją

towarów i usług jest wytworzenie wartości

dla klienta po najniższych kosztach, co jest

kluczowym elementem sukcesu rynkowego

Rola handlu w tworzeniu

wartości dla klienta

Relacji pomiędzy producentami a

detalistami

 przyjmowanie przez producenta pozycji pasywnej

wobec marketingowej aktywności sieci

handlowych,

 współpraca producenta z handlem w zakresie

działań marketingowych w wybranych kanałach

dystrybucji,

 producent przyjmując strategię wobec określonego

rynku musi uwzględniać siłę przetargową detalisty,

 producent często świadomie wybiera bezpośrednie

formy docierania do finalnego nabywcy, tworząc

sklepowe, bądź poza sklepowe formy sprzedaży

własnych towarów

Etapy procesów przemian w relacjach

producent-detalista i ich podstawowe

czynniki

Ewolucja form handlu

detalicznego w Europie w

XX w

W warunkach wzrastającej konkurencji

wynikającej z nasycenia rynku produktami FMCG na
początku lat 90 nastąpił gwałtowny rozwój technologii
powodujący zmiany strukturalne w infrastrukturze
dystrybucji produktów szybko-rotujących. Do nich
należały:

 systemy kodów kreskowych i nowa jej generacja

RFID

 handel elektroniczny (internetowy)

Pierwszy z tych systemów chociaż znajdzie

zastosowanie w najbliższej dekadzie ,to jego pierwotna
wersja system kodów kreskowych i elektronicznej
wymiany znalazł już zastosowanie w budowie
przezroczystych i działających w czasie rzeczywistym
systemów zaopatrzenia sieci super i hipermarketów z
centrów zaopatrzenia w postaci systemów ECR

Oprócz tego następuje szybki rozwój sprzedaży

wygodnej w punktach sprzedaży

rozmieszczonych na: stacjach benzynowych,

galeriach handlowych w centrach miast ,a także

w sieci transportowej.
Natomiast rozwój handlu elektronicznego i

internetowego związany był początkowo z dużymi

sieciami handlowymi. Jego szerokie zastosowanie

nastąpiło dzięki wykorzystaniu w sektorze

hotelarskim i turystycznym. Bezpieczeństwo

transakcji, rozpowszechnienie kart kredytowych

oraz sprawnie działająca logistyka (firmy

przewozowe) przyspieszą wykorzystanie handlu

elektronicznego w sieci małych -podmiotów

handlu detalicznego ze względu między innymi na

niskie koszty i możliwości zaopatrzenia

starzejącej się ludności miast europejskich.

Ewolucja form handlu w Polsce

na przełomie XX i XXI w

Podobnie jak w państwach wysoko

rozwiniętych, w Polsce obserwuje się
ostatnio zmiany zachodzące w kanałach
dystrybucji zarówno w hurcie, jak i w
detalu. Przewiduje się, że ta tendencja
będzie utrzymywała się w przyszłości,
przy czym do podstawowych czynników
będących zagrożeniem dla
dotychczasowej roli hurtu zalicza się:



ograniczanie liczby bezpośrednich klientów

hurtowych przez producentów;

 bezpośrednie zakupy sieci detalicznych od

producentów;

 silną konkurencję cenową ze strony

hipermarketów;

 przejmowanie przez operatorów logistycznych

wielu funkcji wykonywanych tradycyjnie

przez hurtowników;
 dynamiczny rozwój największych hurtowni przez

przejmowanie klientów mniejszych hurtowni;

 spadek liczby tradycyjnych sklepów

spożywczych oraz realizowanych przez nie

obrotów;

Tendencje w przyszłym rozwoju

sieci handlowej

W przyszłości będzie następowała dalsza

integracja pionowa w łańcuchach dostaw

z szczególnym uwzględnieniem pozycji sieci

detalicznej, która będąc najbliżej nabywcy i

mając odpowiednie zaplecze kapitałowe dzięki

sieciom dyskontowym i nowoczesnym

operatorom logistycznym, będzie w stanie w

sposób kreatywny zaspokajać przyszłe

potrzeby klientów. Uzyskanie tej pozycji przez

sieci handlowe będzie możliwe dzięki

realizacji dwóch strategii: niskich cen i

odpowiedniej jakości oraz własnych marek.

Strategie te będą przeprowadzane na bazie

partnerstwa opartego na kontraktach

długookresowych.

Sieć handlowa jako kreator

współpracy uczestników

łańcucha dostaw

Producent

Hurtownik

Detalista

Klient/

Konsument

Otoczenie detalisty

Dostęp do

kapitału

Operatywno

ść &

Wiedza o

rynku

Czynniki kształtujące tendencje

w rozwoju światowego handlu

detalicznego

Przeobrażenia strukturalne form organizacyjnych

handlu detalicznego są wynikiem ich dostosowywania
się do dynamicznie zmieniających się warunków
ekonomicznych, społecznych i technologicznych.
Mają one źródła w procesach zachodzących w
szeroko rozumianym otoczeniu, w jakim funkcjonują
detaliści. Wszystko, co ma wpływ na społeczeństwo,
wpływa też na handel detaliczny. W tym gwałtownie
zmieniającym się i coraz bardziej złożonym otoczeniu
najważniejsze wyzwania, które stoją przed
konkurentami, to zdobycie przewagi w
gwarantowaniu satysfakcji klienta oraz ciągłe
usprawnianie wydajności operacyjnej.

Aby to osiągnąć, menedżerowie sektora handlu

detalicznego wciąż muszą być świadomi i
reagować na te wyzwania, które przejawiają się w
czynnikach zewnętrznych. Rozmiar, tempo i
charakter tych zmian są różne w różnych krajach.
Istnieje jednak kilka trendów dających się
zaobserwować w skali globalnej.

Determinanty wywierające decydujący wpływ

na kształt dystrybucji w ostatnich latach,
szczególnie w sferze detalicznej: 

 zmiany zachowań konsumenckich i rosnąca siła

nabywcza w Europie;

 internacjonalizacja i globalizacja gospodarki;
 rozwój technologiczny, w szczególności pojawienie

się handlu i biznesu elektronicznego.

Internacjonalizacja i

globalizacja sieci

handlowych

Internacjonalizacja wiąże się z rosnącymi wciąż

zdolnościami konsumentów, detalistów i

producentów do prowadzenia działalności na

znacznie szerszą skalę aniżeli kiedykolwiek w

przeszłości. Konsumenci mają coraz częściej

globalne doświadczenia i oczekiwania, a także

coraz częstsze możliwości dokonywania zakupów

na rynkach globalnych (np. z wykorzystaniem

handlu elektronicznego). Producenci mogą

wytwarzać lub montować swe produkty na skalę

globalną oraz przemieszczać je lub ich

komponenty do różnych miejsc świata.

Detaliści działają także w coraz bardziej

zinternacjonalizowanym otoczeniu, zarówno

pod względem zakupów towarów, jak i

lokalizacji swych punktów sprzedaży. Tak

rozumiane internacjonalizacja i globalizacja

działań są podstawowym wyzwaniem dla

współczesnej logistyki, która staje się coraz

bardziej skomplikowana i wymaga

rozwiązywania coraz trudniejszych problemów.

Naprzeciw rozwiązywaniu tych problemów

wychodzą jednak nowe technologie, coraz

doskonalsze rozwiązania teleinformatyczne czy

oferty operatorów logistycznych.

Do podstawowych czynników,

zwiększających internacjonalizację

handlu detalicznego, należy zaliczyć:

• nasycenie rynków krajowych lub nadmierną

konkurencję na tych rynkach,

• recesję gospodarczą lub ograniczony wzrost

wydatków,

• zmniejszającą lub starzejącą się populację ludności,
• restrykcyjną politykę dotyczącą otwierania nowych

sklepów,

• wysokie koszty operacyjne (jak np. robocizna,

czynsze, podatki),

• nacisk akcjonariuszy na utrzymywanie wzrostu

zysków

,

Procesy konsolidacyjne

Oprócz internacjonalizacji i globalizacji w

branży detalicznej widać coraz większą koncentra-
cję podmiotów gospodarczych. Decydującą rolę w
handlu odgrywają potężne sieci handlowe. Mali
detaliście często nie wytrzymują takiej konkurencji
i choć z reguły utrzymają się w różnych niszach
rynku detalicznego, ich udział w sprzedaży maleje.
Zwłaszcza w handlu żywnością zwiększa się
znaczenie dużych sieci handlowych o wspólnym
scentralizowanym kierownictwie, postępuje rozwój
wielkopowierzchniowych punktów sprzedaży,
maleje znaczenie sklepów samoobsługowych oraz
małych wyspecjalizowanych sklepów

Rozwój technologiczny

Sektor handlu detalicznego jest niewątpliwie

nastawiony na zastosowanie najnowszych osiągnięć
technologicznych, szczególnie tych, które pozwalają
nie tylko działać szybciej, lepiej, taniej czy
efektywniej, lecz także tworzyć nowe modele biznesu
i konkurowania. Taką przełomową technologią
przełomu wieków był niewątpliwie Internet, a
ostatnio technologia RFID. Obserwacja wdrażania
tych technologii wskazuje jednocześnie, że ich
zastosowanie wpływa na zwiększanie się luki
produktywności między największymi sieciami
detalicznymi, a pozostałymi graczami rynku
detalicznego.

Gwałtowny rozwój w dziedzinie technologii

informacyjnych i komunikacyjnych jest
decydującym czynnikiem wpływającym na kształt
i funkcjonowanie współczesnej dystrybucji.
Szczególne znaczenie ma rozwój nowych mediów,
które znajdują zastosowanie w nowatorskich
sposobach sprzedaży. To one doprowadziły do
zaistnienia handlu elektronicznego (ang. e-
commerce). Przez pojęcie to rozumie się proces
sprzedawania i kupowania produktów i usług, a
więc zawierania transakcji handlowych z
wykorzystaniem wszystkich możliwych środków
elektroniki. Nowoczesny handel elektroniczny nie
ogranicza się przy tym tylko do Internetu.
Wykorzystywane są także telewizja kablowa i
satelitarna, telefonia czy karty elektroniczne.
Jednakże to Internet ma największe znaczenie w
prowadzeniu transakcji w handlu elektronicznym.

