Ochrona informacji niejawnych

Postanowienia ustawy

Ochrona informacji niejawnych

Podstawowymi

elementami

tworzącymi

prawny system bezpieczeństwa informacji w
Polsce są:

•

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej – Ustawa
z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. nr 78 poz. 483),

•

Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie
informacji niejawnych (Dz.U. nr 182 poz.
1228),

•

ratyfikowane

bilateralne

umowy

międzynarodowe oraz inne ustawy i akty
wykonawcze odnoszące się do tego obszaru.

Ochrona informacji niejawnych

Na system ochrony (bezpieczeństwo)

informacji niejawnych w RP składa się sześć
elementów :

• bezpieczeństwo osobowe,
• szkolenia,
• bezpieczeństwo przemysłowe,
• ewidencje, przechowywanie i udostępnianie akt

sprawdzających,

• kancelarie tajne i środki bezpieczeństwa fizycznego,
• ochrona informacji niejawnych międzynarodowych.

Ochrona informacji niejawnych

Ochronie podlegają wszystkie

informacje niejawne, niezależnie od
formy i sposobu ich wyrażenia, a
także

będące

w

stadium

ich

przetwarzania.

Ochrona informacji niejawnych

Przetwarzaniem informacji

niejawnych - są wszelkie operacje
wykonywane w odniesieniu do informacji
niejawnych i na tych informacjach, w
szczególności

ich

wytwarzanie,

modyfikowanie,

kopiowanie,

klasyfikowanie,

gromadzenie,

przechowywanie,

przekazywanie

lub

udostępnianie,

Ochrona informacji niejawnych

Klasyfikowanie informacji niejawnych

polega na nadaniu im odpowiedniej klauzuli
tajności.

Rozporządzeniem

Prezesa

Rady

Ministrów

z

dnia

22

grudnia

2011

r.

wprowadzono następujące zasady oznaczania
klauzul tajności:

• „00” – dla klauzuli „ściśle tajne”;
• „0” – dla klauzuli „tajne”,
• „Pf” – dla klauzuli „poufne”, i
• „Z” – dla klauzuli „zastrzeżone”.
 

Ochrona informacji niejawnych

Informacjom niejawnym nadaje się

klauzulę

„ściśle

tajne"

,

jeżeli

ich

nieuprawnione

ujawnienie

spowoduje

wyjątkowo

poważną

szkodę

dla

Rzeczypospolitej Polskiej.

Informacjom niejawnym nadaje się klauzulę

„tajne",

jeżeli

ich

nieuprawnione

ujawnienie spowoduje poważną szkodę
dla Rzeczypospolitej Polskiej

Ochrona informacji niejawnych

Informacjom niejawnym nadaje się

klauzulę

„poufne

",

jeżeli

ich

nieuprawnione ujawnienie

spowoduje

szkodę

dla Rzeczypospolitej Polskiej.

Ochrona informacji niejawnych

Informacjom niejawnym nadaje się klauzulę

„

zastrzeżone

", jeżeli nie nadano im wyższej

klauzuli tajności, a ich nieuprawnione
ujawnienie może mieć szkodliwy wpływ
na wykonywanie przez organy władzy
publicznej lub inne jednostki organizacyjne
zadań w zakresie obrony narodowej, polityki
zagranicznej, bezpieczeństwa publicznego,
przestrzegania praw i wolności obywateli,
wymiaru sprawiedliwości albo interesów
ekonomicznych Rzeczypospolitej Polskiej.

Ochrona informacji niejawnych

Dokument nieelektroniczny

utrwalony w formie pisma oznacza
się w następujący sposób:

1) na każdej stronie umieszcza się:

• na środku, jako pierwszy element w

nagłówku strony, klauzulę tajności,

• numer egzemplarza, a w przypadku gdy

dokument

wykonano

w

jednym

egzemplarzu, napis „egz. pojedynczy",

Ochrona informacji niejawnych

• sygnaturę literowo-cyfrową, na którą

składają się:

o literowe oznaczenie jednostki lub

komórki organizacyjnej,

o symbol oznaczenia klauzuli tajności,
o numer, pod którym dokument został

zarejestrowany, i rok rejestracji,

Ochrona informacji niejawnych

• numer strony oraz liczbę stron całego

dokumentu,

• na środku, jako ostatni element w

stopce strony, klauzulę tajności;

Ochrona informacji niejawnych

2) na pierwszej stronie umieszcza się

również:

• nazwę

jednostki

lub

komórki

organizacyjnej,

• nazwę

miejscowości

i

datę

podpisania dokumentu,

Ochrona informacji niejawnych

• w przypadku dokumentu, któremu

nadano bieg korespondencyjny, imię
i nazwisko lub nazwę stanowiska
adresata;

w

przypadku

wielu

adresatów

dokumentu,

któremu

nadano

bieg

korespondencyjny,

dopuszcza

się

możliwość

umieszczenia

jedynie

adnotacji

„adresaci według rozdzielnika";

