Palinologia – nauka
zajmująca się badaniem
pyłków roślin i zarodników
grzybów

Opierająca się na metodzie analizy

pyłkowej, która została wprowadzona do
nauki w 1916 roku przez szwedzkiego
badacza Lennarta von Posta. Termin
palinologia pojawił się po raz pierwszy w
1944 w czasopiśmie poświęconym analizie
pyłkowej "Pollen Analysis Circular”.

Analiza pyłkowa

Polega na jakościowej i ilościowej analizie

składu pyłku i zarodników (określanych

łącznie jako sporomorfy) odłączonych od

rośliny macierzystej, które zachowały się w

stanie kopalnym, w utworach geologicznych

różnego rodzaju i różnych epok; ma

znaczenie dla badań stratygraficznych, m.in.

w paleontologii i archeologii pomaga

datować warstwy geologiczne (szczególnie

w stratygrafii najmłodszych okresów

geologicznych); pozwala także na badanie

historii roślinności i klimatu.

Analiza pyłkowa

Przedmiotem badań są ziarna pyłku,

zarodniki, struktury pozaroślinne , ale
wytworzone przez roślinę – określane
łącznie jako sporomorfy lub
palinomorfy. Są one niezwykle
odporne na działanie czynników
niszczących, dlatego bardzo dobrze
zachowują się w stanie kopalnym.

Zastosowania palinologii



Botanika



Geologia



Archeologia



Kryminalistyka



Melissologia



Aeropalinologia



Farmacja

Pyłek wytwarzany jest w woreczkach pyłkowych.
Jest pojedynczą komórką zdolną do odtworzenia
całego organizmu roślinnego.
Pojedyncze ziarno pyłku posiada dwuwarstwową
ścianę:



intyna (wewnętrzna)



egzyna (zewnętrzna) – jest zbudowana z

bardzo odpornych substancji, pozwalających
przetrwać w osadach setki tysięcy lat.

egzyn
a

intyna



Liczba pyłków zależy od wielkości roślin.



Ponieważ morfologia ziaren pyłków, wraz z subtelnymi
szczegółami budowy ich ścian komórkowych, jest bardzo
urozmaicona i charakterystyczna dla poszczególnych grup
taksonomicznych, możemy twory te rozpoznawać i określać
ich przynależność do rodzin lub rodzajów, a nawet do
gatunków.



Klasyfikacja:



1. Struktura



2. Skulptura (rzeźba)



3. Morfologia

Lokalny<5
00m

Bliski 500-
1000m

Dalszy 1-
10km

Daleki
>10km

Pobór materiałów
palinologicznych

Odkrywki:
1. Oczyszczenie profilu
2. Wykonanie szkicu sytuacyjnego
3. Pobieranie próbek w kolejności od dołu do

góry w wielkości kostek od 2,5 – 10 cm

4. Pakowanie próbek do szczelnych pojemników

Wiercenia:
- metoda ta polega na pobieraniu próbki za

pomocą sondy geologicznej

Użycie sondy
geologicznej

Profil
archeologiczny

Przykładowa metoda
opisywania

System Troels – Smitha:

-

stopień zaciemnienia (0 – 4)

-

warstwowanie osadu (0 – 4)

-

elastyczność osadu (0 – 4)

-

stopień wysuszenia osadu ( 0 –

płynny, 4 – suchy)

-

barwa osadu

-

struktura osadu

-

granice między warstwami (0 -4)

Badanie i liczenie



Zamknięte pojemniki i zawierające
próbki są badane w laboratorium,
gdzie mała część każdej próbki jest
analizowana pod mikroskopem w celu
zidentyfikowania kilkuset ziaren każdej
z nich. Po zakończeniu identyfikacji
zlicza się ilość pyłków dla każdego
taksonu i każdej warstwy. Wyniki
rysuje się w postaci krzywych
tworzących diagramy pyłkowe.

Stanowisko badawcze
z elektronowym mikroskopem
skaningowym

Zdjęcie spod mikroskopu

Diagram pyłkowy

Ograniczenia

-

każdy gatunek wytwarza inną ilość
pyłków dlatego też mogą być one
reprezentowane w danej próbce w
stopniu nadmiernym lub
niedostatecznym

-

procesy postdepozycyjne (ich wpływ na
dystrybucję pyłków)

-

nieznajomość procesów kulturowych
zaistniałych w przeszłości może
prowadzić do błędnej interpretacji

Ciekawostka – badanie
całunu turyńskiego

Dziękujemy za uwagę.
Zasadniczo.