Leki stosowane w
Leki stosowane w
chorobach kobiecych
chorobach kobiecych
Zapalenie pęcherza
Zapalenie pęcherza
Schorzenie występuje to także u
Schorzenie występuje to także u
mężczyzn, jednak zapalenie pęcherza
mężczyzn, jednak zapalenie pęcherza
występuje u nich niezmiernie rzadko z
występuje u nich niezmiernie rzadko z
powodu znacznie dłuższej cewki
powodu znacznie dłuższej cewki
moczowej, która stanowi barierę
moczowej, która stanowi barierę
broniącą pęcherz przed wniknięciem
broniącą pęcherz przed wniknięciem
do niego bakterii; dodatkowo płyn
do niego bakterii; dodatkowo płyn
wytwarzany przez gruczoł krokowy ma
wytwarzany przez gruczoł krokowy ma
pewne właściwości antybakteryjne.
pewne właściwości antybakteryjne.
Epidemiologia
Epidemiologia
Większość osób zgłaszających się po poradę do
Większość osób zgłaszających się po poradę do
lekarza rodzinnego stanowią kobiety w wieku 15-
lekarza rodzinnego stanowią kobiety w wieku 15-
34 lat; ocenia się, że 20-50% kobiet przynjamniej
34 lat; ocenia się, że 20-50% kobiet przynjamniej
raz w życiu miało epizod zapalenia pęcherza
raz w życiu miało epizod zapalenia pęcherza
moczowego, a stan ten wystąpił ponownie u
moczowego, a stan ten wystąpił ponownie u
połowy z nich.
połowy z nich.
U wielu pacjentek cierpiących na nawracające
U wielu pacjentek cierpiących na nawracające
zapalenie pęcherza moczowego występują
zapalenie pęcherza moczowego występują
rozpoznawalne przyczyny predysponujące je do
rozpoznawalne przyczyny predysponujące je do
nawrotu choroby, takie jak ciąża, nierozpoznana
nawrotu choroby, takie jak ciąża, nierozpoznana
cukrzyca, stosowanie środków antykoncepcyjnych.
cukrzyca, stosowanie środków antykoncepcyjnych.
Etiologia
Etiologia
Zakażenie pęcherza moczowego w większości
Zakażenie pęcherza moczowego w większości
przypadków jest spowodowane florą bakteryjną z
przypadków jest spowodowane florą bakteryjną z
jelita grubego. Bakterie wnikają do cewki
jelita grubego. Bakterie wnikają do cewki
moczowej z okolic krocza i odbytu, a dalej
moczowej z okolic krocza i odbytu, a dalej
wędrują do pęcherza gdzie zaczynają się
wędrują do pęcherza gdzie zaczynają się
rozmnażać.
rozmnażać.
Do najczęściej spotykanych organizmów
Do najczęściej spotykanych organizmów
odpowiedzialnych za zapalenie pęcherza należą:
odpowiedzialnych za zapalenie pęcherza należą:
-
Escherichia coli
Escherichia coli
-
Staphylococci
Staphylococci
-
Enterococci
Enterococci
Cechy kliniczne zapalenia
Cechy kliniczne zapalenia
pęcherza moczowego
pęcherza moczowego
Bolesne oddawanie moczu
Bolesne oddawanie moczu
Częstomocz
Częstomocz
Parcie na mocz
Parcie na mocz
Oddawanie moczu w nocy
Oddawanie moczu w nocy
Krwiomocz
Krwiomocz
Jednak wszystkie te objawy występują
Jednak wszystkie te objawy występują
łącznie tylko u niewielu pacjentek
łącznie tylko u niewielu pacjentek
Objawy zaczynają się nagle
Objawy zaczynają się nagle
Może towarzyszyć ból w dolnej części
Może towarzyszyć ból w dolnej części
kręgosłupa i dyskomfort w okolicy
kręgosłupa i dyskomfort w okolicy
nadłonowej
nadłonowej
Czynniki wskazujące na
Czynniki wskazujące na
konieczność skierowania
konieczność skierowania
pacjenta do lekarza
pacjenta do lekarza
Dzieci poniżej 12 r.ż.
