Podatek dochodowy od osób fizycznych – źródła

regulacji

- ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób

fizycznych (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.)

- ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku

dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby

fizyczne (Dz.U. Nr 144, poz. 930 ze zm.)

Podatek dochodowy od osób fizycznych – źródła

regulacji

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób

fizycznych

Reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób

fizycznych – tzw. opodatkowanie na zasadach ogólnych (ZO).

Z zakresu opodatkowania wyłączone zostały:

- przychody z działalności rolniczej i gospodarki leśnej, z wyjątkiem

przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej,

- przychody podlegające przepisom o podatku od spadków i

darowizn,

- przychody wynikające z czynności, które nie mogą być

przedmiotem prawnie skutecznej umowy,

- przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków,

- przychody armatorów opłacających podatek tonażowy,

- świadczenia na zaspokojenie potrzeb rodziny (objęte wspólnością

majątkową małżeńską).

Podatek dochodowy od osób fizycznych – przedmiot

podatku

Opodatkowaniu na podstawie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.

podlegają przychody z następujących źródeł – art. 10 updf :

- stosunek pracy i pokrewne, emerytury lub renty,

- działalność wykonywana osobiście,

- pozarolnicza działalność gospodarcza,

- działy specjalne produkcji rolnej,

- najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa i pokrewne, z

wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością

gospodarczą,

- kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie

praw,

- odpłatne zbycie nieruchomości, praw spółdzielczych

(własnościowych) do lokali, prawa wieczystego użytkowania

gruntów,

- inne źródła, np. zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego,

alimenty, nagrody, przychody z tzw. „nieujawnionych źródeł”.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – źródła

regulacji cd.

Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku

dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby

fizyczne

Reguluje opodatkowanie dochodów (przychodów):

- osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność

gospodarczą

(ryczałt

ewidencjonowany

i

karta

podatkowa),

- osób fizycznych osiągających przychody z tytułu najmu

lub dzierżawy lub innych umów o podobnym

charakterze, jeżeli nie są opodatkowane na ZO,

- osób duchownych, prawnie uznanych wyznań (ryczałt

od duchownych).

Podatek dochodowy od osób fizycznych – ryczałt

ewidencjonowany

Opodatkowaniu ryczałtem ewidencjonowanym podlegają

przychody:

- z pozarolniczej działalności gospodarczej osób

fizycznych, spółek cywilnych i spółek jawnych osób

fizycznych,

- osiągane przez osoby fizyczne z tytułu najmu lub

dzierżawy.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – ryczałt

ewidencjonowany

Opodatkowaniu ryczałtem ewidencjonowanym podlegają

przychody z działalności gospodarczej, jeżeli:

- w roku poprzedzającym rok podatkowy przychody z

działalności prowadzonej wyłącznie samodzielnie nie

przekroczyły 150.000 euro*,

- w roku poprzedzającym rok podatkowy przychody z

działalności prowadzonej w formie spółki nie przekroczyły

150.000 euro*.

*wg kursu NBP na dzień 1 października roku poprzedniego;

na 2010 r. 4.228 zł x 150.000 = 633.420 zł

Podatek dochodowy od osób fizycznych – ryczałt

ewidencjonowany

Wybór

tej

formy

opodatkowania

wymaga

złożenia

oświadczenia naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu

ze względu na miejsce zamieszkania podatnika.

Terminy:

- do 20. stycznia roku podatkowego,

- do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie

później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu

(podatnicy rozpoczynający działalność w ciągu roku).

Domniemanie kontynuacji formy opodatkowania.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – ryczałt

ewidencjonowany

Wyłączenia z ryczałtu:

- opłacający kartę podatkową,

-

uzyskujący

przychody

z

prowadzenia

aptek,

lombardów, kupna i sprzedaży wartości dewizowych,

części do pojazdów mechanicznych,

- uzyskujący przychody z tytułu wykonywania wolnych

zawodów innych niż określone w art. 4 ust. 1 pkt 11

ustawy,

-

uzyskujący

przychody

z

tytułu

wykonywania

działalności wymienionej w załączniku nr 2 do ustawy,

- wytwarzający wyroby akcyzowe.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – ryczałt

ewidencjonowany

Przychodem są pieniądze, wartości pieniężne, wartość

otrzymanych świadczeń w naturze oraz wszelkich

innych nieodpłatnie uzyskanych świadczeń.

Przychodem z działalności gospodarczej są kwoty

należne.

W pozostałych wypadkach przychodem są kwoty

otrzymane przez podatnika lub postawione do jego

dyspozycji.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – ryczałt

ewidencjonowany

Stawki podatkowe:

- 20% - przychody z wykonywania wolnych zawodów,

- 17% - przychody ze świadczenia niektórych usług,

- 8,5% - działalność usługowa, działalność gastronomiczna w

zakresie sprzedaży alkoholu, najem i dzierżawa,

- 5,5% - działalność wytwórcza i budowlana, przewóz ładunków

taborem samochodowym o ładowności pow. 2 ton,

- 3,0% - działalność usługowa w zakresie handlu, działalność

gastronomiczna, z wyjątkiem sprzedaży napojów alkoholowych,

sprzedaży ruchomych składników majątkowych, będących

środkami trwałymi.

