Niebezpieczne substancje i
Niebezpieczne substancje i
materiały
materiały
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Niebezpieczne substancje i materiały
Transport
lądowy 200
mln. t
Transport
morski, 50
mln. t
Transport
kolejowy, 38
mln. t
Transport
dóbr 46
mln. t
Żegluga między
lądowa, 51 mln.t
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Niebezpieczne substancje i materiały
Ustalenie celu szkolenia
Największe grożące niebezpieczeństwo
Zapobiec niebezpieczeństwu i zapewnić
właściwy przebieg akcji
Rota nacierająca musi rozpoznać na miejscu
akcji substancje niebezpieczne
OCENIĆ
ROZPOZNAĆ
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Niebezpieczne substancje i materiały
Ustalenie celu szkolenia
Funkcjonariusz straży pożarnej
powinien
wiedzieć
jakie istnieją możliwości ustalenia
stanu faktycznego po zaistnieniu
zdarzenia
z udziałem materiałów i substancji
niebezpiecznych,
nauczyć się,
jakie środki przeciwdziałania można
przedsięwziąć.
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Niebezpieczne substancje i materiały
zarządzenia, zasady techniczne
„Zarządzenie o przewożeniu materiałów niebezpiecznych po
drogach publicznych “
„ Zarządzenie o przewożeniu materiałów niebezpiecznych na kolei
“
„ Zarządzenie o przewożeniu materiałów niebezpiecznych w
żegludze śródlądowej“
„ Zarządzenie o przewożeniu materiałów niebezpiecznych po
drogach publicznych
w żegludze morskiej“
„Ruch powietrzny“
Zarządzenie o substancjach niebezpiecznych
Krajowe (landowe) zarządzenia o płynnych substancjach palnych
Zasady techniczne odnoszące się gazów będących pod ciśnieniem
Ustawa o materiałach wybuchowych
Ochrona przeciwpożarowa w odniesieniu do amunicji
Krajowe oznaczenia rurociągów
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Niebezpieczne substancje i materiały
Definicja substancji niebezpiecznych
Substancja niebezpieczna, to substancja która może
szkodzić lub zagrażać zdrowiu ludzkiemu lub środowisku
naturalnemu poprzez
chemiczne właściwości (np.palne, żrące)
fizyczne właściwości (np. bardzo niska lub wysoka
temp.)
stopień koncentracji/ilość (np.gazy duszące)
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Zarządzenie o substancjach niebezpiecznych
Zarządzenie
o
materiałach
niebezpiecznych
reguluje
postępowanie
z
substancjami
niebezpiecznymi.
Substancjami niebezpiecznymi w
tym
sensie
są
(ustawa
o
chemikaliach) :
nieznacznie trujące
trujące
bardzo trujące
żrące
drażniące
istnieje zagrożenie wybuchem
wzmagające pożar
wysoko/łatwo zapalne
zapalne
powodujące raka
uszkadzające płód
zmieniające kod genetyczny
Nickelcarbonyl
(Nickeltetracarbonyl)
Wskazania dot. szczególnego zagrożenia
może powodować raka
możliwe nieodwracalne szkody
Zalecenia z zakresu bezpieczeństwa
nie wdychać par
przechowywać pojemniki w
bezpiecznym
miejscu
Zakłady Chemiczne
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Zarządzenie o substancjach palnych
Temperatura zapłonu cieczy:
„najniższa temperatura, przy której
powstaje wystarczająca do zapalenia
się mieszanina par cieczy palnej z
powietrzem...“
20°C
60°C
55-100°C
21-55°C
poniżej21°C
100 °C
55 °C
21 °C
0 °C
Przykłady:
-fenol (79°C)
-ciężki
