PROJEKTY GENERUJĄCE

DOCHÓD

METODYKA WYLICZANIA POZIOMU

DOFINANSOWANIA

(analiza luki w finansowaniu)

Rzeszów, kwiecień 2009r.

Jan Staroń

WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE

METODYKA WYLICZENIA

POZIOMU DOFINANSOWANIA

PROJEKTÓW GENERUJĄCYCH

DOCHÓD

Dokumenty metodologiczne

 
1. Wytyczne KE - Dokument roboczy nr 4 „ Wytyczne

dotyczące metodologii przeprowadzania analizy kosztów i

korzyści z sierpnia 2006r.

 
2. Część E i H.2 załącznika XXI do rozporządzenia 1828/2006 -

algorytm wyliczania dofinansowania

 
3. Wytyczne MRR w zakresie wybranych zagadnień

związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych,

w tym generujących dochód, 15 stycznia 2009 r.

Wskaźnik luki w

finansowaniu

Głównym parametrem wyznaczającym poziom dofinansowania

projektów generujących dochód jest wskaźnik luki w

finansowaniu w danym projekcie.

„Luka w finansowaniu” w danym projekcie oznacza zdyskontowaną

część kosztu inwestycji, która nie jest pokryta dochodem netto z

projektu.

 Kwota luki w finansowaniu wynika z analizy finansowej projektu.

Odpowiada ona wielkości zaktualizowanej wartości netto.

kwota luki w finansowaniu = (-) NPV

Wskaźnik luki w finansowaniu „R” to relacja kwoty luki w

finansowaniu do zdyskontowanej wartości nakładów inwestycyjnych.

R = Kwota luki w finansowaniu / Zdyskontowane całkowite

nakłady inwestycyjne

Wskaźnik samofinansowania

Wskaźnik samofinansowania wyraża relację zdyskontowanego zysku

netto do zdyskontowanych całkowitych kosztów inwestycyjnych

gdzie:
Di – dochód operacyjny generowany przez projekt w okresie referencyjnym
WR – wartość rezydualna
i – kolejne lata okresu rezydualnego
n – ostatni rok okresu rezydualnego
I – wartość inwestycji
r – stopa dyskontowa



















n

i

i

i

n

i

n

i

i

r

I

r

WR

r

D

WS

1

1

)

1

(

)

1

(

)

1

(

Wskaźnik samofinansowania
(WS ) =

zdyskontowany dochód netto
zdyskontowana wartość
inwestycji

Ustalanie wskaźnika samofinansowania -

przykład

‘

Porównanie wyników przy wariancie gdzie przyrost KON jest elementem inwestycji

a wariantem obowiązującym wg wytycznych MRR tj. gdy KON jest elementem

pomniejszającym dochody

Wariant z przyrostem KON jako elementu korekty dochodu netto wykazuje niższą wartość wskaźnika
samofinansowania. czyli wyższą stopę luki w finansowaniu. Rozwiązanie obowiązuące jest więc korzystne dla
beneficjentów. Analogicznie sytuacja wygląda z nakładami odtworzeniowymi.

Podstawy określenia luki finansowej:

  Tak samo jako do obliczania NPV podstawą określenia luki finansowej są

przepływy pieniężne dotyczące działalności operacyjnej tj. przychody (z

wartością rezydualną) i koszty operacyjne oraz wydatki inwestycyjne.

 

W praktyce często bierze się pod uwagę przychody i koszty w ujęciu

księgowym przyjmując że odpowiadają one wpływom i wydatkom

operacyjnym, po korekcie kosztów o amortyzację jako pozycji

niepieniężnej.

   Może jednakże zachodzić potrzeba uwzględnienia kwot angażowanych w

przyrost kapitału obrotowego netto (inwestycje dodatnie i ew. ujemne).

Kapitał obrotowy netto to różnica pomiędzy krótkoterminowymi

aktywami operacyjnymi, a krótkoterminowymi zobowiązaniami o

charakterze operacyjnym.



W niektórych przypadkach należy uwzględnić także inwestycje

odtworzeniowe .