- 10% - w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw

majątkowych, będących środkami trwałymi oraz wartościami

niematerialnymi i prawnymi.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – ryczałt

ewidencjonowany

Podatnicy

obowiązani

są

do

prowadzenia

ewidencji

przychodów oraz wykazu środków trwałych i wartości

niematerialnych i prawnych (wyjątek: uzyskujący przychody

z najmu/dzierżawy).

Ryczałt płatny jest do 20. dnia następnego miesiąca a za

grudzień - do 31 stycznia następnego roku.

Podatnicy, których przychody z działalności gospodarczej nie

przekroczyły w roku poprzednim 25.000 euro mogą opłacać

ryczałt kwartalnie.

W terminie do 31 stycznia podatnicy składają zeznanie PIT-28

za rok poprzedni.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – przedmiot

podatku

Opodatkowaniu podlegają wszelkiego rodzaje dochody,

z wyjątkiem dochodów zwolnionych z opodatkowania

(art. 21, 52, 52a updf) i dochodów, od których

zaniechano poboru podatku (rozporządzenia Ministra

Finansów opublikowane w Dzienniku Ustaw).

DOCHÓD (D) = PRZYCHÓD (P) – KOSZTY UZYSKANIA (KUP)

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego

źródła, przedmiotem opodatkowania jest suma

dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – rozliczanie

straty

Stratę ze źródła przychodów odliczamy od dochodu

osiągniętego z tego źródła (zasada tożsamości źródeł

przychodu):

- w ciągu 5 najbliższych kolejnych lat podatkowych oraz

- nie więcej niż 50% straty w jednym roku podatkowym.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – podmioty

podatku

Dochody małoletnich dzieci, z wyjątkiem dochodów z ich

pracy, stypendiów oraz z przedmiotów oddanych im do

swobodnego użytku, dolicza się do dochodów rodziców,

chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania

pożytków z tych źródeł (patrz załącznik PIT-M).

Małżonkowie co do zasady podlegają odrębnemu

opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – podmioty

podatku

Łączne opodatkowanie małżonków (warunki ustawowe):

- na wniosek wyrażony w zeznaniu rocznym (złożonym do

30 kwietnia),

- przez małżonków, między którymi istniała wspólność

majątkowa przez cały rok podatkowy – z wyjątkami dla

wdów/ wdowców,

- o ile do żadnego z małżonków nie mają zastosowania

przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z

wyjątkiem najmu/dzierżawy) lub o podatku „liniowym”

płaconym przez przedsiębiorców (art. 30c updf).

Podatek określa się w podwójnej wysokości podatku

obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków (po

uprzednim uwzględnieniu możliwych ulg odliczanych od

dochodów odrębnie przez każdego z małżonków).

Podatek dochodowy od osób fizycznych – podmioty

podatku

Opodatkowanie wspólników / współwłaścicieli:

Przychody z udziału w spółkach osobowych, ze wspólnej

własności lub wspólnego przedsięwzięcia, określa się u

każdego wspólnika lub współwłaściciela proporcjonalnie

do ich prawa do udziału w zysku (domniemanie
równych udziałów)

.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – opodatkowanie

pozarolniczej działalności gospodarczej

Podatnicy

uzyskujący

przychody

z

pozarolniczej

działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 updf)

opłacają podatek dochodowy:

- na zasadach ogólnych – według skali podatkowej,

- na zasadach określonych w art. 30c updf – tzw. podatek

liniowy (według stawki 19%, bez „kwoty wolnej” i

większości ulg).

Podatek dochodowy od osób fizycznych – opodatkowanie

pozarolniczej działalności gospodarczej

Przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej są kwoty

należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, bez należnego

podatku VAT, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów,

udzielonych bonifikat i skont (zasada memoriału) – art.14 updf.

Przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu

średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień

otrzymania przychodu.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – opodatkowanie

pozarolniczej działalności gospodarczej

Zasada:

Momentem powstania przychodu z pozarolniczej działalności

gospodarczej jest dzień wydania rzeczy, zbycia prawa

majątkowego, wykonania usługi, nie później niż:

- dzień wystawienia faktury albo

- uregulowania należności.

W przypadku usług rozliczanych w okresach rozliczeniowych

momentem powstania przychodu jest ostatni dzień okresu

rozliczeniowego określonego w umowie lub na fakturze, nie

rzadziej niż raz w roku.

W pozostałych przypadkach datą powstania przychodu jest dzień

otrzymania zapłaty (zasada „kasy”).

Podatek dochodowy od osób fizycznych – opodatkowanie

pozarolniczej działalności gospodarczej

Przychodami z pozarolniczej działalności gospodarczej są również:
- dodatnie różnice kursowe,

- odsetki od środków na rachunkach bankowych związanych z

wykonywaną działalnością gospodarczą,

- wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, z

wyjątkiem zobowiązań umorzonych w toku postępowania

upadłościowego z możliwością zawarcia układu,

- przychody z najmu lub dzierżawy składników majątku

związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

- wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych

nieodpłatnych świadczeń – z wyjątkiem otrzymanych od osób

zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o

podatku od spadków i darowizn *),

- otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników

majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – świadczenia w

naturze i nieodpłatne zwolnione z opodatkowania

Osoby zaliczane do I i II grupy podatkowej w podatku od

spadków i darowizn:

