•LASEROCHIRURGIA

•KRIOCHIRURGIA

Ewelina Mozal

Anna Zwolińska

LASEROCHIRURGIA

• Laserochirurgia - to

nowoczesna, ambulatoryjna
metoda leczenia światłem
bez konieczności ingerencji
chirurgicznej,
wykorzystująca
przeciwbólowe,
przeciwzapalne i
biostymulujące właściwości
wiązki światła o
odpowiedniej długości fali.

LASEROCHIRURGIA

• Zabiegi wykonywane techniką

laserową są niebolesne i

bezkrwawe, co zapewnia dobre

samopoczucie pacjenta oraz

lepszą widoczność pola

operacyjnego.

• Rany goją się szybko, nie

pozostawiając blizn.

• W aseptycznej terapii laserowej

nie grożą również żadne

powikłania, co skraca znacznie

czas leczenia i sprawia, że nie ma

potrzeby dokonywania żadnych

korekt.

LASEROCHIRURGIA -

zastosowanie

• Lasery w chirurgii stomatologicznej

stosowane są do wywołania

kontrolowanych procesów

destrukcyjnych tkanki, do których

zalicza się: cięcie, odparowanie,

koagulację i fotoablację.

Skuteczność wywoływania tych procesów

w tkankach biologicznych zależy od

właściwego doboru takich parametrów

jak: energia lub moc promieniowania,

szerokość impulsu lub czas

oddziaływania z tkanką, właściwości

absorpcyjnych tkanki oraz gęstości

energii lasera.

MEDYCZNO-BIOLOGICZNE

PODSTAWY LECZENIA

LASERAMI MAŁEJ MOCY

• Energia laserowa pochłaniana przez enzymy

mitochondrialne daje miejscowy wzrost temperatury,

który powoduje zwiększenie przepuszczalności i

przewodności błony mitochondrium.

• Prowadzi to do ułatwionego napływu do

mitochondriów składników cyklu Krebsa i zwiększenia

produkcji wysokoenergetycznych cząsteczek ATP. Poza

tym stwierdzono wzrost syntezy DNA, RNA i liczby

mitochondriów prowadzący do proliferacji komórek.

• Wykazano także, że pod wpływem niskoenergetycznej

wiązki wzrasta populacja limfocytów T, które poprzez

miejscowe uwalnianie czynników wzrostu oraz

limfokin, i interleukin, odgrywają istotną rolę w

regeneracji tkanki zapalnej. Wzrasta także aktywność

monocytów, makrofagów i neutrofilów co prowadzi do

zwiększenia miejscowej odporności. Jak wynika z

doświadczeń lasery biostymulacyjne zwiększają

okresowo poziom przeciwciał, przyspieszając w ten

sposób proces gojenia i wydłużają okres remisji tych

schorzeń.

MEDYCZNO-BIOLOGICZNE

PODSTAWY LECZENIA

LASERAMI MAŁEJ MOCY

• Efekt przeciwzapalny, uzyskany po

zastosowaniu lasera

biostymulacyjnego zawdzięczamy

także miejscowemu wzrostowi

serotoniny uwalnianej z płytek krwi,

która powoduje obkurczenie naczyń

krwionośnych. Zaobserwowano także

zmianę stężenia histaminy i

heparyny, która umożliwia poprawę

mikrokrążenia, przez co obrzęki

pourazowe ulegają wchłonięciu.

Światło lasera powoduje także

hamowanie wzrostu

przepuszczalności naczyń

krwionośnych, narastania obrzęku w

ostrej fazie zapalenia, oraz

formowania się ziarniny.

MEDYCZNO-BIOLOGICZNE

LECZENIE LASERAMI MAŁEJ

MOCY - zastosowanie

• Zastosowanie lasera biostymulacyjnego

przed rozpoczęciem opracowywania

ubytku próchnicowego podnosi próg bólu

i czyni zabieg znacznie mniej bolesnym.

• Lasery te są bardzo użyteczne w

zabiegach przeciwbólowych przy

stomatopatiach protetycznych, ropniach

przyzębia, paradontopatiach, obrzękach,

opryszczce wargowej, zapaleniach

miazgi.