olej opałowy (>65°C)
-benzyna do prób(30-35°C)
-spirytus (12°C)
-benzyna (<20°C)
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Kwasy i zasady
Wartość pH- jako miara agresywności
kwas
zasada
Obszar neutralny
7
1
3
11
14
Czysta woda
Kwasy solne
octy
Roztwory sody
Ług sodowy
Miejsce rozlania ograniczyć
piaskiem, ziemią lub folią PE
Nosić ubranie
ochronne/sprzęt ochrony
dróg oddechowych
Środki neutralizujące (BC-
proszek)
Szczególna ostrożność przy
stężonych kwasach (gwałtowna
reakcja egzo-termiczna z wodą)
Oparzenia wywołane kwasami lub
zasadami spłukiwać dużą ilością
wody
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznaczenia wynikające z przepisów o zabezpieczeniu miejsc wypadków
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznaczenie butli na sprężony gaz zgodnie z normami europejskimi
Gaz
Kolor
Gwint łączący
Acetylen
żółty
Zamknięcie pałąkowe
Inne gazy palne
czerwony
Gwint lewy
zewnętrzny
tlen
niebieski
Gwint prawy
zewnętrzny
azot
zielony
Gwint prawy
zewnętrzny
Sprężone powietrze
Szary
Gwint prawy
wewnętrzny
Inne nie palne gazy
szary
Gwint prawy
zewnętrzny
Zawartość butli na sprężony gaz można oznaczyć poprzez :
naklejkę z oznaczeniem o niebezpiecznej zawartości na szyjce butli (jedyne prawnie
wiążące)
oznaczenie kolorystyczne
zamknięcia pałąkowe
wybite oznaczenie gazu na grzbiecie
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznaczenie butli na sprężony gaz zgodnie z normami europejskimi
1. Ryzyko i stopień bezpieczeństwa
2. Ulotki informujące o niebezpieczeństwie
3. Skład gazu
4. Oznaczenie wytwórcy
5. EWG-Numer przy pojedynczych substancjach
6. Pełna nazwa gazu
7. Wskazania producenta
8. Nazwa, adres, numer telefonu producenta
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Znakowanie butli ze sprężonym gazem zgodnie z normą
DIN EN
DIN EN
1089-3
1089-3
Informacja dot. zawartości i
wynikających z tego tytułu
zagrożeń zgodnie z nowym
oznaczeniem będzie do
odczytania na szyjce butli na
podstawie koloru.
W przypadku mieszanki
gazu kombinacja
kolorystyczna będzie
informowała o składzie, jak i
grożących
niebezpieczeństwach
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
STARE NOWE
STARE NOWE
nie
nie
palny
palny
Xenon, Krypton,
Xenon, Krypton,
Neon,
Neon,
spręż.pow
spręż.pow
,
,
mieszanka
mieszanka
a
a
rgon /
rgon /
dwutlenek pow.
dwutlenek pow.
Dwutlenek węgla
Helium
Helium
Argon
Argon
Azot
Azot
Znakowanie butli gazowych zgodnie z normą
Znakowanie butli gazowych zgodnie z normą
DIN EN 1089-3
DIN EN 1089-3
Gaz do celów produkcyjnych
Gaz do celów produkcyjnych
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Stare nowe palne
Stare nowe palne
Wodór
Wodór
Gaz formowany
Gaz formowany
(
(
mieszanka
mieszanka
azotu
azotu
/
/
wodoru
wodoru
)
)
wzmagające pożar
wzmagające pożar
Tlen
Tlen
Acetylen
Acetylen
Znakowanie butli gazowych zgodnie z normą
Znakowanie butli gazowych zgodnie z normą
DIN EN 1089-3
DIN EN 1089-3
Gaz do celów produkcyjnych
Gaz do celów produkcyjnych
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Stare
Stare
Nowe
Nowe
Dwutlenek węgla do celów
Dwutlenek węgla do celów
med
med
.
.
Podtlenek azotu
Podtlenek azotu
med.
med.