- I grupa - małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa,

rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie,

- II grupa - zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i

małżonkowie

pasierbów,

małżonkowie

rodzeństwa

i

rodzeństwo

małżonków,

małżonkowie

rodzeństwa

małżonków, małżonków innych zstępnych.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – przychody

zwolnione z opodatkowania

Wolne od podatku dochodowego są (art. 21 updf) – przykłady:

- otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich

wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów,

- inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na

podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w

tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub

zadośćuczynień

otrzymanych

w

związku

z prowadzoną

działalnością gospodarczą, dotyczących korzyści, które podatnik

mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono,

- wygrane w grach liczbowych, loteriach pieniężnych, grze

telebingo, zakładach wzajemnych, loteriach promocyjnych, jeżeli

jednorazowa wartość tych wygranych nie przekracza 2 280 zł,

- diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez

osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków

społecznych i obywatelskich – do wysokości nie przekraczającej

miesięcznie kwoty 2.280 zł,

Podatek dochodowy od osób fizycznych – przychody

zwolnione z opodatkowania cd.

- część przychodów osób przebywających czasowo za granicą i

uzyskujących przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy,

pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, za każdy

dzień pobytu za granicą, w którym podatnik pozostawał w

stosunku pracy itp., w kwocie odpowiadającej 30% diety,

określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków

ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu

w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z

tytułu podróży służbowej poza granicami kraju,

- przychody uzyskane z tytułu sprzedaży całości lub części

nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego;

zwolnienie nie dotyczy przychodu uzyskanego ze sprzedaży

gruntów, które w związku z tą sprzedażą utraciły charakter rolny,

Podatek dochodowy od osób fizycznych – przychody

zwolnione z opodatkowania cd.

- stypendia otrzymywane na podstawie przepisów o stopniach

naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie

sztuki, stypendia doktoranckie otrzymywane na podstawie

przepisów – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz inne stypendia

naukowe i za wyniki w nauce, których zasady przyznawania

zostały zatwierdzone przez ministra do spraw szkolnictwa

wyższego,

- wartość wygranych w konkursach organizowanych i emitowanych

przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz

konkursach z dziedziny nauki, kultury lub sportu, a także nagród

związanych ze sprzedażą premiową - jeżeli jednorazowa wartość

tych nagród nie przekracza kwoty 760 zł,

- świadczenia z pomocy społecznej,
- alimenty na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia, oraz

dzieci bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami

otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, oraz

na rzecz innych osób otrzymane na podstawie wyroku sądu lub

ugody sądowej do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 700

zł.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – definicja

kosztów uzyskania przychodu

Kosztami uzyskania przychodu (k.u.p.) są koszty poniesione w

celu:

- osiągnięcia przychodów,
- zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 updf.

Typy kosztów uzyskania przychodu:
- koszty rzeczywiste,
- koszty normatywne, w tym koszty zryczałtowane

Podatek dochodowy od osób fizycznych – koszty

uzyskania przychodów

Koszty uzyskania przychodów ze stosunku pracy lub pokrewnych:

- 111 zł 25 gr miesięcznie i maks. 1335 zł rocznie (lub 2002 zł 05 gr

w przypadku „wieloetatowców”) - dla osób zatrudnionych w

miejscowości, będącej miejscem zamieszkania,

- 139 zł 06 gr i maks. 1668 zł 72 gr rocznie (lub 2502 zł 56 gr - j.w.) –

dla mieszkających poza miejscowością, w której znajduje się

zakład pracy.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – koszty

uzyskania przychodów

Koszty uzyskania przychodu z działalności wykonywanej osobiście i

praw majątkowych (przykłady):

- w wysokości 20% przychodu (po odliczeniu potrąconych przez

płatnika składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i

chorobowe) – w przypadku przychody z działalności artystycznej,

naukowej, oświatowej i sportowej, umów zlecenia i o dzieło,

biegłych sądowych etc.,

- w wysokości kosztów przewidzianych dla osób świadczących pracę

na podstawie stosunku pracy w miejscowości będącej miejscem

zamieszkania – w pozostałych przypadkach działalności

wykonywanej osobiście (111,25 zł miesięcznie).

- w wysokości 50% przychodu (po odliczeniu potrąconych przez

płatnika składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i

chorobowe) – z tytułu korzystania przez twórców i artystów z praw

autorskich i praw pokrewnych.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – koszty

uzyskania przychodów

Wydatki nie uznawane za koszty uzyskania przychodu (przykłady):

- wydatki na nabycie gruntów, nabycie lub wytworzenie środków

trwałych i WNIP,

- wydatki na ulepszenie środków trwałych,

- wydatki na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem odsetek od

pożyczek (kredytów),

- wartość własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich

dzieci,

- koszty egzekucyjne, grzywny i kary pieniężne orzeczone w

postępowaniu karnym, karnym skarbowym, administracyjnym,

Podatek dochodowy od osób fizycznych – koszty

uzyskania przychodów

Wydatki nie uznawane za koszty uzyskania przychodu (przykłady -

cd.):

- koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na zakup usług

gastronomicznych, żywności i napojów,

- wydatki z tytułu używania prywatnych samochodów na potrzeby

działalności, w części przewyższającej stawki za jeden kilometr lub

kwotę ryczałtu określonych przez właściwego ministra,

- darowizny i ofiary (wyjątek – produkty spożywcze przeznaczone

dla OPP),

- podatek dochodowy, podatek od spadków i darowizn, podatek od

towarów i usług

Podatek dochodowy od osób fizycznych – koszty

uzyskania przychodów

Wydatki nie uznawane za koszty uzyskania przychodu (przykłady -

cd.):

- wydatki na objęcie lub nabycie udziałów lub akcji, jednostek

uczestnictwa w funduszach kapitałowych (UWAGA – „stają się”

k.u.p w momencie zbycia),

- wierzytelności odpisane jako przedawnione,

- wierzytelności odpisane jako nieściągalne, z wyjątkiem uprzednio

zaliczonych do przychodów, których nieściągalność została

uprawdopodobniona w sposób określony w ustawie,

- wierzytelności umorzone, z wyjątkiem tych które zostały uprzednio

zaliczone do przychodów.

Podatek dochodowy od osób fizycznych - amortyzacja

Amortyzacji podlegają:

- budowle, budynki i odrębne lokale,

- maszyny, urządzenia, środki transportu,

- inne przedmioty,

stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub

wytworzone, kompletne i zdane do użytku w dniu przyjęcia do

używania,

o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż 1 rok,

wykorzystywane na potrzeby działalności gospodarczej albo

oddane do używania na podstawie umowy najmu lub dzierżawy,

- zwane środkami trwałymi (ŚT).

Podatek dochodowy od osób fizycznych – amortyzacja cd.

Amortyzacji podlegają również:

- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego i

użytkowego,

- autorskie lub pokrewne prawa majątkowe,

- licencje, know-how etc,

o przewidywanym okresie używania dłuższym niż 1 rok

- zwane wartościami niematerialnymi i prawnymi (WNIP).

Podatek dochodowy od osób fizycznych – amortyzacja cd.

Wartość początkowa (Wp) środków trwałych i WNIP – metody

ustalania:

- cena nabycia – w razie nabycia w drodze kupna,

- koszt wytworzenia,

- wycena podatnika (wartość rynkowa) – w razie nabycia

nieodpłatnego, wniesienia aportu (chyba, że w umowie

określono wartość niższą).

Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o

koszty związane z zakupem, transportem, montażem, koszty

ubezpieczenia, prowizji, opłat, odsetek, cło – poniesione do

momentu przekazania środka trwałego lub WNIP do używania.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – amortyzacja cd.

Wartość początkową budynków lub lokali mieszkalnych

wynajmowanych lub używanych przez właściciela na

cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej

można ustalić również wg wzoru:

Wp = powierzchnia (w m kw.) x 988 zł

(art. 22g ust. 10 updf)

Podatek dochodowy od osób fizycznych – amortyzacja cd.

Wartość początkowa środków trwałych i WNIP – ulepszenie:

- jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy,

rozbudowy, adaptacji – wartość początkową zwiększa się o

poniesione nakłady, jeżeli:

- suma wydatków w danym roku przekracza 3.500 zł,

- wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej środka

trwałego.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – amortyzacja cd.

Odpisy amortyzacyjne zaliczane do k.u.p.:

- jeśli Wp nie przekracza 3.500 zł – wydatek podlega

zaliczeniu do k.u.p lub ŚT amortyzuje się jednorazowo w

miesiącu jego przyjęcia do używania,

- Wp przewyższa 3.500 zł – odpisy amortyzacyjne (miesięczne,

kwartalne, roczne).

Podatek dochodowy od osób fizycznych – amortyzacja cd.

Stawki amortyzacyjne:

- określone są w załączniku nr 1 do updf (dla ŚT) oraz art. 22m

(dla WNIP),

- ustalane są przed rozpoczęciem amortyzacji i stosowane do pełnego

zamortyzowania środka trwałego (tzw. amortyzacja liniowa),

- mogą być podwyższane w przypadkach określonych w ustawie

(art. 22i – 22k updf):

1) o mnożniki, np. 1.2, 1.4, 2.0, 3.0:

Na przykład:

budynki, budowle, maszyny, urządzenia – używane w warunkach

pogorszonych i złych, eksploatowane szczególnie intensywnie, w

zakładach położonych w gminach o szczególnym zagrożeniu

bezrobociem,

2) przy wykorzystaniu stawek indywidualnych – dla środków trwałych

używanych lub ulepszonych

.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – amortyzacja cd.

Podatnicy, w roku podatkowym w którym rozpoczęli

prowadzenie działalności lub tzw. mali podatnicy* mogą

dokonywać odpisów amortyzacyjnych jednorazowo od

środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 KŚT, z

wyłączeniem samochodów osobowych, w roku ich

wprowadzenia do ewidencji – do wysokości

nieprzekraczającej 100.000 euro**

*) mały podatnik – podatnik, u którego wartość przychodu ze

sprzedaży (wraz z kwotą należnego VAT) nie przekroczyła w

poprzednim roku

podatkowym równowartości 1 200 000 euro.

**) w 2009 i 2010 r. - Dz.U. Nr 69, poz. 587.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – moment

powstania k.u.p.

K.u.p. są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały

poniesione.

