POKRYCIA DACHOWE
POKRYCIA DACHOWE
POKRYCIA DACHOWE
POKRYCIA DACHOWE
– wierzchnia,
– wierzchnia,
wodochronna warstwa dachu lub
wodochronna warstwa dachu lub
stropodachu przymocowana do podkładu
stropodachu przymocowana do podkładu
i odporna na działania czynników
i odporna na działania czynników
atmosferycznych, tj. opadów, wiatru,
atmosferycznych, tj. opadów, wiatru,
słońca i mrozu.
słońca i mrozu.
kształt architektoniczny budynku i dachu,
kształt architektoniczny budynku i dachu,
funkcja budynku,
funkcja budynku,
rodzaj i materiał podkładu,
rodzaj i materiał podkładu,
spadek połaci dachowych,
spadek połaci dachowych,
wymagania przeciwpożarowe,
wymagania przeciwpożarowe,
możliwości wykonawcze i finansowe.
możliwości wykonawcze i finansowe.
CZYNNIKI WYBORU WARSTWY
CZYNNIKI WYBORU WARSTWY
POKRYCIA:
POKRYCIA:
z materiałów rolowych:
z materiałów rolowych:
- z papy,
- z papy,
- z folii,
- z folii,
- membrany dachowe,
- membrany dachowe,
bezspoinowe,
bezspoinowe,
z płyt,
z płyt,
z dachówek,
z dachówek,
z blachy.
z blachy.
RODZAJE POKRYĆ DACHOWYCH:
RODZAJE POKRYĆ DACHOWYCH:
W materiałach rolowych materiałem uszczelniającym jest
W materiałach rolowych materiałem uszczelniającym jest
bitum, wytrzymałość uzyskuje się przez zastosowanie
bitum, wytrzymałość uzyskuje się przez zastosowanie
wkładek (mat)
wkładek (mat)
Rodzaje pap:
Rodzaje pap:
papy asfaltowe na tekturze typu
papy asfaltowe na tekturze typu
P
P
lub
lub
W
W
o symbolach od
o symbolach od
333/1000 do 500/1700 (
333/1000 do 500/1700 (
pierwsza liczba oznacza masę 1 m
pierwsza liczba oznacza masę 1 m
2
2
wkładki, druga masę asfaltu na 1 m
wkładki, druga masę asfaltu na 1 m
2
2
wkładki
wkładki
),
),
papy asfaltowe na tkaninie technicznej, tylko
papy asfaltowe na tkaninie technicznej, tylko
P
P
, min.
, min.
200/1650,
200/1650,
papy asfaltowe na włókninie przeszywanej, tylko
papy asfaltowe na włókninie przeszywanej, tylko
P
P
, 1600,
, 1600,
2000, 2400,
2000, 2400,
papy asfaltowe na welonie z włókien szklanych,
papy asfaltowe na welonie z włókien szklanych,
P
P
lub
lub
W
W
, od
, od
64/1200 do 100/1600,
64/1200 do 100/1600,
papy asfaltowe na taśmie aluminiowej, tylko
papy asfaltowe na taśmie aluminiowej, tylko
W
W
, 12/800 i
, 12/800 i
12/1200, cechują się dużą odkształcalnością termiczną,
12/1200, cechują się dużą odkształcalnością termiczną,
papy termozgrzewalne.
papy termozgrzewalne.
Pokrycia z materiałów
Pokrycia z materiałów
rolowych
rolowych
:
:
liczbę warstw papy należy uzależnić od pochylenia połaci
liczbę warstw papy należy uzależnić od pochylenia połaci
dachu,
dachu,
podkłady betonowe należy zagruntować (zhydrofobizować),
podkłady betonowe należy zagruntować (zhydrofobizować),
ponieważ beton jest hydrofilny, a bitum hydrofobowy.
ponieważ beton jest hydrofilny, a bitum hydrofobowy.