 Rezerw na nieprzewidziane wydatki choć mogą być uwzględniane w

kosztach kwalifikowalnych (tj. kwalifikują się do dofinansowania z

funduszy UE), nie uwzględnia się dla potrzeb wyliczania wskaźnika luki

w finansowaniu, z uwagi na fakt, iż nie stanowią one przepływu

środków pieniężnych. Kwota rezerw jako część wartości kwalifikowalnej

projektu bierze natomiast udział w obliczeniu tzw. kwoty decyzji (DA) tj.

podstawy określenia dofinansowania (DA)

Struktura finansowa projektu generującego

dochód

Całkowity koszt projektu/inwestycji jako

kryterium weryfikacji projektów

podlegających przepisom o stosowaniu art. 55

ust. 1- 4 rozp. 1083/2006

/
Całkowity koszt projektu/inwestycji: wydatki kwalifikowane i niekwalifikowane, ponoszone

do momentu zakończenia realizacji projektu.
Obejmuje m.in. nakłady inwestycyjne na realizację projektu, powiększone o ewentualne

rezerwy na nieprzewidziane wydatki (jeżeli instytucja zarządzająca przewiduje taką

możliwość), koszty ogólne oraz inne koszty nie mające charakteru pieniężnego, o których

mowa w wytycznych o kwalifikowalności wydatków, których wartość ustalana jest na

zasadach określonych w tych wytycznych.
Zgodnie z wytycznymi MRR „Całkowity koszt inwestycji powinien zawierać podatek VAT,

niezależnie od tego czy przepisy krajowe przewidują możliwość jego odzyskania, czy

też taka możliwości nie została przewidziana. Podatek VAT powinien być ujęty w tabeli

kosztu całkowitego jako osobna kategoria”.

Całkowity koszt inwestycji brany jest pod uwagę przy określaniu, czy dany projekt należy do

kategorii dużych projektów, o których mowa w art. 39 rozporządzenia Rady (WE) nr

1083/2006 oraz - w przypadku projektów współfinansowanych z Europejskiego Funduszu

Rozwoju Regionalnego lub Funduszu Spójności - czy dany projekt podlega reżimowi

prawnemu art. 55 ust. 1-4 ww. rozporządzenia (patrz definicja dużych projektów oraz

definicja projektów genenerujących dochód).”

Komentarz JS: Zgodnie z art. 55 ust. 5 wg brzmienia nadanego Rozporządzeniem Rady (WE) z

dnia 18 grudnia 2008r. zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 1083/2006 „Ustępy 1-4

niniejszego artykułu stosuje się wyłącznie w odniesieniu do operacji współfinansowanych

przez EFRR lub Fundusz Spójności, których całkowity koszt przekracza 1.000.000 EUR.”

Wobec wyżej zacytowanych wytycznych MRR chodzi tu o wartość w ujęciu brutto tj. łącznie

z podatkiem VAT – także w odniesieniu dla projektu dla którego istnieje możliwość

odzyskania podatku VAT.

Nakłady (koszty) inwestycyjne –

jako element wskaźnika luki w

finansowaniu

W ustaleniu stopy luki w finansowaniu nie bierze udziału kategoria

„całkowite koszty inwestycji” lecz kategoria „nakłady

inwestycyjne”. Rozróżnienie tych kategorii ma znaczenie zwłaszcza z

punktu widzenia podatku VAT.

(JS: DIC to suma zdyskontowanych nakładów inwestycyjnych.)

Zgodnie z wytycznymi MRR „Nakłady inwestycyjne na realizację

projektu (koszty inwestycji): wydatki ponoszone w związku z

realizacją projektu do momentu oddania powstałego majątku do

użytkowania.

Nakłady inwestycyjne na realizację projektu obejmują głównie nakłady na

środki trwałe, wartości niematerialne i prawne oraz nakłady na

przygotowanie projektu (w tym przygotowanie dokumentacji

projektowej, doradztwo).
Podatek VAT, który może zostać odzyskany w oparciu o przepisy

krajowe, nie powinien być uwzględniony”. (str. 11 wytycznych

MRR)

Jeżeli na rzecz projektu wnoszony jest wkład niepieniężny powinien on

również zostać uwzględniony w nakładach inwestycyjnych oraz przy

określaniu wartości rezydualnej.