O tym, że technologia może drastycznie zmieniać

oblicze współczesnego biznesu, świadczą
eksperymenty z wykorzystaniem technologii
RFID, która daje możliwość przeniesienia
większości czynności w łańcuchu dodawania wartości
do cyberprzestrzeni poprzez globalnie połączone ze
sobą sieci elektroniczne. Technologia RFID jest
elementem umożliwiającym wkomponowanie
łańcucha dostaw we wspólną infostradę. Dzięki niej
możliwe będzie jeszcze efektywniejsze korzystanie
z przepływającej pomiędzy partnerami informacji
,która usprawni wewnętrzne funkcje
przedsiębiorstwa, a także uczyni realnym
zarządzanie procesami całej sieci dostaw.
Technologie RFID są już obecnie stosowane w
najróżniejszych systemach, m.in. w kontroli dostępu,
zarządzaniu aktywami ,czy automatyzacji składów

Nadanie każdemu opakowaniu produktów

oddzielnego numeru seryjnego umożliwi m.
in.:

 śledzenie materiałów i aktywów w łańcuchu

dostaw, co prowadzi zmniejszenia stanu
zapasów

 ustalenie miejsca kradzieży produktów
 wstrzymanie produktów, gdyby były wysłane

w niewłaściwym kierunku

 wstrzymanie importu podrabianych

produktów

 zwiększenie kontroli nad procesem

wycofywania produktów z rynku

Rynki rzeczywiste handlu

żywnością w Polsce

Dążenie kontrahentów do obniżania ryzyka

transakcji, uproszczenia procedur i obniżenia
kosztów transakcji doprowadziły do wysokiego
poziomu organizacji – sformalizowania rynku.
Na rynku tym występują dwie podstawowe
formy dystrybucji:

 dystrybucja bezpośrednia relatywnie częściej

wykorzystywana na rynku instytucjonalnym,
oraz

 dystrybucja pośrednia, której formy

organizacyjne zostały bardzo rozbudowane

Działalność tradycyjnych
ogniw handlu hurtowego

Działalność hurtowa polega na

zakupie dużych, jednorodnych partii

produktów w celu dalszej ich

odsprzedaży z zyskiem nabywcom

instytucjonalnym (detalistom,

usługobiorcom, producentom i

innym hurtownikom), rzadko

nabywcom indywidualnym.

Tradycyjne formy

pośrednictwa w handlu

hurtowym

Typ pośrednika

Forma działalności

1. Samodzielni pośrednicy

(tradycyjni hurtownicy

(funkcje pełne/ograniczone)

Dystrybutorzy (przejmują towar

na własność), są niezależni: forma

własności, sposób zarządzania.

Asortyment: uniwersalny

(artykuły spożywcze) i

wyspecjalizowany (żywność

mrożona)

2. Oddziały i biura sprzedaży Agendy zarządzane przez

producenta:

- kryterium branżowe (centrale

handlowe),

- kryterium przestrzenne (biura

sprzedaży/zbytu)

3. Agenci i brokerzy (hurt

pierwotny)

Nie przyjmują towaru na własność,

uczestniczą w negocjacjach i

przekazaniu tytułu własności

Rynki hurtowe, giełdy

towarowe i aukcje

Rynki hurtowe, jako alternatywa targowisk w

handlu artykułami rolnymi, różnią się wyższym
stopniem sformalizowania transakcji oraz lepszą
infrastrukturą techniczną i organizacyjną. Rynki
hurtowe to instytucje rynkowe, posiadające osobowość
prawną, koncentrujące handel produktami rolnymi,
względnie spożywczymi, w układzie przestrzennym i
czasowym .Instytucje rynków hurtowych obejmują:
sferę handlu (hale i wiaty prezentacji i transakcji
produktów rolno-spożywczych), sferę towarzyszącą
(magazynowanie, przygotowanie i konfekcjonowanie,
pakowanie i wysyłkę), oraz centrum zarządzania i
obsługi związane z administracją rynku hurtowego

Giełdy towarowe - to takie rynki

formalne, na których w
określonym czasie i miejscu
dochodzi do przeciwstawienia się
podaży i popytu oraz do kupna-
sprzedaży towarów masowych
wysoko ujednoliconych pod
względem jakości , a także
ogłaszania kształtujących się na
nich cen.

Na cel nadrzędny giełd towarowych

składają się konkretne zadania.

Należą do nich

o zapewnienie rynku i regulowanie go tak, by jego uczestnicy

korzystali z udogodnień w prowadzeniu handlu
poszczególnymi towarami,

o ustanawianie słusznych zasad kupieckiego postępowania

(etyki kupieckiej),

o organizowanie działań rynku poprzez ustalanie jednolitych

reguł i standardów prowadzenia handlu(określanie
przedmiotu transakcji, czasu prowadzenia operacji itp.),

o organizowanie dla zainteresowanych systemu informacji

rynkowej,

o wprowadzanie mechanizmów rozstrzygania sporów,

rozliczania transakcji i płatności zobowiązań,

o ustanawianie transakcji standardowych,
o kreowanie atrakcyjnych form inwestowani

a

Rodzaje transakcji na

giełdzie towarowej

PRZEDMIOTY TRANSAKCJI

TOWARY

USŁUGI

TRANSAKCJE FINANSOWE

PAPIERY

PRZYNOSZĄCE STAŁY

DOCHÓD

INNE

Produkty

roślinne

(konsumpcyjne)

Usługi

transportowe i

frachtowe

Indeksy

giełdowe

Obligacje

municypalne

Produkty

zwierzęce

Obligacje

państwowe

Metale i kruszce

szlachetne

Usługi

ubezpieczeniowe

Obligacje z prawem

poboru akcji

Certyfikaty

depozytowe

Produkty

roślinne i

zwierzęce

przem.

Dewizy

Depozyty

Produkty

naftowe

Usługi

pośrednictwa

transakcyjnego

Weksle skarbowe

Papiery handlowe

spółek

Chemikalia

Skrypty dłużne

GNMA i inne obligacje

zabezpieczone

Źródło: M.Drewiński, Giełdy towarowe; PWE, Warszawa 1997

Transakcje na giełdach towarowych

Różnice pomiędzy giełdą towarową a rynkiem

hurtowym

Wyszczególnienie

Giełda towarowa

Rynek hurtowy

Forma prawna

Stowarzyszenie kupców, spółki
akcyjne

Stowarzyszenie kupców, spółki
akcyjne, instytucje prawa
publicznego

Infrastruktura
techniczna

Sala sesyjna, łącza
telekomunikacyjne i
teleinformatyczne

Hale targowe, chłodnie,
magazyny, urządzenia do
sortowania, pakowania oraz
załadunku

Sposób zawierania
transakcji

Postępowanie ofertowe bez
obecności towaru in natura,
publiczne licytowanie ceny

Oferowanie fizycznie
obecnego towaru,
bezpośrednie negocjacje
między sprzedającym a
kupującym, aukcja

Cel zawarcia
transakcji

Spekulacja w celach zarobkowych
bez fizycznej dostawy towaru,
zabezpieczenie ceny w przyszłych
dostawach (rynek terminowy),
fizyczna dostawa towaru (rynek
gotówkowy)

Fizyczne zaopatrzenie w
towary rolno-spożywcze

dla

detalu, gastronomii i inne

operacje

Uregulowania
prawne

Ogólne prawodawstwo państwowe
oraz regulacje ustawowe,
wewnętrzne regulaminy oferowania
towaru i zawierania transakcji

Ogólne prawodawstwo
państwowe orz wewnętrzne
regulaminy użytkowania
infrastruktury technicznej
rynku

Uczestnicy

Maklerzy

Producenci lub organizacje
producentów, detaliści i
konsumenci

Źródło: M. Jerzak :Instytucje handlu hurtowego na rynku rolnym w: Marketing w agrobiznesie,
Materiały dla studentów Akademii Rolniczych, FAPA, 1997

PRZETARG

 

Przetarg

jest ułomną formą rynku zorganizowanego; jest takim

sposobem

zawarcia

umowy,

w którym strona zainteresowana świadczeniem przedmiotowym w ramach
transakcji handlowej organizuje składanie ofert, wg określonych warunków
przetargowych – aby były w pełni ze sobą porównywalne [Dudzik, 2003].

Ogłoszenie przetargu powinno zawierać informacje na temat:
•czasu,
•miejsca,
•przedmiotu oraz
•warunków przetargu.

Organizujący przetarg musi zapewnić oferentom przygotowanie

warunków

przetargowych.

Ważna

jest

bowiem

identyfikacja

najkorzystniejszej oferty nie tylko z punktu widzenia pierwotnych kosztów
pozyskania oferty, ale także z punktu widzenia kosztów jej eksploatacji i
utrzymania.

Przetarg jako sposób zawierania umowy jest obowiązkowym

trybem postępowania w ramach ustawy o zamówieniach publicznych, a
także w przypadkach finansowania przedmiotu umowy z
międzynarodowych funduszy pomocowych. Wyróżniamy następujące
rodzaje przetargów:

Kryteria

Charakterystyka

1. Ogólna dostępność

Przetarg otwarty na podstawie ogłoszeń w
mediach
Przetarg zamknięty na podstawie skierowanych
ofert

2. Spełnienie wymogów

Przetarg nieograniczony skierowany do każdego
zainteresowanego
Przetarg

ograniczony

-

skierowany

do

zainteresowanych

spełniających

dodatkowe

kryteria,

3. Etapowość przetargu

Przetarg jednoetapowy,
Przetarg dwuetapowy.