Powietrze
Powietrze
/
/
syntetyczne
syntetyczne
powietrze
powietrze
(
(
mieszanka
mieszanka
:
:
tlenu
tlenu
i
i
azotu
azotu
)
)
Mieszanka
Mieszanka
tlenu
tlenu
/
/
h
h
e
e
lu
lu
Mieszanka tlenu
Mieszanka tlenu
/
/
dwutlenku
dwutlenku
węgla
węgla
Podtlenek azotu
Podtlenek azotu
Znakowanie butli gazowych zgodnie z normą
Znakowanie butli gazowych zgodnie z normą
DIN EN 1089-3
DIN EN 1089-3
Gaz do celów produkcyjnych
Gaz do celów produkcyjnych
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
palny
trujący / żrący
utleniający
bierny
/ n
eut
ralny
Szczególny przypadek:
Acetylen
Znakowanie butli gazowych zgodnie z normą
Znakowanie butli gazowych zgodnie z normą
DIN EN 1089-3
DIN EN 1089-3
Znakowanie pomocnicze
Znakowanie pomocnicze
/
/
niebezpieczeństwa
niebezpieczeństwa
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Butle z acetylenem
C
2
H
2
C
2
H
2
Od 1,4 bar, ab 160 °C
65%
25%
10%
Acetylen
rozpuszczony
w acetonie
Przestrzeń
bezpieczeństw
a
Porowata
masa
20 °C
75%
25%
65 °C
Wybuch
fizyczny
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Klasy zagrożeń zgodnie z normą GGVS/ADR
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Klasy zagroiżeń GGVS/ADR
1. Wybuchowe substancje i przedmioty
2. Sprężone, płynne i pod ciśnieniem rozpuszczone
gazy
3. Palne substancje płynne
4. Palne substancje stałe
5. Substancje wzmagające pożar i nadtlenki
organiczne
6. Trujące, grożące zakażeniem i wzbudzające
odrazę subst.
7. Substancje radioaktywne
8. Substancje drażniące
9. Inne niebezpieczne substancje i przedmioty
Grupa Właściwości substancji
Klasa 1.1 do 1.6, w zależności od wybuchowości
Klasa 4.1 do 4.3
Klasa 5.1 i 5.2
Klasa 6.1 i 6.2
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
1
2
3
Klasa Oznaczenie Zagrożenie Dodatkowe zagrożenia/wskazówki
1.1 do 1.3 1.4 do 1.6
Substancje
wybuchowe
Alternatywnie białe lub czarne
Substanc
je
gazowe
Dodatkowe oznaczenie w
połączeniu z toksycznością i
palnością
Niebezpieczeństwo
wybuchu i detonacji
gazów palnych
Niebezpieczeństwo
wybuchu mieszanki
powietrze/gaz;
Rozerwanie butli,
odmrożenia;
Główne zagrożenia:
Klasse 1.1Ciśnienie
detonacyjne
Klasse 1.2 Tworzenie odłamków
Klasse 1.3 Ogień
Niebezpieczeństwo
wybuchu mieszanki
powietrze/gaz;
rozprzestrzenianie;
trujące gazy palne;
Przeważnie w postaci oparów
Gazy trujące, ochrona dróg
oddechowych
;
otwarte
powierzchnie pokryć pianą.
Substancje
płynne
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Klasa Oznaczenie Zagrożenie Dodatkowe zagrożenia/wskazówki
5.1
Stałe
substancje
palne
Substancje
(utleniające)
palne
Niebezpieczeństwo
wybuchu w postaci
pyłów
;
trujące gazy spalania
Możliwa gwałtowna
reakcja z wodą;
trujące gazy spalania;
Wszystkie klasy można także
transportować jako gorące
szkliwo.
