Podstawy prawne
Podstawy prawne
działalności sportowej
działalności sportowej
Dr Jolanta Żyśko
Dr Jolanta Żyśko
Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie
Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie
http://strony.aster.pl/zysko
Podstawy prawne
Podstawy prawne
działalności sportowej
działalności sportowej
Dr Jolanta Żyśko
Dr Jolanta Żyśko
Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie
Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie
http://strony.aster.pl/zysko
Chronologiczny układ polskich aktów
prawnych regulujących funkcjonowanie
podstawowych jednostek kultury fizycznej
193
2
193
4
1984
198
9
199
0
199
1
199
6
Prawo o stowarzyszeniach
Ustawa prawo o
stowarzyszeniach
Kodeks handlowy
Ustawa o kulturze
fizycznej
Ustawa o kulturze
fizycznej
Kolejne ustawy o szkolnictwie
wyższym
1964
Kodeks cywilny
Ustawa o
fundacjach
199
9
200
0
198
8
200
4
200
5
Ustawa o sporcie
kwalifikowanym
Kodeks spółek handlowych
Ustawa o działalności
gospodarczej
Ustawa o swobodzie
działalności
gospodarczej
Ustawa - prawo
działalności gospodarczej
Ustawa o bezpieczeństwie imprez
masowych
199
7
Źródło: opracowanie
własne.
L
p.
Stopień ingerencji
państwa
Nazwa
modelu
Kraje
1.
Duży
Model
interwencyjn
y
Armenia, Azerbejdżan,
Chorwacja, Estonia, Francja,
Gruzja, Węgry, Włochy, Litwa,
Łotwa, Rumunia, Słowenia
2.
Mały
Model
nieinterwenc
yjny
Austria, Cypr, Czechy,
Finlandia, Holandia, Niemcy,
Szwajcaria, Wielka Brytania
Interwencjonizm państwowy
Interwencjonizm państwowy
w sporcie
w sporcie
Źródło: (Chaker 1999), (Smoleń and Żyśko 2004).
Polska
Ustawa o kulturze fizycznej
Ustawa o kulturze fizycznej
z 18 stycznia 1996 roku
z 18 stycznia 1996 roku
(Dz. U. Nr 25, poz. 113)
(Dz. U. Nr 25, poz. 113)
Usankcjonowanie sportu profesjonalnego,
Usankcjonowanie sportu profesjonalnego,
Pojawienie się nowej formy klubu sportowego –
Pojawienie się nowej formy klubu sportowego –
Uczniowski klub sportowy,
Uczniowski klub sportowy,
Wprowadzenie specjalnych świadczeń
Wprowadzenie specjalnych świadczeń
pieniężnych dla mistrzów olimpijskich,
pieniężnych dla mistrzów olimpijskich,
Ograniczenie możliwości prowadzenia zajęć
Ograniczenie możliwości prowadzenia zajęć
rekreacyjno – sportowych do osób
rekreacyjno – sportowych do osób
posiadających kwalifikacje (art. 44),
posiadających kwalifikacje (art. 44),
Zasady bezpieczeństwa
Zasady bezpieczeństwa
Osoby prawne i fizyczne prowadzące
Osoby prawne i fizyczne prowadzące
działalność w sferze kultury fizycznej są
działalność w sferze kultury fizycznej są
odpowiedzialne za bezpieczeństwo,
odpowiedzialne za bezpieczeństwo,
porządek i higieniczne warunki podczas
porządek i higieniczne warunki podczas
imprez sportowych oraz zapewniają
imprez sportowych oraz zapewniają
bezpieczne i higieniczne warunki
bezpieczne i higieniczne warunki
uprawiania sportu, rekreacji ruchowej i
uprawiania sportu, rekreacji ruchowej i
zajęć rehabilitacyjnych ich uczestnikom
zajęć rehabilitacyjnych ich uczestnikom
(art. 50).
(art. 50).