Dzieci poniżej 12 r.ż.
Cukrzyca
Cukrzyca
Czas trwania dłuższy niż 7 dni
Czas trwania dłuższy niż 7 dni
Kobiety w starszym wieku
Kobiety w starszym wieku
Pacjenci z obiżoną odpornością
Pacjenci z obiżoną odpornością
Mężczyźni
Mężczyźni
Pacjenci z towarzyszącą gorączką,
Pacjenci z towarzyszącą gorączką,
nudnościami, wymiotami i bólem w boku
nudnościami, wymiotami i bólem w boku
Ciąża
Ciąża
Upławy
Upławy
LEKI OTC
LEKI OTC
1.) Urosept (ziołowy preparat złożony)
1.) Urosept (ziołowy preparat złożony)
2.) Urinal (wyciąg z owoców żurawiny)
2.) Urinal (wyciąg z owoców żurawiny)
3.) Ginjal (wyciąg z konika morskiego, żeń-szeń i błękit
3.) Ginjal (wyciąg z konika morskiego, żeń-szeń i błękit
metylenowy) już niedostępny
metylenowy) już niedostępny
4.)Urosal (metenamina i slicylan fenylu)
4.)Urosal (metenamina i slicylan fenylu)
Należy doradzić pacjentom zwiększenie spożycia płynów
Należy doradzić pacjentom zwiększenie spożycia płynów
do 5l na dobę. Zwiększy to opróżnianie pęcherza,
do 5l na dobę. Zwiększy to opróżnianie pęcherza,
przez co zostaną „wypłukane” z niego bakterie. Należy
przez co zostaną „wypłukane” z niego bakterie. Należy
przyjmować witaminę C i pić płyny zakwaszające
przyjmować witaminę C i pić płyny zakwaszające
mocz, np. sok z żurawin
mocz, np. sok z żurawin
Leki na receptę
Leki na receptę
1.) Antybiotyki
1.) Antybiotyki
-
Unasyn (ampicylina, sulbaktam)
Unasyn (ampicylina, sulbaktam)
-
Keflex (cefaleksyna)
Keflex (cefaleksyna)
-
Zinnat (cefuroksym)
Zinnat (cefuroksym)
2.) Fluorochinolony
2.) Fluorochinolony
-
Nolicin (norfloksacyna)
Nolicin (norfloksacyna)
-
Cipronex (cyprofloksacyna)
Cipronex (cyprofloksacyna)
3.) Chemioterapeutyki
3.) Chemioterapeutyki
-
Furaginum (furagina)
Furaginum (furagina)
-
Biseptol (kotrimoksazol)
Biseptol (kotrimoksazol)
-
Urotrim (trimetoprim)
Urotrim (trimetoprim)
Składniki mieszanek
Składniki mieszanek
ziołowych
ziołowych
Nawłoć
Nawłoć
Mącznica lekarska
Mącznica lekarska
Pokrzywa
Pokrzywa
Liść brzozy
Liść brzozy
Liście brusznicy
Liście brusznicy
Czasem kwas cytrynowy, cytrynian
Czasem kwas cytrynowy, cytrynian
sodu i cytrynian potasu (Urosept)
sodu i cytrynian potasu (Urosept)
Upławy
Upławy
Trzy najczęstsze powody upławów to
Trzy najczęstsze powody upławów to
obecność bakterii w pochwie,
obecność bakterii w pochwie,
grzybica sromu i pochwy oraz
grzybica sromu i pochwy oraz
rzęsitkowica
rzęsitkowica
Grzybica może być leczona
Grzybica może być leczona
preparatami OTC
preparatami OTC
Etiologia grzybicy
Etiologia grzybicy
Pochwa w sposób naturalny wytwarza wodnistą wydzielinę,
Pochwa w sposób naturalny wytwarza wodnistą wydzielinę,
której charakter zależy od wielu czynników, takich jak ciąża,
której charakter zależy od wielu czynników, takich jak ciąża,
zmiany hormonalne i stosowane leki.
zmiany hormonalne i stosowane leki.
