SPOIWA GIPSOWE
SPOIWA GIPSOWE
I ANHYDRYTOWE
I ANHYDRYTOWE
Spoiwa, których głównym
Spoiwa, których głównym
składnikiem jest siarczan
składnikiem jest siarczan
wapnia, zalicza się do
wapnia, zalicza się do
powietrznych materiałów
powietrznych materiałów
wiążących
wiążących
SPOIWA GIPSOWE
SPOIWA GIPSOWE
Wytwarzane przez częściową
Wytwarzane przez częściową
dehydratację w niezbyt
dehydratację w niezbyt
wysokich temperaturach skał
wysokich temperaturach skał
gipsowych lub gipsów
gipsowych lub gipsów
odpadowych.
odpadowych.
Główny składnik – rozdrobniony
Główny składnik – rozdrobniony
półwodny siarczan wapnia
półwodny siarczan wapnia
CaSO
CaSO
4
4
·
·
1/2 H
1/2 H
2
2
O
O
SPOIWA GIPSOWE
SPOIWA GIPSOWE
Służą do produkcji elementów
Służą do produkcji elementów
budowlanych, takich jak bloki
budowlanych, takich jak bloki
lub płyty, charakteryzujące
lub płyty, charakteryzujące
się znaczną wytrzymałością
się znaczną wytrzymałością
mechaniczną oraz
mechaniczną oraz
odpornością na działanie
odpornością na działanie
czynników atmosferycznych.
czynników atmosferycznych.
SPOIWA
SPOIWA
ANHYDRYTOWE
ANHYDRYTOWE
Otrzymane w wyniku całkowitej
Otrzymane w wyniku całkowitej
dehydratacji skał gipsowych lub
dehydratacji skał gipsowych lub
przeróbki anhydrytów
przeróbki anhydrytów
naturalnych.
naturalnych.
Główny składnik – drobno
Główny składnik – drobno
zmielony i zmieszany z
zmielony i zmieszany z
odpowiednimi aktywatorami
odpowiednimi aktywatorami
bezwodny siarczan wapnia CaSO
bezwodny siarczan wapnia CaSO
4
4
SPOIWA
SPOIWA
ANHYDRYTOWE
ANHYDRYTOWE
Składają się z mało aktywnej odmiany
Składają się z mało aktywnej odmiany
bezwodnego siarczanu wapnia oraz z
bezwodnego siarczanu wapnia oraz z
odpowiednich aktywatorów
odpowiednich aktywatorów
przyspieszających proces jego hydratacji.
przyspieszających proces jego hydratacji.
Aktywatory:
Aktywatory:
tlenek wapnia powstający w wyniku
tlenek wapnia powstający w wyniku
częściowego rozkładu siarczanu wapnia,
częściowego rozkładu siarczanu wapnia,
ałuny oraz niewielkie ilości wapnia
ałuny oraz niewielkie ilości wapnia
palonego,
palonego,
cement portlandzki,
cement portlandzki,
mielony żużel wielkopiecowy,
mielony żużel wielkopiecowy,
mielony palony dolomit,
mielony palony dolomit,
różnego rodzaju kwaśne siarczany.
różnego rodzaju kwaśne siarczany.
W zależności od rodzaju użytych
W zależności od rodzaju użytych
aktywatorów wyróżnia się trzy
aktywatorów wyróżnia się trzy
podstawowe rodzaje spoiw
podstawowe rodzaje spoiw
anhydrytowych:
anhydrytowych:
estrichgips
estrichgips
gipsy ałunowe
gipsy ałunowe
anhydryty budowlane (właściwe spoiwa
anhydryty budowlane (właściwe spoiwa
budowlane)
budowlane)
Wszystkie powyższe spoiwa służą do:
Wszystkie powyższe spoiwa służą do:
wykonywania podłóg,
wykonywania podłóg,
stiuków,
stiuków,
osadzania płytek ściennych
osadzania płytek ściennych
wytwarzania sztucznych marmurów,
wytwarzania sztucznych marmurów,
jako składniki mieszanek tynkarskich.
jako składniki mieszanek tynkarskich.