Źródło: T.M. Dudzik: Organizacja rynków instytucjonalnych, w: Marketing na rynku instytucjo-
nalnym, PWE, 2003

AUKCJA

Aukcja

to publiczna sprzedaż w drodze licytacji. Aukcje organizuje się wtedy,

gdy do
zawarcia przyszłego kontraktu wystarczy jedynie ustalenie ceny, a przedmiotem
obrotu akcyjnego są towary nie mające cech zamienności (nabywcy nie jest
obojętne, który egzemplarz towaru otrzyma), ponieważ nie daje się
wystandaryzować.
Dotyczy to: skór zwierząt futerkowych, tytoniu, niektórych gatunków owoców i
warzyw, koni, kamieni szlachetnych, dzieł sztuki.
Możemy dokonać podziału aukcji ze względu na:
-   formę licytacji: ustna, pisemna, mechaniczna ( zegarowa);
-   zasady licytacji towarów:

a) system anglosaski - od ceny minimalnej ustalonej przez

sprzedawcę w górę, aż do zakupu towaru;

b) system holenderski - od ceny maksymalnej w dół aż do poziomu,

kiedy towar znajdzie

nabywcę;

c) system japoński – w którym potencjalni nabywcy podają swoje

propozycje cen zakupu

towaru oferowanego na aukcji i ceny najwyższej, po

której zostanie sprzedany;

d) system francuski - który zastosowano po raz pierwszy w 1997 roku,

sprzedając za

pomocą Internetu dokumenty dotyczące afery Dreyfusa.

Licytowano przez kliknięcie

myszką; jedno kliknięcie oznaczało wzrost

ceny o 300 FF.

Porównanie sposobów zawierania umów na: giełdach,

przetargach i aukcjach przedstawiono w tabeli:.

Parametr

Przetarg

Aukcja

Giełda

Określony czas zawarcia
umowy

nie

tak

tak

Określone miejsce zawarcia
umowy

nie

tak

tak

Regulamin

tak

tak

tak

Cena jako jedyny nieznany
warunek przyszłej umowy

nie

tak

tak

Istnienie ceny
minimalnej

tak w przetargu

na sprzedaż

 

tak

 

nie

Możliwość zastrzeżenia w
umowie zmiany ceny

tak

nie

nie

Możliwość zawierania transakcji
terminowych

nie

nie

tak

Obowiązek standaryzacji
przedmiotu umowy

nie

nie

tak

Sposób zawarcia umowy

tryb obowiązujący dla
oferty i przyjęcia oferty

wybór oferty

wybór oferty

Źródło: M.Dudzik: Rynki formalne, Gospodarka materiałowa i logistyka 2001

Wielcy producenci żywności ,aby zachować swoją niezależność względem

sieci handlowych tworzą ogólnopolskie sieci handlowe o zasięgu ogólnopolskim
oraz budują własne centra dystrybucyjne i i logistyczne.

Do tych form handlu hurtowego należą:

•centra handlu hurtowego oraz
•centra dystrybucyjne i logi styczne.

Centra handlu hurtowego są szczególną formą rynku zorganizowanego,

ściśle

związaną

z działalnością hurtową. Centra te tworzone są przez jednostki samorządu
gospodarczego
i terytorialnego, a także przez instytucje publiczne. Ich organizacją i
prowadzeniem zajmują się wyspecjalizowane firmy. Przykładem takich centrów
są centra handlu hurtowego produktami rolnymi. Jest to rodzaj hurtowych
targowisk, umożliwiających sprzedaż produktów w ilościach hurtowych i ich
nabywanie przez detalistów, zakłady gastronomiczne, instytucje użyteczności
publicznej itp. Przykładem centrów handlowych są: Warszawski Rolno-Spożywczy
Rynek Hurtowy w Broniszach oraz Wielkopolska Giełda Rolno-Ogrodnicza w
Poznaniu.

Oprócz centrów handlu hurtowego, do innych form tworzących

skoncentrowane,
a jednocześnie nowoczesne formy koncentracji funkcjonalno-przestrzennej
wspólnych sieci handlowych i hurtowych należą:

-         centra dystrybucyjne oraz
-         centra logistyczne

Centra usług dystrybucyjnych i logistycznych

 

Centra dystrybucyjne i usług logistycznych zaczęto budować w
połowie lat 70., w krajach
o rozwiniętej gospodarce rynkowej. Najbardziej rozpowszechnione formy
centrów dystrybucyjnych i centrów usług logistycznych tworzone są przez
przedsiębiorstwa w celu obsługi własnej sieci handlowej i magazynowej.

Centra dystrybucyjne oferują wyłącznie standardowe usługi logistyczne,
jak:

-         zbieranie i zestawianie zamówień,

-         przyjęcie i składowanie towarów,

-         zapewnienie właściwych środków transportu,

-         przechowywanie, etykietowanie i kompletowanie przesyłek zgodnie
z zamówieniami.

Niektóre z zagranicznych sieci handlowych używają po kilka centrów
dystrybucyjnych, jak
np. Ahold i Jeronimo Martins (wykorzystują 6 centrów).

Centrum usług logistycznych jako rozszerzenie funkcji

centrum dystrybucyjnego

Źródło: Koncentracja w handlu a współpraca producentów i dystrybutorów, IRWiK, Warszawa,
2000

Centra usług logistycznych pełnią dodatkowo funkcje związane z

kompleksowym zarządzaniem procesami dystrybucji towarów, między innymi w
zakresie:

-         procedur zakupu i sprzedaży,
-         transportu i operacji ładunkowych,
-         składowania zapasów,
-         przepływów informacji towarzyszących zakupom i sprzedaży,
-         rejestracji potrzeb klientów.
Brak możliwości posiadania własnych struktur usług logistycznych powoduje

wzrost

znaczenia

centrów

prowadzonych

przez

wyspecjalizowane

przedsiębiorstwa.

W centrach usług logistycznych dokonuje się wyboru najkorzystniejszych

wariantów kosztów: transportu, składowania, operacji zakupu i sprzedaży,
pakowania, przeładunku towarów, zapewniających satysfakcjonujący poziom
obsługi klientów.

Ostatnią formą organizacji handlu hurtowego rozwijaną przez kapitał

zagraniczny są parki przemysłowo-magazynowe lub parki logistyczne. Wśród
kilkunastu realizowanych tego typu obiektów największy o nazwie Europa Park
z docelową powierzchnią użytkową 450 tys.m

2

realizuje firma Europa

Distribution Centre [Kłosiewicz-Górecka 2007]

Centrum logistyczne możemy zdefiniować jako: obiekt przestrzennie

funkcjonalny

wraz

z infrastrukturą i organizacją, w którym realizowane są usługi logistyczne związane
z [Fechner 2004] :

• przyjmowaniem
• magazynowaniem
• rozdziałem
• wydawaniem towarów,

oraz

• usługi towarzyszące świadczone przez niezależne względem nadawcy lub
odbiorcy podmioty gospodarcze.
Inne sposoby wyrażania pojęcia to:
•„centrum logistyczne jest to międzyregionalna jednostka gospodarcza, w której
koordynuje się usługi magazynowania, transportu na małe i wielkie odległości,
wraz z przepływem informacji systemem kontroli tej działalności" [Gołembska,
2001].
•„centrum logistyczne to regionalny ośrodek zajmujący się koordynacja
logistycznych

usług

i transportu na krótkie i dalekie odległości (np. transport kontenerowy,
samochodowo-kolejowy, wodny, drogowy).Zintegrowane połączenia transportowe
polegają na koordynowaniu wszystkich gałęzi transportu, z punktu widzenia
przewozów od producenta do konsumenta. Centra te są niezależnymi
przedsiębiorstwami i. działającymi. w .obrębie danego regionu ekonomicznego"
[Dauber,1992].

Centra logistyczne jako elementy infrastruktury

łańcuchów logistycznych

Do podstawowych elementów infrastruktury łańcuchów

logistycznych należą z jednej strony ogniwa umożliwiające

przeprowadzanie transakcji handlowych, ich magazynowania i

transportu

tj. giełdy towarowe omówione wyżej oraz centra logistyczne, z

drugiej strony środki techniczne przenoszenia ładunków-

operatorzy logistyczni i informacji ,będący pośrednikami w tych

transakcjach oraz śledzenie ruchu ładunków i usług ,a więc kody

kreskowe identyfikujące ładunki i na ich podstawie elektroniczna

wymiana informacji.(ang. Electronic Data Interchange-EDI).

W literaturze można znaleźć definicje centrum logistycznego jako:

-terytorialnie połączoną aktywność organizacji świadczącej usługi
logistyczne w punkcie korzystnie usytuowanym w stosunku do odbiorcy;
- szczególny rodzaj centrum gospodarczego, organizujący oraz
stymulujący przepływ towarów na obszarze swojej działalności;
-centrum przemysłowe, w którym jedna lub kilka firm oprócz usług
transportowych świadczy także całe spektrum usług logistycznych.

Centrum logistyczne musi posiadać określone cechy, do których można

zaliczyć: infrastrukturę transportową, a więc: drogi wewnętrzne różnych gałęzi
transportu, parkingi, place postojowe dla własnych i obcych środków transportu,
stacje paliw itp.. Następną cechą są środki transportu bliskiego- i dalekiego
zasięgu oraz infrastruktura przeładunku ,a także zaopatrzenia centrum w:
media, wodę i energię, obiekty budowlane mieszczące biura i urzędy itp.

Otwarte centra logistyczne to centra świadczące usługi logistyczne i

usługi towarzyszące wszystkim zainteresowanym nadawcom i odbiorcom na
zasadzie

wolnej

konkurencji.

Są

to

centra

o charakterze publicznym, w których rozmieszczają się niezależni operatorzy.

