Złudzenie

Złudzenie

optyczne

optyczne

Czym jest złudzenie

Czym jest złudzenie

optyczne?

optyczne?



błędna interpretacja obrazu
przez mózg pod wpływem kontrastu,
cieni, użycia kolorów, które
automatycznie wprowadzają mózg w
błędny tok myślenia



Złudzenie wynika z mechanizmów
działania percepcji, które zazwyczaj
pomagają w postrzeganiu



W określonych warunkach jednak
mogą powodować pozornie tylko
prawdziwe wrażenia

Przykłady złudzeń

Przykłady złudzeń

optycznych

optycznych

Złudzenie ściany kawiarni

Złudzenie ściany kawiarni



Na ilustracji wszystkie szare linie są do siebie równoległe. Taki

Na ilustracji wszystkie szare linie są do siebie równoległe. Taki

wzór został ułożony z kafelków na ścianie pewnej kawiarni.

wzór został ułożony z kafelków na ścianie pewnej kawiarni.

Zostało to zauważone i opisane w 1979 roku przez prof. 

Zostało to zauważone i opisane w 1979 roku przez prof. 

Richarda

Richarda

L.

L.

Gregory

Gregory

 i Priscillę Heard

 i Priscillę Heard

Złudzenie Ponza

Złudzenie Ponza

Górna pozioma kreska wydaje się dłuższa niż ta leżąca niżej.

Górna pozioma kreska wydaje się dłuższa niż ta leżąca niżej.

Dzieje się tak dlatego, iż rysunek przypomina tor kolejowy

Dzieje się tak dlatego, iż rysunek przypomina tor kolejowy

zniekształcony przez perspektywę. Dwie ukośne linie

zniekształcony przez perspektywę. Dwie ukośne linie

postrzegamy, dzięki stałością spostrzeżeniowym, jako w

postrzegamy, dzięki stałością spostrzeżeniowym, jako w

rzeczywistości równoległe, co z kolei sugeruje, że dwie linie

rzeczywistości równoległe, co z kolei sugeruje, że dwie linie

poziome mają różną długość. Działa tutaj też prawo stałości

poziome mają różną długość. Działa tutaj też prawo stałości

oceny wielkości, wg którego subiektywnie postrzegamy

oceny wielkości, wg którego subiektywnie postrzegamy

przedmioty leżące w różnej odległości od obserwatora i

przedmioty leżące w różnej odległości od obserwatora i

podobnego kształtu jako takie same, mimo iż na siatkówce

podobnego kształtu jako takie same, mimo iż na siatkówce

oka przedmioty leżące dalej są mniejsze.

oka przedmioty leżące dalej są mniejsze.



Złudzenie Ebbinghausa

Złudzenie Ebbinghausa

To złudzenie optyczne polegające na błędnej

To złudzenie optyczne polegające na błędnej

percepcji wielkości kształtów. W najbardziej znanej wersji

percepcji wielkości kształtów. W najbardziej znanej wersji

tego złudzenia dwa koła tej samej wielkości znajdują się

tego złudzenia dwa koła tej samej wielkości znajdują się

obok siebie, przy czym jedno z nich otoczone jest

obok siebie, przy czym jedno z nich otoczone jest

większymi od siebie kołami, a drugie mniejszymi.

większymi od siebie kołami, a drugie mniejszymi.

Złudzenie występuje jedynie w przypadku, gdy figura

Złudzenie występuje jedynie w przypadku, gdy figura

otoczona jest tymi samymi, lub bardzo podobnymi

otoczona jest tymi samymi, lub bardzo podobnymi

figurami. Na przykład, jeżeli koło będzie otoczone przez

figurami. Na przykład, jeżeli koło będzie otoczone przez

trójkąty lub prostokąty, to nie wystąpi złudzenie

trójkąty lub prostokąty, to nie wystąpi złudzenie

percepcji wielkości figury w środku.

percepcji wielkości figury w środku.

Złudzenie Mullera - Lyera

Złudzenie Mullera - Lyera

Złudzenie dotyczące dwóch linii tej samej

Złudzenie dotyczące dwóch linii tej samej

długości zakończonych strzałkami "do

długości zakończonych strzałkami "do

wewnątrz" lub "do zewnątrz" linii.

wewnątrz" lub "do zewnątrz" linii.

Ulegamy silnemu złudzeniu, że linia ze

Ulegamy silnemu złudzeniu, że linia ze

strzałkami "do zewnątrz" jest dłuższa.

strzałkami "do zewnątrz" jest dłuższa.