4.2
Samozapalające
substancje stałe
4.3
Substancje,
które przy
kontakcie z
wodą tworzą
palne gazy
5.2
Organiczne
nadtlenki
Płomień żgący i wyfuknięcia;
trujące i drażniące opary i
spaliny
;
Niebezpieczeństwo wybuchu;
uwolnienia
tlenu;reakcja powolna;
Możliwe
dodatkowe oznaczenia
4.1
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Klasa Oznaczenie Zagrożenia Dodatkowe
zagrożenia/wskazówki
6.1
7
Substancj
e
trujące
Opary i spaliny są
toksyczne ;
Niebezpieczeństwo
infekcji poprzez wirusy,
bakterie i inne.;
możliwość
rozprzestrzenienia
przez
wodę gaśniczą
6.2
Szkodliwe promieniowanie
Możliwe dodat.
oznaczenie
Przesyłka-
oznaczenie
kategorii, wg.
Aktywności i
rodzaju
promieniowania
Oznakowanie pojazdów
Możliwość
zakażenia
Substancje
radioaktyw
ne
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Klasa Oznaczenia Zagrożenie Dodatkowe
zagrożenia/wskazówki
9
Różne
substancje
niebezpiecz
ne
Niebezpieczeństwo
podrażnienia, skóry, płuc,
oczu;
rozprzestrzenianie się;
niebezpieczne reakcje z
wodą
8
Drażniąc
e
substanc
je
Rozmaite zagrożenia; możliwe
szkody dla środowiska
naturalnego. Długotrwałe
oddziaływanie
Możliwe
dodat. znakowanie dla
podgrzanych substancji
Przykłady:
Azbest,
Subst. tworzące
dioksyny, stary olej
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Znakowanie śr. transportu zgodnie z GGVS/ADR
Naklejka na
Przesyłka
Zbiornik
zbiorniki pojazdów
zbiorniki nasadzane
min. 10cm x 10cm
Pomarańczowa tablica ostrzegawcza
znakowanie śr. transportujących
co najmniej w kier. jazdy z przodu i z tyłu
zawsze substancje radioaktywne
waga netto > 50 kg Klasy 6.2, 1.1-1.5
waga netto > 1000 kg Klasy 2, 3, 4, 5, 6.1, 8 i 9
szczególnie niebezpieczne substancje
40cm x 30cm (osobowe 30cm x 12cm)
Tylko w ruchu drogowym
Zbior. od 1000 l w ruchu
drogowym
Zbior. od 3000 l w ruchu
szynowym
Subst.
które
są
wyszczególnione
w załącz. B5 der GGVS
X 423
1428
X 423
1428
Nr. zagrożenia.
Nr.substancji
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Numeracja zagrożeń
2
Ulatnianie się gazu na skutek ciśnienia
lub reakcji chemicznej
3
Możliwość zapalenia się gazów,płynów
lub oparów lub substancji płynnych
samo nagrzewających się
4
Możliwość zapalenia się lub zdolność do
samo rozgrzania się substancji stałych
5
Utleniające (działanie wspomagające
pożar)
6
Niebezpieczeństwo otrucia lub
zakażenia
7
Radioaktywność
8
Działanie drażniące
9
Niebezpieczeństwo spontanicznej,
gwałtownej reakcji
2
Ulatnianie się gazu na skutek ciśnienia
lub reakcji chemicznej
3
Możliwość zapalenia się gazów,płynów
lub oparów lub substancji płynnych
samo nagrzewających się
4
Możliwość zapalenia się lub zdolność do
samo rozgrzania się substancji stałych
5
Utleniające (działanie wspomagające
pożar)
6
Niebezpieczeństwo otrucia lub
zakażenia
7
Radioaktywność
8
Działanie drażniące
9
Niebezpieczeństwo spontanicznej,
gwałtownej reakcji
Zagrożenie można opisać
przy
pomocy
cyfr,
dlatego zawieszamy 0
Podwójna
ilość
cyfr
oznacza
zwiększenie
zagrożenia
Jeżeli
substancja
reaguje
w
sposób
niebezpieczny z wodą
wówczas
stawiamy
z
przodu X
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie śr. transportowych w ruchu drogowym
Przykład: Transport substancji płynnych
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie śr. transportowych w ruchu drogowym
Przykład: Samochód cysterna z dwoma
substancjami płynnymi rozmieszczonymi w
trzech zbiornikach
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie śr. transportowych w ruchu drogowym
Przykład: Transportsubstancji
wybuchowych
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie śr. transportowych w ruchu drogowym
Przykład: Transport stałych substancji palnych
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie śr. transportowych w ruchu drogowym
Przykład: Transport materiałów wybuchowych
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Przykład: Benzyna
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie śr. transportowych w ruchu drogowym
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Przykład:Kwas solny
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie śr. transportowych w ruchu drogowym
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Przykład: Ciągnik i naczepa mają załadowany niebezpieczny
ładunek.
