Biofizyka 12 0809

background image

Podstawy

Biotermodynamiki

Warszawa, 7 stycznia 2008

background image

Biotermodynamika

• Biotermodynamika zajmuje się:
• termodynamiką fenomenologiczną
• termodynamiką statystyczną
Termodynamika fenomenologiczna zajmuje

się badaniem zjawisk i właściwości układów
makroskopowych, bez wnikania w strukturę
mikroskopową tych układów.

Termodynamika statystyczna zajmuje się

opisem właściwości struktur
mikroskopowych – próbuje powiązać
parametry makroskopowe układu z jego
strukturą mikroskopową.

background image

Pojęcia podstawowe

Układ termodynamiczny stanowi część

przestrzeni materialnej, będącej przedmiotem
rozważań.

• Pozostała część przestrzeni jest otoczeniem.
Układ izolowany – brzeg układu ma takie

właściwości, że uniemożliwia wymianę materii i
energii pomiędzy układem a otoczeniem.

Układ zamknięty – następuje wymiana energii

pomiędzy układem a otoczeniem, nie występuje
wymiana materii.

Układ otwarty – dopuszczona jest wymiana energii

jak i materii pomiędzy układem a otoczeniem.

background image

Układy otwarte:

Pierwszego typu – układy w stanach

zbliżonych do stanów równowagi
termodynamicznej.

Drugiego typu – prędkość dopływającej do

układu całkowitej energii nie jest większa od
prędkości rozpraszania (dyssypacji).

Trzeciego typu – prędkość dopływu

całkowitej energii jest większa od prędkości
dyssypacji energii.

background image

Układy termodynamiczne:

Homogeniczne (jednofazowe) -

jeżeli makroskopowe właściwości

fizykochemiczne w różnych miejscach

układu są jednakowe.

Heterogeniczne (wielofazowe)

jeżeli w pewnych częściach układu

(fazy) następuje nieciągła zmiana

wartości przynajmniej jednej

właściwości fizykochemicznej układu.

background image

Stan układu

Stan układu opisują wielkości fizyczne

nazywane funkcjami stanu. Zmiany

funkcji stanu są równe różnicy wartości

funkcji w stanie końcowym i początkowym.

Funkcje stanu nie zależą od sposobu w

jakim ta zmiana została wykonana.

• Funkcje stanu: energia wewnętrzna,

entalpia, entropia, energia swobodna,

entalpia swobodna, potencjał

chemiczny.

• Praca i ciepło nie są funkcjami stanu.

background image

Parametry stanu

Temperatura
Objętość
Ciśnienie
Masa
Parametry termodynamiczne to

łącznie funkcje stanu i parametry
stanu.

background image

Układ termodynamiczny

Brzeg układu

(materialny lub

abstrakcyjny)

Układ
termodynamiczn
y

(parametry
termodynamiczn
e)

Otoczenie układu

background image

Równowaga

termodynamiczna

• Układ termodynamiczny znajduje się w

stanie równowagi, jeżeli parametry
termodynamiczne określające jego stan
nie zmieniają się w czasie. Zmiana
parametrów termodynamicznych
powoduje, że układ z jednego stanu
równowagi może przejść do innego
stanu równowagi. Takie zjawisko nazywa
się procesem termodynamicznym.

background image

Rodzaje procesów

termodynamicznych

• Proces uważa się za odwracalny, jeżeli może

zachodzić zarówno w pewnym kierunku jak i
w kierunku przeciwnym, a wracając do stanu
wyjściowego nie pozostawia zmian w
otoczeniu. Do procesów odwracalnych zalicza
się procesy kołowe oraz procesy quasi-
statyczne. W procesie kołowym, po przebiegu
którego układ wraca do stanu wyjściowego
wartość funkcji stanu nie zmienia się.

background image

Energia wewnętrzna układu

• Energia wewnętrzna układu (U)

związana jest z nieuporządkowanym
ruchem elementów strukturalnych
układu. Energia wewnętrzna układu (U)
równa jest sumie energii kinetycznej (E

k

)

oraz potencjalnej (E

p

) wzajemnego

oddziaływania składowych elementów
układu.

U = E

k

+ E

p

background image

Zjawisko transportu

• Procesy makroskopowe, zachodzące w

biologicznych układach termodynamicznych, są

przede wszystkim procesami nieodwracalnymi.

Zachodzą w określonym kierunku oraz powodują

zmiany w otoczeniu. Polegają one głównie na

przemieszczaniu się materii, energii i ładunków

elektrycznych, czyli na przepływach (transporcie).

Transporty w układzie są możliwe dzięki istnieniu

bodźców termodynamicznych, czyli czynników

fizycznych warunkujących przepływy.

• Na przykład: różnica ciśnień, różnica temperatur,

różnica potencjałów elektrycznych.

background image

Śmierć i życie

• Można stwierdzić, że przepływy działają

samoniszcząco, ponieważ niszczą bodźce,

które są ich przyczyną.

• Procesy nieodwracalne prowadzą układ od

stanu bardziej zorganizowanego do mniej

zorganizowanego aż znajdzie się on w stanie

równowagi (przepływy ustaną). Stan

równowagi dla układów biologicznych oznacza

stan ich śmierci. Stan życia jest związany ze

stanem stacjonarnym, w jakim powinien się

znajdować dany układ biotermodynamiczny.

background image

I zasada termodynamiki

• Energia wewnętrzna może być przekazywana

od jednego układu do drugiego w procesie
wykonywania pracy lub przekazywania
ciepła.

ΔU = U

2

– U

1

= Q + W

• U – energia wewnętrzna
• Q – ciepło
• W – praca
• Ciepło Q oraz W są dodatnie, jeżeli są do

układu doprowadzone.

background image

Entalpia

• Podczas procesu izobarycznego ciepło

dostarczone układowi zużywa się na
powiększenie jego energii wewnętrznej
o ΔU oraz na wykonanie pracy pΔV.