• Działanie lasera powoduje przyspieszenie

gojenia się ran po zabiegach ekstracji,

przecinania wędzidełka i resekcji, a

ponadto przy przewlekłych zapaleniach

tkanki okołozębowej.

MEDYCZNO-BIOLOGICZNE

LECZENIE LASERAMI MAŁEJ

MOCY - zastosowanie

• Użycie lasera zapobiega stanom

zapalnym i jest bardzo przydatne

w leczeniu nerwobólów.

• Dzięki tym aparatom zmniejszyć

można krwawienie i przyspieszyć

gojenie po zabiegu, a także

likwidować ogniska zapalne.

• Zastosowanie lasera poprawia

terapeutyczne skutki zabiegów,

zmniejsza ryzyko infekcji,

przyspiesza regenerację

uszkodzonych tkanek.

MEDYCZNO-BIOLOGICZNE

LECZENIE LASERAMI MAŁEJ

MOCY - wskazania

• stany zapalne miazgi, zatok, zębodołu,

• neuralgie,

• choroby dziąseł, przyzębia i błony śluzowej

jamy ustnej

• grzybica jamy ustnej

• neuralgia nerwu trójdzielnego,

• bóle w stawach skroniowo-żuchwowych,

• odczulanie odsłoniętej zębiny

• ból i obrzęk pozabiegowy,

• opryszczka, afty,

• zapalenie ślinianek,

• likwidacja szczękościsku,

• gojenie zębodołu po ekstrakcji,

• ból i obrzęk po złamaniach szczęki

• przyspieszanie gojenia po tradycyjnych

zabiegach chirurgicznych w jamie ustnej (np.

po plastyce wędzidełek, resekcji, sterowanej

regeneracji kości, zabiegach płatowych,

gingiwektomiach, przeszczepach i implantach)

LASERY DUŻEJ MOCY

Do najbardziej

rozpowszechnionych należą

trzy najważniejsze:

• laser chirurgiczno-zabiegowy na

dwutlenku węgla, tzw.laser CO2

• laser do zabiegów endodontycznych i

mikrochirurgii kontaktowej, tzw. laser

jagowo-neodymowy (YAG:Nd)

• laser do opracowywania twardych

tkanek zęba między innymi ubytków

próchnicowych, tzw. laser jagowo-

erbowy (YAG:Er)

LASERY DUŻEJ MOCY - Laser

gazowy CO2

Laser gazowy CO2 jest wyróżniającym się

jakościowo narzędziem w stomatologii i

chirurgii jamy ustnej.

• Promieniowanie laserowe jest dobrze

absorbowane przez wodę, a tym samym

przez dobrze uwodnione tkanki miękkie.

• W tkankach twardych promieniowanie to

wyróżnia się także efektywną absorpcją,

ale jego działanie ogranicza się tu

głównie do procesów nadtapiania i

rekrystalizacji powierzchniowych warstw

szkliwa i zębiny.

• Zastosowanie tego lasera w zbiegach

kanałowych jest ograniczone ze względu

na zwierciadlany, a nie na

światłowodowy sposób prowadzenia

wiązki.

LASERY DUŻEJ MOCY - Laser

gazowy CO2

Najszersze więc pole

zastosowań lasera CO2 to

zabiegi na tkankach

miękkich jamy ustnej.

Zmieniająca się w ciepło

zogniskowana energia

promieniowania wywołuje

kontrolowany efekt cięcia.

LASERY DUŻEJ MOCY - Laser

gazowy CO2

• W zabiegach bezkontaktowego cięcia

laserem CO2 uzyskuje się działanie

hemostatyczne i sterylizujące.

• Zmniejsza się także miejscowy odczyn

zapalny.

• Aplikator zabiegowy jest oddalony od pola

operacyjnego, co umożliwia wygodny dostęp

i dobrą widoczność.

• Urządzenie to podczas cięcia koaguluje

naczynia krwionośne w trakcie zabiegu

chirurgicznego, a zatem jest nieocenione

przy usuwaniu zmian chorobowych wysoce

ukrwionych narządów, np. języka.