U podatników prowadzących księgi rachunkowe lub p.k.p.i.r. koszty

bezpośrednie, poniesione w latach poprzednich oraz w roku

podatkowym, są potrącane w tym roku podatkowym, w

którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.

(zasada współmierności kosztów uzyskania przychodu)

Pozostałe k.u.p. są potrącane w dacie ich poniesienia. Jeśli koszty te

odnoszą się do okresu przekraczającego rok podatkowy można

zaliczać je do kosztów poszczególnych lat proporcjonalnie do

okresu, którego dotyczą .

Za dzień poniesienia kosztu uważa się dzień, na który ujęto koszt w

księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej

faktury (rachunku) lub innego dowodu.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – ustalenie

dochodu

- podatnicy prowadzący księgi rachunkowe:

DOCHÓD = ZYSK – DOCHODY WOLNE OD OPODATKOWANIA (art.

21, 52, 52a updf) + WYDATKI NIE ZALICZANE DO K.U.P. (art. 23

updf).

- podatnicy prowadzący p.k.p.i.r.:

DOCHÓD = PRZYCHODY – K.U.P.

plus (R. k. – R. p.), jeśli R. p. < R. k.

minus (R. p. – R. k.), jeśli R. k. < R. p.

- dochodem z odpłatnego zbycia składników majątku (środków

trwałych i WNIP) będzie różnica między uzyskanym przychodem

(P) a wartością początkową (Wp), powiększona o sumę odpisów

amortyzacyjnych (A).

D = P – Wp + A

Podatek dochodowy od osób fizycznych – ustalenie

dochodu

Podatnicy likwidujący działalność ustalają zryczałtowany

podatek od dochodu z remanentu likwidacyjnego:

D= R.l. x wskaźnik % dochodu

podatek = D x 10%

gdzie:

R.l. - wartość remanentu likwidacyjnego wg cen zakupu,

wskaźnik % dochody – udział dochodu w przychodzie (z ostatnich

3 m-cy)

Do wartości R.l. nie wlicza się wartości środków trwałych i WNIP

Podatek dochodowy od osób fizycznych – ulgi i odliczenia

Podstawę obliczenia podatku ustala się przez odliczenie od

dochodu kwot:

- zapłaconych lub potrąconych w roku podatkowym składek na

ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz

wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących,

- wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych

z

ułatwieniem

wykonywania

czynności

życiowych,

poniesionych

przez

podatnika

będącego

osobą

niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są

osoby niepełnosprawne,

- wydatków na użytkowanie sieci Internet w lokalu (budynku)

będącym miejscem zamieszkania podatnika (do 760 zł),

- darowizn na cele pożytku publicznego, kultu religijnego,

krwiodawstwa (do 6% dochodu).

Podatek dochodowy od osób fizycznych – skala

podatkowa

Skala podatkowa – od 2009 roku:

do 85.528 zł – 18% minus 556 zł 02 gr
ponad 85.528 zł – 14.839 zł 02 gr + 32%

nadwyżki

ponad 85.528

zł

Podatek dochodowy od osób fizycznych – skala

podatkowa cd.

Wyłączenia z opodatkowania wg skali z art. 27 updf:

- 19% podatek od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów

specjalnych produkcji rolnej (wybór tego sposobu opodatkowania następuje poprzez

pisemne oświadczenie złożone przez podatnika; dochodów opodatkowanych w ten

sposób nie łączy się z dochodami z innych źródeł) – art. 30c updf,

- ryczałty; dochodów (przychodów), od których zgodnie z przepisami art. 30 i 30a

updf pobiera się podatek w formie ryczałtu nie łączy się z dochodami (przychodami)

z innych źródeł,

- 19% podatek od dochodów z kapitałów pieniężnych, przykładowo z odpłatnego

zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych

(dochodów opodatkowanych w ten sposób nie łączy się z dochodami z innych

źródeł) – art. 30b updf,

- 19% podatek od dochodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw

określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit.a)-c) nabytych po dniu 31 grudnia 2006r.

(jeżeli nabycie nieruchomości i praw majątkowych nastąpiło do dnia 31 grudnia

2006 r. opodatkowanie następuje według „starych” zasad – 10% przychodu,

zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy o

podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Dz. U. Nr 217, poz. 1588).

Podatek dochodowy od osób fizycznych – ulgi i odliczenia

cd.

Podatek obliczony wg skali podatkowej z art. 27 updf oraz

podatek „liniowy” od przedsiębiorców obniża się o kwotę

składek

na

ubezpieczenie

zdrowotne

opłaconych

bezpośrednio przez podatnika lub pobranych przez płatnika

w roku podatkowym

- odliczenie nie może przekroczyć kwoty 7,75% podstawy

wymiaru tej składki.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – ulgi i odliczenia

cd.