Dochód netto jako element

wskaźnika luki w finansowaniu

Dochód netto jest to różnica między wartością bieżącą

przychodów w rozumieniu art. 55 ust. 1 rozporządzenia

Rady (WE) nr 1083/2006 oraz wartością bieżącą

kosztów operacyjnych, spodziewanych w trakcie

realizacji projektu oraz w późniejszym okresie

funkcjonowania.

Jeżeli różnica ta jest dodatnia zdyskontowany przychód netto

należy powiększyć o zdyskontowaną wartość rezydualną.

Dla projektów, dla których nie można obiektywnie oszacować

dochodu z wyprzedzeniem – jest to różnica pomiędzy

rzeczywistymi przychodami wygenerowanym w okresie

do 5 lat po zakończeniu projektu a rzeczywistymi kosztami

operacyjnymi projektu.

Oszczędność kosztów

operacyjnych

W przypadku niektórych typów projektów, tj. termomodernizacja lub

modernizacja ich realizacja może spowodować oszczędność kosztów

operacyjnych w stosunku do scenariusza bez projektu.

Dla projektów, o których mowa w art. 55 ust.1 rozporządzenia Rady (WE) nr

1083/2006

oszczędność

kosztów

operacyjnych

powinna

zostać

uwzględniona w analizie luki w finansowaniu, chyba że nastąpi

równoważne zmniejszenie środków dotychczas otrzymywanych od

podmiotów publicznych, np. dotacji na działalność operacyjną.

JS – w takim przypadku „model podstawowy” zawierający oszczędności jest

korygowany o zmniejszenie dotacji (jeśli nie były one uwzględnione w

modelu podstawowym.

Oszczędność kosztów może zostać pominięta jeżeli beneficjent przedstawi

szczegółowy mechanizm ustalania wysokości otrzymywanej dotacji,

zgodnie z którym korzyści wynikające z oszczędności kosztów operacyjnych

będą równe co do wartości obniżeniu kwoty dotacji dla danego podmiotu.

Przy obliczaniu luki w finansowaniu można pominąć tylko oszczędności

kosztów operacyjnych do wysokości kwoty obniżenia dotacji.

Dla projektów, które nie generują przychodów w rozumieniu art. 55 ust. 1

rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006, samo wystąpienie oszczędności

kosztów operacyjnych nie jest czynnikiem, który przesądza o konieczności

zastosowania metody luki w finansowaniu.

Kroki jakie należy podjąć przy ustalaniu

dotacji z UE

1.      Ustalenie stopy luki w finansowaniu (The funding-gap rate) R

R = Max EE / DIC
gdzie
Max EE (maximum eligible expenditure) oznacza maksymalne kwalifikowalne wydatki (kwotę

luki w finansowaniu)

Max EE = DIC - DNR
DIC (discounted investment cost) jest zdyskontowanym kosztem inwestycji
DNR (Discounted Net Revenue) oznacza zdyskontowany dochód netto = zdyskontowane

przychody - zdyskontowane koszty operacyjne + zdyskontowana wartość rezydualna

 
 
2. Ustalenie „kwoty decyzji" (DA - decision amount), czyli podstawy ustalania

poziomu współfinansowania:

DA = EC * R
gdzie EC (eligible cost) oznacza koszty kwalifikowalne
 
3. Obliczenie maksymalnej kwoty dotacji UE:
Dotacja UE = DA * Max CRpa
 
gdzie Max CRpa oznacza maksymalną wielkość współfinansowania przewidzianą dla osi

priorytetowej w decyzji Komisji o przyjęciu programu operacyjnego (art. 53 ust. 6).

Przykład:

Określenie dotacji UE

Przykład wg Wytycznych KE dotyczących metodologii

przeprowadzania analizy kosztów i korzyści

rok

nr roku

wsp.dysk.