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie śr. transportowych w ruchu drogowym
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Przykład:Ciecze palne.
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie śr. transportowych w ruchu drogowym
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Przykład:Trująca substancja.
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie śr. transportowych w ruchu drogowym
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie śr. transportu w kolejnictwie
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Przykład:Oznaczenie wagonu kolejowego.
Przykład:ditlenek azotu NO
2
1067 – UN-Numer: ditlenek azotu
NO2
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie środków transportu w kolejnictwie
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Przykład: Formaldehyd
Substancje i materiały niebezpieczne
Oznakowanie środków transportu w kolejnictwie
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka
Szczególne
działania
zapobiegające
Jaka
istnieje
możliwość
rozprzestrzeniania się zagrożenia?
Czy
zachodzi
możliwość
przedostania się substancji do
kanalizacji?
Dla
jakich
osób
istnieje
bezpośrednie niebezpieczeństwo?
25m
50 m
Działania ogólne
Miejsce akcji obszernie
zabezpieczyć i odgrodzić
Identyfikacja substancji
Ochrona ratowników
Ratownictwo ludzi
Zagrożonym osobom
przekazać sposoby zachowań
Przygotować akcję gaśniczą
Zaangażować specjalistyczną
pomoc
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Nieszczęśliwe wypadki z udziałem niebezpiecznych
substancji
i materiałów są to zdarzenia podczas których
substancje chemiczne :
występują w dużych ilościach,
wydostają się w sposób niekontrolowany,
zagrażają ludziom i zwierzętom,
zagrażają środowisku naturalnemu i wartościom
rzeczowym.
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka działania- zasada 1: “ rozpoznać zagrożenie“
meldunek z akcji, rozmową z kierowcą (personelem
zakładu),
oznakowanie (tablice ostrzegawcze, naklejki
ostrzegawcze, symbole, napisy),
ważne: poznać właściwości substancji! ,
ustalić zagrożenia główne i dodatkowe!,
dokumenty transportowe, plany strażackie,
pozostałe załączniki,
zranienia/objawy u osób poszkodowanych,
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka działania - zasada 2: “ zabezpieczenie miejsca akcji“
przy nieznanej sytuacji: granica odgrodzenia ok.50
m,
można tą granicę zmniejszyć lub zwiększyć,
wstęp do strefy odgrodzonej tylko w ubraniu
ochronnym,
zabezpieczenie miejsca akcji taśmą ostrzegawczą
(z reguły przez policję).
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka działania - zasada 3: “ ratowanie życia ludzkiego“
przestrzegać własnego bezpieczeństwa! W razie
wątpliwości czekać na jednostkę wyposażoną w
specjalistyczny sprzęt do usuwania zagrożeń
chemicznych.
decyzja,o prowadzeniu natarcia,leży w gestii
kierownika akcji,
wyposażenie ochronne: (osobiste wyposażenie
ochronne możliwie szczelnie zamknięte!), aparat
oddechowy na sprężone powietrze, kask ochronny z
przyłbicą, obuwie gumowe, rękawice gumowe,
przebywać w strefie ochronnej możliwie najkrócej,
angażować możliwie najmniejszą ilość ratowników!,
uwolnione gazy strącać przy pomocy prądu
kroplistego.