Ochrona informacji niejawnych

3) na ostatniej stronie pod treścią

umieszcza się również:

• liczbę załączników,
• liczbę stron lub innych jednostek miary

wszystkich załączników lub informację
określającą rodzaj załączonego materiału i
jego odpowiednią jednostkę miary,

Ochrona informacji niejawnych

• klauzule tajności załączników wraz z

numerami,

pod

jakimi

zostały

zarejestrowane, oraz liczbę stron
każdego załącznika lub informację
określającą

rodzaj

załączonego

materiału

i

jego

odpowiednią

jednostkę miary,

Ochrona informacji niejawnych

• w przypadku gdy adresatowi wysyła

się inną liczbę załączników niż
pozostawia w aktach, dodatkowo napis
„tylko adresat" — jeżeli załączniki
mają być przekazane adresatowi bez
pozostawiania ich w aktach, lub napis
„do zwrotu" — jeżeli załączniki mają
zostać zwrócone nadawcy,

Ochrona informacji niejawnych

• stanowisko oraz imię i nazwisko lub

inne oznaczenie wskazujące osobę
uprawnioną do jego podpisania,

• liczbę wykonanych egzemplarzy,
• adresatów poszczególnych

egzemplarzy

dokumentu

albo

adnotację

„adresaci

według

rozdzielnika",

Ochrona informacji niejawnych

• dyspozycję „ad acta" w

przypadku egzemplarza
pozostającego w aktach nadawcy,

• imię i nazwisko lub inne

oznaczenie wskazujące wykonawcę.

Ochrona informacji niejawnych

Na dokumencie nieelektronicznym

można zamieścić dyspozycję dotyczącą:

• braku zgody na kopiowanie lub tłumaczenie

części albo całości dokumentu;

• braku zgody na udzielanie informacji o

treści dokumentu;

• określenia daty lub wydarzenia, po którym

nastąpi zniesienie lub zmiana klauzuli
tajności całości lub części dokumentu

.

Ochrona informacji niejawnych

Jeżeli wraz z dokumentem przesyła się

załączniki zawierające informacje niejawne, to:

• dokument oznacza się klauzulą tajności nie niższą

niż najwyższa klauzula tajności załączników;

• na dokumencie - jeżeli po trwałym odłączeniu

załączników dokument jest jawny albo jego
klauzula tajności jest inna - na każdej stronie pod
numerem egzemplarza umieszcza się adnotację o
jawności albo klauzuli tajności dokumentu po
odłączeniu załączników.

Ochrona informacji niejawnych

Oznaczenie zniesienia klauzuli tajności

na dokumencie nieelektronicznym utrwalonym
w formie pisma dokonuje się następująco:

• skreśla

się

wszystkie

dotychczasowe

oznaczenia znoszonej klauzuli tajności;

• nad pierwszym w kolejności skreślonym

oznaczeniu klauzuli tajności umieszcza się
napis „Zniesiono klauzulę tajności” oraz datę,
imię, nazwisko i podpis osoby dokonującej
tych czynności.

Natomiast oznaczenie zmiany klauzuli

tajności dokonuje się następująco:

• skreśla się wszystkie dotychczasowe oznaczenia

klauzuli tajności,

• nad skreślonymi oznaczeniami klauzul tajności

umieszcza się oznaczenie nowej klauzule tajności,

• nad

pierwszym

w

kolejności

skreślonym

oznaczeniu klauzuli tajności umieszcza się datę,
imię, nazwisko i podpis osoby dokonującej tych
adnotacji oraz wskazuje się podstawy dokonanej
zmiany.

Ochrona informacji niejawnych

Klauzulę tajności nadaje osoba, która

jest

uprawniona do podpisania

dokumentu

lub oznaczenia innego

niż dokument materiału.

Przyznaną klauzulę tajności nanosi się

na dokumencie (materiale) w sposób
wyraźny i w pełnym brzmieniu.

Ochrona informacji niejawnych

Informacje niejawne podlegają ochronie

w sposób określony w ustawie do czasu
zniesienia lub zmiany klauzuli tajności.

Zniesienie lub zmiana klauzuli tajności

są możliwe wyłącznie

po wyrażeniu

pisemnej zgody przez osobę, która ją
ustanowiła, albo jej przełożonego w
przypadku

ustania

lub

zmiany

ustawowych przesłanek ochrony

Ochrona informacji niejawnych

Sposoby ochrony informacji

niejawnych :

• fizyczna i techniczna

• sprzętowa i programowa
• organizacyjna i personalna.