Nabłonek pochwy zawiera glikogen, który jest rozkładany
Nabłonek pochwy zawiera glikogen, który jest rozkładany
przez enzymy i bakterie (Lactobacillus) do kwasu mlekowego.
przez enzymy i bakterie (Lactobacillus) do kwasu mlekowego.
To utrzymuje niskie pH w pochwie, tworząc środowisko
To utrzymuje niskie pH w pochwie, tworząc środowisko
nieprzyjazne dla patogenów.
nieprzyjazne dla patogenów.
Stężenie glikogenu w nabłonku pochwy jest kontrolowane
Stężenie glikogenu w nabłonku pochwy jest kontrolowane
przez wytwarzanie estrogenów, tak więc wszelkie zmiany, w
przez wytwarzanie estrogenów, tak więc wszelkie zmiany, w
stężeniu estrogenów powodują wzrost lub obniżenie stężenia
stężeniu estrogenów powodują wzrost lub obniżenie stężenia
glikogenu. Gdy stężenie estrogenów ulega zmniejszeniu,
glikogenu. Gdy stężenie estrogenów ulega zmniejszeniu,
obniża się stężenie glikogenu zwiększając pH pochwy i
obniża się stężenie glikogenu zwiększając pH pochwy i
powodując podatność pochwy na infekcje oportunistyczne.
powodując podatność pochwy na infekcje oportunistyczne.
Infekcje wywołują najczęściej drożdżaki z rodzaju Candida
Infekcje wywołują najczęściej drożdżaki z rodzaju Candida
(
(
C.albicans)
C.albicans)
Czynniki wskazujące na
Czynniki wskazujące na
konieczność skierowania
konieczność skierowania
pacjentki do lekarza
pacjentki do lekarza
Cukrzyca
Cukrzyca
Upławy o silnym zapachu
Upławy o silnym zapachu
Nieskuteczność leczenia preparatami
Nieskuteczność leczenia preparatami
OTC
OTC
Kobiety ciężarne
Kobiety ciężarne
Nawracające ataki
Nawracające ataki
Kobiety w wieku do 16 lat i powyżej
Kobiety w wieku do 16 lat i powyżej
60 lat
60 lat
Miejscowo stosowane
Miejscowo stosowane
imidazole
imidazole
( Clotrimazol, ekonazol, mikonazol)
( Clotrimazol, ekonazol, mikonazol)
Kremy, tabletki, globulki
Kremy, tabletki, globulki
W rzadkich przypadkach może wystąpić
W rzadkich przypadkach może wystąpić
miejscowe podrażnienie, które wiąże się z
miejscowe podrażnienie, które wiąże się z
nośnikiem leku, a nie substancją aktywną
nośnikiem leku, a nie substancją aktywną
Leki te mogą uszkadzać prezerwatywy lateksowe,
Leki te mogą uszkadzać prezerwatywy lateksowe,
w konsekwencji skuteczność tych środków
w konsekwencji skuteczność tych środków
antykoncepcyjnych może ulec zmniejszeniu.
antykoncepcyjnych może ulec zmniejszeniu.
Flukonazol (Fluconazole,
Flukonazol (Fluconazole,
Mycosyst)
Mycosyst)
Flukonazol może powodować
Flukonazol może powodować
zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie
zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie
jak nudności, ból brzucha, biegunka i
jak nudności, ból brzucha, biegunka i
wzdęcia obserwowane u około 10%
wzdęcia obserwowane u około 10%
pacjentów.
pacjentów.