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka działania
- zasada 3: “ ratowanie życia ludzkiego“
c.d.
bezwzględnie unikać kontaktu z substancjami
niebezpiecznymi,
zachować ostrożność
przy kontakcie z
rannymi,którzy mieli kontakt z substancjami
niebezpiecznymi. Ubiór zdejmować tylko w strefie
ochronnej!.
po zakończonej akcji ubranie ochronne zdjąć w
strefie specjalnej (dekontaminacja),
bezwzględny zakaz palenia, jedzenia, picia na
miejscu akcji!,
obserwować ratowników którzy byli w akcji,w razie
potrzeby skierować do lekarza specjalistycznego,
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka działania - zasada 4: “ żądać specjalistycznego
wsparcia“
Podczas przekazywania meldunku podać:
Rodzaj substancji? (UN-numer /nr. zagrożenia,
nazwę?)
Przybliżoną ilość? Jaka może się uwolnić /uwolniła
się
Powstała chmura pary czy gazu? Czy jest
zagrożona kanalizacja? Ilość rannych? Rodzaj
zranień?
Ilość osób w obszarze zagrożonym?
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Jednostki specjalistyczne:
zakładowa straż pożarna,
służby gazownicze,
doradcy techniczni,
pobliskie jednostki strażackie,
prywatne przedsiębiorstwa (np.
oczyszczania,spedycyjne),
inne służby specjalistyczne (ochrona
środowiska,służby porządkowe,służby meteo).
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka działania - zasada 4: “ żądać specjalistycznego
wsparcia“
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka działania - ocena istniejącej sytuacji
Sytuacja
ogólna
Miejscowe warunki
rodzaj terenu
rodzaj zabudowy itd.
Pogoda (kierunek wiatru)
Zależność czasowa (pora roku/pora dnia)
Sytuacja w ruchu drogowym
Zachowanie osób nie poszkodowanych
Opis
zagrożeń
Opis szkód
Rodzaj, przyczyna powstania i rozmiar szkody i istniejące
zagrożenie a także przewidywany rozwój sytuacji, w
szczególności dot. Poszkodowanych osób i zwierząt
Opis własnej
sytuacji
Liczba i rodzaj użytych własnych sił a także dodatkowych siły
wspierających.
Siły trzymane w odwodzie operacyjnym
przydatność do akcji
dostępność
Sytuacja zaopatrzeniowa
Łączność
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Wywiad wśród uczestników nieszczęśliwego
zdarzenia i osób odpowiedzialnych za pojazdy.
Użycie sprzętu pomiarowego i rejestrującego.
Ściągnięcie rzeczoznawców.
Uzyskanie informacji u nadawcy, odbiorcy lub
u producenta.
Uzyskanie informacji od innych
specjalistycznych służb.
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka działania - pomoc w zakresie identyfikacji substancji
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Czy istnieje możliwość przedostania się niebez.
substancji do ziemi, wód gruntowych lub
otaczającej atmosfery?
Czy istnieje możliwość przedostania się niebez.
substancji do kanalizacji, niżej położonych
pomieszczeń lub przewodów zaopatrzeniowych?
Czy wskutek tego istnieje niebezpieczeństwo dla
znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie
obiektów
(np. szkół, szpitali, domów mieszkalnych itd.)?
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka działania
- U
stalenie sytuacji na miejscu akcji
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Na zakończenie akcji należy podjąć między innymi
następujące czynności:
Podjęcie prac porządkowych.
Przekazanie miejsca akcji, informacja dla
właściwych służb.
Dekontaminacja sprzętu i wyposażenia.
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka działania - działania kończące akcje
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Klasa
zagroż.