Ulga z tytułu wychowywania dzieci:

Kwotę podatku obliczonego wg skali podatkowej można

obniżyć w wypadku sprawowania opieki nad:

- dzieckiem małoletnim,

- dzieckiem, bez względu na wiek, które otrzymuje

zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

- dzieckiem do ukończenia 25 roku życia, uczącym się w

szkołach, o których mowa w przepisach o systemie

oświaty lub szkolnictwie wyższym, jeśli nie uzyskało

ono dochodów przekraczających kwotę 3.089 zł,

odliczenie wynosi 92,67 zł miesięcznie (1.112,04 zł

rocznie) na każde dziecko.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – obowiązek

wpłaty zaliczek

Podatnicy osiągający dochody:

- z pozarolniczej działalności gospodarczej,

- z najmu lub dzierżawy,

obowiązani są w ciągu roku wpłacać zaliczki na podatek, począwszy

od miesiąca, w którym dochód przekroczył kwotę „wolną od

podatku” - 3.089 zł.

Należną zaliczkę oblicza się z uwzględnieniem odliczeń od dochodu

(składki na ubezpieczenia społeczne, straty z lat wcześniejszych)

i podatku (składki na ubezpieczenia zdrowotne).

Zaliczka płatna jest do 20. dnia następnego miesiąca.

Podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą oraz tzw. mali

podatnicy mogą opłacać zaliczki kwartalne.

Przychody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw

do nieruchomości.

Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw

majątkowych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w

umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia (np. koszty

pośrednictwa, koszty notarialne).

Przychody tego rodzaju mogą być zaliczane do przychodów z

pozarolniczej działalności gospodarczej w przypadku:

- zbycia nieruchomości, innych niż lokale mieszkalne,

wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością

gospodarczą (środki trwałe), spółdzielczego własnościowego

prawa do lokalu użytkowego, nawet jeśli przed zbyciem zostały

wycofane z działalności gospodarczej, a zbycie następuje przed

upływem sześciu lat od ich wycofania z działalności.

W pozostałych przypadkach stanowią przychód ze źródła o którym

mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 updf, tj. podlegają opodatkowaniu,

jeżeli zbycie następuje przed upływem 5 lat, liczonych od końca

roku, w którym nastąpiło nabycie.

Przychody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw

do nieruchomości - cd.

W zależności od daty nabycia nieruchomości lub prawa do

nieruchomości opodatkowaniu podlega dochód lub przychód wg

następujących zasad:

- nieruchomości nabyte do dnia 31 grudnia 2006 r. –

zryczałtowany podatek w wysokości 10% przychodu, płatny jest w

terminie 14 dni od dnia zbycia (PIT-23),

- nieruchomości nabyte od 1 stycznia 2007 r. – opodatkowaniu

19% podatkiem ”liniowym” podlega dochód z odpłatnego zbycia,

podatek jest płatny w terminie złożenia zeznania PIT-36 lub PIT-39

(do 30 kwietnia następnego roku).

Przychody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw

do nieruchomości - cd.

Dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości ustala się jako

różnicę między przychodem z odpłatnego zbycia (P) a

kosztami uzyskania (KUP), które stanowią:

- udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia,

- udokumentowane nakłady (potwierdzone fakturami VAT),

opłaty administracyjne, podatek od spadków i darowizn.

Dochód zwiększa się o sumę odpisów amortyzacyjnych

dokonanych od zbywanej nieruchomości (A).

D = P – KUP + A

Przychody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw

do nieruchomości - cd.

Zwolnione z opodatkowania są przychody (dochody) w części

przeznaczonej na cele mieszkaniowe (tzw. ulga reinwestycyjna) –

dotyczy przychodów lub dochodów z odpłatnego zbycia

nieruchomości nabytych przed 2007 rokiem i od 1 stycznia 2009 r.

W przypadku nieruchomości nabytych w latach 2007-2008

zastosowanie znajduje tzw. ulga meldunkowa – zwolnione z

opodatkowania są dochody z odpłatnego zbycia budynków

mieszkalnych i lokali mieszkalnych, w których podatnik

zameldowany był przez okres co najmniej 12 miesięcy.

Przychody z kapitałów pieniężnych – zakres

przedmiotowy

- odsetki od pożyczek,

- odsetki od środków na rachunkach bankowych (z wyjątkiem

rachunków gospodarczych),

- odsetki (dyskonto) od papierów wartościowych,

- dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób

prawnych, których podstawą są posiadane akcje lub udziały,

- przychody z udziału w funduszach kapitałowych,

- przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów

wartościowych, praw poboru, zbycia lub realizacji pochodnych

instrumentów finansowych,

- nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce lub spółdzielni

objętych w zamian za wkład niepieniężny.

Przychody z kapitałów pieniężnych – zasady

opodatkowania

- opodatkowanie zryczałtowane – art. 30a updf (odsetki od

pożyczek, lokat, funduszy kapitałowych, dywidend i udziału w

zyskach osób prawnych)

Podatek pobiera się w wysokości 19% uzyskanego dochodu

(przychodu).

Dochodu (przychodu) nie łączy się dochodami opodatkowanymi

wg ZO (nie uwzględnia się ich w zeznaniu rocznym).

W przypadku funduszy kapitałowych opodatkowaniu podlega

„zysk” – różnica między ceną nabycia jednostek uczestnictwa a

ceną ich umorzenia (zasada FIFO). Dochodu nie pomniejsza się o

straty z kapitałów pieniężnych, poniesione w roku podatkowym i w

latach poprzednich.

Obowiązek obliczenia i pobrania podatku spoczywa na płatnikach

– przedsiębiorcach (art. 41 updf). Deklaracja PIT-8AR

Przychody z kapitałów pieniężnych – zasady

opodatkowania cd.