Flukonazol wchodzi w interakcję z
Flukonazol wchodzi w interakcję z
wieloma lekami. Należą do nich leki
wieloma lekami. Należą do nich leki
przeciwzakrzepowe, cyklosporyny,
przeciwzakrzepowe, cyklosporyny,
rifampicyny, fenytoiny i takrolimus.
rifampicyny, fenytoiny i takrolimus.
Lactovaginal
Lactovaginal
Preparat zawiera liofilizowaną
Preparat zawiera liofilizowaną
zawiesinę bakterii kwasu mlekowego
zawiesinę bakterii kwasu mlekowego
(Lactobacillus rhamnosus), które
(Lactobacillus rhamnosus), które
namnażając się rozkładają glikogen
namnażając się rozkładają glikogen
ze złuszczonego naskórka.
ze złuszczonego naskórka.
Stoduje się 1-2 kapsułki dziennie
Stoduje się 1-2 kapsułki dziennie
przez okres 7 dni.
przez okres 7 dni.
Tantum Rosa - benzydamina
Tantum Rosa - benzydamina
Jest to pochodna indazolu,
Jest to pochodna indazolu,
niesteroidowy lek przeciwzapalny.
niesteroidowy lek przeciwzapalny.
Przygotowania płynu do irygacji –
Przygotowania płynu do irygacji –
zawartość saszetki rozpuścić w 0,5-1l
zawartość saszetki rozpuścić w 0,5-1l
przegotowanej wody, w połogu do
przegotowanej wody, w połogu do
przemywania krocza 1-2 razy na dobę,
przemywania krocza 1-2 razy na dobę,
w innych wskazaniach zwykle należy
w innych wskazaniach zwykle należy
płukać pochwę 1-2 razy na dobę.
płukać pochwę 1-2 razy na dobę.
Gałki z propolisem
Gałki z propolisem
Propolis, inaczej kit pszczeli, to
Propolis, inaczej kit pszczeli, to
naturalna substancja wytwarzana
naturalna substancja wytwarzana
przez pszczoły, zawierająca
przez pszczoły, zawierająca
substancje działające
substancje działające
przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo.
przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo.
Lek należy stosować 1-2 razy dziennie
Lek należy stosować 1-2 razy dziennie
przez 5-8 dni.
przez 5-8 dni.
Bolesne miesiączkowanie
Bolesne miesiączkowanie
Występuje u około 30-60% kobiet
Występuje u około 30-60% kobiet
miesiączkujących, u 7-15% z nich
miesiączkujących, u 7-15% z nich
bóle są bardzo silne, uniemożliwiają
bóle są bardzo silne, uniemożliwiają
normalne funkcjonowanie i wiążą się
normalne funkcjonowanie i wiążą się
z absencją w szkole i pracy.
z absencją w szkole i pracy.
Etiologia
Etiologia
Bolesne miesiączkowanie
Bolesne miesiączkowanie
charakteryzuje się nadmiernym
charakteryzuje się nadmiernym
wytwarzaniem prostaglandyny E2,
wytwarzaniem prostaglandyny E2,
która zwiększa aktywność skurczową
która zwiększa aktywność skurczową
macicy powodując skurcze
macicy powodując skurcze
mięśniowe odbierane przez pacjentki
mięśniowe odbierane przez pacjentki
jako ból.
jako ból.
Cechy kliniczne bolesnego
Cechy kliniczne bolesnego
miesiączkowania
miesiączkowania
Typowy obraz bolesnego miesiączkowania obejmuje bóle
Typowy obraz bolesnego miesiączkowania obejmuje bóle
skurczowe odczuwane w dole brzucha tuż przed
skurczowe odczuwane w dole brzucha tuż przed
krwawieniem (6h) i przez 2-3 dni od początku krwawienia.
krwawieniem (6h) i przez 2-3 dni od początku krwawienia.
U około 50% pacjentek występują objawy towarzyszące,
U około 50% pacjentek występują objawy towarzyszące,
takie jak ból w krzyżu, nudności i/lub wymioty.
takie jak ból w krzyżu, nudności i/lub wymioty.