KLASYFIKACJA SPOIW
KLASYFIKACJA SPOIW
GIPSOWYCH
GIPSOWYCH
Ze względu na właściwości i zastosowanie:
Ze względu na właściwości i zastosowanie:
SPOIWA
SPOIWA
GIPSOWE DLA
GIPSOWE DLA
BUDOWNICTWA
BUDOWNICTWA
GIPS
GIPS
BUDOWLANY
BUDOWLANY
GIPS
GIPS
SZPACHLOWY
SZPACHLOWY
GIPS
GIPS
TYNKARSKI
TYNKARSKI
KLEJ
KLEJ
GIPSOWY
GIPSOWY
KLASYFIKACJA SPOIW
KLASYFIKACJA SPOIW
GIPSOWYCH
GIPSOWYCH
Ze względu na właściwości i zastosowanie (c.d.):
Ze względu na właściwości i zastosowanie (c.d.):
SPOIWA
SPOIWA
SPECJALNE
SPECJALNE
(do celów
(do celów
technicznych)
technicznych)
GIPS
GIPS
CERAMICZNY
CERAMICZNY
GIPS
GIPS
AUTOKLAWI-
AUTOKLAWI-
ZOWANY
ZOWANY
α
α
GIPS
GIPS
AŁUNOWY
AŁUNOWY
ESTRICHGIPS
ESTRICHGIPS
KLASYFIKACJA SPOIW GIPSOWYCH
KLASYFIKACJA SPOIW GIPSOWYCH
DLA BUDOWNICTWA
DLA BUDOWNICTWA
Ze względu na uziarnienie:
Ze względu na uziarnienie:
GIPS
GIPS
BUDOWLANY
BUDOWLANY
GRUBO
GRUBO
ZMIELONY
ZMIELONY
GB-G
GB-G
DROBNO
DROBNO
ZMIELONY
ZMIELONY
GB-D
GB-D
Ze względu na wytrzymałość na ściskanie po wysuszeniu:
Ze względu na wytrzymałość na ściskanie po wysuszeniu:
GIPS
GIPS
BUDOWLANY
BUDOWLANY
6
6
8
8
KLASYFIKACJA SPOIW GIPSOWYCH
KLASYFIKACJA SPOIW GIPSOWYCH
DLA BUDOWNICTWA
DLA BUDOWNICTWA
W zależności od przeznaczenia:
W zależności od przeznaczenia:
GIPS
GIPS
SZPACHLOWY
SZPACHLOWY
B
B
do szpachlowania
do szpachlowania
elementów
elementów
betonowych
betonowych
G
G
do szpachlowania
do szpachlowania
elementów
elementów
gipsowych
gipsowych
F
F
do spoinowania
do spoinowania
płyt
płyt
gipsowo
gipsowo
- kartonowych
- kartonowych
KLASYFIKACJA SPOIW GIPSOWYCH
KLASYFIKACJA SPOIW GIPSOWYCH
DLA BUDOWNICTWA
DLA BUDOWNICTWA
W zależności od przeznaczenia (c.d.):
W zależności od przeznaczenia (c.d.):
GIPS
GIPS
TYNKARSKI
TYNKARSKI
GTM
GTM
do wewnętrznych wypraw
do wewnętrznych wypraw
tynkarskich wykonywanych
tynkarskich wykonywanych
sposobem zmechanizowanym
sposobem zmechanizowanym
GTR
GTR
do ręcznego tynkowania
do ręcznego tynkowania
KLASYFIKACJA SPOIW GIPSOWYCH
KLASYFIKACJA SPOIW GIPSOWYCH
DLA BUDOWNICTWA
DLA BUDOWNICTWA
W zależności od przeznaczenia (c.d.):
W zależności od przeznaczenia (c.d.):
KLEJ
KLEJ
GIPSOWY
GIPSOWY
P
P
do klejenia prefabrykatów
do klejenia prefabrykatów
gipsowych
gipsowych
T
T
do osadzania płyt
do osadzania płyt
gipsowo – kartonowych
gipsowo – kartonowych
KLASYFIKACJA SPOIW GIPSOWYCH
KLASYFIKACJA SPOIW GIPSOWYCH
DLA BUDOWNICTWA
DLA BUDOWNICTWA
CHARAKTERYSTYKA I
CHARAKTERYSTYKA I
ZASTOSOWANIE
ZASTOSOWANIE
SPOIW GIPSOWYCH
SPOIW GIPSOWYCH
DLA
DLA
BUDOWNICTWA
BUDOWNICTWA
GIPS BUDOWLANY – główny
GIPS BUDOWLANY – główny
składnik to półwodny siarczan
składnik to półwodny siarczan
wapnia (odmiana
wapnia (odmiana
β
β
)
)
stosowany do produkcji
stosowany do produkcji
prefabrykatów gipsowych oraz
prefabrykatów gipsowych oraz
do sporządzania zapraw
do sporządzania zapraw
tynkarskich
tynkarskich
WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I
WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I
FIZYCZNE GIPSU BUDOWLANEGO WG
FIZYCZNE GIPSU BUDOWLANEGO WG
PN-B-30041:1997
PN-B-30041:1997
Wymagania
Wymagania
Gips budowlany
Gips budowlany
GB-G6
GB-G6
GB-
GB-
G8
G8
GB-
GB-
D6
D6
GB-
GB-
D8
D8
Uziarnienie:
Uziarnienie:
odsiew na sicie o
odsiew na sicie o
boku oczka
boku oczka
kwadratowego, nie
kwadratowego, nie
więcej niż, %
więcej niż, %
1,0 mm
1,0 mm
0,5
0,5
-
-
0,75 mm
0,75 mm
-
-
0,0
0,0
0,2 mm
0,2 mm
15,0
15,0
2,0
2,0
Wytrzymałość na
Wytrzymałość na
zginanie, nie
zginanie, nie
mniej niż, MPa
mniej niż, MPa
po 2 h
po 2 h
1,8
1,8
2,0
2,0
1,8
1,8
2,0
2,0
po wysuszeniu do
po wysuszeniu do
stałej masy
stałej masy
4,0
4,0
5,0
5,0
4,0
4,0
5,0
5,0
Wytrzymałość na
Wytrzymałość na
ściskanie, nie
ściskanie, nie
mniej niż, MPa
mniej niż, MPa
po 2 h
po 2 h
3,0
3,0
4,0
4,0
3,0
3,0
4,0
4,0
po wysuszeniu do
po wysuszeniu do
stałej masy
stałej masy
6,0
6,0
8,0
8,0
6,0
6,0
8,0
8,0
Czas
Czas
wiązania
wiązania
początek wiązania
początek wiązania
najwcześniej po upływie,
najwcześniej po upływie,
min
min
3
3
6
6
koniec wiązania
koniec wiązania
najpóźniej po upływie,
najpóźniej po upływie,
min
min
10
10
Okres, w którym gips budowlany nie
Okres, w którym gips budowlany nie
powinien wykazywać odchyleń od
powinien wykazywać odchyleń od
wymagań normy, liczba dni od daty
wymagań normy, liczba dni od daty
wysyłki
wysyłki
90
90
CHARAKTERYSTYKA I
CHARAKTERYSTYKA I
ZASTOSOWANIE
ZASTOSOWANIE
SPOIW GIPSOWYCH
SPOIW GIPSOWYCH
DLA
DLA
BUDOWNICTWA
BUDOWNICTWA
GIPS SZPACHLOWY – spoiwo
GIPS SZPACHLOWY – spoiwo
wolno wiążące, drobnoziarniste
wolno wiążące, drobnoziarniste
zawierające w swym składzie
zawierające w swym składzie
oprócz gipsu półwodnego szereg
oprócz gipsu półwodnego szereg
dodatków modyfikujących,
dodatków modyfikujących,
których zadaniem jest wydłużenie
których zadaniem jest wydłużenie
czasu wiązania zaczynu,
czasu wiązania zaczynu,
zmniejszenie odciągania wody z
zmniejszenie odciągania wody z
zaczynu przez nasiąkliwe podłoża
zaczynu przez nasiąkliwe podłoża
i zwiększenie przyczepności
i zwiększenie przyczepności
ZASTOSOWANIE GIPSU SZPACHLOWEGO
ZASTOSOWANIE GIPSU SZPACHLOWEGO
do wykonywania cienkich gładzi
do wykonywania cienkich gładzi
gipsowych wewnętrznych grubości
gipsowych wewnętrznych grubości
3 – 10 mm, łączenia płyt gipsowych
3 – 10 mm, łączenia płyt gipsowych
w ścianach działowych,
w ścianach działowych,
przyklejania do powierzchni betonowych
przyklejania do powierzchni betonowych
i ceramicznych elementów gipsowych,
i ceramicznych elementów gipsowych,
takich jak płyty dekoracyjne,
takich jak płyty dekoracyjne,
dźwiękochłonne, suche tynki itp.,
dźwiękochłonne, suche tynki itp.,
spoinowania złączy elementów
spoinowania złączy elementów
gipsowych (płyty Pro Monta),
gipsowych (płyty Pro Monta),
napraw, maskowania przewodów
napraw, maskowania przewodów
instalacji elektrycznej itp.
instalacji elektrycznej itp.
CHARAKTERYSTYKA I
CHARAKTERYSTYKA I
ZASTOSOWANIE
ZASTOSOWANIE
SPOIW GIPSOWYCH
SPOIW GIPSOWYCH
DLA
DLA
BUDOWNICTWA
BUDOWNICTWA
GIPS TYNKARSKI – spoiwo
GIPS TYNKARSKI – spoiwo
wolnowiążące gipsowe lub gipsowo-
wolnowiążące gipsowe lub gipsowo-
anhydrytowe, zawierające zestaw
anhydrytowe, zawierające zestaw
dodatków poprawiających plastyczność
dodatków poprawiających plastyczność
zaprawy i zwiększających przyczepność
zaprawy i zwiększających przyczepność
do podłoża. Ma w swoim składzie lekki
do podłoża. Ma w swoim składzie lekki
wypełniacz – perlit, zmniejszający
wypełniacz – perlit, zmniejszający
ciężar i zwiększający izolacyjność
ciężar i zwiększający izolacyjność
termiczną i ogniochronność tynku.
termiczną i ogniochronność tynku.
ZASTOSOWANIE GIPSU TYNKARSKIEGO
ZASTOSOWANIE GIPSU TYNKARSKIEGO
Stosuje się do wykonywania
Stosuje się do wykonywania
jednowarstwowych,
jednowarstwowych,
wewnętrznych wypraw
wewnętrznych wypraw
tynkarskich grubości 8-20 mm,
tynkarskich grubości 8-20 mm,
narzucanych ręcznie lub
narzucanych ręcznie lub
mechanicznie na podłoże typu
mechanicznie na podłoże typu
ceramika, cegła wapienno-
ceramika, cegła wapienno-
piaskowa, beton zwykły i
piaskowa, beton zwykły i
komórkowy.
komórkowy.
CHARAKTERYSTYKA I
CHARAKTERYSTYKA I
ZASTOSOWANIE
ZASTOSOWANIE
SPOIW GIPSOWYCH
SPOIW GIPSOWYCH
DLA
DLA
BUDOWNICTWA
BUDOWNICTWA
KLEJ GIPSOWY – głównym
KLEJ GIPSOWY – głównym
składnikiem jest półwodny siarczan
składnikiem jest półwodny siarczan
wapnia i dodatki modyfikujące.
wapnia i dodatki modyfikujące.
stosowany głównie do łączenia płyt
stosowany głównie do łączenia płyt
ściennych Pro Monta oraz klejenia i
ściennych Pro Monta oraz klejenia i
spoinowania płyt gipsowo-
spoinowania płyt gipsowo-
kartonowych
kartonowych
CHARAKTERYSTYKA I
CHARAKTERYSTYKA I
ZASTOSOWANIE
ZASTOSOWANIE
SPOIW GIPSOWYCH
SPOIW GIPSOWYCH
SPECJALNYCH
SPECJALNYCH
GIPS CERAMICZNY - stosowany w
GIPS CERAMICZNY - stosowany w
przemyśle ceramicznym i do prac
przemyśle ceramicznym i do prac
modelarskich. Wytrzymałość na
modelarskich. Wytrzymałość na
zginanie wynosi 4-10 MPa i wyznacza
zginanie wynosi 4-10 MPa i wyznacza
markę.
markę.
Gips ten stosuje się również do
Gips ten stosuje się również do
odlewania sztukaterii gipsowych oraz
odlewania sztukaterii gipsowych oraz
wykonywania stiuków gipsowych.
wykonywania stiuków gipsowych.
CHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIE
CHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIE
SPOIW GIPSOWYCH
SPOIW GIPSOWYCH
SPECJALNYCH
SPECJALNYCH
GIPS AUTOKLAWIZOWANY - odmiany
GIPS AUTOKLAWIZOWANY - odmiany
α
α
otrzymuje się przez częściową dehydratację
otrzymuje się przez częściową dehydratację
czystych odmian kamienia gipsowego pod
czystych odmian kamienia gipsowego pod
ciśnieniem, w atmosferze nasyconej pary
ciśnieniem, w atmosferze nasyconej pary
wodnej z dodatkiem katalizatorów. Różni się
wodnej z dodatkiem katalizatorów. Różni się
od odmiany
od odmiany
β
β
bardziej zwartą formą i szczelną
bardziej zwartą formą i szczelną
powierzchnią kryształów, w związku z czym
powierzchnią kryształów, w związku z czym
zaczyn potrzebuje mniejszej ilości wody, co
zaczyn potrzebuje mniejszej ilości wody, co
wpływa na jego większą wytrzymałość
wpływa na jego większą wytrzymałość
mechaniczną. Odlewy osiągają wytrzymałość
mechaniczną. Odlewy osiągają wytrzymałość
na ściskanie powyżej
na ściskanie powyżej
40 MPa.
40 MPa.
stosowany jako składnik gipsowych spoiw
stosowany jako składnik gipsowych spoiw
ceramicznych, jak również do odlewania
ceramicznych, jak również do odlewania
wyrobów o dużej wytrzymałości i twardości.
wyrobów o dużej wytrzymałości i twardości.
