Wyposażenie

pokładowe okrętów

- wykład

Instalacje rurociągów

pomocniczych

Odpowietrzenia

Rury odpowietrzające instalowane są w każdym zbiorniku cieczy, przedziałach
ochronnych między zbiornikami oraz w skrzyniach poboru wody morskiej.

Odpowietrzenie zbiorników dennych i burtowych oraz przedziałów ochronnych należy
wyprowadzić ponad pokład ochronny.

Aby nie tworzyła się poduszka powietrza wewnątrz zbiornika wloty odpowietrzeń
należy umieszczać w najwyższym punkcie zbiornika, jeżeli zbiornik posiada płaską
część górną należy umieszczać dodatkowe odpowietrzenia.

Rozmieszczenie wylotów rurociągów
odpowietrzających w zbiornikach dna
podwójnego

Wysokość położenia wylotów:

-0,76 m – dla pokładu wolnej burty;
-0,45 m – dla pokładów leżących powyżej
pokładu wolnej burty.

Minimalna średnica to 50 mm, ale łączny
przekrój rur odpowietrzaj dany zbiornik
musi być nie mniejszy niż 125%
wszystkich przekrojów rurociągów
napełniających.

Instalacje rurociągów pomocniczych

Odpowietrzenia

Plan odpowietrzeń zbiorników i koferdamów na pokładzie głównym dla masowca o nośności 27 000 t.

Instalacje rurociągów pomocniczych

Odpowietrzenia

Wylot rury zakończony
kolanem, odpowietrzającej
małe zbiorniki

Wylot rury odpowietrzającej z zabezpieczeniem
przed zalaniem wnętrza zbiornika przez wodę
morską.

1 – gumowa kula; 2 – ażurowa obudowa;

3 – miedziana siatka przeciwogniowa

Instalacje rurociągów pomocniczych

Odpowietrzenia

Wylot rury odpowietrzającej z zabezpieczeniem

przed zalaniem wnętrza zbiornika przez wodę

morską.

1 – gumowa kula położenie przy

odpowietrzaniu;

2 – gumowa kula położenie zabezpieczające;

3 – miedziana siatka przeciwogniowa

Zakończenia rur
odpowietrzających typu „P” i „O”

Instalacje rurociągów pomocniczych

Rury sondażowe (pomiarowe)

Każdy zbiornik, zgodnie z przepisami towarzystw klasyfikacyjnych, musi być
wyposażony w rury sondażowe (pomiarowe). Wyjątkiem są zbiorniki umieszczone
ponad dnem wewnętrznym, do których istnieje łatwy dostęp (np. w maszynowni).
Zbiorniki takie mogą być wyposażone w rurkowe poziomowskazy.

Rury sondażowe zazwyczaj powinny być wyprowadzane na pokład.

Średnica rur powinna być nie mniejsza niż 32 mm oraz nie mniejsza niż 50 mm, w
przypadku gdy rury przechodzą przez pomieszczenia chłodzone.

Zamknięcie kończącej się na pokładzie otwartym
na poziomie poszycia pokładu.

1 – pokład; 2 – pokrycie pokładu; 3 – rura
sondażowa; 4 – korek.

Zamknięcie kończącej się na pokładzie otwartym
w pobliżu pionowych ścian.

1 – pokład; 2 – pokrycie pokładu; 3 – rura
sondażowa; 4 – łańcuszek; 5 – króciec; 6 –
zaślepka.

Instalacje rurociągów pomocniczych

Rury sondażowe (pomiarowe)

Zamknięcie kończącej się na pokładzie
otwartym na poziomie poszycia pokładu z
zaznaczeniem wielkości którą należy
uwzględnić przy dokonywaniu pomiarów.

Połączenie rury
odpowietrzającej z
rurą pomiarową

Instalacje rurociągów pomocniczych

Rury sondażowe (pomiarowe)

Na wylotach rur które kończą się wewnątrz kadłuba statku montowane są zawory
samozamykające.

Również rury sondażowe zbiorników paliwa, w uzasadnionych przypadkach mogą się
kończyć w przedziale maszynowni lub w tunelu wału napędowego. Muszą być one
wyposażone w zawory samozamykające oraz kurki kontrolne o małej średnicy, a ich
wysokość nad poziom podłogi nie powinna być mniejsza niż 0,5 m.