Jednak od pierwszej miesiączki do wystapienia objawów
Jednak od pierwszej miesiączki do wystapienia objawów
może minąć kilka miesięcy lub lat. Dzieje się tak, ponieważ
może minąć kilka miesięcy lub lat. Dzieje się tak, ponieważ
u 50% kobiet w pierwszym roku miesiączkowania nie
u 50% kobiet w pierwszym roku miesiączkowania nie
dochodzi do owulacji (10% kobiet nie owuluje przez 8 lat od
dochodzi do owulacji (10% kobiet nie owuluje przez 8 lat od
pierwszej miesiączki). Jest to ważna informacja, gdyż ból na
pierwszej miesiączki). Jest to ważna informacja, gdyż ból na
ogół nie występuje w cyklach bezowulacyjnych.
ogół nie występuje w cyklach bezowulacyjnych.
Czynniki wskazujące na
Czynniki wskazujące na
konieczność skierowania do
konieczność skierowania do
lekarza
lekarza
Silne lub niewyjaśnione krwawienia
Silne lub niewyjaśnione krwawienia
Ból przed miesiączką
Ból przed miesiączką
Oznaki infekcji ogólnoustrojowej
Oznaki infekcji ogólnoustrojowej
(gorączka, ogólne złe samopoczucie)
(gorączka, ogólne złe samopoczucie)
Krwawienie u kobiet po menopauzie
Krwawienie u kobiet po menopauzie
LECZENIE
LECZENIE
NLPZ
NLPZ
Jako leczenie podstawowe, ponieważ
Jako leczenie podstawowe, ponieważ
bolesne miesiączki są związane z
bolesne miesiączki są związane z
podwyższonym poziomem
podwyższonym poziomem
prostaglandyn.
prostaglandyn.
Skuteczność tych leków podawanych
Skuteczność tych leków podawanych
doustnie została potwierdzona u 80-
doustnie została potwierdzona u 80-
85% kobiet cierpiących na bolesne
85% kobiet cierpiących na bolesne
miesiączkowanie.
miesiączkowanie.
-Butylobromek hioscyny
-Butylobromek hioscyny
(Buscopan, Scopolan, Vegantalgin)
(Buscopan, Scopolan, Vegantalgin)
Może spowodować suchość w ustach,
Może spowodować suchość w ustach,
działanie uspokajające, zaparcia
działanie uspokajające, zaparcia
-
-
Chlorowodorek drowaweryny
Chlorowodorek drowaweryny
(No-
(No-
spa)- działa rozkurczająco na mięśnie
spa)- działa rozkurczająco na mięśnie
gładkie
gładkie
Doustne środki
Doustne środki
antykoncepcyjne
antykoncepcyjne
Jeśli standardowe leki bez recepty nie
Jeśli standardowe leki bez recepty nie
są skuteczne w zmniejszeniu
są skuteczne w zmniejszeniu
objawów, najlepiej skierować
objawów, najlepiej skierować
pacjentkę do lekarza, gdyż środki
pacjentkę do lekarza, gdyż środki
antykoncepcyjne stanowią
antykoncepcyjne stanowią
alternatywną opcję leczenia.
alternatywną opcję leczenia.
Zespół napięcia
Zespół napięcia
przedmiesiączkowego
przedmiesiączkowego
Pojęcie zespołu napięcia
Pojęcie zespołu napięcia
przedmiesiączkowego jest szerokim
przedmiesiączkowego jest szerokim
terminem medycznym obejmującym wiele
terminem medycznym obejmującym wiele
różnych objawów, zarówno fizycznych jak i
różnych objawów, zarówno fizycznych jak i
psychologicznych.
psychologicznych.
Początek objawów ma miejsce w czasie
Początek objawów ma miejsce w czasie
owulacji, a stają się one odczuwalne dla
owulacji, a stają się one odczuwalne dla
pacjentki na tydzień przed wystąpieniem
pacjentki na tydzień przed wystąpieniem
miesiączki.
miesiączki.