Zasady bezpieczeństwa
Zasady bezpieczeństwa
Obowiązek ubezpieczenia zawodnika (NNW)- klub lub związek,
Obowiązek ubezpieczenia zawodnika (NNW)- klub lub związek,
Specjalne zasady bezpieczeństwa dla wybranych dyscyplin sportu:
Specjalne zasady bezpieczeństwa dla wybranych dyscyplin sportu:
•
Alpinizm
Alpinizm
(Rozporządzenie Ministra Sportu z dnia 8 lutego 2006 r. w sprawie
(Rozporządzenie Ministra Sportu z dnia 8 lutego 2006 r. w sprawie
uprawiania alpinizmu jaskiniowego – Dz. U. Nr 30, poz. 211),
uprawiania alpinizmu jaskiniowego – Dz. U. Nr 30, poz. 211),
•
Sporty motorowodne,
Sporty motorowodne,
•
Żeglarstwo
Żeglarstwo
(Rozporządzenie Ministra Sportu z dnia 9 czerwca 2006 r. w sprawie
(Rozporządzenie Ministra Sportu z dnia 9 czerwca 2006 r. w sprawie
uprawiania żeglarstwa
uprawiania żeglarstwa
– Dz. U. Nr
– Dz. U. Nr
105,poz. 712),
105,poz. 712),
•
Płetwonurkowanie
Płetwonurkowanie
( Rozporządzenie Ministra Sportu z dnia 17 sierpnia 2006 r.
( Rozporządzenie Ministra Sportu z dnia 17 sierpnia 2006 r.
w sprawie zasad bezpieczeństwa przy uprawianiu płetwonurkowania – Dz. U. Nr
w sprawie zasad bezpieczeństwa przy uprawianiu płetwonurkowania – Dz. U. Nr
154, poz.1103),
154, poz.1103),
•
Sporty lotnicze,
Sporty lotnicze,
•
Dalekowschodnie sporty oraz sztuki walki,
Dalekowschodnie sporty oraz sztuki walki,
•
Kick-boxing,
Kick-boxing,
•
Sporty obronne oraz strzeleckie,
Sporty obronne oraz strzeleckie,
•
Dla osób przebywających w górach i nad wodą
Dla osób przebywających w górach i nad wodą
(
(
Rozporządzenie Rady Ministrów
Rozporządzenie Rady Ministrów
z dnia 6 maja 1997 r. w sprawie określenia warunków bezpieczeństwa osób przebywających w
z dnia 6 maja 1997 r. w sprawie określenia warunków bezpieczeństwa osób przebywających w
górach, pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne – Dz. U. Nr 57, poz.358),
górach, pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne – Dz. U. Nr 57, poz.358),
•
Dla osób uprawiających rekreację ruchową
Dla osób uprawiających rekreację ruchową
(
(
Rozporządzenie Ministra Edukacji
Rozporządzenie Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 12 września 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i warunków prowadzenia
Narodowej z dnia 12 września 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i warunków prowadzenia
działalności w dziedzinie rekreacji ruchowej – Dz. U. Nr 101, poz. 1095),
działalności w dziedzinie rekreacji ruchowej – Dz. U. Nr 101, poz. 1095),
Ustawa o sporcie
Ustawa o sporcie
kwalifikowanym
kwalifikowanym
z 29 lipca 2005 roku
z 29 lipca 2005 roku
(Dz. U. Nr 155, poz. 1298)
(Dz. U. Nr 155, poz. 1298)
Ustawa określa zasady prowadzenia
Ustawa określa zasady prowadzenia
działalności w zakresie sportu
działalności w zakresie sportu
kwalifikowanego, zasady uczestnictwa we
kwalifikowanego, zasady uczestnictwa we
współzawodnictwie sportowym, a także
współzawodnictwie sportowym, a także
zadania organów administracji rządowej,
zadania organów administracji rządowej,
jednostek samorządu terytorialnego oraz
jednostek samorządu terytorialnego oraz
innych podmiotów w zakresie organizacji
innych podmiotów w zakresie organizacji
uprawiania sportu kwalifikowanego i
uprawiania sportu kwalifikowanego i
współzawodnictwa sportowego.
współzawodnictwa sportowego.