stosować roztwory do gruntowania,
stosować roztwory do gruntowania,
można kleić na zimno lub gorąco,
można kleić na zimno lub gorąco,
lepików na zimno nie wolno stosować, gdy pod papą jest
lepików na zimno nie wolno stosować, gdy pod papą jest
styropian
styropian
→ rozpuszczalniki z lepików rozpuszczają
→ rozpuszczalniki z lepików rozpuszczają
styropian,
styropian,
w przypadku klejenia na gorąco temperatura lepiku w
w przypadku klejenia na gorąco temperatura lepiku w
czasie klejenia powinna wynosić 160-180
czasie klejenia powinna wynosić 160-180
0
0
C (niższa
C (niższa
temperatura
temperatura
→
→
obniża przyczepność)
obniża przyczepność)
zakłady poszczególnych arkuszy papy powinny wynosić co
zakłady poszczególnych arkuszy papy powinny wynosić co
najmniej 10 cm,
najmniej 10 cm,
układ zakładów powinien być taki aby głównie wiejące
układ zakładów powinien być taki aby głównie wiejące
wiatry „ślizgały się” po zakładach a nie powodowały ich
wiatry „ślizgały się” po zakładach a nie powodowały ich
odrywania,
odrywania,
WYTYCZNE WYKONYWANIA
WYTYCZNE WYKONYWANIA
POKRYCIA Z PAPY:
POKRYCIA Z PAPY:
SKŁADNIKI PAP
SKŁADNIKI PAP
TERMOZGRZEWALNYCH:
TERMOZGRZEWALNYCH:
asfalty,
asfalty,
modyfikatory.
modyfikatory.
Papy termozgrzewalne
Papy termozgrzewalne
Asfalty
Asfalty
materiał termoplastyczny, czuły na
materiał termoplastyczny, czuły na
zmiany temperatury. W niskich
zmiany temperatury. W niskich
temperaturach twardy i kruchy, w
temperaturach twardy i kruchy, w
podwyższonej temperaturze lepki,
podwyższonej temperaturze lepki,
półpłynny (spływający z dachu).
półpłynny (spływający z dachu).
Niszczony przez promienie UV.
Niszczony przez promienie UV.
Modyfikatory w postaci:
Modyfikatory w postaci:
wypełniaczy mineralnych
wypełniaczy mineralnych
, które zwiększają wytrzymałość
, które zwiększają wytrzymałość
mechaniczną, odporność na promieniowanie UV,
mechaniczną, odporność na promieniowanie UV,
zabezpieczają przed utratą związków oleistych, zwiększają
zabezpieczają przed utratą związków oleistych, zwiększają
nasiąkliwość i zmniejszają sprężystość asfaltu,
nasiąkliwość i zmniejszają sprężystość asfaltu,
polimerów
polimerów
, z których najlepiej spełniają wymagania dla
, z których najlepiej spełniają wymagania dla
pokryć dachowych:
pokryć dachowych:
elastomery styrobutadienowe (SBS)
elastomery styrobutadienowe (SBS)
, które powodują: wzrost
, które powodują: wzrost
temperatury mięknienia asfaltu do ok.. 120
temperatury mięknienia asfaltu do ok.. 120
0
0
C , obniżają temperaturę
C , obniżają temperaturę
łamliwości do – 32
łamliwości do – 32
0
0
C, zwiększenie elastyczności materiału, zwłaszcza
C, zwiększenie elastyczności materiału, zwłaszcza
w temperaturze pokojowej, co umożliwia układanie papy w obniżonych
w temperaturze pokojowej, co umożliwia układanie papy w obniżonych
temperaturach. Papy SBS charakteryzują się dużą elastycznością,
temperaturach. Papy SBS charakteryzują się dużą elastycznością,
dobrze dopasowują się do kształtu podkładu. Niższa temperatura
dobrze dopasowują się do kształtu podkładu. Niższa temperatura
mięknienia umożliwia właściwe rozgrzanie przy klejeniu palnikiem
mięknienia umożliwia właściwe rozgrzanie przy klejeniu palnikiem
jednopłomiennym. Nadają się zwłaszcza do remontu pokryć
jednopłomiennym. Nadają się zwłaszcza do remontu pokryć
dachowych.
dachowych.
polipropylen ataktyczny (APP),
polipropylen ataktyczny (APP),
który powoduje wzrost lepkości asfaltu,
który powoduje wzrost lepkości asfaltu,
wzrost temperatury mięknienia do 160 – 180
wzrost temperatury mięknienia do 160 – 180
0
0
C (co wymaga dobrego
C (co wymaga dobrego
rozgrzania w czasie klejenia), obniżenie temperatury łamliwości do -13
rozgrzania w czasie klejenia), obniżenie temperatury łamliwości do -13
0
0
C. Papy z APP charakteryzują się większą sztywnością niż papy SBS,
C. Papy z APP charakteryzują się większą sztywnością niż papy SBS,
trudniej dopasowują się do nierówności podłoża, wymagają dobrego
trudniej dopasowują się do nierówności podłoża, wymagają dobrego
rozgrzania na całej szerokości wstęgi zestawem wielopalnikowym. Nie
rozgrzania na całej szerokości wstęgi zestawem wielopalnikowym. Nie
powinny być układane w obniżonych temperaturach.
powinny być układane w obniżonych temperaturach.