Zawór samozamykający wraz z kurkiem
kontrolnym rury sondażowej kończącej się
wewnątrz kadłuba.

1 – zaślepka; 2 – ciężarek zamykający; 3 –
kurek kontrolny napełnienia rury

Zawór samozamykający bez kurka
kontrolnego i z kurkiem kontrolnym

Instalacje rurociągów pomocniczych

Rury sondażowe (pomiarowe)

Zasada działania zaworu samozamykającego umieszczonego na
końcówce rury sondażowej.

Instalacje rurociągów pomocniczych

Rury sondażowe (pomiarowe)

Rury sondażowe powinny się kończyć blisko dna zbiornika, w ten sposób zapobiega
się kładzeniu sondy na dnie.

Aby uniknąć uderzania sondą o dno zbiornika, należy do dna dospawać odpowiednie
wzmocnienie zwane stopką lub zaślepić wylot rury, a ciecz doprowadzić poprzez
boczne otwory.

Zakończenie rur sondażowych na dnie zbiornika:

a) otwarty wylot, dno wzmocnione stopką;

b) wylot zaślepiony, otwory po bokach rury.

a)

b)

Instalacje rurociągów pomocniczych

Rury sondażowe (pomiarowe)

Plan rozmieszczenia rur sondażowych na pokładzie otwartym dla uniwersalnego statku towarowego o nośności 14
500 t.

Rury sondażowe na górze zaopatrzone są w odpowiednie tabliczki.

Pomiar poziomu cieczy w zbiornikach balastu, wody słodkiej, zęz ładownianych oraz w
zamkniętych przestrzeniach przeprowadza załoga pokładowa. Do obowiązków załogi
maszynowej należą pomiary w zbiornikach paliwa, oleju smarnego, ścieków, zęz
maszynowni.

Wyniki sondowań, za pomocą odpowiednich tabeli skalowań zbiorników, z
uwzględnieniem wpływu przegłębienia, przelicza się na objętość lub masę cieczy w
zbiorniku.

Instalacje rurociągów pomocniczych

Luki pomiarowe na zbiornikowcach

Do pomiaru poziomu zapełnienia zbiorników ładunkowych na zbiornikowcach służą
niewielkie luki pomiarowe.

Luki mogą również spełniać rolę luków inspekcyjnych.

Luki te mają niewielkie wymiary i posiadają okrągły, owalny lub prostokątny kształt, a
ich zrębnica musi mieć co najmniej 750 mm wysokości. Zamykane są stalowymi
pokrywami zawieszonymi na zawiasach, posiadają uszczelki odporne na działanie
przewożonych ładunków i są do zrębnicy za pomocą śrubowych pokręteł.

Luk pomiarowy zbiornika ładunkowego na
zbiornikowcu.

Instalacje rurociągów pomocniczych

Luki pomiarowe na zbiornikowcach

Po otwarciu luku pomiarowego możemy zmierzyć wysokość niezapełnionej części
zbiornika tzw. ułaż, pobrać próbkę ładunku lub określić jego temperaturę. Za pomocą
tablic skalowania zbiornika na podstawie jego niedopełnienia oraz przegłębienia
statku możemy określić objętość ładunku, a na podstawie jego gęstości lub
temperatury dodatkowo wyznaczyć jego masę.

Wyznaczanie poziomu cieczy w zbiorniku ładunkowym
na podstawie pomiaru wysokości nie napełnionej części
zbiornika.

Instalacje rurociągów pomocniczych

Luki pomiarowe na zbiornikowcach

Na gazowcach stosuje się szczelne zawory wyposażone w pływak, dzięki któremu
możemy wyznaczyć granicę pomiędzy frakcją ciekłą, a gazową ładunku.

Zawór do wprowadzenia sondy
pomiaru poziomu ciekłej frakcji
ładunku w zbiorniku gazowca.

1 – wskaźnik głębokości;

2 – komora pływaka;

3 – zawór odcinający;

4 – rura sondażowa;

5 – pływak;

6 – górne poszycie zbiornika;

7 – granica fazowa ciecz – gaz.