• Możliwość ciągłej hemostazy eliminuje

konieczność zakładania szwów, a absolutnie

sterylną ranę można pozostawić bez

zabezpieczenia opatrunkiem.

LASERY DUŻEJ MOCY - Laser

gazowy CO2

• Pooperacyjne bliznowacenie i skurcz

tkanek jest ograniczony.

• Wyniki procesu zdrowienia są zwykle

doskonałe.

• Laser CO2 jest szczególnie efektywny w

usuwaniu wczesnych zmian

chorobowych takich jak nadziąślaki,

włókniaki, i brodawczaki, w przecinaniu

wędzidełek warg i języka, w pogłębieniu

przedsionka, w wycinaniu przerośniętych

dziąseł, w usuwaniu naczyniowych

zmian chorobowych, w przygotowywaniu

jamy ustnej do protezowania itp.

LASERY DUŻEJ MOCY - Laser

gazowy CO2

Należy podkreślić, że działanie

hemostatyczne lasera CO2 ma

szczególne znaczenie w zabiegach:

• rozległych, związanych z dużą utratą

krwi

• w obficie unaczynionych tkankach
• u pacjentów z zaburzeniami układu

krzepnięcia

• usuwania zmian naczyniowych
• w chirurgii onkologicznej, dla

zmniejszenia niebezpieczeństwa

rozsiewu komórek nowotworowych

poprzez naczynia krwionośne

FOTODYNAMICZNA METODA

TERAPII LASEROWEJ

• Metoda fotodynamiczna (ang.

PhotoDynamic Therapy - PDT) jest

wielce obiecującą metodą leczenia

chorób nowotworowych.

• Oparta jest na prostej zasadzie.

Pierwszym etapem jest wprowadzenie

do organizmu pacjenta preparatu -

fotouczulacza, tzw. sensybilitazora.

• Powoduje on uczulenie tkanki

biologicznej na światło o określonej

długości fali. Preparat wydalany jest

przez zdrowe komórki i gromadzi się

głównie w komórkach nowotworowych.

• Po upływie 12-24 godzin, zależnie od

rodzaju sensybilitazora, w guzie

nowotworowym znajduje się

wielokrotnie więcej fotouczulacza niż

w zdrowej tkance.

FOTODYNAMICZNA METODA

TERAPII LASEROWEJ

• Diagnostykę zmian nowotworowych

realizuje się poprzez wzbudzenie

sensybilitazora światłem laserowym i

wywołanie świecenia

fluorescencyjnego w zakresie

widzialnym.

• Przykładowo naświetlanie

sensybilitazora hematoporfirynowego

(HpD) promieniowaniem o długości

fali 405nm wywołuje fluorescencję o

barwie czerwonej, łatwo widoczną

nieuzbrojonym okiem.

FOTODYNAMICZNA METODA

TERAPII LASEROWEJ

• W terapii chorób nowotworowych

wykorzystuje się fakt, że światło laserowe

o określonej barwie (dla HpD jest to

632nm) wywołuje rozpad cząsteczek tlenu

na formę atomową.

• Tlen atomowy jest bardzo reaktywny i

cytotoksyczny.

• Jego obecność w obszarze zajętym przez

komórki nowotworowe powoduje ich

niszczenie, nie uszkadzając jednocześnie

komórek zdrowych.

• W związku z tym, że dla znanych obecnie

fotouczulaczy stosuje się promieniowanie

laserowe od 630nm do 690nm, które

wnika w tkankę na głębokość do kilku

centymetrów, metoda PDT jest

najskuteczniejsza w walce z guzami

nowotworowymi o takich właśnie

wymiarach.