Maty
Maty
,
,
które stanowią rodzaj zbrojenia
które stanowią rodzaj zbrojenia
Typ maty
Typ maty
Cechy materiału
Cechy materiału
Zastosowanie
Zastosowanie
z włókna szklanego
z włókna szklanego
najlepsza stabilność
najlepsza stabilność
wymiarowa, mała
wymiarowa, mała
wydłużalność, słaba
wydłużalność, słaba
odporność na
odporność na
rozrywanie
rozrywanie
paroizolacja,
paroizolacja,
podkładowa warstwa w
podkładowa warstwa w
pokryciach
pokryciach
warstwowych
warstwowych
poliestrowa,
poliestrowa,
nietkana, o krótkim
nietkana, o krótkim
włosiu
włosiu
dobra odporność
dobra odporność
mechaniczna, niska
mechaniczna, niska
jednorodność na
jednorodność na
rozrywanie w różnych
rozrywanie w różnych
kierunkach
kierunkach
w budynkach
w budynkach
mieszkalnych
mieszkalnych
poliestrowa,
poliestrowa,
nietkana, o długim
nietkana, o długim
włosiu
włosiu
dobra odporność
dobra odporność
mechaniczna, dobra
mechaniczna, dobra
jednorodność na
jednorodność na
rozrywanie we
rozrywanie we
wszystkich kierunkach
wszystkich kierunkach
budynki mieszkalne i
budynki mieszkalne i
przemysłowe, tarasy,
przemysłowe, tarasy,
zbiorniki
zbiorniki
tkana z włókien
tkana z włókien
poliestrowych na
poliestrowych na
osnowie z włókna
osnowie z włókna
szklanego
szklanego
Dobra stabilność
Dobra stabilność
wymiarowa, dobra
wymiarowa, dobra
odporność
odporność
mechaniczna, dobra
mechaniczna, dobra
jednorodność na
jednorodność na
rozrywanie we
rozrywanie we
wszystkich kierunkach
wszystkich kierunkach
budynki mieszkalne i
budynki mieszkalne i
przemysłowe, tarasy,
przemysłowe, tarasy,
zbiorniki
zbiorniki
Do klejenia pap termozgrzewalnych należy stosować zestawy
Do klejenia pap termozgrzewalnych należy stosować zestawy
palnikowe. Ogrzewać należy jednocześnie i podkład i wstęgę
palnikowe. Ogrzewać należy jednocześnie i podkład i wstęgę
papy (po stronie folii antyadhezyjnej). Wstęgę papy należy
papy (po stronie folii antyadhezyjnej). Wstęgę papy należy
natychmiast docisnąć do rozgrzanego podkładu.
natychmiast docisnąć do rozgrzanego podkładu.
Folie dachowe
Folie dachowe
wykonywane głównie z pcw, np. Folia Sarnafil
wykonywane głównie z pcw, np. Folia Sarnafil
Membrany
Membrany
Są to zestawy pokryciowe zastępujące dwie
Są to zestawy pokryciowe zastępujące dwie
warstwy papy, mogą być z jedną lub dwoma
warstwy papy, mogą być z jedną lub dwoma
wkładkami. Dostępne membrany np. :
wkładkami. Dostępne membrany np. :
HYDROGUM
HYDROGUM
REPHANOL (Braas),
REPHANOL (Braas),
RESIDEK
RESIDEK
asfalto-gumowe (typu BITGUM),
asfalto-gumowe (typu BITGUM),
laminatowe (typ CYKLOLAMINAT),
laminatowe (typ CYKLOLAMINAT),
dyspersyjne (typu DYSPERBIT)
dyspersyjne (typu DYSPERBIT)
Materiały bezspoinowe
Materiały bezspoinowe
Materiały w postaci płyt
Materiały w postaci płyt
płyty azbestowo-cementowe płaskie i faliste
płyty azbestowo-cementowe płaskie i faliste
(obecnie zakaz stosowania),
(obecnie zakaz stosowania),
z makulatury nasyconej asfaltem faliste,
z makulatury nasyconej asfaltem faliste,
celulozowo-fenolowe,
celulozowo-fenolowe,
z pcw,
z pcw,
poliestrowo-szklane, itp.
poliestrowo-szklane, itp.