- opodatkowanie podatkiem „liniowym” – art. 30b updf (m.in.

odpłatne zbycie akcji i udziałów, objęcie udziałów lub akcji w

zamian

za

wkład

niepieniężny

w innej

postaci

niż

przedsiębiorstwo)

Opodatkowaniu stawką 19% podlega osiągnięty w roku podatkowym

dochód, tj.: różnica między sumą przychodów z odpłatnego zbycia

akcji (udziałów) a kosztami ich uzyskania, różnica między

wartością nominalną objętych udziałów (akcji) a kosztami

uzyskania przychodu.

Dochód lub strata podlega zadeklarowaniu w odrębnym zeznaniu

rocznym PIT-38, składanym do 30 kwietnia następnego roku.

Informacja PIT-8C.

Podatek dochodowy od osób fizycznych

Obowiązki związane z prowadzeniem ksiąg

podatkowych.

Obowiązki płatników.

Deklaracje i zeznania podatkowe.

Obowiązki związane z prowadzeniem ksiąg podatkowych

- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w

sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów

(Dz. U. z 2003 r. Nr 152, poz. 1475 ze zm.)

- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2002 r. w

sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków

trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (Dz. U. z 2002

r. Nr 219, poz. 1836 ze zm.)

Obowiązki związane z prowadzeniem ksiąg podatkowych

Podatnicy opodatkowani na zasadach ogólnych i wg stawki 19%:

- księgi rachunkowe – obowiązkowe dla podmiotów wymienionych w

ustawie o rachunkowości,

- podatkowa księga przychodów i rozchodów (p.k.p.i.r.) –

obowiązkowa dla pozostałych przedsiębiorców – osób fizycznych,

spółek cywilnych i jawnych osób fizycznych oraz spółek

partnerskich (art. 24a updf), jeśli nie podejmą decyzji o

prowadzeniu ksiąg rachunkowych.

Podatnicy opłacający ryczałt ewidencjonowany:

- ewidencja przychodów

Pozostałe ewidencje:

- ewidencja środków trwałych oraz WNIP,

- ewidencja wyposażenia.

Obowiązki związane z prowadzeniem ksiąg podatkowych -

cd.

Podatnicy są obowiązani założyć p.k.p.i.r. na dzień 1 stycznia roku

podatkowego lub na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku

podatkowego.

Podatnicy,

którzy

rozpoczynają

prowadzenie

działalności

gospodarczej albo w poprzednim roku podatkowym korzystali ze

zryczałtowanego opodatkowania podatkiem dochodowym lub

prowadzili księgi rachunkowe, są obowiązani zawiadomić w formie

pisemnej naczelnika urzędu skarbowego właściwego według

miejsca zamieszkania podatnika o prowadzeniu p.k.p.i.r. w

terminie 20 dni od dnia jej założenia.

Jeśli działalność jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób

fizycznych, spółki jawnej osób fizycznych lub spółki partnerskiej,

zawiadomienie

składają

wszyscy

wspólnicy

wg

miejsca

zamieszkania każdego z nich.

Obowiązki związane z prowadzeniem ksiąg podatkowych -

cd.

Jeżeli na zlecenie podatnika prowadzenie księgi zostało

powierzone biuru rachunkowemu, podatnik jest obowiązany

w terminie siedmiu dni od dnia zawarcia umowy z biurem

rachunkowym zawiadomić o tym naczelnika urzędu

skarbowego, któremu zostało złożone zawiadomienie o

prowadzeniu księgi, wskazując nazwę i adres biura, miejsce

(adres) prowadzenia oraz przechowywania księgi i dowodów

związanych z jej prowadzeniem.

Obowiązki związane z prowadzeniem ksiąg podatkowych -

cd.

Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne

osób fizycznych oraz spółki partnerskie, obowiązane do

prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów,

prowadzą:

1) ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych

i prawnych zgodnie z art. 22n ust. 2-6 updf,

2) ewidencję wyposażenia.

Obowiązki związane z prowadzeniem ksiąg podatkowych

Ewidencja środków trwałych oraz WNIP (art. 22n updf) – niezbędne

elementy:

1) liczba porządkowa,

2) data nabycia,

3) data przyjęcia do używania,

4) określenie dokumentu stwierdzającego nabycie,

5) określenie ŚT lub WNIP,

6) symbol KŚT,

7) wartość początkowa,

8) stawka amortyzacyjna,

9) kwota odpisu za dany rok i narastająco za okres dokonywania

odpisów,

10) zaktualizowana wartość początkowa,

11) zaktualizowana kwota odpisów amortyzacyjnych,

12) wartość ulepszenia zwiększającego wartość,

13) data i przyczyna likwidacji lub data zbycia.

Obowiązki związane z prowadzeniem ksiąg podatkowych -

cd.

Ewidencją wyposażenia obejmuje się wyposażenie, którego

wartość początkowa przekracza 1.500 zł.

Obowiązki związane z prowadzeniem ksiąg podatkowych -

cd.