Ustawa o sporcie
Ustawa o sporcie
kwalifikowanym
kwalifikowanym
1) kadra narodowa jest to grupa zawodników zakwalifikowanych jako
1) kadra narodowa jest to grupa zawodników zakwalifikowanych jako
kandydaci do składu reprezentacji kraju w danej dyscyplinie
kandydaci do składu reprezentacji kraju w danej dyscyplinie
sportu;
sportu;
2) liga zawodowa jest formą współzawodnictwa sportowego
2) liga zawodowa jest formą współzawodnictwa sportowego
organizowanego i prowadzonego na najwyższym lub kilku
organizowanego i prowadzonego na najwyższym lub kilku
najwyższych poziomach rywalizacji w określonej dyscyplinie
najwyższych poziomach rywalizacji w określonej dyscyplinie
sportu;
sportu;
3) sport kwalifikowany jest formą aktywności człowieka związaną
3) sport kwalifikowany jest formą aktywności człowieka związaną
z uczestnictwem we współzawodnictwie sportowym,
z uczestnictwem we współzawodnictwie sportowym,
organizowanym lub prowadzonym w określonej dyscyplinie sportu
organizowanym lub prowadzonym w określonej dyscyplinie sportu
przez polski związek sportowy lub podmioty działające z jego
przez polski związek sportowy lub podmioty działające z jego
upoważnienia;
upoważnienia;
4) współzawodnictwo sportowe jest indywidualną lub zbiorową
4) współzawodnictwo sportowe jest indywidualną lub zbiorową
rywalizacją osób zmierzającą do uzyskania właściwych dla danej
rywalizacją osób zmierzającą do uzyskania właściwych dla danej
dyscypliny sportu rezultatów;
dyscypliny sportu rezultatów;
5) zawodnikiem jest osoba uprawiająca określoną dyscyplinę sportu i
5) zawodnikiem jest osoba uprawiająca określoną dyscyplinę sportu i
posiadająca licencję zawodnika uprawniającą do uczestnictwa we
posiadająca licencję zawodnika uprawniającą do uczestnictwa we
współzawodnictwie sportowym.
współzawodnictwie sportowym.
Ustawa o bezpieczeństwie
Ustawa o bezpieczeństwie
imprez masowych z 22 sierpnia
imprez masowych z 22 sierpnia
1997 roku
1997 roku
(Dz. U. Nr 106, poz.680)
(Dz. U. Nr 106, poz.680)
Ustawa określa:
1) warunki bezpieczeństwa imprez masowych;
2) tryb wydawania zezwoleń na przeprowadzanie imprez
masowych;
3) zasady odpowiedzialności organizatorów imprez masowych
za szkody wyrządzone w miejscu i w związku z organizacją
imprezy masowej;
4) zasady odpowiedzialności organizatorów imprez masowych
i ich uczestników w przypadku naruszenia przez nich
przepisów ustawy;
5) uprawnienia organizatorów masowych imprez sportowych
związane z ich organizacją;
6) zasady postępowania przy gromadzeniu i przetwarzaniu
informacji dotyczących bezpieczeństwa masowych imprez
sportowych.
Ustawa o bezpieczeństwie
Ustawa o bezpieczeństwie
imprez masowych
imprez masowych
1)
impreza masowa – należy przez to rozumieć imprezę sportową,
artystyczną lub rozrywkową, na której liczba miejsc dla osób na
stadionie, w innym obiekcie niebędącym budynkiem lub na terenie
umożliwiającym przeprowadzenie imprezy masowej wynosi – nie
mniej niż 1 000, a w przypadku hali sportowej lub innego budynku
umożliwiającego przeprowadzenie imprezy – nie mniej niż 300,
1a) impreza masowa o podwyższonym ryzyku – należy przez to
rozumieć imprezę masową, w czasie której, jak wynika z
posiadanych informacji i dotychczasowych doświadczeń
dotyczących zachowania osób uczestniczących, istnieje obawa
wystąpienia aktów przemocy lub agresji; w przypadku organizacji
takiej imprezy wymienione w pkt 1 liczby miejsc dla osób wynoszą
odpowiednio 300 i 200;
1b) masowa impreza sportowa – należy przez to rozumieć imprezę
masową mającą na celu współzawodnictwo sportowe lub
popularyzowanie kultury fizycznej;
Organizacj
e rządowe
Organizacje
pozarządowe
transnarodo
we
europejsk
ie
narodowe
regionaln
elokalne
europejsk
ie
narodowe
regionaln
elokalne
transnarodo
we
Subsydiarność
horyzontalna
S
u
b
sy
d
ia
rn
o
ść
w
e
rt
yk
a
ln
a
Pojawienie się polityki
Pojawienie się polityki
ponadnarodowej
ponadnarodowej
PAŃSTWO
RYNEK
SPOŁECZEŃSTWO
Sektor organizacji
dobrowolnych
Sektor
komercyjny
Sektor
nieformalny
Sektor
publiczny
Non-profit
Profit
Formalny
Nieformalny
Publiczny
Prywatny
Dlaczego podejście sektorowe odgrywa tu
Dlaczego podejście sektorowe odgrywa tu
kluczowe znaczenie?
kluczowe znaczenie?