Etiologia
Etiologia
Problem etiologii zespołu napięcia
Problem etiologii zespołu napięcia
przedmiesiączkowego wzbudza wiele kontrowersji.
przedmiesiączkowego wzbudza wiele kontrowersji.
Prawdopodobnie bierze w nim udział wiele czynników,
Prawdopodobnie bierze w nim udział wiele czynników,
chociaż niektórzy autorzy twierdzą, że zespół
chociaż niektórzy autorzy twierdzą, że zespół
napięcia przedmiesiączkowego ma przyczynę
napięcia przedmiesiączkowego ma przyczynę
fizjologiczną, natomiast inni uważają, że jest
fizjologiczną, natomiast inni uważają, że jest
pochodzenia psychologicznego.
pochodzenia psychologicznego.
Obecnie większość badaczy skłania się ku przyczynie
Obecnie większość badaczy skłania się ku przyczynie
psychicznej (neurohormonalnej), gdyż stężenia
psychicznej (neurohormonalnej), gdyż stężenia
serotoniny w fazie lutealnej cyklu miesiączkowego są
serotoniny w fazie lutealnej cyklu miesiączkowego są
niskie, a podawanie pacjentkom inhibitorów
niskie, a podawanie pacjentkom inhibitorów
wychwytu serotoniny przyniosło pewną poprawę.
wychwytu serotoniny przyniosło pewną poprawę.
Cechy kliniczne
Cechy kliniczne
Drażliwość
Drażliwość
Nastrojowość
Nastrojowość
Pobudzenie
Pobudzenie
Zdenerwowanie
Zdenerwowanie
Niepokój
Niepokój
Objawom na ogół towarzyszy:
Objawom na ogół towarzyszy:
-
Bolesność piersi
Bolesność piersi
-
Uczucie pełności
Uczucie pełności
-
Zatrzymanie płynów
Zatrzymanie płynów
-
Ból brzucha i głowy
Ból brzucha i głowy
Leczenia
Leczenia
Szczególnie zalecane jest przyjmowanie witaminy
Szczególnie zalecane jest przyjmowanie witaminy
B6. Uzupełnianie poziomu witaminy B6 skutecznie
B6. Uzupełnianie poziomu witaminy B6 skutecznie
wpływa na zmniejszenie drażliwości, uczucia
wpływa na zmniejszenie drażliwości, uczucia
zmęczenia i wzdęcia.
zmęczenia i wzdęcia.
Pacjentki z objawami umiarkowanymi lub nasilonymi
Pacjentki z objawami umiarkowanymi lub nasilonymi
powinny udać się do lekarza, gdyż w wielu
powinny udać się do lekarza, gdyż w wielu
przypadkach skuteczniejsze będzie leczenie SSRI.
przypadkach skuteczniejsze będzie leczenie SSRI.
Do innych suplementów odżywczych, które
Do innych suplementów odżywczych, które
przynoszą ulgę w objawach zespołu
przynoszą ulgę w objawach zespołu
przedmiesiączkowego należą witamina E, magnez,
przedmiesiączkowego należą witamina E, magnez,
olejek z wiesiołka i wapń.
olejek z wiesiołka i wapń.
Agnus castus (Castagnus)
Agnus castus (Castagnus)
Poprzez stymulację receptorów
Poprzez stymulację receptorów
dopaminergicznych obniżają
dopaminergicznych obniżają
poziom prolaktyny wydzielanej przez
poziom prolaktyny wydzielanej przez
przysadkę, powodują ustępowanie
przysadkę, powodują ustępowanie
zaburzeń wywołanych przez
zaburzeń wywołanych przez
hiperprolaktynemię: zespołu napięcia
hiperprolaktynemię: zespołu napięcia
przedmiesiączkowego i zaburzeń cyklu
przedmiesiączkowego i zaburzeń cyklu
miesiączkowego.
miesiączkowego.