• Q

p

= (U

2

– U

1

) + p(V

2

– V

1

)

• Q

p

= ΔU + pΔV = (U

2

+ pV

2

) – (U

1

+ pV

1

)

• Q

p

= H

2

– H

1

H = U + pV Entalpia

background image

Entalpia

Entalpia jest funkcją stanu.
• Przyrost entalpii ΔH jest równy ilości

ciepła dostarczonego układowi w
procesie izobarycznym Q

p

= ΔH, tak

jak przyrost energii wewnętrznej ΔU
jest równy ilości ciepła
dostarczonego układowi w procesie
izochorycznym Q

V

= ΔU.

background image

Procesy egzotermiczne i

endotermiczne

• Reakcja jest egzotermiczna, jeżeli ΔU < 0 albo

ΔH < 0, czyli układ oddaje energię do
otoczenia, a endotermiczna, gdy ΔU > 0 albo
ΔH > 0 czyli układ pobiera energię z otoczenia.

• Rozróżnienie energii wewnętrznej i entalpii jako

miar ciepła jest konieczne w przypadku gazów.
W przypadku cieczy i ciał stałych praktycznie
ΔH = ΔU ze względu na małe zmiany objętości

background image

Prawo Hessa

• Miarą ciepła reakcji chemicznej jest w

procesach izochorycznych zmiana

energii wewnętrznej Q

V

= ΔU, a w

izobarycznych zmiana entalpii Q

p

=

ΔH. Ponieważ U i H są funkcjami stanu,
więc

ciepło reakcji nie zależy od

sposobu jej przeprowadzenia,

a tylko od stanu początkowego

i końcowego reagentów

.

background image

Prawdopodobieństwo

termodynamiczne

• Na przykład: Jeżeli cztery cząsteczki mogą przyjmować

stan energetyczny + lub – to liczba wszystkich

możliwych mikrostanów jest równa N = 2

4

= 16

• Możliwych jest 5 makrostanów:

• I. 4 cząsteczki w stanie +; (W = 1 sposób realizacji)

• II. 3 cząsteczki w stanie +; 1 w stanie – (W = 4

sposoby realizacji)

• III. 2 cząsteczki w stanie +; 2 w stanie – (W = 6

sposobów realizacji)

• IV. 3 cząsteczki w stanie -; 1 w stanie + (W = 4

sposoby realizacji)

• V. 4 cząsteczki w stanie; – (W = 1 sposób realizacji)

• Liczba W nosi nazwę prawdopodobieństwa

termodynamicznego

background image

Prawdopodobieństwo

termodynamiczne

1<W<N
• Prawdopodobieństwo p i

prawdopodobieństwo

termodynamiczne W są wprost

proporcjonalne

• Dla powyższego przykładu:
• I. W

I

= 1; p

I

= 1/16

• II. W

II

= 4; p

II

= 4/16

• III. W

III

= 6; p

III

= 6/16

• IV. W

IV

= 4; p

IV

= 4/16

• I. W

V

= 1; p

V

= 1/16

background image

Prawdopodobieństwo

termodynamiczne

• Prawdopodobieństwo termodynamiczne W

wyraża uporządkowanie układu

• Stany makroskopowe I i V są najbardziej

uporządkowane i najmniej prawdopodobne

• Stan III jest najmniej uporządkowany i

najbardziej prawdopodobny

• Stany I i V są najbardziej zróżnicowane
• W stanie równowagi najbardziej

prawdopodobny jest stan o największym
nieporządku

background image

Entropia

S = k·lnW gdzie:

k – stała Boltzmanna,
W – prawdopodobieństwo termodynamiczne.
lnW - spełnia postulat addytywności.
S jest funkcją stanu określającą w jakim

kierunku mogą zachodzić procesy w układzie

izolowanym.

• W układzie izolowanym procesy mogą zachodzić

tylko w kierunku wzrostu entropii (II zasada

termodynamiki). W stanie równowagi entropia

przyjmuje wartość stałą, maksymalną.

background image

III zasada termodynamiki

• Trzecią zasadę termodynamiki

sformułował Nernst: dla układów

skondensowanych (ciała stałe i

ciecze) enrtopia staje się zerem w

temperaturze zera bezwzględnego

• Postulat ten uogólnił Planck: entropia

każdego ciała doskonale

jednolitego jest zerem w

temperaturze zera bezwzględnego


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
wejściówki biofizyka 12 2013
biofiza 12 1 termin
Biofizyka 11 0809
Biofizyka 1-12 - Kopia, Szkoła Rolnictwo studia, Szkoła, Materiały studia, materialy - biotechnologi
Biofizyka 1 12 Kopia
PRZYKŁADOWE ZESTAWY PYTAŃ Z EGAZMINU Z BIOFIZYKII 12
biofizyka 12
biofizyka 12.10.2009.word, kosmetologia licencjat, biofizyka
Biofizyka 12 2007
Giełda biofizyka 12 13
wejściówki biofizyka 12 2013
biofiza 12 1 termin
Biofizyka 11 0809
Biofizyka 3 0809
Ćwiczenia z 05.12.2010 (niedziela) A. Szczepanek, UJK.Fizjoterapia, - Notatki - Rok I -, Biofizyka
Wykład z 19.12.2010 (niedziela) L. Nowak, UJK.Fizjoterapia, - Notatki - Rok I -, Biofizyka
Biofizyka 7 0809
Opracowanie zagadnień ćw. 12 i 13, Biofizyka
Biofizyka-IN-egzamin-2011-12, fizjoterapia

więcej podobnych podstron