Trzy modele struktury zarządzania
sportem w Europie:
•Model biurokratyczny
•Model przedsiębiorczy (rynkowy)
•Model
oparty
na
delegacji
uprawnień
Źródło: raport z badań porównawczych prowadzonych przez
EOSE w 2000 r.
Modelowe struktury
Modelowe struktury
sportu
sportu
Organizacja sportu w
Organizacja sportu w
Europie
Europie
sektor publiczny
sektor publiczny
Szczebel centralny
Ministerstwo Edukacji, Kultury i Sportu- Hiszpania
Ministerstwo Kultury, Mediów i Sportu – Wielka
Brytania
Ministerstwo Młodzieży i Sportu – Francja,
Węgry
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych – Niemcy,
Szwecja
Ministerstwo Ekonomii i Finansów – Włochy
Ministerstwo Kultury
–
Dania, Grecja, Szwecja, Norwegia, Estonia,
Włochy
Ministerstwo Edukacji - Finlandia, Słowacja, Dania
Ministerstwo Edukacji i Nauki – Łotwa
Ministerstwo Zdrowia, Opieki Społecznej i Sportu –
Holandia
Jurysdykcja organizacji
Jurysdykcja organizacji
rządowych
rządowych
L
p
.
Zakres
jurysdykcji
Nazwa modelu
Kraje
1.
Duży
Model
scentralizowan
y
Armenia,
Azerbejdżan,
Chorwacja,
Cypr,
Czechy,
Estonia, Finlandia, Francja,
Gruzja,
Holandia,
Węgry,
Litwa,
Łotwa,
Rumunia,
Słowenia,
2.
Mały
Model
zdecentralizow
any
Austria,
Niemcy,
Włochy,
Szwajcaria, Wielka Brytania
Źródło: (Chaker 2004), (Smoleń and Żyśko 2004)
Finansowanie sportu ze
Finansowanie sportu ze
środków publicznych
środków publicznych
Kraj
% środków
finansowych
przekazywan
ych ze
szczebla
centralnego
% środków
finansowych
przekazywan
ych ze
szczebla
lokalnego
% ogólny
udział
środków
publicznych
w
finansowaniu
klubów
sportowych
% ogólny
udział
środków
publicznych
w
finansowaniu
sportu wg
raportu
Chaker’a
Niemcy
0,55
26,45
27,00
X
Hiszpania
3,30
10,70
14,00
X
Francja
9,00
27,00
36,00
X
Włochy
6,00
8,00
14,00
X
Wielka
Brytania
0,80
15,20
16.00
50%
Źródło: (Le Roux and Camy 1999), (Smoleń and Żyśko 2004), (Chaker 2004)
Stopień konsolidacji sektora
Stopień konsolidacji sektora
pozarządowego
pozarządowego
L
p.
Stopień
koordynacji
(konsolidacji)
Nazwa modelu
Kraje
1.
Duży
Model
skonsolidowa
ny
Dania, Włochy, Luksemburg,
Słowenia, Szwajcaria
2.
Mały
Model
nieskonsolido
wany
Austria, Cypr, Czechy,
Finlandia, Niemcy, Węgry,
Litwa, Rumunia, Hiszpania,
Wielka Brytania
Źródło: (Chaker 1999), (Smoleń and Żyśko 2004).