Instalacje rurociągów pomocniczych

Zdalny pomiar poziomu cieczy w zbiornikach

Miernik pływakowy sprzężony z
potencjometrem

W zależności od poziomu na którym
pływał pływak następowało odpowiednie
ustawienie potencjometru, co z kolei
przekładało się na odpowiednią wartość
sygnału elektrycznego. Sposób pomiaru
zawodny i mało dokładny.

Pneumatyczna metoda pomiaru
przeciwciśnienia

Powietrze tłoczono do rury która była
doprowadzona na dno zbiornika. Znając
wartość ciśnienia panującego w instalacji
oraz ciężar właściwy cieczy można było
określić wysokość ładunku w zbiorniku.

Zdalny pomiar poziomu cieczy za pomocą
pływaka sprzężonego z potencjometrem.

1 – potencjometr; 2 – pływak.

Zdalny pomiar poziomu cieczy za
pomocą pomiaru przeciwciśnienia.

Instalacje rurociągów pomocniczych

Zdalny pomiar poziomu cieczy w zbiornikach

Tensometryczny pomiar
hydrostatycznego ciśnienia słupa
cieczy

Na dnie zbiornika instaluje się
membranę na którą działa słup cieczy.
Odkształcenia membrany są mierzone
przez czujnik tensometryczny, a
następnie odpowiednio przeliczane na
poziom cieczy w zbiorniku

Pomiar za pomocą wysokooporowej
sondy stykowej

Wewnątrz elastycznej rury znajdują się
dwa przewodniki, ciśnienie „zgniata” rurę
łącząc przewodniki. Zmianę oporu można
przeliczyć na poziom cieczy w zbiorniku.

Zdalny pomiar poziomu cieczy za
pomocą oporowej sondy stykowej.

1 – elastyczny przewód; 2 –
wysokooporowa taśma elastyczna.

Zdalny pomiar poziomu cieczy za pomocą
miernika tensometrycznego.

1 – membrana; 2 – element sprężysty; 3 –
przewody zasilające i pomiarowe; 4 – rura
wyrównania ciśnienia atmosferycznego.

Instalacje rurociągów pomocniczych

Zdalny pomiar poziomu cieczy w zbiornikach

Ultradźwiękowy pomiar odległości
do lustra cieczy

W mierniku tym odbiornik emituję
wiązkę ultradźwięków które po odbiciu
od lustra wody docierają do odbiornika.
Następnie układ pomiaru czasu
dokonuje obliczeń odległości od lustra
wody.

Radarowy miernik głębokości cieczy

Zasada działania podobna jak przy użyciu
miernika ultradźwiękowego. Zamiast
ultradźwięków wykorzystuje się wiązkę
radarową.

Zdalny pomiar poziomu cieczy za pomocą
urządzenia ultradźwiękowego.

1 – nadajnik; 2 – odbiornik; 3 – generator i układ
pomiaru czasu powrotu; 4 – zasilanie; 5 –
wskaźnik poziomu cieczy.

Zdalny pomiar poziomu cieczy za pomocą
urządzenia radarowego.

1 – antena nadawczo-odbiorcza; 2 – generator
fal radarowych i układ pomiaru czasu powrotu
fali odbitej; 3 – wskaźnik poziomu cieczy; 4 –
zasilanie.

Instalacje rurociągów pomocniczych

Włazy i luki inspekcyjne

Za pomocą włazów i luków inspekcyjnych można przeprowadzić kontrolę techniczną
pustych i odpowiednio przygotowanych zbiorników (zapasów, balastu i ścieków) i
przedziałów ochronnych. Statki przewożący ładunki suche posiadają odpowiednie
włazy umieszczone na dnie ładowni, włazy można umieszczać również w maszynowni
oraz na grodziach i bocznych ścianach zbiorników.

Minimalne wymiary włazu: okrągłego – D=500 mm, owalnego 450350 mm.
Wejście ludzi (członków załogi lub ekip remontowych) do zbiorników ładunkowych
zbiornikowców i gazowców oraz wejście do zbiornika paliw i ścieków powinno odbywać
się z zachowaniem szczególnej ostrożności po uprzednim przewietrzeniu zbiornika,
sprawdzeniu jego atmosfery i z odpowiednią asekuracją.

Właz inspekcyjny do zbiorników umieszczany w
dnie ładowni.

Właz inspekcyjny do zbiorników umieszczany na
bocznej ścianie zbiornika.

Instalacje rurociągów pomocniczych