Szczególne działania
Dodatkowe wskazówki
1.1 do1.3
ewakuacja podczas pożaru
pracować za osłoną (np. działko
wodne. )
o zwracać szczególną
uwagę na oznaczenia
wojskowe;
o główne niebez. to:
wybuch, ciśnienie,
odłamki;
o dodatkowe niebez. to:
zatrucia, podrażnienia;
o przykłady:mat.
wybuchowe,amunicja,
sztuczne ognie;
o spostrzeżenia:
bezpieczna odległość do
1000 metrów!
1.4
1.5
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka - klasy zagrożeń - grupy:subst. wybuchowe
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Klasa
zagrożenia
Szczególne działania
Dodatkowe wskazówki
2
przewidzieć ochronę dróg
oddech. i ciał ratowników
strącać chmury gazu przy
użyciu prądu kroplistego
schładzać Palące się
pojemniki,
nie gasić płonącego gazu,
odciąć dopływ gazu
uszczelniać miejsca wycieku
zabezpieczyć studzienki
kanalizacyjne, piwnice i wody
gruntowe
użyć sprzętu pomiarowego
o stosować sprzęt
zabezpieczający przed
wybuchem
o w pomieszczeniu
zagrożonym wybuchem
nie używać sprzętu
łącznościowego nie
zabezpieczonego
o nie należy spryskiwać
gazu w stanie płynnym.
o zwracać uwagę na
niebezpieczeństwo
rozerwania butli
ciśnieniowych
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka - klasa zagrożeń - grupa: subst. w postaci gazu
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Klasy zagrożeń
Szczególne działania
Dodatkowe wskazówki
3
przewidzieć ochronę dróg
oddechowych i ciał ratowników
schładzać pojemniki podczas
pożaru
zapobiegać rozprzestrzenianiu
się pożaru, zbierać subst. płynne,
uszczelniać miejsca wycieku
płyny pokryć pianą
zabezpieczyć studzienki
kanalizacyjne,szyby,piwnice i
wody gruntowe
używać aparatury pomiarowej
o uważać na
wyładowania
elektrostatyczne jako
źródła zapłonu.
o stosować sprzęt
odpowiednio
zabezpieczony ( nie
iskrzący)
o w pomieszczeniu
zagrożonym
wybuchem nie używać
sprzętu
łącznościowego nie
zabezpieczonego
o zapobiegać
tworzeniu się oparów
poprzez utworzenie
warstwy z piany
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka - klasy zagrożeń - grupy: palne substancje płynne
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Klasa
zagrożenia
Szczególne działania
Dodatkowe wskazówki
4.2
Przewidzieć ochronę dróg
oddechowych jak i ciał
ratowników
o niebezpieczeństwo wybuchu w
przypadku substancji w postaci
proszkowej!
o produkty spalania mogą być silnie
drażniące lub trujące.
o substancje te mogą być
transportowane pod postacią
płynnych gorących roztworów.
4.3
o w przypadku naklejki o stopniu
zagrożenia 4.3 lub X przed
numerem zagrożenia: gwałtowne
reakcje z wodą.
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka - klasy zagrożeń - grupy
:
palne substancje
palne
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Klasa zagrożeń
Szczególne działania
Dodatkowe wskazówki
5.1
przewidzieć ochronę
dróg oddechowych jak i
ciał ratowników
w przypadku pożaru
prowadzić akcje gaśniczą
przy użyciu dużej ilości
wody z bezpiecznej
odległości (np.armatki
wodne).
o same substancje nie palą
się.
o metoda
gaśnicza„ zduszenie“jest
nieskuteczna
o unikać mieszania z
substancjami palnymi!
o nie zbierać przy użyciu
organicznych śr. wiążących!
5.2
o Wrażliwe na temperaturę,
uderzenia, pocieranie.
o często są transportowane
w stanie głębokiego
zamrożenia
(niebezpieczeństwo przy
awarii chłodzenia).
o substancje te są
jednocześnie palne jak i
wzmagające proces palenia!