Aspekty teoretyczne –
Aspekty teoretyczne –
polityka państwa a polityka
polityka państwa a polityka
sportu
sportu
IDEOLOGIA POLITYCZNA
STRUKTURY
POLITYCZNE
POLITYKA DLA SPORTU
STRATEGIA DLA SPORTU
IDEOLOGIA ZWIĄZANA ZE
SPORTEM
STRUKTURY SPORTU
POLITYKA SPORTOWA
STRATEGIA SPORTU
S
Y
S
T
E
M
S
P
O
R
T
U
S
Y
S
T
E
M
P
O
L
IT
Y
C
Z
N
Y
Źródło: Opracowane na podstawie (Collins 1990)
Podstawy prawne - definicje
Podstawy prawne - definicje
System prawa danego państwa
System prawa danego państwa
oznacza całokształt obowiązujących
oznacza całokształt obowiązujących
w określonym czasie przepisów
w określonym czasie przepisów
prawnych tego państwa,
prawnych tego państwa,
uporządkowanych wg przyjętych
uporządkowanych wg przyjętych
kryteriów. Bardziej ogólnie można
kryteriów. Bardziej ogólnie można
system prawny określić też jako
system prawny określić też jako
uporządkowany zbiór
uporządkowany zbiór
.
.
Podział prawa
Podział prawa
reguluje relacje między podmiotami prawa w relacji
reguluje relacje między podmiotami prawa w relacji
poziomej, czyli żaden z podmiotów pozostającym w stosunku prawnym nie
poziomej, czyli żaden z podmiotów pozostającym w stosunku prawnym nie
jest władny narzucić swojej woli drugiej stronie. (cywilnoprawna metoda
jest władny narzucić swojej woli drugiej stronie. (cywilnoprawna metoda
regulacji).
regulacji).
reguluje stosunki między pracodawcą a pracownikiem, a
reguluje stosunki między pracodawcą a pracownikiem, a
także organizacjami pracowników (związki zawodowe) metodą w zasadzie
także organizacjami pracowników (związki zawodowe) metodą w zasadzie
cywilnoprawną, jednak z dużym zakresem
cywilnoprawną, jednak z dużym zakresem
służących wyznaczeniu minimalnego poziomu ochrony pracownika. Zobacz
służących wyznaczeniu minimalnego poziomu ochrony pracownika. Zobacz
też:
też:
jest zbiorem norm mających na celu eliminację zachowań
jest zbiorem norm mających na celu eliminację zachowań
aspołecznych najcięższej wagi poprzez zastosowanie sankcji kary.
aspołecznych najcięższej wagi poprzez zastosowanie sankcji kary.
(karnoprawna metoda regulacji).
(karnoprawna metoda regulacji).
reguluje relacje między podmiotami w stosunku
reguluje relacje między podmiotami w stosunku
pionowym, tj. wówczas gdy jeden z podmiotów może władczo kształtować
pionowym, tj. wówczas gdy jeden z podmiotów może władczo kształtować
sytuację prawną drugiego podmiotu. (administracyjnoprawna metoda
sytuację prawną drugiego podmiotu. (administracyjnoprawna metoda
regulacji).
regulacji).
Podział prawa
Podział prawa
Podziału prawa na gałęzie można także dokonać w płaszczyźnie przedmiotu
Podziału prawa na gałęzie można także dokonać w płaszczyźnie przedmiotu
regulacji danego zespołu norm. Jako przykładowe gałęzie wedle tego
regulacji danego zespołu norm. Jako przykładowe gałęzie wedle tego
kryterium można wymienić:
kryterium można wymienić:
prawo kanoniczne
prawo kanoniczne
prawo konstytucyjne
prawo konstytucyjne
prawo lotnicze
prawo lotnicze
prawo międzynarodowe
prawo międzynarodowe
prawo o ruchu drogowym
prawo o ruchu drogowym
prawo ochrony środowiska
prawo ochrony środowiska
prawo podatkowe
prawo podatkowe
prawo rolne
prawo rolne
prawo upadłościowe
prawo upadłościowe
itd.
itd.
Źródła prawa
Źródła prawa
Źródła powstania prawa:
Źródła powstania prawa:
•
teoretyczne (prawo precedensowe,
teoretyczne (prawo precedensowe,
stanowione, naturalne)
stanowione, naturalne)
•
formalne
formalne
•
materialne
materialne
•
instytucjonalne
instytucjonalne
•
decyzyjne
decyzyjne
Źródła poznania prawa:
Źródła poznania prawa:
•
oficjalne
oficjalne
Dziękuję za
Dziękuję za
uwagę
uwagę