IC

NR

DIC

DNR

2007

1

0,952381

25

23,8

2008

2

0,907029

25

22,7

2009

3

0,863838

25

21,6

2010

4

0,822702

25

20,6

2011

5

0,783526

2

0,0

1,57

2012

6

0,746215

2

0,0

1,49

2013

7

0,710681

2

0,0

1,42

2014

8

0,676839

2

0,0

1,35

2015

9

0,644609

2

0,0

1,29

2016

10

0,613913

2

0,0

1,23

2017

11

0,584679

2

0,0

1,17

2018

12

0,556837

2

0,0

1,11

2019

13

0,530321

2

0,0

1,06

2020

14

0,505068

2

0,0

1,01

2021

15

0,481017

2

0,0

0,96

2022

16

0,458112

2

0,0

0,92

2023

17

0,436297

2

0,0

0,87

2024

18

0,415521

2

0,0

0,83

2025

19

0,395734

2

0,0

0,79

2026

20

0,376889

7

0,0

2,64

100

37

88,65

19,72

Przykład - obliczenia

1. Ustalenie stopy luki w finansowaniu R

Kwota luki w finansowaniu

EE

68,9

stopa luki w finansowaniu

R

77,76%

wsp. samof.

22,24%

2. Ustalenie podstawy ustalania poziomu dofinansowania DA

Koszty kwalifikowalne EC

100,00

DA = EC*R

77,8

3. Obliczenie wielkości maksymalnej dotacji UE

Dotacja UE = DA *
Crpa

Maksym. stopa współfinans. osi priorytet. Crpa

75,00%

Dotacja UE

58,3

Prostszy sposób ustalenia dotacji

(J S)

Stopa dotacji UE = R * Crpa

58,32%

Kwota dotacji UE = stopa dotacji UE * EC

58,3

Przykład

Założenia:
• Koszt budowy oczyszczalni ścieków – 10 mln zł
zdyskontowany koszt budowy - 9,5 mln zł,
• Bieżąca wartość przyszłych dochodów – 1,5 mln zł,
• Poziom dofinansowania w działaniu – 70%.
 
Wyliczenia:
• Stopa luki finansowej = (9,5 mln zł – 1,5 mln zł) / 9,5 mln zł = 84,2%,
• Kwota decyzji = (10 mln * 84,2%) = 8,42 mln zł,
• Poziom dofinansowania: 8,42 mln zł * 70% = 5,89 mln zł.
Efektywna stopa dofinansowania wynosi – 58,9%.
 

Sprawdzenie:
efektywna stopa dofinans. proj. = stopa luki fin. * stopa dofinans.

działania = 84,2% x 70% = 58,9%

Kwota dofinansowania = efektywna stopa dofinans. proj. x wart.

kwalifik =

58,9% x 10 mln zł = 5,89 mln zł

Przykład

Założenia:
• Wartość projektu

100 mln

euro

• Koszty kwalifikowane –

90 mln euro, koszty niekwalifikowane – 10 mln euro.

• Stopa luki w finansowaniu:

80%

• Współczynnik dofinansowania osi priorytetowej

85%

 
Stopa dofinansowania priorytetu/działania
Kwota decyzji: = 90 mln euro * 80% = 72 mln euro
72 mln euro * 85% = 61,2 mln euro
Realna stopa dofinansowania: 61,2 / 90 = 68,0%

Inne podejście:
1. Kwota luki w finansowaniu całego projektu = 80 mln euro
2. Kwota luki w finansowaniu przypadająca na część kwalifikowalną projektu:

- udział części kwalifikowalnej w całkowitej wartości nominalnej 90% x luka w

finans. Całego proj. 80 mln zł = 72 mln zł

3. Ustalenie dofinansowania: Współczynnik dofinansowania osi priorytetowej

85% x

Kwota luki w finansowaniu przypadająca na część kwalifikowalną

projektu tj. 72 mln zł = 61,2 mln zł

4. Realna stopa dofinansowania: 80% x 85% = 68%

Wkład własny

Beneficjent musi wnieść wkład własny w kwocie: 90 mln euro –

61,2 mln euro = 28,8 mln euro, co odpowiada 32,0% wartości
kwalifikowalnej. Oprócz tego musi sfinansować w całości
wydatki niekwalifikowane 10 mln zł.