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka - klasy zagrożeń - grupa: substancje samozapalne
i utleniające
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Klasy zagrożeń
Szczególne środki
Dodatkowe wskazówki
6.1
przewidzieć ochronę
dróg oddechowych i ciała
ratowników
zapobiec
rozprzestrzenianiu się,
substancji a miejsce
wycieku uszczelnić
zabezpieczyć
studzienki
kanalizacyjne,szyby,piwn
ice i wody gruntowe
stosować przyrządy
pomiarowe
o główne zagrożenie: zatrucie
o zagrożenia dodatkowe:
podrażnienia, pożar/wybuch,
szkody w środowisku
naturalnym
o uwagi: wiele trucizn może
być wchłonięte poprzez skórę!
6.2
o główne zagrożenie:
/zachorowania, infekcja
o dodatkowe zagrożenia:
radioaktywność(rzadko)
o uwagi: ratownicy którzy brali
udział w akcji muszą być
poddani badaniom lekarskim!
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka - Gklasy zagrożeń - grupy: trujące substancje
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Klasy zagrożeń
Szczególne środki
Dodatkowe wskazówki
7
przewidzieć ochronę
dróg oddechowych i ciał
dla ratowników
zachowywać
bezpieczną odległość od
źródeł promieniowania
wykorzystywać ekrany
ochronne
ograniczyć czas
przebywania
stosować sprzęt
pomiarowy
o główne zagrożenie:
promieniowanie radioaktywne
o dodatkowe zagrożenia: z
reguły brak
o przykłady: aparaty
rentgenowskie, pręty
paliwowe
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka - klasy zagrożeń - grupy: substancje radioaktywne
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Klasy zagrożeń
Szczególne środki
Dodatkowe wskazówki
8
przewidzieć ochronę dróg
oddechowych i ciała
ratowników
zapobiec
rozprzestrzenianiu,
wyłapywać substancję i
uszczelniać wycieki
chmury gazu i pary
neutralizować przy użyciu
prądu kroplistego
zabezpieczyć studzienki
kanalizacyjne,szyby,piwnic
e i wody gruntowe
stosować sprzęt
pomiarowy
o główne zagrożenie:
podrażnienie, zniszczenie
żywych tkanek
o dodatkowe zagrożenia:
zatrucia,pożar, szkody w
środowisku naturalnym
o przykłady: kwasy,zasady,
środki czyszczącel
o uwagi: unikać kontaktu,
przy kontakcie ze skórą
spłukiwać dużą ilością wody
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka - klasy zagrożeń - grupa:substancje drażniące
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Klasy
zagrożeń
Szczególne środki
Dodatkowe wskazówki
9
przewidzieć ochronę dróg
oddechowych i ciała dla
ratowników
o zagrożenie główne:
rozmaite
o zagrożenie dodatkowe:
rozmaite
o przykłady: moduły air
bags,masa bitumiczna,
asbest, płynne metale
o uwagi: najrozmaitsze
zagrożenia, przeważnie
jednak dla środowiska
naturalnego lub zagrożenie
spowodowane wysoką temp.
Substancje i materiały niebezpieczne
Taktyka - klasy zagrożeń - grupa:rozmaite substancje
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego
Prezentacja powstała na bazie materiałów:
„Fire Brigades Rehabilitation Upgrading in the Greater
Manicipalityof Adapazace (Province of Sakarya) and the
Greater Manicipility of Kocaeli (Province of Kocaeli)” –
Berlin Fire Brigade and Association of German Fire
Safert (vfdb).
Tłumaczenie:
Andrzej Ludwig
Prezentacja:
Arkadiusz Wilk
Opracowanie:
kpt. Robert Żuczek
mł. kpt. Radosław Mól
CSPSP / Wydział Doskonalenia
CSPSP / Wydział Doskonalenia
Pedagogicznego
Pedagogicznego