Księgę uważa się za rzetelną jeśli dokonywane w niej zapisy

przedstawiają

stan rzeczywisty. Księgę uznaje się za rzetelną także, gdy:

1) nie wpisane lub błędnie wpisane kwoty przychodu nie

przekraczają łącznie 0,5% przychodu za dany rok podatkowy lub

przychodu wykazanego w roku podatkowym do dnia kontroli, lub

2) brak właściwych zapisów jest związany z nieszczęśliwym

wypadkiem lub zdarzeniem losowym, lub

3)

błędy

spowodowały

podwyższenie

kwoty

podstawy

opodatkowania,

z

wyjątkiem

błędów

polegających

na

niewykazaniu lub zaniżeniu kosztów zakupu materiałów

podstawowych, towarów handlowych oraz kosztów robocizny, lub

4) podatnik uzupełnił zapisy lub dokonał korekty błędnych zapisów

w księdze przed rozpoczęciem kontroli, lub

5) błędne zapisy są skutkiem oczywistej omyłki, a podatnik posiada

wymagane dowody księgowe.

Obowiązki związane z prowadzeniem ksiąg podatkowych -

cd.

Konsekwencje nieprowadzenia lub nierzetelnego prowadzenia

ksiąg:

- szacowanie dochodu przez organy podatkowe,
- stawka „sankcyjna” ryczałtu ewidencjonowanego (x5),
- brak możliwości zaliczenia odpisów amortyzacyjnych do

k.u.p.,

- sankcje z kodeksu karnego skarbowego

.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – obowiązki

płatników

Płatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych są:

- zakłady pracy – w odniesieniu do przychodów ze

stosunku pracy i pokrewnych,

- organy rentowe – w odniesieniu do przychodów z

emerytur i rent,

- osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą,

osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające

osobowości prawnej – w odniesieniu do przychodów z

działalności

wykonywanej

osobiście,

praw

majątkowych, przychodów z kapitałów pieniężnych

opodatkowanych ryczałtem.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – obowiązki

płatników

Obowiązki płatników w skrócie:

- obliczanie i pobór zaliczek na podatek oraz ich wpłata do

urzędu skarbowego (wg właściwości płatnika) – do 20. dnia

następnego miesiąca,

- sporządzanie imiennych informacji o wysokości osiągniętego

dochodu – do końca lutego następnego roku (PIT-11/11A,

PIT- 8C),

- sporządzanie rocznego obliczenia podatku, z „urzędu”

(organy rentowe) lub na wniosek podatnika (zakłady pracy),

- rozliczenie pobranych zaliczek na podatek – do końca

stycznia następnego roku (PIT-4R).

Podatek dochodowy od osób fizycznych – zeznania roczne

Zeznania podatkowe

 

Zgodnie z art. 45 updf po zakończeniu roku podatkowego - w

terminie do dnia 30 kwietnia roku następnego (zgodnie z art. 12

Ordynacji podatkowej, jeżeli ostatni dzień terminu przypada na

sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień

terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od

pracy) - podatnicy podatku dochodowego są obowiązani składać

naczelnikom urzędów skarbowych zeznania o wysokości

osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym.

Podatnicy, na których ciąży obowiązek złożenia zeznania, są

obowiązani w terminie określonym dla złożenia zeznania

podatkowego wpłacić należny podatek lub różnicę pomiędzy

podatkiem należnym od dochodu wynikającego z zeznania a sumą

należnych za dany rok zaliczek, w tym również sumą zaliczek

pobranych przez płatników.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – zeznania roczne

cd.

PIT-37 – składają podatnicy, którzy uzyskali przychody,

opodatkowane na ogólnych zasadach według skali

podatkowej, wyłącznie ze źródeł położonych na terytorium

RP, za pośrednictwem płatników, i nie prowadzili

pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej na

ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej oraz

działów specjalnych produkcji rolnej. Obowiązek złożenia

zeznania nie dotyczy podatników, którym rocznego

obliczenia podatku dokonał płatnik (PIT-40/PIT-40A).

Podatek dochodowy od osób fizycznych – zeznania roczne

cd.

PIT-36 – składają podatnicy, którzy uzyskali przychody

(dochody) opodatkowane na ogólnych zasadach przy

zastosowaniu skali podatkowej i nie wypełniają zeznania PIT-

37, gdyż osiągnięte przez nich dochody (poniesione straty)

nie mieszczą się w zakresie tego zeznania. Formularz ten

przede wszystkim składają podatnicy, którzy prowadzili

pozarolniczą działalność gospodarczą lub działy specjalne

produkcji rolnej opodatkowane według skali podatkowej, a

także uzyskali dochody z zagranicy,

 

PIT-36L – składają podatnicy, którzy prowadzili pozarolniczą

działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej

opodatkowane 19% podatkiem na zasadach określonych w

art. 30c ustawy. Formularz ten jest przeznaczony wyłącznie

dla podatników rozliczających się indywidualnie.

Podatek dochodowy od osób fizycznych – zeznania roczne

cd.

PIT-38 – składają podatnicy, którzy uzyskali przychody

opodatkowane 19% podatkiem na zasadach określonych w

art. 30b ustawy (np. z odpłatnego zbycia papierów

wartościowych),

 

PIT-39 – składają podatnicy, którzy uzyskali dochody z

odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych w

roku podatkowym, nabytych od dnia 1 stycznia 2009 r.,

opodatkowane 19% podatkiem na zasadach określonych w

art. 30e ustawy oraz zwolnione z opodatkowania na

podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy.