

to dyscyplina psychologii stosowanej
zajmująca się wpływem zewnętrznych
warunków pracy na człowieka, analizą
czynności roboczych oraz sytuacjami,
które powstają w środowisku ludzi
pracujących.



Przedmiot badań  człowiek jako

podmiot pracy, wykonywane przez
niego czynności i realizowane zadania
oraz zewnętrzne warunki pracy.



Cel  Wykorzystanie praw psychologii

jako nauki do rozwiązywania
problemów pojawiających się w
środowisku pracy.



doradztwo zawodowe,



analiza procesu i stanowiska pracy,



psychologia inżynieryjna,



zarządzanie zasobami ludzkimi,



psychologia kierowania, szkolenie kadry
kierowniczej i pracowników,



psychologia społeczna w środowisku
pracy,



motywacja do pracy

1.

Zaprojektowanie otoczenia: oświetlenie,

hałas, kolor, czystość, wilgotność i

temperatura powietrza.

2.

Udogodnienia: miejsca wypoczynku,

spożywania posiłków i rekreacji.

3.

Organizacja pracy: schemat pracy,

kolejność wykonywanych zadań, czas pracy

i informacje potrzebne do jej wykonania.

4.

Wyposażenie i narzędzia: jakość

zaprojektowanych narzędzi i maszyn oraz

ich wydajność.

5.

Zdrowie i bezpieczeństwo: radzenie sobie

z kwestiami fizycznego bezpieczeństwa

pracy; ryzyko przy wykonywaniu zadań i

czynniki ważne dla zdrowia.



Architektura + Psychologia



Zajmuje się wpływem fizycznych

warunków pracy (zaprojektowania

miejsca pracy) na zachowania i

postawy pracowników.



Wynik badań: „biura o szerokiej

przestrzeni”

– sposób zaprojektowania biura, które

obejmuje dużą, otwartą przestrzeń,

pozbawioną klasycznych ścian;

stanowiska pracy oddzielone są

przegrodami,

– cel: poprawa komunikacji i redukcja

barier psychologicznych między

pracownikami.

 Mają wielki wpływ na satysfakcję z

pracy!!



atmosfera i relacje między
pracownikami



charakter pracy (natura
wykonywanych zadań oraz ich wpływ
na pracowników)
* zjawisko upraszczania pracy;
* znudzenie i monotonia pracy;
* zmęczenie (fizjologiczne,
psychologiczne).

•

Rozłożenie procesu produkcji na
najprostsze składniki (czynności);

•

Praca przy taśmie produkcyjnej;

•

Pracownik jest „dodatkiem do maszyny”
 im dalej odsuwa się pracownika od

końcowego produktu, tym mniejszą
wartość przypisuje on swojej pracy 

•

Praca  ma niewielkie znaczenie,

zrutynizowana, frustrująca

•

Skutek  brak satysfakcji z pracy

•

Są efektami upraszczania pracy.

•

Powstają przy wykonywaniu
zrutynizowanych i nieinteresujących
działań.

•

Często współtowarzyszy temu uczucie
zmęczenia, złe samopoczucie, spadek
zainteresowań i energii.

•

Uwaga: To co jest nudne dla jednego
pracownika może być interesujące dla
innego. Ważną rolę odgrywa tu
motywacja.



Rozróżnia się dwa rodzaje zmęczenia:
PSYCHOLOGICZNE
FIZJOLOGICZNE



Ich konsekwencją jest:
* obniżenie produktywności i poziomu
wykonania pracy
* większa liczba błędów, wypadków,
absencji.



powstaje w wyniku wysiłku i
nadmiernego przeciążenia mięśni



odczuwane jako:
*osłabienie fizyczne
*przejściowe zmniejszenie zdolności do
aktywności



w pracy fizycznej okresy wypoczynku i
przerwy są konieczne



Odczuwane jako:
*napięcie
*irytacja
*kłopoty z koncentracją uwagi
*roztargnienie
*zapominanie
*dezorganizacja
*apatia



Powiększanie zakresu pracy (czynienie jej
bardziej złożoną, stymulującą, ambitną)



Rotacja stanowisk (zmiana zadań podczas
dnia)



Poprawa warunków fizycznych (redukcja
hałasu, dobre oświetlenie, klimatyzacja)



Wprowadzanie przerw (na odpoczynek
oraz kontakty z członkami grupy
pracowniczej)



Wyjaśnianie pracownikom wartości i
ważności ich pracy (cel: satysfakcja z
pracy i wzrost motywacji)

1. Czynniki związane z miejscem pracy
2. Indywidualne właściwości
pracowników



Rodzaj przemysłu



Godziny pracy



Oświetlenie



Temperatura



Maszyny i urządzenia



Sprzęt gwarantujący
bezpieczeństwo



Presja społeczna



Zdolności poznawcze



Zdrowie



Zmęczenie



Doświadczenie zawodowe



Wiek



Cechy osobowości



Uzależnienia



Przemoc



Zdolności poznawcze  inteligencja (m.in.

