

Dostępne są trzy rodzaje gipsów:



Gips modelowy (do modeli
diagnostycznych)



Gips odlewowy (używany do wycisków przy
bezzębiu)



Gips odlewowy supertwardy (tzw. kamnień
odlewniczy)



Tlenek cynku z eugenolem



Agar lub alginat



Masy silikonowe kondensacyjne



Masy silikonowe addycyjne



Masy polisulfidowe



Masy polieterowe



Wszystkie trzy gipsy mają taki sam skład

chemiczny (półwodzian siarczanu wapnia) i

wszystkie wytwarzane są z gipsu

mineralnego.



Różnią się sposobem, w jaki usunięto

skrystalizowaną wodę.



Reakcja wiązania gipsu:

CaSO

4

* ½ H

2

O + 1 ½ H

2

O  CaSO

4

* 2H

2

O

+ ciepło



Do związania gipsu potrzebna jest większa

ilość wody niż ta, która wynika z równania

chemicznego.



Woda nie biorąca udziału w reakcji to tzw.

woda dodatkowa. Jej ilość zależy od

właściwości cząsteczek gipsu, np.:



Gips modelowy wymaga więcej wody niż

odlewowy.



Gips odlewowy supertwardy wymaga

najmniej wody.



Początkowy czas wiązania (rozpoczyna się w
chwili połączenia gipsu i wody)



Końcowy czas wiązania (gips może zostać
oddzielony od wycisku bez jego
uszkodzenia)



Należy odczekać ok. 45-60 min przed
oddzieleniem gipsu od wycisku.



Gipsy nie odtwarzają detali tak dobrze jak
galwaniczne pokrycie metalem lub
matryce epoksydowe (ze względu na
porowatość powierzchni)



Zdolność do odtwarzania detali zależy od
kompatybilności masy odlewowej i
wyciskowej (np. gips jako materiał wodny
lepiej ‘zwilża’ i odwzorowuje powierzchnię
alginatową niż powierzchnię sikilonową)



Wytrzymałość gipsu na zgniatanie jest
zależna od gęstości związanej masy.



Istnieją wytyczne dotyczące minimalnych
dopuszczalnych wskaźników oporności,
aby dany gips mógł spełniać oczekiwania.



Podgrzewanie gipsu podczas wiązania
może powodować zmniejszenie jego
wytrzymałości.



Idealny materiał odlewowy nie

powinien się kurczyć ani rozszerzać.



Wszystkie gipsy rozszerzają się, a

najmocniej gips modelowy.



Ekspansja (rozszerzanie) gipsu nie

jest równomierna, co może

spowodować zmianę proporcji.



Istnieję substancje wpływające na

ekspansję (np. NaCl), dodanie wody

do gipsu po jego zmieszaniu zwiększa

ekspansję (tzw higroskopijną)



Przyspieszacze (siarczan VI potasu,
kryształy dwuwodnego siarczanu wapnia)



Spowalniacze ( boraks, agar, alginat)



Gips modelowy cechuje największy

stosunek płyn-proszek, zaś gips odlewowy

twardy najmniejszy stosunek.



Gipsy wymagają 19 ml wody na 100g

proszku do reakcji wiązania, reszta to

woda dodatkowa.



Zmiana stosunku płyn-proszek wpływa na

czas wiązania, wytrzymałość i

rozszerzalność po związaniu (gęstsze

mieszaniny mają większą rozszerzalność)



W pewnym zakresie temperatury czas
wiązania gipsu maleje wraz z jej
wzrostem. Powyżej 37,5 stopni czas
ten wydłuża się.



Gipsy jako materiały higroskopijne
absorbują wodę z powietrza, co
powoduje wydłużenie czasu wiązania.



Gipsy powinny być przechowywane w
zamkniętym pojemniku chroniącym
przed wilgocią.



Roztwory zwiększające twardość to woda z
krzemionką koloidalną i modyfikatorami
dodawane do gipsu zamiast czystej wody.



Wzrasta odporność na zarysowania,
twardość i ekspansja.



Ustalenie proporcji proszku i wody



Powolne dodawanie proszku do wody



Zarabianie



Sporządzanie modelu

◦

Z użyciem wosku pudełkowego

◦

Z użyciem najpierw wosku odlewowego w potem

modelowego

◦

Z użyciem foremki modelowej



Dezynfekcja

(jodoformem w sprayu lub zanurzając w

roztworze 1:10 5% podchlorynu na 30min.)

WAŻNA JEST TEŻ DEZYNFEKCJA

WYCISKU.



Vel Mix (Kerr-Sybron)



Die Rock (Whip Mix)



Silky Rock (Whip Mix)