Dachówki
Dachówki
Mogą być z ceramiki, z zaprawy cementowej
Mogą być z ceramiki, z zaprawy cementowej
prasowanej, z papy, z blach.
prasowanej, z papy, z blach.
Typy:
Typy:
karpiówka,
karpiówka,
zakładkowa,
zakładkowa,
holenderska (esówka),
holenderska (esówka),
mnich – mniszka,
mnich – mniszka,
marsylka,
marsylka,
klasztorna.
klasztorna.
Dachówki ceramiczne
Dachówki ceramiczne
Dach ceramiczny ma niezaprzeczalne walory estetyczne, ale jest
Dach ceramiczny ma niezaprzeczalne walory estetyczne, ale jest
również symbolem budownictwa ekologicznego, gwarantuje
również symbolem budownictwa ekologicznego, gwarantuje
znakomitą wentylację i zapewnia zdrowy klimat w chronionym
znakomitą wentylację i zapewnia zdrowy klimat w chronionym
budynku. Chociaż dachówka ceramiczna zaliczana jest raczej do
budynku. Chociaż dachówka ceramiczna zaliczana jest raczej do
produktów ekskluzywnych, w Polsce staje się coraz częściej
produktów ekskluzywnych, w Polsce staje się coraz częściej
stosowanym materiałem dekarskim i od 1990 roku notuje się
stosowanym materiałem dekarskim i od 1990 roku notuje się
systematyczny wzrost jej produkcji. Dachówki ceramiczne należą
systematyczny wzrost jej produkcji. Dachówki ceramiczne należą
do najstarszych pokryć dachowych - stosowane były już w
do najstarszych pokryć dachowych - stosowane były już w
średniowieczu. Nie dość, że do dzisiejszych czasów nie straciły na
średniowieczu. Nie dość, że do dzisiejszych czasów nie straciły na
popularności, to nadal zapewniają najdłuższą żywotność dachu,
popularności, to nadal zapewniają najdłuższą żywotność dachu,
doskonale sprawdzają się wszędzie tam, gdzie występują duże
doskonale sprawdzają się wszędzie tam, gdzie występują duże
opady śniegu i dachom stawia się szczególnie wysokie wymagania.
opady śniegu i dachom stawia się szczególnie wysokie wymagania.
Pokrycia ceramiczne są ciężkie - masa
Pokrycia ceramiczne są ciężkie - masa
1 m
1 m
2
2
na ogół mieści się w przedziale 45-65 kg. Pozostałe pokrycia,
na ogół mieści się w przedziale 45-65 kg. Pozostałe pokrycia,
takie jak blaszane, papowe czy z tworzyw sztucznych są
takie jak blaszane, papowe czy z tworzyw sztucznych są
kilkakrotnie od nich lżejsze.
kilkakrotnie od nich lżejsze.
Materiał
Materiał
Podstawowym surowcem do produkcji dachówki ceramicznej
Podstawowym surowcem do produkcji dachówki ceramicznej
jest glina o bardzo małej zawartości margla. Recepturę masy
jest glina o bardzo małej zawartości margla. Recepturę masy
plastycznej, a także wymiary dachówek, określają Polskie
plastycznej, a także wymiary dachówek, określają Polskie
Normy. Na ogół w skład masy, oprócz gliny, wchodzą
Normy. Na ogół w skład masy, oprócz gliny, wchodzą
dodatkowe komponenty poprawiające jej jakość (składniki
dodatkowe komponenty poprawiające jej jakość (składniki
uszlachetniające jak np. kwarc, mączka ceglana).
uszlachetniające jak np. kwarc, mączka ceglana).