Ochrona informacji niejawnych

Informacje niejawne, którym nadano określoną

klauzulę tajności:

•mogą być udostępnione wyłącznie osobie

uprawnionej do dostępu do określonej klauzuli
tajności;

•muszą być przetwarzane w warunkach

uniemożliwiających

ich

nieuprawnione

ujawnienie,;

•muszą być chronione, odpowiednio do nadanej

klauzuli tajności.

Ochrona informacji niejawnych

SKW realizuje zadania w odniesieniu

do: 1) Ministerstwa Obrony Narodowej
oraz jednostek organizacyjnych podległych
Ministrowi Obrony Narodowej lub przez
niego nadzorowanych; 2) ataszatów obrony
w placówkach zagranicznych; 3) żołnierzy
w służbie czynnej wyznaczonych na
stanowiska służbowe w innych
jednostkach

organizacyjnych

(np.

w

ministerstwach, BBN, NATO).

Ochrona informacji niejawnych

Natomiast ABW realizuje zadania

w

odniesieniu

do

pozostałych

jednostek organizacyjnych i osób.

Ochrona informacji niejawnych

Za

ochronę

informacji

niejawnych odpowiedzialny jest

kierownik

jednostki

organizacyjnej

, w której takie

informacje

są

wytwarzane,

przetwarzane lub przechowywane

Ochrona informacji niejawnych

Pełnomocnik

ochrony

podlega

bezpośrednio

kierownikowi

jednostki,

odpowiada za zapewnienie przestrzegania
przepisów

zawartych

w

ustawie

o

ochronie informacji niejawnych, i kieruje
wyodrębnioną, wyspecjalizowaną komórką
organizacyjną do spraw ochrony informacji
niejawnych zwaną „pionem ochrony", jeżeli
jest

ona

utworzona

w

jednostce

organizacyjnej

Ochrona informacji niejawnych

Art. 4 ust. 1 ustawy o ochronie

informacji niejawnych stanowi, że:

– informacje

niejawne

mogą

być

udostępnione wyłącznie osobie dającej
rękojmię zachowania tajemnicy, i
tylko -

– w

zakresie

niezbędnym

do

wykonywania przez nią pracy lub
pełnienia służby na zajmowanym
stanowisku albo innej zleconej pracy.

Ochrona informacji niejawnych

Rodzaje postępowań sprawdzających:
• zwykłe,
• poszerzone,
• kontrolne.

Ochrona informacji niejawnych

Poświadczenie bezpieczeństwa jest ważne :

•  10 lat w przypadku dostępu do informacji

niejawnych oznaczonych klauzulą „poufne";

•  

7 lat w przypadku dostępu do informacji

niejawnych

oznaczonych

klauzulą

„tajne";

•  

5 lat w przypadku dostępu do informacji

niejawnych oznaczonych klauzulą „ściśle
tajne".

Ochrona informacji niejawnych

Bezpieczeństwo

przemysłowe

to

wszelkie

działania

związane

z

zapewnieniem

ochrony

informacji

niejawnych

udostępnianych

przedsiębiorcy, jednostce naukowej lub
badawczo-rozwojowej w związku z umową
lub zadaniem wykonywanym na podstawie
przepisów prawa.

Ochrona informacji niejawnych

Dokumentem potwierdzającym zdolność

przedsiębiorcy, jednostki naukowej lub
badawczo-rozwojowej

do

zapewnienia

ochrony

informacji

niejawnych

przed

nieuprawnionym ujawnieniem w związku z
realizacją umów lub zadań jest świadectwo
bezpieczeństwa przemysłowego, wydane
przez ABW lub SKW po przeprowadzeniu
postępowania

sprawdzającego

zwanego

postępowaniem

bezpieczeństwa

przemysłowego

Ochrona informacji niejawnych

• Świadectwo

bezpieczeństwa

przemysłowego,

niezależnie

od

jego

rodzaju, to jest I, II lub III stopnia, zachowuje
ważność od daty wydania przez okres:

• 5 lat - do poziomu „ściśle tajne”,
• 7 lat - do poziomu „tajne, oraz -
• 10 lat - w przypadku świadectwa wydanego

w wyniku postępowania sprawdzającego
zdolność do ochrony informacji niejawnych o
klauzuli „poufne”.

Ochrona informacji niejawnych

Art. 45 - Jednostki organizacyjne, w których

są przetwarzane informacje niejawne,
stosują środki bezpieczeństwa fizycznego
odpowiednie do poziomu zagrożeń w celu
uniemożliwienia osobom nieuprawnionym
dostępu

do

takich

informacji,

w

szczególności chroniące przed:

Ochrona informacji niejawnych

• działaniem obcych służb specjalnych;
• zamachem terrorystycznym lub sabotażem;
• kradzieżą lub zniszczeniem materiału;
• próbą wejścia osób nieuprawnionych do

pomieszczeń, w których są przetwarzane
informacje niejawne;

• nieuprawnionym dostępem do informacji o

wyższej klauzuli tajności niewynikającym z
posiadanych uprawnień.

