Kultura renesansu
Kultura renesansu kształtowała się pod wpływem antycznych wzorców.
Rzesze humanistów studiowały starożytne teksty: Cycerona,
Wergiliusza, Arystotelesa, Platona. Filozofia i literatura formowały nowy
światopogląd. Sztuka antyczna stała dla człowieka renesansu
nauczycielką piękna. Ogromne znaczenie dla rozwoju kultury w
renesansie miał wynalazek druku. Pozwolił ona na znacznie szybszą
wymianę myśli, upowszechnianie się języków narodowych, wzrost
poziomu edukacji. Za sprawą słowa drukowanego Europę dość szybko
obiegły tezy Marcina Lutra. Być może losy Jana Husa potoczyłyby się
inaczej, gdyby i on mógł liczyć na tak szeroki rozgłos. Miał więc druk
udział w reformacji i póz
niej w jej zwalczaniu. Rozwój języków
narodowych w renesansie A
acina byłą językiem ludzi wykształconych,
posługiwali się nią duchowni, dyplomaci, władcy. Po łacinie wykładano
na uniwersytetach i pisano książki  przynajmniej w średniowieczu,
ponieważ w renesansie zaczęło się to zmieniać. Warstwy wykształcone
nadal posługiwały się łaciną, jednak coraz bardziej doceniano
znaczenie języków narodowych. Duży wpływ na te tendencje miała
reformacja. Na potrzeby kościołów reformowanych dokonywano
przekładów Pisma Świętego. Luter, który domagał się przede
wszystkim rozumienia wiary, wprowadził liturgię w języku niemieckim.
Podobnie czyniły inne gminy protestanckie. Również świeccy pisarze
coraz częściej posługiwali się swoimi ojczystymi językami. Był to
przejaw indywidualizmu, choć znacznie ograniczał grono potencjalnych
odbiorców. W Polsce pionierami literatury narodowej byli Mikołaj Rej i
Jan Kochanowski. Rozwój języków narodowych pociągnął za sobą
powstawanie traktatów ortograficznych i podręczników gramatyki.
Powoli kształtowała się poprawna pisownia, choć proces ten miał trwać
jeszcze przez kolejne wieki. Rozwój szkolnictwa w odrodzeniu
Uniwersytety i wykształcenie humanistyczne Epoka odrodzenia to czas
dynamicznych zmian w sposobie i zakresie nauczania. Powstają nowe
uniwersytety, na których coraz większe znaczenie mają nauki świeckie.
Rozwija się astronomia, nauki prawnicze i  oczywiście  studia
humanistyczne. Naukę coraz częściej podejmują synowie mieszczan,
szczególnie na zachodzie Europy. Zamożni włoscy kupcy mogą sobie
pozwolić na kształcenie swoich dzieci. Uniwersytety stanowią ośrodki
rozwoju i wymiany myśli. Idee Lutra, pisma Erazma z Rotterdamu czy
koncepcje Machiavellego są tu szeroko dyskutowane. Renesans nie
zna plagiatu, więc dokonuje się licznych przekładów obcych twórców.
Jałowe dysputy w nauce zastępują doświadczenie i obserwacja, co
pozwala na szybki rozwój nauk przyrodniczych. Jezuici - działania na
gruncie kultury Idee humanistyczne ogarnęły także życie zakonne. W
tym duchu powstało nowe zgromadzenie  jezuici. Założycielem
Towarzystwa Jezusowego był hiszpański duchowny, Ignacy Loyola.
Tym, co odróżniało jezuitów, było życie wśród świeckich, a nie w
zamkniętych społecznościach klasztornych. Mieli oni ogromne zasługi w
zakresie rozwoju edukacji, dbali o poziom nauczania w swoich
kolegiach tak, że niejednokrotnie przewyższały one pod tym względem
uniwersytety. Interpretowali dorobek starożytnych w duchu
chrześcijaństwa, co zapoczątkowało powstanie humanizmu
katolickiego. Filozofia renesansowa Głównym prądem umysłowym tej
epoki był humanizm. Nurt powstały we Włoszech, póz
niej prężnie
rozwijający się we Francji, gdzie zrodził się humanizm sceptyczny.
Dominująca w średniowieczu scholastyka została poddana gruntownej
reformie i skierowała się w stronę odnowionego tomizmu. Odrodziły się
również idee stoickie i epikurejskie, a więc filozofia życia codziennego.