Pojęcie i cechy centrów logistycznych

Elektroniczna platforma logistyczna tworzy jądro centrum
logistycznego. Została wyżej zdefiniowana jako rozproszone środowisko
systemów i narzędzi informatycznych zintegrowanych funkcjonalnie na potrzeby
realizacji usług świadczonych drogą elektroniczną.

Każde centrum logistyczne (CL) ma inne wymagania zgodnie z
zapotrzebowaniem na danym obszarze. W zależności od: wielkości, liczby i
charakteru klientów działających na tym obszarze struktura CL powinna być
inna. Przeprowadzane liczne badania i czynione wielokierunkowe obserwacje,
aby móc zaprojektować odpowiedniego typu centrum logistyczne na właściwej
lokalizacji [Mindur, 2001].

Centra logistyczne CL powinny dysponować profesjonalną kadrą
pracowniczą, która powinna świadczyć swoje usługi. Dobra obsługa będzie
możliwa dzięki rozwiniętemu systemowi informatycznemu między nadawcami i
odbiorcami ładunków, a także siecią własnych magazynów gromadzących
niezbędne zapasy towarów. Centra logistyczne mogą być tworzone jako:
morskie porty handlowe, terminale lądowe transportu multimodalnego w wyniku
połączenia, których można stworzyć kompleksowe usługi logistyczne wewnątrz
systemu dostaw.

Poniżej zostały przedstawione dwa modele centrów logistycznych:

•modelu skupionego

•wirtualnego

Model skupionego centrum logistycznego.

Źródło: opracowanie własne na podstawie Fechner I., 2004
„Związek CL z rozwojem gospodarczym i przestrzennym." www.logistyka.net

Model wirtualnego centrum logistycznego

Źródło I. Fichner: Centra logistyczne w Europie, w: Sieci logistyczne na zintegrowanym rynku
europejskim, Poznań, 2004

Rola,zadania i funkcje centrów logistycznych-CL

Rolą CL jest

• tworzenie wartości dodatkowej w przepływie dóbr,
• łagodzenie lub eliminowanie uciążliwości, jakie działalność logistyczna
wywiera na otoczenie,

• wspieranie, a często inicjowanie pozytywnych tendencji i kierunków
rozwoju działalności gospodarczej głównie, (ale nie tylko) w obszarze
logistyki, podobnie jak handlu dla klienta.

Centra logistyczne spełniają różną rolę w zależności od: lokalizacji i
funkcji tj. umożliwiają :

•        tworzenie planów dostaw oraz kontroli ich przebiegu,
•        przygotowanie partii do transportu z dokumentacją i terminową ich
odprawą,

•       doradztwo w zakresie odpowiednich taryf, przepisów celnych itp.,
•       usług pocztowych, bankowych, celnych,
•        działań marketingowych w obszarze świadczenia usług logistycznych.

Centra logistyczne mają za zadanie tworzyć korzyści w: przepływie dóbr,
łagodzić lub eliminować niedogodności, także wspierać, kierunki rozwoju
działalności gospodarczej. Działalność centrów logistycznych może złagodzić
lub wyeliminować pewne uboczne, negatywne skutki działalności gospodarczej
tj. nadmierne ilości przewozów towarowych w transporcie samochodowym:
zatłoczonych i zniszczonych drogach, nadmierna emisja spalin.

W literaturze zwrócono także uwagę na złą lokalizację i rozproszenie inwestycji
w infrastrukturę logistyczną tj.:

• zatory komunikacyjne,

• utrudniony dojazd operatorów logistycznych do źle zlokalizowanych
terminali czy obiektów magazynowych,

• nieterminowość dostaw.

Cechy centrów logistycznych zostały przedstawione w poniższej tabeli:

 

Cecha

Współpraca przewoźników

Na terenie CL powinno działać przynajmniej dwóch
przewoźników

Multimodalność

Dostęp do różnych gałęzi transportu:
najczęściej są to transport
kolejowy i samochodowy. Często w pobliżu CL znajduje się
lotnisko, które nie jest jego częścią.

Wielofunkcyjność

Polega na świadczeniu kompleksowej usługi logistycznej, tzn.
organizowaniu przez firmę zewnętrzną transportu i miejsca
magazynowania produktów z pełną obsługą formalną-prawną.

Dostępność

Oferowanie usług dla wielu podmiotów.
Chodzi tu zarówno o dostęp przewoźników do centrum jak i
dostęp indywidualnych klientów do CL poprzez przewoźników.

Funkcja integracyjna

Stworzenie platformy integrującej przedsiębiorstwa z
różnych branż.

Informatyka

Wdrażanie najnowszych technologii
komputerowych i telekomunikacyjnych
wspomagających zarządzanie logistyczne CL

Wartość dodana

Tworzenie korzyści makroekonomicznych
dla rozwoju regionów oraz korzyści
mikroekonomicznych dla uczestników
łańcuchów logistycznych.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Źródło: opracowanie własne na podstawie „Zastosowanie nowoczesnych rozwiązań w transporcie i
logistyce", Naukowe Koło Logistyki „Dialog”,2004.

Istotnymi zadaniami stającymi przed centrami logistycznymi, na jakie

autorzy wielu pozycji na temat centrów logistycznych zwracają szczególną
uwagę jest między innymi wzrost intermodalności transportu towarowego,
czyli

zmniejszenie

przewozów

samochodowych,

a wzrost przewozów kolejowych i wodnych. Równie ważnym zadaniem jest
rozwój działalności gospodarczej wokół centrów logistycznych i napływ
inwestycji (budowa CL ciągnie za sobą inne inwestycje).

Rozwój regionalny, czyli walka z bezrobociem, nowe miejsca pracy a

także rozwój usług logistycznych z obszaru logistyki miejskiej tzn. ułatwienie
zarządzania dostawami, planowanie czasu i warunków przewozu w łańcuchu
transportowym prowadzenie i kontrola procesu zamówień kontrola zapasów
magazynowych

prowadzenie

doradztwa

ekonomicznego

i prawnego przekaz informacji do odpowiedniego ogniwa świadczenie usług
socjalno-bytowych i celnych również odgrywają znaczącą rolę.

Korzystanie z CL przez przedsiębiorców przynosi duże korzyści.

Różnorodności oferowanych usług logistycznych i innych, zmniejszenie
kosztów przepływu materiałów, elastyczność w konfigurowaniu łańcuchu
dostaw, kompleksowość obsługi, wzmacnianie tendencji rozwojowych
łańcuchów kooperacyjnych .

Funkcje jakie centrum logistyczne spełnia zależy od następujących
czynników:

- typu i jego wielkości,

- rodzaju obsługiwanych środków transportu,

- otoczenia gospodarczego i popytu na usługi logistyczne,

- rodzaju obsługiwanych ładunków.

Wyróżnia się trzy podstawowe funkcje centrów logistycznych: funkcje logistyczne,
pomocnicze
i uzupełniające.:

Funkcje logistyczne i pomocnicze są funkcjami, które tworzą całość
jako sprawnie działającą organizację . Funkcja kompletacji polega na
rozpakowywaniu i pakowaniu oraz konfekcjonowaniu. Ze względu na posiadaną
przez centra bogatą bazę magazynową (budynki
i budowle magazynowe, podziemne magazyny gazu i paliw) mają możliwość
składowania krótko
i długoterminowego, sortowania, przyjmowania i rozdzielania towarów. Za obsługę
i koordynację transportu kołowego, szynowego, lotniczego, wodnego oraz lokalny,
krajowy
i między narodowy odpowiedzialna jest funkcja transportowa. Centra logistyczne
posiadają również bazę załadunkowo-wyładunkową, rampy, stacje przeładunkowe i
rozrządowe, terminale kontenerowe mogą skrócić czas dowozu przesyłki do
miejsca docelowego.

Funkcje pomocnicze to funkcje:: planowania, wyboru środków i
taryf, zawierania umów, dokumentacji i nadzoru nad realizacją celów.Funkcje
informacyjne pełnione są poprzez dostarczanie pełnej informacji o rynku
(zbycie lub zaopatrzeniu) i o towarach znajdujących się
w obrocie w danym kraju oraz przebiegu poszczególnych procesów
logistycznych w sposób odpowiadający potrzebom zarządzania, także
wymiany dokumentacji. Umożliwiają one otrzymanie pełnego obrazu
produktu, jego ilości i jakości oraz miejsca, w łańcuchu logistycznym. Obsługa
celna, czyli zgłoszenia, deklaracje i odprawy celne również odbywają się na
placu centrów logistycznych. Kontrola ryzyka, umowy, odszkodowania i
likwidacja szkód również odbywa się na terenie centrum. Promocja i
marketing działają na zasadzie reklamy
i obsługi techniczne

Funkcje dodatkowe są uzupełnieniem, które odgrywają istotną rolę
podnosząc komfort współpracy użytkowników i klientów na terenie centrum
logistycznego. Dostawy części zamiennych oraz możliwość wykonywania
obsług i remontów w warsztatach remontowych- odbywa się na terenie
centrum. Centra logistyczne CL posiadają oprócz szeroko rozbudowanej sieci
hoteli, punktów gastronomicznych również instytucje finansowe np. banki,
które rozlokowane są na terenie, gdzie prowadzone są płatności oraz ewidencje
finansowe. Serwis środków transportowych, opakowań bezzwrotnych i
kontenerów przyczynia się., także. do. działalności. centrum.