Ochrona informacji niejawnych

Do podstawowych zadań kierownika kance larii należy:
• bezpośredni nadzór nad obiegiem dokumentów;
• udostępnianie lub wydawanie dokumentów osobom do

tego uprawnionym;

• egzekwowanie zwrotu dokumentów;
• kontrola

przestrzegania

właściwego

oznaczania

i

rejestrowania dokumentów w kancelarii oraz jednostce
organizacyjnej;

• prowadzenie

bieżącej

kontroli

postępowania

z

dokumentami;

• wykonywanie poleceń pełnomocnika ochrony;
• nadzór nad pracą oddziałów kancelarii.

Ochrona informacji niejawnych

• Kancelaria

tajna

powinna

spełniać następujące wymagania:

– być zlokalizowana w strefie ochronnej,

czyli w wydzielonej części obiektu, która
będzie poddana kontroli wejść i wyjść, a
poruszanie sie w niej będzie możliwe za
pomocą przepustek, identyfikatorów lub
danych biometrycznych;

Ochrona informacji niejawnych

• ściany i stropy pomieszczeń kancelarii

powinny być wykonane z materiałów
trwałych i niepalnych, spełniających
wymagania w zakresie wytrzymałości
klasy

zwiększonej

odporności

na

włamanie, odporności pożarowej oraz
nośności granicznej odpowiadającej co
najmniej konstrukcji murowanej z cegły
pełnej o grubości 250 mm;

Ochrona informacji niejawnych

• drzwi

do

kancelarii

winny

być

wyposażone w dwa zamki - jeden z
mechanizmem kluczowym i drugi – z
mechanizmem szyfrowym;

Ochrona informacji niejawnych

• dolna krawędź okna winna znajdować się na

wysokości poniżej 5 m od poziomu
otaczającego terenu, lub górna - 3 m od
poziomu dachu; powinny być zabezpieczone
zakotwionymi

stalowymi

kratami

zewnętrznymi lub wewnętrznymi z prętów o
przekroju co najmniej 16 mm, o oczkach nie
większych niż 150 mm na 150 mm;
dopuszcza

się

inne

zabezpieczenia

posiadające odporność na włamanie, lecz
nie mniejszą niż krata.

Ochrona informacji niejawnych

• W przypadku innego usytuowania okien,

zabezpiecza się je siatką wykonaną z drutu
stalowego

lub

innego

materiału

o

podobnych właściwościach, o grubości nie
mniejszej niż 2 mm, o oczkach nie
większych niż 20 mm na 20 mm lub innym
zabezpieczeniem posiadającym od porność
na włamanie nie mniejszą niż siatka.

 

Ochrona informacji niejawnych

Pomieszczenia kancelarii, w których są

przechowywane

dokumenty

oznaczone

klauzulą „ściśle tajne" lub „tajne", powinny
być ponadto chronione:

•system sygnalizacji pożarowej;
•system sygnalizacji włamania i napadu;
•systemem nadzoru wizyjnego - w

przypadku przechowy wania w kancelarii
dokumentów oznaczonych klauzulą „ściśle
tajne".

Ochrona informacji niejawnych

Dokumenty i materiały oznaczone

różnymi klauzulami tajności są
przechowywane

w

odrębnych

szafach

stalowych

lub

pomieszczeniach, chyba że wchodzą
one w skład zbioru dokumentów.

Ochrona informacji niejawnych

W kancelarii przyjmuje się, rejestruje,

przechowuje,

przekazuje

i

wysyła

dokumenty oraz prowadzi:

– rejestr dzienników, książek ewidencyjnych i teczek,
– dziennik korespondencyjny,
– dziennik ewidencji wykonanych dokumentów,

oznaczonych klauzulą „ściśle tajne", „tajne" i
„poufne",

– karty zapoznania się z dokumentem niejawnym,
– książkę doręczeń przesyłek miejscowych,
– wykaz przesyłek nadanych.

Ochrona informacji niejawnych

Przyjmując przesyłkę, sprawdza się:

• prawidłowość adresu;
• całość pieczęci i opakowania;
• zgodność

odcisku

pieczęci

na

opakowaniu

z

na zwą

jednostki

organizacyjnej nadawcy;

• zgodność numeru na przesyłce z

numerem tej przesyłki w wykazie lub w
książce doręczeń.

Ochrona informacji niejawnych

W kancelarii nie otwiera się

przesyłek oznaczonych

„do rąk

własnych".

 

Zabrania się

wycierania i

zamazywania

adnotacji we

właściwych rejestracjach.

Ochrona informacji niejawnych

Dokumenty, materiały oraz zbiory

dokumentów

dotyczące

spraw

ostatecznie

zakończonych

przechowuje się w kancelarii

nie

dłużej niż 2 lata.