 
Na wkład własny w ramach kosztów kwalifikowalnych składają się:
- część odpowiadająca wartości samofinansowania się projektu (1

– wsk. luki finan.) * wart. kwalifik. = 20% * 90 mln euro = 18
mln euro

- pozostała część nie znajdująca pokrycia w zdyskontowanej

kwocie przyszłych dochodów, ani w dofinansowaniu unijnym
(100% - 20% - 68%) = 12% 12% * 90 mln euro = 10,8 mln
euro.

 
Beneficjent musi więc ponieść 15% wydatków kwalifikowanych

(czyli 15% luki w finansowaniu) oraz całość wydatków
wykraczających poza lukę

 

Montaż finansowy projektów

generujących dochód

    W kwocie wynikającej z wskaźnika samofinansowania projekt będzie się

samofinansował z generowanych przez siebie dochodów.

         W zakresie w jakim dochody generowane przez projekt nie pokrywają

jego kosztu realizacji konieczne jest znalezienie dodatkowych źródeł
sfinansowania.

         Źródłami tymi są środki krajowe (zwykle środki własne beneficjenta)

oraz środki UE.

         Luka w finansowaniu jest pokrywana z powyższych źródeł stosownie

do proporcji określonych dla projektów nie generujących dochodu w
danym działaniu np. 15% wkład własny beneficjenta oraz 85%
dofinansowania z UE.

         W przykładzie wkład UE finansowaniu luki w finansowaniu wyniesie

85%, a całej wartości kwalifikowalnej 68%.

         Łączny wkład własny beneficjenta będzie wiec wynosił sumą

- wskaźnika samofinansowania oraz
- wskaźnika określonego przez iloczyn stopy luki finansowej * wsk.
wkładu własnego dla projektów nie generujących dochodu.

         W przykładzie łączny wkład własny wyniesie: 20% + 80% * 15% = 32%

Zasady kontroli

Kontroli podlega rzetelność przeprowadzonej prognozy dochodu

netto.

Sprawdzeniu podlega czy prognoza dochodu:

• jest oparta na prawdziwych (zgodnych ze stanem faktycznym)

przesłankach i uwzględnia wszelkie dostępne dane i informacje

mające wpływ na kształtowanie się zmiennych określających

wskaźnik samofinansowania (brane są pod uwagę dane i

informacje jakimi beneficjent mógł dysponować w momencie

sporządzania prognozy, a nie powstałe w terminie późniejszym).

• jest spójna z danymi zawartymi we wniosku aplikacyjnym oraz

w studium wykonalności

• jest opracowana zgodnie z przyjętą metodologią oraz ze

standardami księgowymi

• nie zawiera błędów

Potencjalne błędy

•

niezgodność przedstawionej we wniosku aplikacyjnym deklaracji co do

niegenerowanie przez projekt dochodów, a ustalonym przez podstawie danych ze

studium wykonalności zestawieniami liczbowymi,

•

brak założeń, lub brak wiarygodnych założeń do prognozy przychodów i kosztów

operacyjnych,

•

niespójność danych uwzględnianych przez beneficjenta przy obliczeniach wskaźnika

samofinansowania (wielkości luki w finansowaniu) z analizą finansową,

•

wykluczające się sprzeczności: niski wskaźnik samofinansowania przy wykazaniu

przez beneficjenta np. dodatniej wartości zaktualizowanej netto (NPV.)

•

nieprawidłowa metoda ustalania luki w finansowaniu,

•

brak danych pozwalających ustalić poziom rentowności projektu (np. zbyt krótki okres

prognozy, nieustalona wartość rezydualna),

•

brak uzasadnień do przyjętych założeń – zwłaszcza gdy założenia te mogą być

uznane za mało racjonalne (np. wykazywanie kosztów przy braku przychodów,

nieuzasadniony poziom strat, zbyt niska wartość rezydualna).

•

nieprzejrzyste założenia,

•

niespójne stosowanie założeń – część danych jest wyrażona w cenach stałych, część
danych jest wyrażona w cenach zmiennych,

•

nieuwzględnienie wartości rezydualnej, lub jej uwzględnienie w niezdyskontowanej
wysokości,

•

pominięcie niektórych kosztów operacyjnych,

•

uwzględnienie kosztów niekwalifikowalnych przy wyliczaniu luki,

•

uwzględnienie amortyzacji w kosztach operacyjnych,