Klasyfikacja rodzajów centrów logistycznych

Kryteria

Charakterystyki

Lokalizacja

Międzynarodowe CL

Zasięg globalny 500-800km

Regionalne CL

Zasięg regionalny 50-80km

Lokalne CL

Zasięg lokalny 5-8m

Specjalizacja

Branżowe CL

Wyspecjalizowane w

określonej branży

Stopień organizacji

Zintegrowane CL

Rozczłonkowane CL

Poza aglomeracjami

Formy zarządzania

Tradycyjne

Wirtualne

Forma własności

Publiczna

Prywatna, prywatno-

publiczna

W literaturze przedstawiono są i opisane trzy modele centrów
logistycznych. .Są to:
Model ewolucyjny naturalnego tworzenia się CL w wyniku rozwoju
gospodarczego. Jest on obarczony najmniejszym ryzykiem niepowodzenia,
gdyż o budowie CL decyduje się, gdy popyt bieżący na usługi logistyczne jest
znany a przyszli uczestnicy przedsięwzięcia, czyli nadawcy, odbiorcy i
operatorzy logistyczni są pewni. To model formowania się koncepcji centra
logistycznego jako konsekwencji polityki długookresowego rozwoju
gospodarczego określonego obszaru zurbanizowanego, w którym sektor
publiczny tworzy warunki do inwestowania w działalność produkcyjną i
handlową ;
Model zarodkowy to model, w którym inwestorzy zachęcają do wejścia
na rynek. Charakterystycznymi elementami tego modelu są: kolejowy
terminal kontenerowy, obiekty magazynowe, place składowe, w wybranych
miejscach np. grunty dobrze przygotowane usytuowane wokół terminali
kontenerowych, o korzystnym połączeniu z siecią dróg.. To model
aktywizowania gospodarczego określonego obszaru poprzez tworzenie
warunków zachęty do podejmowania działalności: produkcyjnej, logistycznej
i handlowej w określonym obszarze gospodarczym.
Model wirtualny centrum logistycznego tworzący jedną całość z
pojedyńczych elementów infrastruktury logistycznej poprzez ich integrację w.
internetową platformę informacyjno-transakcyjną która integruje rozproszone
elementy informacyjnej infrastruktury logistycznej. Model wirtualny to próba
zintegrowania interesów nadawcy i odbiorcy poprzez skumulowaną ofertę
usług logistycznych w jednym miejscu, jakim może być wspomniana
internetowa platforma informacyjno-transakcyjna

Jeśli weźmiemy pod uwagę doświadczenia

Europy to wyróżnimy podział ze względu na

źródła finansowania. Zaczynając od przykładu

Niemiec ,gdzie centra logistyczne budowane

są za środki publiczne. We Włoszech zaś dzięki

środkom niepublicznym tworzone są CL.

Środki nie komercyjne (Resort Badań

Naukowych), środki UE i środki rozwoju

regionalnego to kolejne źródła finansowania

centrów logistycznych [Fechner, 2004].

Na

funkcjonowanie centrów logistycznych mają

wpływ następujące składowe infrastruktury

logistycznej

:

• infrastruktura liniowa, którą tworzą korytarze transportowe

rozumiane jako ciągi infrastruktury transportowej,
przystosowanej do przenoszenia znaczących potoków ruchu
o charakterze stałym, wzdłuż których przebiegają drogi
transportowe o odpowiednich parametrach technicznych z
rozmieszczonymi na nich węzłami transportowymi, którymi
mogą być: centra dystrybucji lub centra logistyczne;

• infrastruktura punktowa w skład której wchodzą

wyodrębnione przestrzennie obiekty służące stacjonarnej
obsłudze ładunków. Przykładem są centra logistyczne;

• infrastruktura komunikacyjna (informatyczna), w skład

której wchodzą: środki przekazu, standardy wymiany
danych i środki zabezpieczające ich przepływ.

Składowymi infrastruktury liniowej są korytarze transportowe.

Korytarze transportowe tworzą ciągi transportowe, stanowiące

pas terenu o szerokości do 100 km., w którym funkcjonują co

najmniej dwie gałęzie transportu. Tworzą one główne

połączenia pomiędzy centrami logistycznymi i miejscami

nadania i odbioru ładunków. Korytarze transportowe w

odróżnieniu od innych dróg transportowych cechuje [Szyszka,

2004, s. 19]:

• międzynarodowy charakter powiązań,

• możliwość stosowania technologii

multimedialnych w przewozie ładunków,

• przenoszenie znacznych potoków ruchu o

trwałym charakterze,

• zlokalizowanie w regionach o rozbudowanym

potencjale gospodarczym,

• unifikacją rozwiązań techniczno-technologicznych,

organizacyjnych, prawnych, taryfowych i

dokumentacyjnych.

Centra logistyczne jako podstawowe składowe struktury

punktowej- węzłów sieci logisty-

cznej, spełniają następujące funkcje:

• stwarzają warunki dla lepszego wykorzystania

urządzeń logistycznych poprzez

• realizację usług: przeładunkowych, sortowania,

magazynowania, kompletacji,

• kojarzenia różnych rodzajów transportu;

• zapewniają sprawne zarządzanie przepływami

informacji wspomagających:

• planowanie, koordynację i realizację operacji

logistycznych;

• umożliwiają generowanie wartości dodanej poprzez:

przepakowywanie towarów, znakowanie itp.

• zapewniają konkurencyjne warunki usług

outsourcingowych dla nadawców i odbiorców

towarów.

Obserwuje się dwie tendencje

w budowie centrów

logistycznych:

• komasacji liczby centrów

logistycznych, co ma służyć obniżce
kosztów ich funkcjonowania, oraz
drugą tendencję, przeciwstawną

• decentralizacji struktur sieci

logistycznych i rozwoju centrów na
poziomie lokalnym.

Podstawowym elementem infrastruktury

informatycznej są elektroniczne platformy

logistyczne, stanowiące jądro centrów

logistycznych (por. rys.3 10) Zadaniem

elekronicznych platform logistycznych jest

racjonalizacja zarządzania informacją przez

podmioty gospodarcze uczestniczące w

sieciach logistycznych poprzez

prezentowanie: ofert logistycznych, opisy

produktów i usług, profilów uczestników

procesu logistycznego, jak również transmisje

danych, wymianę dokumentów i procedur

obsługi procesów biznesowych.

Realizowane przez platformy logistyczne funkcje logistyczne

to [G. Szyszka, 2004, s. 19]:

• kojarzenie potrzeb w zakresie usług logistycznych,

• zarządzanie infrastrukturą,

• mapowanie dróg przesyłek,

• zarządzanie zamówieniami,

• wspomaganie elektronicznej wymiany informacji i

dokumentów pomiędzy uczestnikami procesu

logistycznego,

• oferowanie usług: ubezpieczeniowych, finansowych i

celnych związanych z przemieszczaniem ładunków,

• zapewnienie współpracy z platformami transakcyjnymi,

• dostarczanie informacji o: szlakach komunikacyjnych,

innych centrach logistycznych i dystrybucyjnych, bazach

magazynowych, terminalach transportowych agencji

celnych, przejściach granicznych itp.

Jeśli weźmiemy pod uwagę doświadczenia Europy to

wyróżnimy podział ze względu na źródła finansowania.
Zaczynając od przykładu Niemiec ,gdzie centra logistyczne
budowane są za środki publiczne. We Włoszech zaś dzięki
środkom niepublicznym tworzone są CL. Środki nie komercyjne
(Resort Badań Naukowych), środki UE i środki rozwoju
regionalnego to kolejne źródła finansowania centrów
logistycznych [Fechner, 2004].

W warunkach polskich dominuje pogląd, że jedynie

model skupionego CL( por.rys.3.9.) wg. formuły partnerstwa
publiczno-prywatnego oraz. model wirtualnego CL (por
rys.3.10.), to modele centrów logistycznych nadające się do
wykorzystania.

Obie koncepcje mają swoje zalety. Pierwsza sankcjonuje

zdecentralizowaną strukturę infrastruktury logistycznej, druga
służy rozbudowie skoncentrowanej strefy przemysłowej
wspartej rozbudowanym centrum logistycznym. Stąd też w
zastosowaniach praktycznych zostaną najprawdopodobniej
wykorzystane warianty obu koncepcji realizujących cele
rozwoju, przewidziane do zastosowania w konkretnych
warunkach gospodarczych.

Wielkopolska Gildia Rolniczo-Ogrodnicza jako przykład

ewolucyjnego modelu budowy centrum logistycznego.

W tworzeniu instytucjonalnych form rynku (podstawową rolę odegrała

realizacja Rządowego Programu Organizacji Rynków Hurtowych i Giełd
Towarowych, w wyniku którego miał powstać system rynków hurtowych.:

Planowane lokalizacje dla rynków ponadregionalnych: Warszawa,

Gdańsk, Kraków, Lublin, Poznań, Wrocław, Szczecin; o charakterze regionalnym:
Białystok, Bydgoszcz, Łódź, Radom, Rzeszów, Zielona Góra; o charakterze
przygranicznym: Bielsko-Biała, Biała Podlaska-Terespol, Przemyśl-Medyka,
Suwałki, Wałbrzych, Zgorzelec); oraz lokalnych: Częstochowa, Dąbrowa
Górnicza, Gliwice, Toruń, Słupsk, Koszalin, Legnica, Sandomierz, Kalisz, Gorzów
Wielkopolski, Włocławek, Kielce, Tarnów, Olsztyn, Opole, Płock, Grójec, Łowicz)

• 8 rynków ponadregionalnych,
• 6 rynków regionalnych,
• 7 rynków przygranicznych,
• 17-20 rynków lokalnych.

Na rynku produktów rolno-spożywczych wyodrębnia się 3

rodzaje centrów handlu hurtowego:

• hurtowe rynki producenckie (zaopatrzeniowe), zwane też

pierwotnymi, zlokalizowane w rejonach o dużej produkcji

rolno-ogrodniczej. Ze względu na wysoki stopień specjalizacji,

oferowanie jednego rodzaju warzyw lub owoców, podstawową

funkcją producenckiego rynku hurtowego jest skup produktów

w celu dalszej ich odsprzedaży lub wysyłki na inny rynek.

Forma sprzedaży na tego typu rynkach zależy w dużej mierze

od stopnia zorganizowania się producentów rolnych;

• hurtowe rynki dystrybucyjne (wtórne bądź pośrednie).

Głównym ich zadaniem jest przygotowanie produktów pod

względem standardów jakościowych i sanitarnych, stawianych

przez sieci: detaliczne, gastronomię, instytucje

administracyjne i pozarządowe. Centra pośrednie mają

ograniczony zasięg przeważnie do rynków regionalnych o

dużej koncentracji podaży towarów krajowych i z importu.

Przykładem takiego rynku jest Wielkopolska Giełda Rolniczo-

Ogrodnicza S.A.(WGRO SA);

• rynki zorientowane na zaopatrzenie wielkich miast.

Przykładem takiego rynku jest Warszawski Rolno-Spożywczy

Rynek Hurtowy S.A.(WRSRH) w Broniszach.

Wielkopolska Giełda Rolniczo-Ogrodnicza S.A. (WGRO

S.A.) jest przykładem realizacji ewolucyjnego modelu budowy
giełdy dystrybucyjno-logistycznej.WRGO S.A. położona jest
pod Poznaniem przy trasie katowickiej i węźle kolejowym
Poznań-Frankowo. . Istniejąca spółka dysponuje terenem o
powierzchni około 15 ha. Wokół terenów spółki jest dostępny
teren o łącznej
powierzchni około 45 ha, którym dysponuje dwoje właścicieli-
Miasto Poznań i PKP użytkuje grunty Skarbu Państwa.

Rysunek 3.11. Lokalizacja

WGRO S.A.

Źródło: opracowanie na podstawie

www.wgro.com.pl

Geneza i historia powstania WGRO S.A.

• 26 listopada 1992 roku otwarto Wielkopolską Giełdę Rolno-Ogrodniczą

S.A. w Poznaniu (WGRO S.A. - noszącą obecnie nazwę Wielkopolska

Gildia Rolno-Ogrodnicza S.A.) - pierwszy w Polsce, o europejskim

standardzie, hurtowy rynek owoców, warzyw, kwiatów żywych i

sztucznych oraz artykułów spożywczych. WGRO S.A w 2004 r. była

miejscem zaopatrzenia dla około 9 000 firm z terenów Polski Środkowo-

Zachodniej i Północnej. Roczne obroty rynku wynoszą 400- 500 mln.

złotych i 250 do 350 tys. ton.

• WGRO S.A położona jest pod Poznaniem przy trasie katowickiej i węźle

kolejowym o powierzchni 12 ha. Producenci i sprzedawcy hurtowi mają

prawo do użytkowania boksów handlowych na podstawie wykupionego

pakietu akcji o wartości zależnej od powierzchni i standardu boksu.

Sprzedający nie będący akcjonariuszami mają prawo wstępu na

podstawie wykupionego miesięcznego abonamentu lub jednorazowego

biletu wjazdu[

www.wgro.com.pl

].

• Działania Wielkopolskiej Gildii Rolno-Ogrodniczej S.A. w Poznaniu miały

na celu budowę zintegrowanego łańcucha dystrybucji produktów rolno-

spożywczych i stworzenie optymalnych warunków dla jego uczestników

przy zapewnieniu obowiązujących wymogów bezpieczeństwa

żywności .Na rys.3.12. ukazano model działalności WGRO S.A przed

wdrożeniem systemu logistycznego.

Z biegiem lat narastały trudności ze sprzedażą produktów

rolnych poprzez WGRO S.A. Spadek obrotów na rynkach

hurtowych wynikał z: [Fechner 2001],[Drelichowski 2000,

Drelichowski 2001a,b].

• braku dodatkowych usług kreujących

wartości dodaną,

• pojawianie się w obszarze rynków hurtowych

nowych konkurentów hurtowni typu,

• Cash & Carry, które przejmowały obsługę

małych i średnich sklepów spożywczych,

• aktywizacji działalności sieci handlowych i

sklepów wielkopowierzchniowych, które

• powodują upadek drobnego handlu.,

• konieczności dostosowania rynku hurtowego

do nowych wymogów jakościowych HACCP

System logistyczny dla regionalnych rynków, który ukierunkowany

jest na produkcję i dystrybucję produktów rolnych, pochodzących od małych i
średnich krajowych producentów rolnych został przekształcony przez
Wielkopolską Gildie Rolno - Ogrodniczą S.A i Instytut Logistyki i
Magazynowania. Cechą charakterystyczną systemu logistycznego jest
olbrzymia rola rynku hurtowego w łańcuchu dostaw Nowy system logistyczny
stał się sukcesem w przepływie informacji i produktów rolno - ogrodniczych od
wielkopolskich producentów do ostatecznego klienta. Przy powstaniu systemu
współpracowali ze sobą: producenci, dystrybutorzy, firmy handlowe oraz firmy
świadczące usługi lepszego przygotowania produktu do sprzedaży np.
sortowania, pakowania, znakowania kodami kreskowymi EAN,
przechowywania, itp.

SIR
CLD

Odbiorcy

Dostawc
y

Grupy
producencki
e

Indywidualni
producenci

Przedsiębiorst
wa

WGRO

Edycja
informacji:
-fax
-sieć lokalna
-internet
-e-mail

Zarządzanie
:
planowanie
organizacja
sterowanie
motywowan
ie
kontrolowan
ie

Model centrum logistyczno - dystrybucyjnego WGRO S.A

Źródło: opracowanie na podstawie Fechner I., Logistyka „Cebula i ziemniaki w kilobajtach" cz. I,nr.3/2001, s.8

System logistyczny cały czas rozwija się przez

dystrybucję dodatkowych produktów spożywczych, takich jak:
mięso, ryby, przetwory mleczarskie itp. Ewolucja łańcucha
dostaw ma na celu usprawnienie dystrybucji i sprzedaży
produktów rolno - ogrodniczych na terenie Wielkopolski, jak
również stać się przykładem dla innych rynków hurtowych.
Syntetyczny schemat działania systemu przedstawiono na
rysunku 3.14.

Producenci mogą przesyłać do WGRO S.A. swoje oferty

otrzymując w zamian informacje pozwalające im lepiej
dostosować produkcję do potrzeb coraz bardziej
wymagającego polskiego rynku. Z kolei produkty dostarczone
przez producentów na rynek hurtowy operator logistyczny
poddaje dodatkowym zabiegom marketingowym: sortowania,
pakowania i znakowania kodami kreskowymi EAN,
zwiększając w ten sposób zawartą w nich wartość dodaną.

Następnie dostarcza je dalej w zbiorczych pojemnikach

zwrotnych lub na paletach do różnych odbiorców, w tym sieci
handlowych i hipermarketów. Wraz z fizycznym przepływem
towarów odbywa się elektroniczna wymiana dokumentów oraz
dwustronny przepływ informacji.

Efektem wdrażania systemu

logistycznego było lepsze niż dotychczas
powiązanie producentów z rynkiem i
większe możliwości sprzedaży ich
produktów w nowych kanałach dystrybucji.
System logistyczny jest narzędziem
integracji producentów i ich powiązań z
rynkiem.

Jednocześnie rynek hurtowy pełni rolę

organizatora i koordynatora tej współpracy z
udziałem głównie małych i średnich
producentów, co przyczynia się do lepszego
zorganizowania tego segmentu rynku
[www.wgro.com.pl].

Działalność centrum logistyczno-dystrybucyjnego

Ideą systemu Systemu Informacji Rynkowej –SIR) jest

udzielanie pomocy producentom rolno-ogrodniczym w
sprzedaży swoich produktów, informacji o podaży i popycie.
Producenci otrzymują informacje o tym, jakich produktów,
jakich odmian i w jakich ilościach poszukuje klient i do tych
potrzeb dostosowują swoją produkcję.

Jednocześnie,

jeszcze przed zbiorami mogą przekazać rynkowi hurtowemu
informację o tym, co, kiedy i w jakich ilościach mogą mu
zaoferować do sprzedaży, co pozwoli Działowi Obsługi Klienta
centrum logistyczno -dystrybucyjnego odpowiednio wcześnie
poszukiwać nabywcy na oferowane przez producentów
towary.].

Wymiana informacji z producentami i klientami rynku

hurtowego odbywa się poprzez Internet, w którym został
udostępniony katalog elektroniczny SIR, który został
utworzony przez Instytut Logistyki i Magazynowania.
Informacje od producentów przesłane są do bazy danych,
która administruje centrum logistyczno -dystrybucyjne WGRO
S.A. i udostępnione poprzez Internet w odrębnej części
katalogu elektronicznego. Pozostałe elementy procesu
logistycznego centrum logistyczno- dystrybucyjne- CLD zleca
operatorom logistycznym [Fechner, 2001].

Pozyskiwanie producentów do programu logistycznego

odbywa się przez samorząd lokalny. W każdej gminie
odbywają się spotkania z producentami. Są oni informowani o
możliwościach i zasadach współpracy z Wielkopolską Gildią
Rolno-Ogrodniczą S.A. oraz o związanych z tym korzyściach, a
także o potrzebach rynku i pożądanych kierunkach produkcji.

Coraz szerzej występuje samodzielność producentów

we współpracy z centrum logistycznym WGRO S.A. poprzez
media elektroniczne Wraz z rozwojem rolnictwa rośnie
dostępność do Internetu i komputera w indywidualnych
gospodarstw, powodując wzrost efektywności. systemu
logistycznego zapewniającemu następujące korzyści, takie jak
:
- informacje marketingowe, pozwalające lepiej dostosować
produkcję do potrzeb rynku,,
- darmowe doradztwo w zakresie produkcji preferowanej
przez rynek ,doboru, odmian, prowadzenia upraw,
standaryzacji i jakości możliwość przekazywania bez żadnych
opłat swoich ofert rynkowi hurtowemu, który wykorzystując
różne formy reklamy i promocji, poszukuje nabywców na
oferowane produkty.

System logistyczny dla Wielkopolskiej Giełdy Rolno -
Ogrodniczej S.A

Gospodarka WGRO S.A skierowana na zaspokojenie potrzeb klienta

wymaga realizacji zasady logistycznej popularnie zwanej 6 razy "W". Realizacja
tych zasad wymaga pełnej współpracy dostawcy i producenta z WGRO S.A.

Pierwsza zasada dotyczy właściwego towaru, gdzie agrodoradztwo

pomaga w wyborze odmian. Towar musi być jednolity odmianowo, zgodny z
normami jakościowymi, szczególnie w eksporcie musi być potwierdzone
sporządzeniem odpowiednich dokumentów standaryzacyjnych, a w eksporcie
na rynki wschodnie zaopatrzony w certyfikat zgodności [www.wgro.com.pl].

Druga zasada kontroluje ilości. System Informacji Rynkowej ma na

celu połączenie ze sobą kilku ofert. Odbiorca oczekuje regularnych dostaw,
dlatego tak ważna jest aktualna informacja o ofertach w systemie SIR. Dostawy
zawsze powinny być realizowane dokładnie w ilościach, jakie zamówił odbiorca,
(np. zmniejszenie ilości załadunkowej to wzrost kosztów transportu).

Trzecia zasada dotyczy właściwego prowadzenia centrum logistyczno-

dystrybucyjnego, w którym czas jest niezbędnym czynnikiem, gdzie
zamówienia realizowane są zgodnie z harmonogramem potwierdzeń. W
momencie potwierdzenia dostawy, towar jest już sprzedany odbiorcy a moce
produkcyjne na jego przetworzenie są już zaplanowane. Wszystkie
niezgodności powodują powstawanie wysokich zapasów w magazynie, co w
rezultacie daje dodatkowe koszty [www.wgro.com.p].

Kolejna czwarta zasada dotyczy jakości: doboru odmian,

sortowania i opakowania. Jakość rozumiana jest bardzo
szeroko, co można określić stwierdzeniem "dobra jakość to
przydatność towaru do zużycia przez odbiorcę". Odbiorca
definiuje jakość, a potwierdzona dokumentacja umożliwienia
przepływ towaru [www.wgro.com.pl].
Właściwe miejsce i właściwa cena to dwie ostatnie zasady,
gdzie odbiorca żąda towaru tu i teraz. Dostawy realizujemy
zarówno transportem własnym WGRO S.A. jak i dostawcy i/lub
odbiorcy. Dbamy o optymalizację kosztów transportu na które
składa się odległość od miejsca załadunku do miejsca
rozładunku oraz maksymalny 20 tonowy załadunek.
Przestrzeganie powyższych parametrów prowadzi do uzyskania
najniższych kosztów, dzięki temu cena zakupu towaru jest
akceptowana przez klienta.
Oddzielną częścią systemu logistycznego jest kompleks MRS
(mięso, ryby, sery), gdzie w trzech oddzielnych halach o
powierzchni około 4000 m² każda, wystawiają swoje wyrobu
producenci. W boksach producentów odbywa się
krótkookresowe składowanie i sprzedaż hurtowa, a
kompletacja i dostawy zlecane są operatorom logistycznym,
którzy obsługują fronty przeładunkowe w szczytach hal.
Operatorzy logistyczni przyjmują również dostawy z
macierzystych zakładów produkcyjnych i dostarczać je do
boksów producentów [

www.gr.com.pl

].

Wdrażany przez WGRO S.A. system logistyczny przy

współpracy ze strony producentów-dostawców przynosi coraz
większe korzyści obu stronom. Poza efektami handlowymi w
postaci obrotu ok. 12 tys. ton sprzedanych owoców i warzyw,
są dodatkowo nowe rynki zbytu, nowe kontrakty oraz
dodatkowy asortyment oferowany przez Centrum Logistyczne
[www.wgro.com.pl.]

Istnieje wielu odbiorców, czyli kilka tysięcy firm

handlowych zaopatrujących się w produkty rolno-ogrodnicze
na rynku hurtowym WGRO S.A. Tradycyjnym sposobem
komunikowania się dostawcy z odbiorcą są bezpośrednie
kontakty na terenie rynku hurtowego WGRO S.A. Niestety brak
było trwałych powiązań kooperacyjnych a minimalne
wykorzystanie rozwiązań logistycznych zostało jedynie
ograniczone do działalności samego rynku hurtowego.
Odpowiednim rozwiązaniem dla takiego łańcucha dostaw było
wdrożenie systemu logistycznego zmieniło sposób
funkcjonowania Wielkopolskiej Gildii Rolno Ogrodniczej S.A i
całego łańcucha dostaw produktów rolno-spożywczych.

W odniesieniu do informacji uwidoczniły się

następujące korzyści: [Fechner, 2001].

• dokładna i szybka informacja w całym systemie,

• eliminacja części papierowego obrotu dokumentów,

• niższe koszty pozyskiwania i przetwarzania informacji,

• szybsza reakcja na potrzeby klienta,

• możliwość wykorzystania informacji do analiz i prognoz.

• W odniesieniu do produktów zanotowano następujące

korzyści:

• szybszy przepływ produktów (efektywny system

dystrybucji),

• mniejsze koszty przepływu,

• mniejsze koszty magazynowania,

• mniejszy negatywny wpływ dystrybucji na jakość

produktów.

Automatyczna identyfikacja

.

Jedna z najbardziej efektywnych technik

wprowadzania danych do systemów

komputerowych za pomocą kodów

kreskowych. Pozwala na rozpoznanie danego

obiektu, którym może być: produkt, maszyna

czy urządzenie, osoba, dokument, przez

system komputerowy bez udziału człowieka

lub z jego minimalnym udziałem.

Rozpoznanie to polega na identyfikacji

obiektu z opisem zawartym w systemie

komputerowym

W

zastosowaniach

logistycznych

automatyczna

identyfikacja może odbywać się z wykorzystaniem :
• kodu kreskowego (bar code),
• ścieżki magnetycznej (magnetic stripe),
• fal radiowych (RFID - Radio Freąuency Identification),
• rozpoznawania znaków (OCR - Optical Character
Recognition),
• rozpoznawania obrazu (vision systems).

3.6. AUTOMATYCZNE ZBIERANIE
DANYCH

Automatyczne gromadzenie danych ( ADC )

to nowoczesna, najtańsza i jedna z najbardziej efektywnych technik

zbierania i wprowadzania danych do systemów komputerowych. ,bądź
innych urządzeń sterowania mikroprocesorem bez użycia klawiatury z
wykorzystaniem np. kodu kreskowego. W ostatnim dziesięcioleciu
korzystanie z techniki kodów kreskowych znajduje zastosowanie w
coraz to innych dziedzinach gospodarki.

Historia kodów kreskowych na świecie i w Polsce.

Pierwsze kody zostały wdrażane w handlu w Stanach Zjednoczonych.

Projekt pierwszych automatycznych punktów kasowych w
supermarketach, opartych na przesuwnych stojakach i kartach
perforowanych opracował w 1932 r. student Harvardu - Wallace Flint. W
swojej pracy magisterskiej, wykazał także korzyści wynikające z
wdrożenia takich systemów. Pierwszą metodę graficznego sposobu,
przedstawiania danych opatentowano dopiero w roku 1949. Miała ona
formę koncentrycznych pierścieni i została nazwana kodem kreskowym.
W następnych latach powstawały nowe projekty zastosowania
identyfikacji towarów poprzez specjalne znaki, często były to postaci
kodu kreskowego, jednak nadal trudno czytelnych zarówno dla
skanerów, jak i dla ludzi. W 1970 r. powstało specjalne stowarzyszenie
założone przez producentów i handlowców tych krajów - Komitet ds.
Jednolitego Kodu - UCC {Universal Code Council), które doprowadziło
do zaprojektowania i uznania w 1973 r. 12-cyfrowego systemu kodu
kreskowego UPC (ang.Universal Product Code), zwanego standardowym
kodem produktu. Pierwsze kody zaczęto skanować w 1974 r. 

Najważniejsze wydarzenia w historii ADC

1970 Opracowanie kodu UPC (Universal Product Code) w USA
1973 Przyjęcie kodu UPC jako standardu ds. znakowania towarów w handlu

detalicznym w USA i w Kanadzie

1974 Utworzenie europejskiej organizacji ds. znakowania towarów EANA
(European Article Numbering Association ), kod EAN standardem w systemie EAN

(European Article Number)

1976 Rozpoczęcie prac nad stworzenie europejskiego systemu znakowania towarów
1981 Przekształcenie europejskiego w międzynarodowy system EAN (zmiana nazwy

organizacji z EANA na IANA – International Article Numbering Association);
wprowadzenie kodu 128 przedstawiającego znaki ASCII;

1984 Przyjęcie międzynarodowego systemu znakowania jednostek wysyłkowych
( SSCC- Serial Shipping Conteiner Code)
1986 Opracowanie ogólnoświatowego standardu EDI przez ONZ w postaci UN/EDIFACT

( United Nations rules for EDI for Administration Commerce &Transport

1990 Przyjęcie Polski do systemu EAN i powołanie Centrum Kodów Kreskowych

przy Instytucie Logistyki i Magazynowania w Poznaniu;

1992 Wydanie Polskiej Normy dotyczącej kodu EAN
1998 Utworzenie ogólnoświatowej organizacji znakowania towarów EAN
2003 Utworzenie organizacji EPCgloball dla komercjalizacji i wdrażania technologii
EPC (Electronic Product Code)
2004 Utworzenie organizacji GDSN (Global Data SynchronisationNumber) w celu

wdrażania globalnej synchronizacji danych.