zdolność przewidywania, myślenie

przyczynowo –skutkowe, myślenie logiczne),

podzielność, selektywność oraz koncentracja

uwagi;



Zdrowie pracownicy słabego zdrowia,

chorujący częściej powodują wypadki;



Zmęczenie  prowadzi do spadku

produktywności i wzrostu liczby wypadków;



Doświadczenie zawodowe  krótszy czas

pracy wiąże się z większą częstością

wypadków; doświadczeni pracownicy mają

bardziej złożony obraz swej pracy i powodują

mniej wypadków;



Wiek  częstość wypadków obniża się wraz z

wiekiem (staż pracy dłuższy), ale ich

konsekwencje wraz z wiekiem są

poważniejsze;



Cechy osobowości  Zgodnie z pewną

koncepcją wypadkowość jako cecha

osobowości jest niezależna od sytuacji.

Właściwości pewnych ludzi predysponują ich

do powodowania wypadków, a większość

poważnych incydentów angażuje tę samą

niewielką grupę osób.
U sprawców wypadków wykrywano cechy tj.:

*neurotyzm
*wrogość
*niepokój
*nieprzystosowanie społeczne
*poczucie fatalizmu



Stan emocjonalny negatywne emocje

prowadzą do wzrostu wypadków;



Uzależnienia  pracownicy uzależnieni od

alkoholu czy narkotyków częściej powodują

wypadki; częstsze spóźnienia, absencja, niska

produktywność i problemy emocjonalne;



Przemoc  **Mobbing** – celowe,

systematyczne zachowania (prześladowanie,
napastowanie) naruszające godność osobistą
ofiary (podwładnego lub współpracownika w
miejscu pracy). Mobbing ma na celu lub skutkuje:
*poniżeniem, ośmieszeniem, zaniżeniem
samooceny lub *wyeliminowaniem albo
odizolowaniem pracownika od współpracowników.



Rejestrowanie wypadków



Zaprojektowanie miejsca pracy



Szkolenia poświęcone bezpieczeństwu
pracy



Postawa kadry kierowniczej



Kampanie na rzecz bezpieczeństwa pracy



Ad 1. REJESTROWANIE WYPADKÓW

 wszystkie wypadki powinny być

analizowane i szczegółowo opisywane.
* Rzetelny rejestr powinien obejmować:
1. Dokładny czas i miejsce wypadku.
2. Typ wykonywanej pracy.
3. Charakterystykę osobowości ofiary

wypadku.
4. Charakter wypadku oraz znane lub

podejrzewane jego powody.
5. Konsekwencje wypadku – uszkodzenia

ciała, urządzeń, maszyn i surowców.



Ad 2. ZAPROJEKTOWANIE MIEJSCA

PRACY
*

Oświetlenie - odpowiednie do charakteru pracy;

*Temperatura - powinna mieścić się w optymalnym

przedziale;
*Teren pracy - powinien być czysty i uporządkowany;
*Środki bezpieczeństwa (punkty udzielania pierwszej

pomocy, gaśnice przeciwpożarowe) powinny być

wygodnie rozmieszczone i malowane w ostrych,

łatwo rozpoznawalnych kolorach;
*Urządzenia sygnalizujące niebezpieczeństwo –

powinny być wyraźnie oznaczone i łatwe w obsłudze;



Ad 3. SZKOLENIA POŚWIĘCONE
BEZPIECZEŃSTWU PRACY  cel:
*omówienie niebezpiecznych stanowisk
pracy,
*prezentacja przyczyn i skutków
wypadków,
* nauka bezpiecznych procedur i
nawyków pracy.



Ad 4. POSTAWA KADRY
KIEROWNICZEJ powinna wyrażać

dbałość o przestrzeganie przepisów BHP
oraz dobry stan maszyn i otoczenia
pracy.



jeśli kadra kierownicza prezentuje
niejednoznaczną postawę wobec kwestii
bezpieczeństwa (np. toleruje
nierzetelność w rejestrowaniu
wypadków), nie motywuje pracowników
do korzystania z bezpiecznych procedur.



Ad 5. KAMPANIE NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA

PRACY:

Plakaty i broszury

Skuteczny plakat ostrzegawczy zawiera:
1. Sygnał słowny, np. Uwaga!, Niebezpieczeństwo!
2. Informacja o zagrożeniu, np. Podziemny przewód gazowy;
3. Skutki, np. Możliwość spowodowania wybuchu;
4. Instrukcja, np. Nie kopać!
Badania: wyższa skuteczność słów silnie nasyconych

emocjonalnie tj. „śmierć”, niż słów neutralnych tj. „zwróć

uwagę”.

Konkursy związane z bezpieczeństwem w pracy:

nagradzanie pracowników za bezpieczne wykonywanie pracy w

pewnym okresie czasu.
+ wzbudza motywację, poprawia stan wiedzy o przepisach BHP
- pozytywne skutki mogą zniknąć wraz z zakończeniem konkursu