

Glikokortykosteroidy wziewne są obecnie
najskuteczniejszymi lekami przeciwzapalnymi do
stosowania w astmie przewlekłej.

Badania wykazały ich skuteczność w



zmniejszaniu objawów astmy,



poprawie jakości życia i czynności płuc,



zmniejszaniu nadreaktywności dróg oddechowych



kontroli zapalenia w drogach oddechowych



zmniejszaniu częstości i ciężkości zaostrzeń oraz
zmniejszaniu umieralności z powodu astmy

Badania wykazały ich skuteczność w:



zmniejszaniu objawów astmy



poprawie jakości życia i czynności płuc



zmniejszaniu nadreaktywności dróg
oddechowych



kontroli zapalenia w drogach oddechowych



zmniejszaniu częstości i ciężkości zaostrzeń
oraz zmniejszaniu umieralności z powodu
astmy



Nie powodują one jednak wyleczenia astmy
i gdy zaprzestanie się ich stosowania,
następuje pogorszenie kontroli klinicznej w
ciągu następnych kilku tygodni lub
miesięcy u części chorych.



Glikokortykosteroidy wziewne różnią się
pod względem siły działania i
biodostępności, ale ponieważ krzywa
zależności dawka-odpowiedź w astmie jest
stosunkowo płaska, tylko nieliczne badania
potwierdziły kliniczne znaczenie tych
różnic.



Skuteczność niektórych leków zmienia się
w przypadku przyjmowania z różnych
inhalatorów.



Większość korzyści ze stosowania
glikokortykosteroidów wziewnych uzyskuje
się u dorosłych przy stosunkowo małych
dawkach, równoważnych 400 µg
budezonidu dziennie.



Zwiększanie dawki przynosi niewiele
dodatkowych korzyści pod względem
kontroli astmy, natomiast zwiększa ryzyko
skutków ubocznych.



Jednakże istnieje wyraźna zmienność
osobnicza w odpowiedzi na
glikokortykosteroidy wziewne i ze względu
na to oraz na częste nieprzestrzeganie
zaleceń dotyczących przyjmowania
glikokortykosteroidów wziewnych przez
pacjentów - wielu z nich wymaga
stosowania większych dawek w celu
osiągnięcia pełnych korzyści
terapeutycznych.



Ponieważ palenie tytoniu zmniejsza
wrażliwość na glikokortykosteroidy
wziewne, u chorych nadal palących tytoń
mogą być konieczne dawki większe.



W celu osiągnięcia klinicznej kontroli astmy
preferuje się dodanie drugiego leku
kontrolującego z innej grupy, a nie
zwiększanie dawki glikokortykosteroidu
wziewnego.



Istnieje jednak wyraźny związek między
dawką glikokortykosteroidu wziewnego a
zapobieganiem ciężkim zaostrzeniom
astmy.



Dlatego niektórzy chorzy z ciężką astmą
mogą odnosić korzyści z przewlekłego
leczenia glikokortykosteroidami wziewnymi
w większych dawkach.



Miejscowe skutki niepożądane związane ze
stosowaniem glikokortykosteroidów
wziewnych obejmują



kandydozę jamy ustnej i gardła,



chrypkę i niekiedy kaszel wskutek
podrażnienia górnych dróg oddechowych.



częstość występowania tych objawów można

zmniejszyć, używając spejserów



Płukanie jamy ustnej (przepłukanie wodą jamy

ustnej i gardła i wyplucie) po inhalacji może

zmniejszyć częstość występowania kandydozy

jamy ustnej.



Stosowanie proleków, które ulegają aktywacji w

płucach, a nie w gardle (np. cyklezonidu) oraz

nowych preparatów i urządzeń zmniejszających

depozycję leku w jamie ustnej i gardle może

ograniczyć występowanie takich skutków, bez

potrzeby stosowania spejserów lub płukania jamy

ustnej.



Glikokortykosteroidy podawane wziewnie są

wchłaniane z płuc, co odpowiada za ich

ogólnoustrojową dostępność biologiczną.



Ryzyko wystąpienia ogólnoustrojowych

skutków niepożądanych w wyniku stosowania

glikokortykosteroidu wziewnego zależy od jego

dawki i siły działania, typu inhalatora,

biodostępności ogólnoustrojowej, efektu

pierwszego przejścia (przemiany w nieaktywne

metabolity) w wątrobie i okresu półtrwania

części dawki wchłoniętej do krążenia (z płuc i

prawdopodobnie z przewodu pokarmowego).



Z tych powodów skutki ogólnoustrojowe
poszczególnych glikokortykosteroidów
wziewnych się różnią.



Kilka badań porównawczych wykazało, że
cyklezonid, budezonid i propionian
flutikazonu w równoważnych dawkach
wywierają mniejsze efekty
ogólnoustrojowe.



Aktualne dane wskazują, że u dorosłych
skutki ogólnoustrojowe
glikokortykosteroidów wziewnych w
dawkach odpowiadających ≤400 µg
budezonidu na dobę nie stanowią
problemu.

Do ogólnoustrojowych skutków ubocznych

przewlekłego leczenia
glikokortykosteroidami wziewnymi w
dużych dawkach należą:



łatwe powstawanie wylewów skórnych,



supresja kory nadnerczy



zmniejszenie gęstości mineralnej kości.



Jedna trudność w określeniu znaczenia
klinicznego tych skutków niepożądanych
polega na rozróżnieniu wpływu dużych
dawek glikokortykosteroidów wziewnych od
skutków krótkotrwałego stosowania
glikokortykosteroidów doustnych przez
chorych na astmę ciężką.



Nie ma danych, które wskazywałyby, że
stosowanie glikokortykosteroidów
wziewnych zwiększa ryzyko zakażeń płuc,
w tym gruźlicy, i leki te nie są
przeciwwskazane u chorych z czynną
gruźlicą.



Beklometazon (Beclonasal Aqua, Becodisk,
Cortare, Fostex, Nasobec)



Budezonid (Budenofalk, Budesonid,
Buderhin, Entocort, Pulmicort, Rhinocort,
Symbicort, Tafen)



Flutikazon (Flixonase Nasule, Flix,
Flixotide)



Mometazon (Elosone, Elosalic, Elocom,
Momederm, Nasonex)



Triamcynolon (Polcortolon)