2005 Utworzenie Centrali Stowarzyszenia GS-1 (Global System –One )

Przykładowe kody kreskowe

kod kreskowy

jest to wzór równoległych, prostokątnych, jasnych i

ciemnych kresek lub komórek, uporządkowanych zgodnie z opisami
poszczególnych symbolik w celu przedstawienia danych w postaci
czytelnej maszynowo. W przeciągu ostatnich lat opracowano wiele
kodów kreskowych. Źródła mówią o powyżej 400 rodzajach kodów. Są
to głównie kody branżowe, czy wręcz zakładowe. W praktyce
zastosowanie znalazło około 50 z nich, a tylko nieliczne doczekały się
opracowań normalizacyjnych.

Do najbardziej znanych kodów

kreskowych należą: kod EAN-13 oraz EAN-
128

Rysunek 3.15.
Przykład kodu EAN-128

Źródło: http://www.cardco.com.pl/pliki/kody.htm

Przyszłość kodów kreskowych - EPC i RFID na

świecie i w Polsce.

•

Naukowcy z Centrum Automatycznej Identyfikacji działające przy

Massachusetts Institute of Technology opracowali koncepcję

automatycznej identyfikacji. Opiera się ona na tzw. Elektronicznym Kodzie

Produktów, nazywanych z skrócie EPC (ang. Electronic Product Code).

EPC to przede wszystkim sieć EPCglobal powstała 15 września 2003r.

Zadaniem tej organizacji jest wprowadzenie na rynek i zarządzanie siecią

EPC, stanowiącą połączenie technologii RFID oraz Internetu.Najważniejsze

działania i cele organizacji EPCglobal w latach 2006-2008 to:

• wsparcie rozwoju standardów EPC stosowanych przez użytkowników w

celu integracji działań w całym globalnym łańcuchu dostaw;

• umożliwienie transformacji łańcucha dostaw poprzez standaryzację

wymiany danych przy zastosowaniu standardów i protokołów sieci

EPCglobal;

• wypracowanie i udostępnienie kompletnych standardów dla wszystkich

zainteresowanych ich wykorzystaniem. Podobnie jak kod kreskowy system

EPC opiera się on na łańcuchu numerycznym i służy identyfikacji

producenta, produktu oraz numeru seryjnego.

• Nośnik danych zbudowany jest z microchipa z anteną i aktywowany za

pomocą fal radiowych .Znacznik tag przechowuje tylko kod EPC, który

służy do odszukiwania dodatkowych danych o obiekcie. Dane te mogą być

przechowywane, albo na serwerze lokalnym, albo w Internecie.

Koncepcja systemu EPC oparta jest na następujących

założeniach

• w tagu zapisany jest wyłącznie numer identyfikacyjny;
• wykorzystywane jest specjalne oprogramowanie - tzw.

middleware, stanowiące interfejs między czytnikiem RFID

a aplikacją użytkową i Internetem, służące do zarządzania

przepływem informacji w całej sieci EPC;

• informacja dotycząca każdego obiektu jest

przechowywana w publicznej sieci, dostęp do niej odbywa

się poprzez tzw. usługę ONS {Objęci Naming Service),

podobną do DNS (Domain Naming Service) dla stron

www;

• ceny tagów i czytników wykazują tendencje malejące, a

urządzenia są dostosowane do funkcjonujących obecnie

standardów,

• tagi i czytniki są kompatybilne z otwartym, globalnym

standardem identyfikacji gwarantując, że będą

współpracować ze sobą bez względu na kraj pochodzenia.

Elektroniczna wymiana danych – EDI i jej wykorzystanie

w logistyce.

Standardy komunikatu EDI

Międzynarodowa normalizacja w dziedzinie EDI dotyczy dwóch

obszarów: normalizacji formatów danych oraz normalizacji
systemu komunikacyjnego. Dla EDI stosuje się kilka standardów
danych, które dzielimy na standardy de facto i de jure. Standardy
de facto są standardami, które powstały bez żadnego formalnego
planu. W przeciwieństwie do standardów de jure, które są
formalnymi, legalnymi standardami projektowanymi i
publikowanymi przez upoważnione organizacje standaryzujące.
Obowiązujący obecnie ogólnoświatowy standard UN/EDIFACT (ang.
United Nations Rules EDI for Administration Commerce and
Transport) został opracowany przez ONZ w 1986r.

Wprowadzanie

/wyprowadzanie

danych przy

wykorzystaniu

formularzy

Wprowadzanie/w

yprowadzanie

danych

Usługi
pocztowe/f
ax itp.

.

Źródło: Leyland V. 1995. Elektroniczna wymiana
dokumentacji. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne,
Warszawa, s. 46

Standardy komunikatu EDI

Standardy systemu EAN-

UCC.

Standardy systemu EAN-

UCC.

Wykorzystanie standardów

EAN-UCC w automatycznej

identyfikacji danych.

• Korzystanie z: numeru jednostki wysyłkowej –

SSCC oraz z numerów lokacyjnych – GLN służy

usprawnieniu śledzienia przepływu fizycznego

ładunków i odpowiedniego przepływu

informacji. Znajdują one zastosowanie w

oznaczeniu przesyłek za pomocą

standardowych etykiet logistycznych oraz

identyfikacji nadawcy i odbiorcy dokumentów

elektronicznych, które są odczytywanych za

pomocą urządzenia - czytnika kodu i w sposób

automatyczny wprowadzane są do systemu

informatycznego.

Wykorzystanie standardów

GS1 do śledzenia towarów

w fazie produkcji .

Na śledzenie towarów w fazie produkcji składa się:

1.Istnieje kilka lokalizacji dostawców, którzy wysyłają

ładunki surowców oznakowanych Seryjnymi Numerami

Jednostki Wysyłkowej;
2.Po przyjęciu materiały są, bądź magazynowane, bądź

przekazywane do produkcji;
3.W miejscu produkcji zostają wytworzone w odrębny-
partiach;
4.W procesie pakowania jednostki handlowe pakowane są w

opakowania zbiorcze;
5.Następnie dokonuje się przechowywanie i przygotowanie

do wysyłki opakowań, które zostają wysłane do klientów;

Wykorzystanie standardów

GS1 w procesie śledzenia

produktów w obszarze

dystrybucji.

Na śledzenie produktów w obszarze dystrybucji składa

się:
1.Przyjmujemy kilka lokalizacji dostawców, którzy

wysyłają przesyłki materiałów;
2.W centrum dystrybucyjnym przesyłki są

przechowywane i wysyłane do realizacji zamówienia;
3.Realizacja zamówień odbywa się poprzez

:wysyłanie przesyłek, cross docking. Przesyłki są

przesyłane dalej bez zmian, przepakowywane

pochodząc z innych przesyłek;
4.W procesach magazynowania oraz przygotowania

do wysyłki, zarówno przesyłki nieprzepakowywane,

jak i przepakowywane są wysyłane do klienta lub do

punktu sprzedaży.

Specyfika i struktura Łańcucha

i Sieci Dostaw Żywności – FSCN

Przez FSCN rozumie się bezpośrednią
sieć aktorów (uczestników), którzy
współpracują ze sobą w dostawie
produktów do konsumentów. Podmioty
te mogą odgrywać odmienną rolę w
różnych łańcuchach (FSCN), w których
dynamicznie zmieniają się pomiędzy
nimi pionowe (wertykalne) i poziome
(horyzontalne) relacje partnerskie.

Specyfika i struktura Łańcucha

i Sieci Dostaw Żywności – FSCN

Łańcuchy i Sieci Dostaw Żywności (FSCN) charakteryzują 4

składowe:

• struktura sieci, która przedstawia głównych aktorów

(uczestników), wzajemne relacje obejmujące dostawców,

międzynarodowych uczestników itp.;

• łańcuch procesów biznesowych określający zbiory działań

biznesowych;

• zarządzanie łańcuchami i sieciami dostaw, określające

zasady zarządzania i koordynacji struktur zarządczych

odpowiadających za realizację zadań przez procesy i

ustalające uczestników odpowiedzialnych za wykorzystanie

przydzielonych do ich realizacji zasobów;

• zasoby łańcuchów dostaw, które są wykorzystywane do

produkcji wyrobów i ich dostaw do klientów. Zasoby te

obejmują: ludzi, sprzęt, systemy informacyjne i ich

infrastrukturę.

Traceability

To zdolność do śledzenia ruchu
żywności, pasz dla zwierząt
hodowlanych lub innych składników
mogących się stać składnikami
żywności, przez wszystkie etapy
produkcji i dystrybucji (EC nr
178/2002);

Traceability

Śledzenie ruchu produktu w przód (zbieranie

danych)

Śledzenie pochodzenia wstecz(zbieranie danych)

Śledzenie pochodzenia wprzód (zbieranie

danych)

dostawcy

rolnicy

producenci

producenci

detaliści

detaliści

handel

handel

konsumenci

Korzyści płynące z

wprowadzeni traceability

KONSUMENCI:
• Zachowanie bezpieczeństwa

żywności dzięki systemowi zwrotów;

• Umożliwienie unikania żywności, jej

składowych powodujących choroby
cywilizacyjne;

Korzyści płynące z

wprowadzeni traceability

PRZEMYSŁ:
• Zachowanie zdrowia społeczeństwa

przez wycofywanie wadliwej żywności;

• Pomoc w wykrywaniu fałszerstw, których

nie można wykryć za pomocą analiz;

• Pomoc w zachowaniu zdrowia przez

ludzi i zwierzęta w sytuacjach zagrożeń;

Korzyści płynące z

wprowadzeni traceability

INSTYTUCJE ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ:

• Zgodność z odpowiednimi przepisami

prawnymi;

• Prawo do wycofania produktów ze

sprzedaży;

• Możliwość analizowania problemów w

produkcji;

• Zapewnienie żywności na rynku i

zaufania konsumenta;