CHARAKTERYSTYKA I
CHARAKTERYSTYKA I
ZASTOSOWANIE
ZASTOSOWANIE
SPOIW GIPSOWYCH
SPOIW GIPSOWYCH
SPECJALNYCH
SPECJALNYCH
GIPS AŁUNOWY – jest produkowany z
GIPS AŁUNOWY – jest produkowany z
czystego kamienia gipsowego przez
czystego kamienia gipsowego przez
jednokrotne lub dwukrotne wypalanie
jednokrotne lub dwukrotne wypalanie
mieszaniny gipsu z ałunem glinowo-
mieszaniny gipsu z ałunem glinowo-
potasowym KAl(SO
potasowym KAl(SO
4
4
)
)
2
2
·
·
12H
12H
2
2
O lub boraksem
O lub boraksem
Na
Na
2
2
B
B
4
4
O
O
7
7
·
·
10H
10H
2
2
O. Gips ten odznacza się
O. Gips ten odznacza się
powolnym wiązaniem i stosunkowo wysoką
powolnym wiązaniem i stosunkowo wysoką
wytrzymałością na rozciąganie i ściskanie.
wytrzymałością na rozciąganie i ściskanie.
Walory estetyczne gipsu ałunowego
Walory estetyczne gipsu ałunowego
szczególnie predystynują go do produkcji
szczególnie predystynują go do produkcji
sztucznego marmuru, stiuków, boazerii i
sztucznego marmuru, stiuków, boazerii i
drobnej galanterii.
drobnej galanterii.
CHARAKTERYSTYKA I
CHARAKTERYSTYKA I
ZASTOSOWANIE
ZASTOSOWANIE
SPOIW GIPSOWYCH
SPOIW GIPSOWYCH
SPECJALNYCH
SPECJALNYCH
ESTRICHGIPS – otrzymuje się przez
ESTRICHGIPS – otrzymuje się przez
wypalanie CaSO
wypalanie CaSO
4
4
·
·
2H
2H
2
2
O w temperaturze
O w temperaturze
przekraczającej 800
przekraczającej 800
°
°
C. Estrichgips ma
C. Estrichgips ma
pewne właściwości hydrauliczne oraz
pewne właściwości hydrauliczne oraz
wykazuje większą wodoodporność od gipsu
wykazuje większą wodoodporność od gipsu
zwykłego. Początek wiązania następuje po
zwykłego. Początek wiązania następuje po
ok. 2 godz., a koniec po 24 godz.
ok. 2 godz., a koniec po 24 godz.
Wytrzymałość na ściskanie po 28 dniach
Wytrzymałość na ściskanie po 28 dniach
wynosi 18 MPa.
wynosi 18 MPa.
stosowany do wykonywania podkładów pod
stosowany do wykonywania podkładów pod
posadzki wylewane, prefabrykowanych
posadzki wylewane, prefabrykowanych
elementów budowlanych, płytek
elementów budowlanych, płytek
posadzkowych oraz sztucznego marmuru.
posadzkowych oraz sztucznego marmuru.
CHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIE
CHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIE
SPOIW
SPOIW
ANHYDRYTOWYCH
ANHYDRYTOWYCH
Spoiwa te, których głównym składnikiem jest
Spoiwa te, których głównym składnikiem jest
anhydryt CaSO
anhydryt CaSO
4
4
, otrzymuje się dwoma
, otrzymuje się dwoma
sposobami:
sposobami:
przez wypalenie kamienia gipsowego w
przez wypalenie kamienia gipsowego w
temperaturze powyżej 400
temperaturze powyżej 400
°
°
C i przemielenie,
C i przemielenie,
przez przemielenie naturalnej skały
przez przemielenie naturalnej skały
anhydrytowej na tak zwaną mączkę
anhydrytowej na tak zwaną mączkę
anhydrytową.
anhydrytową.
Spoiwo anhydrytowe stanowi składnik zaczynów
Spoiwo anhydrytowe stanowi składnik zaczynów
przy przemysłowej produkcji wielkowymiarowych
przy przemysłowej produkcji wielkowymiarowych
płyt gipsowych, służących do budowy ścianek
płyt gipsowych, służących do budowy ścianek
działowych. Używane jest również jako składnik
działowych. Używane jest również jako składnik
gipsu tynkarskiego oraz samopoziomujących się
gipsu tynkarskiego oraz samopoziomujących się
posadzek podpodłogowych.
posadzek podpodłogowych.