FOTODYNAMICZNA METODA

TERAPII LASEROWEJ

• Zalety fotodynamicznej

metody PDT:

- wysoka efektywność

- nietoksyczność

- nieinwazyjność

- możliwość wielokrotnego

powtarzania terapii

- wspomaganie leczenia

chirurgicznego

- możliwość prowadzenia wiązki

giętkim światłowodem

wprowadzonym do organizmu

poprzez urządzenia

endoskopowe

KRIOCHIRURGIA

• Kriochirurgia jest metodą leczenia

chirurgicznego polegającą na

miejscowym, kontrolowanym

niszczeniu chorej tkanki przez jej

zamrażanie w niskiej

temperaturze. Można ją określić

mianem metody bezkrwawej,

niska temperatura bowiem niejako

blokuje drobne naczynia tętnicze i

żylne, umożliwiając oddzielenie

tkanki wymrożonej, głównie

zmienionej chorobowo, od tkanki

zdrowej praktycznie bez krwawień.

KRIOCHIRURGIA -

aparatura

• Są to specjalnie skonstruowane aparaty i

instrumenty (krioaplikatory), zwykle

przenośne, jako medium chłodzące

wykorzystujące ciekły azot (pozwala na

uzyskanie np. temperatury –190°C) oraz

- coraz częściej - podtlenek azotu,

wyposażone w szereg końcówek

zabiegowych zarówno do działania

kontaktowego i spreju.

Końcówki te pozwalają prowadzić

demarkację tkanki w sposób

zapewniający zachowanie precyzji, co do

obszaru i głębokości zabiegu.

• Obszar tkanki przeznaczony do

kriodestrukcji ma jedynie kontakt z

chłodzoną końcówką roboczą

krioaplikatora.

KRIOCHIRURGIA -

zastosowanie

• Tradycyjne zastosowanie kriochirurgii

to leczenie różnych zmian na skórze i

błonie śluzowej od łagodnych do

złośliwych.

!!!Bardzo istotne jest tu rozpoznanie.

W przypadkach wątpliwych

konieczne jest wykonanie biopsji z

badaniem histopatologicznym.

Szczególna rozwaga wymagana jest

przy wymrażaniu znamion

barwnikowych!!!

• Kriodestrukcji podlegać zatem mogą

różnego rodzaju brodawki, znamiona

barwnikowe, naczyniaki, stany

przednowotworowe (np.:

rogowacenie czerwone Queyrat’a), a

także raki skóry.

KRIOCHIRURGIA - zalety

• Metoda nie wymaga specjalnego

przygotowania pacjenta. Zabieg

wymrażania może być wykonany u

pacjentów w każdym wieku, a więc i u

dzieci, i u dorosłych.

• Bardzo istotną dla pacjentów zaletą jest

również to, że generalnie zabieg nie

wymaga znieczulenia, jest na ogół

bezbolesny, a odczucia w czasie jego

trwania sprowadzają się do lekkiego

pieczenia i swędzenia.

• Zastosowanie mało inwazyjnych technik

pozwala na skrócenie okresu

rekonwalescencji, zmniejszenie bólu

pooperacyjnego i liczby powikłań.

KRIOCHIRURGIA - zalety

• Dzięki kriochirurgii problem

zakażeń tu nie występuje lub może

wystąpić niezmiernie rzadko.

• Metoda polega na niszczeniu tkanki

w sposób bezkrwawy, bez potrzeby

jej wycięcia (nie naruszamy

ciągłości skóry), unika się zatem

niedogodności związanych z

tradycyjną operacją chirurgiczną.

• Dodatkowo, czas gojenia miejsca

po wykonanym zabiegu

kriodestrukcji jest stosunkowo

krótki (ale nieco dłuższy jak rany

powstałej po tradycyjnym cięciu).

KRIOCHIRURGIA - zalety

• Kriochirurgia pozwala na

zachowanie precyzji, co do obszaru

i głębokości zabiegu.

• Zabieg jest bezbolesny stosunkowo

krótki z dobrym efektem

kosmetycznym i czynnościowym.

• Kriochirurgia sprawia, że po

leczeniu powstają tzw. blizny

kosmetyczne, czyli blizny

elastyczne, bezkolagenowe. Blizna

jest mało widoczna. Ma to istotne

znaczenie np. w leczeniu zmian na

skórze twarzy.

KRIOCHIRURGIA - wady

• Droga aparatura
• Mała ilość specjalistów
• Niepowodzenie związane z

nieprawidłowym
rozpoznaniem