Przygotowanie masy plastycznej polega na rozdrobnieniu i
Przygotowanie masy plastycznej polega na rozdrobnieniu i
rozmieszaniu składników, homogenizacji. Przed formowaniem
rozmieszaniu składników, homogenizacji. Przed formowaniem
dachówek masę należy odpowietrzyć (zapewnia to lepszą
dachówek masę należy odpowietrzyć (zapewnia to lepszą
plastyczność masy). Formowanie odbywa się metodą
plastyczność masy). Formowanie odbywa się metodą
ciągnienia lub wytłaczania. Metoda ciągnienia polega na
ciągnienia lub wytłaczania. Metoda ciągnienia polega na
wyciskaniu na prasach (zakończonych odpowiednim profilem)
wyciskaniu na prasach (zakończonych odpowiednim profilem)
pasm masy, które następnie są krojone na dachówki. W
pasm masy, które następnie są krojone na dachówki. W
drugiej metodzie dachówki tłoczy się na prasach
drugiej metodzie dachówki tłoczy się na prasach
stemplowych. Pierwsze maszyny do produkcji dachówki
stemplowych. Pierwsze maszyny do produkcji dachówki
pojawiły się dopiero w XIX wieku. Od tego czasu dokonał się
pojawiły się dopiero w XIX wieku. Od tego czasu dokonał się
olbrzymi postęp technologiczny w tej dziedzinie.
olbrzymi postęp technologiczny w tej dziedzinie.
Ukształtowane dachówki po wysuszeniu wypalane są w
Ukształtowane dachówki po wysuszeniu wypalane są w
piecu
piecu
w temperaturze 900-1200 °C. Obróbka
w temperaturze 900-1200 °C. Obróbka
termiczna nadaje im porowatą strukturę, dzięki której
termiczna nadaje im porowatą strukturę, dzięki której
mogą "oddychać" - są paroprzepuszczalne. Większość
mogą "oddychać" - są paroprzepuszczalne. Większość
dachówek ma kolor naturalny,
dachówek ma kolor naturalny,
ale możliwe jest wytwarzanie ich z masy barwionej.
ale możliwe jest wytwarzanie ich z masy barwionej.
Dodatkowo mogą być angobowane (powierzchnię
Dodatkowo mogą być angobowane (powierzchnię
wysuszonej dachówki przed wypalaniem powleka się
wysuszonej dachówki przed wypalaniem powleka się
płynną warstwą glinki szlachetnej, czyli iłu
płynną warstwą glinki szlachetnej, czyli iłu
rozmieszanego w wodzie, zabarwionego naturalnymi
rozmieszanego w wodzie, zabarwionego naturalnymi
tlenkami żelaza) lub glazurowane (szkliwione).
tlenkami żelaza) lub glazurowane (szkliwione).
Glazurowanie przeprowadza się bezpośrednio po
Glazurowanie przeprowadza się bezpośrednio po
wypalaniu. Przypomina ono angobowanie, lecz w
wypalaniu. Przypomina ono angobowanie, lecz w
porównaniu z angobami glazura ma większy udział
porównaniu z angobami glazura ma większy udział
domieszek szklanych, dachówki są bardziej
domieszek szklanych, dachówki są bardziej
połyskliwe.
połyskliwe.
Pokrycie podwójne karpiówką
Pokrycie podwójne karpiówką
a) w łuskę – widok i przekrój ,
a) w łuskę – widok i przekrój ,
b) w łuskę - szczegóły,
b) w łuskę - szczegóły,
c) w koronkę – widok i przekrój,
c) w koronkę – widok i przekrój,
Pokrycia z blach
Pokrycia z blach
Mogą być wykonane z
Mogą być wykonane z
blach płaskich, stalowych ocynkowanych,
blach płaskich, stalowych ocynkowanych,
cynkowych, miedzianych,
cynkowych, miedzianych,
blach falistych lub fałdowych,
blach falistych lub fałdowych,
blachodachówek.
blachodachówek.
Połączenia
blach
muszą
uwzględniać
dużą
Połączenia
blach
muszą
uwzględniać
dużą
odkształcalność termiczną. Blachy płaskie łączy się
odkształcalność termiczną. Blachy płaskie łączy się
na rąbek lub zwoje
na rąbek lub zwoje
rąbek leżący pojedynczy
rąbek leżący pojedynczy
rąbek leżący podwójny
rąbek leżący podwójny
rąbek stojący podwójny
rąbek stojący podwójny
Literatura do wykładu
Wacław
Żenczykowski;
Wacław
Żenczykowski;
Budownictwo ogólne, tom 3/1,
Budownictwo ogólne, tom 3/1,
Problemy fizyki budowli i izolacje,
Problemy fizyki budowli i izolacje,
Arkady 1987
Arkady 1987