Badania międzykulturowe nad tym

Badania międzykulturowe nad tym

zjawiskiem potwierdziły wpływ

zjawiskiem potwierdziły wpływ

kontekstu kulturowego na postrzeganie

kontekstu kulturowego na postrzeganie

– ludzie z obszaru  

– ludzie z obszaru  

Cieśniny

Cieśniny

Torresa

Torresa

 nie

 nie

ulegają temu złudzeniu. Na podstawie

ulegają temu złudzeniu. Na podstawie

tej obserwacji, wraz z wiedzą, że

tej obserwacji, wraz z wiedzą, że

mieszkańcy obszaru Cieśniny Torresa

mieszkańcy obszaru Cieśniny Torresa

mieszkają w okrągłych, kulistych

mieszkają w okrągłych, kulistych

domach, wysunięto hipotezę, że błędy

domach, wysunięto hipotezę, że błędy

popełniają tylko ludzie żyjący w

popełniają tylko ludzie żyjący w

"cywilizacji prostokątów" – umysł

"cywilizacji prostokątów" – umysł

przyzwyczajony do odbierania kształtu

przyzwyczajony do odbierania kształtu

budynków, pokoi o prostych kątach

budynków, pokoi o prostych kątach

interpretuje strzałkę do wewnątrz jako

interpretuje strzałkę do wewnątrz jako

styk ściany z podłogą i sufitem

styk ściany z podłogą i sufitem

(obserwator wewnątrz), natomiast do

(obserwator wewnątrz), natomiast do

zewnątrz, jako róg budynku, dlatego tę

zewnątrz, jako róg budynku, dlatego tę

linię interpretuje jako dłuższą

linię interpretuje jako dłuższą

Złudzenie Zollnera

Złudzenie Zollnera

występuje po przecięciu linii równoległych

występuje po przecięciu linii równoległych

skośnymi odcinkami. Linie równoległe są

skośnymi odcinkami. Linie równoległe są

ustawione np. pionowo. Linię pierwszą,

ustawione np. pionowo. Linię pierwszą,

trzecią, piątą itd. przecinają odcinki

trzecią, piątą itd. przecinają odcinki

biegnące skośnie ku górze, pozostałe linie(

biegnące skośnie ku górze, pozostałe linie(

drugą czwartą, szóstą, itd.) przecinają

drugą czwartą, szóstą, itd.) przecinają

skośne odcinki o kierunku przeciwnym. Już

skośne odcinki o kierunku przeciwnym. Już

w trakcie rysowania tych odcinków

w trakcie rysowania tych odcinków

równoległe zdają się zmieniać położenie.

równoległe zdają się zmieniać położenie.

Złudzenia powodowane

Złudzenia powodowane

fizjologią układu wzrokowego

fizjologią układu wzrokowego

Wstęga Macha

Wstęga Macha



Krawędź białej płaszczyzny sąsiadująca z czernią

Krawędź białej płaszczyzny sąsiadująca z czernią

wydaje się rozjaśniona, a krawędź czarnej – ciemniejsza.

wydaje się rozjaśniona, a krawędź czarnej – ciemniejsza.

Dzieje się tak z powodu hamowania obocznego na

Dzieje się tak z powodu hamowania obocznego na

siatkówce – kontrast między jasnymi i ciemnymi

siatkówce – kontrast między jasnymi i ciemnymi

płaszczyznami w miejscu gdzie sąsiadują ze sobą

płaszczyznami w miejscu gdzie sąsiadują ze sobą

zostaje zwiększony.

zostaje zwiększony.



Siatka Hermana

Siatka Hermana

Na skrzyżowaniach białych pasów pojawiają się szare

Na skrzyżowaniach białych pasów pojawiają się szare

kropki. Jest to również wynik hamowania

kropki. Jest to również wynik hamowania

obocznego –  włókno nerwowe, które przewodzi

obocznego –  włókno nerwowe, które przewodzi

pobudzenie z obszaru skrzyżowania białych pasków

pobudzenie z obszaru skrzyżowania białych pasków

jest hamowane przez cztery sąsiadujące włókna.

jest hamowane przez cztery sąsiadujące włókna.

Tymczasem wszystkie inne hamowane są słabiej –

Tymczasem wszystkie inne hamowane są słabiej –

tylko przez dwa.

tylko przez dwa.

Irradiacja

Irradiacja

Biały kwadrat na ciemnym tle wydaje się być

Biały kwadrat na ciemnym tle wydaje się być

większy niż czarny na jasnym, mimo iż

większy niż czarny na jasnym, mimo iż

obydwa są tej samej wielkości. Dzieje się tak,

obydwa są tej samej wielkości. Dzieje się tak,

ponieważ pole podrażnienia fizjologicznego

ponieważ pole podrażnienia fizjologicznego

na  siatkówce  zajmuje większą powierzchnię,

na  siatkówce  zajmuje większą powierzchnię,

niż wielkość postrzeganego obrazu w

niż wielkość postrzeganego obrazu w

rzeczywistości, a to z kolei spowodowane jest

rzeczywistości, a to z kolei spowodowane jest

tym, że  receptory na siatkówce połączone są

tym, że  receptory na siatkówce połączone są

w grupy

w grupy



Złudzenia jasności i

Złudzenia jasności i

barwy

barwy

Kontrast równoczesny

Kontrast równoczesny

Złudzenie optyczne polegające na tym, że  barwa  i jasność

Złudzenie optyczne polegające na tym, że  barwa  i jasność

postrzeganego obiektu zależy od tła, na którym obiekt jest

postrzeganego obiektu zależy od tła, na którym obiekt jest

umieszczony. W kwestii barwy oglądany obiekt ma tendencję

umieszczony. W kwestii barwy oglądany obiekt ma tendencję

do przyjmowania  barwy dopełniającej  do barwy otoczenia i

do przyjmowania  barwy dopełniającej  do barwy otoczenia i

odwrotnie, np. kolor czerwony wydaje się być mocniejszy,

odwrotnie, np. kolor czerwony wydaje się być mocniejszy,

gdy zostanie umieszczony na zielonym tle.

gdy zostanie umieszczony na zielonym tle.

Kontrast następczy

Kontrast następczy

Zjawisko  optyczne  polegające na tym, że po

Zjawisko  optyczne  polegające na tym, że po

wpatrywaniu się w jakiś kształt w jednym z  kolorów

wpatrywaniu się w jakiś kształt w jednym z  kolorów

 podstawowych, a następnie odwróceniu  wzroku, w

 podstawowych, a następnie odwróceniu  wzroku, w

oczach pojawia się na chwilę ten sam, zamazany

oczach pojawia się na chwilę ten sam, zamazany

kształt w  barwie dopełniającej, np.  czerwone 

kształt w  barwie dopełniającej, np.  czerwone 

zachodzące  słońce  pozostawi w  oczach  swój okrąg

zachodzące  słońce  pozostawi w  oczach  swój okrąg

w barwie  zielono-niebieskiej.

w barwie  zielono-niebieskiej.

Efekt McCollough

Efekt McCollough

Jest to zjawisko, w którym w wyniku długotrwałego patrzenia na

Jest to zjawisko, w którym w wyniku długotrwałego patrzenia na

pokolorowane kształty (np. poziome lub pionowe linie) wzrok

pokolorowane kształty (np. poziome lub pionowe linie) wzrok

kojarzy pewne te kształty z kolorami, tak że zobaczenie

kojarzy pewne te kształty z kolorami, tak że zobaczenie

podobnego kształtu automatycznie wywoła wrażenie poświaty

podobnego kształtu automatycznie wywoła wrażenie poświaty

tego samego koloru.

tego samego koloru.

Figury dwuznaczne

Figury dwuznaczne

W pewnych przypadkach mózg zmuszony jest do

W pewnych przypadkach mózg zmuszony jest do

zinterpretowania sceny czy ruchu, którego nie można

zinterpretowania sceny czy ruchu, którego nie można

postrzegać jednoznacznie. Nawet jeśli obraz na siatkówce oka

postrzegać jednoznacznie. Nawet jeśli obraz na siatkówce oka

pozostaje niezmienny, po upływie jakiegoś czasu możemy go

pozostaje niezmienny, po upływie jakiegoś czasu możemy go

postrzegać inaczej. Nigdy nie można widzieć dwóch wariantów

postrzegać inaczej. Nigdy nie można widzieć dwóch wariantów

jednocześnie.

jednocześnie.

Sześcian Neckera

Sześcian Neckera

Szwajcarski naukowiec, Louis Albert Necker, opublikował w 

Szwajcarski naukowiec, Louis Albert Necker, opublikował w 

1832

1832

 ryciny przedstawiające sześcian, który zmieniał swoje

 ryciny przedstawiające sześcian, który zmieniał swoje

położenie podczas oglądania. Było to spowodowane tym, że z

położenie podczas oglądania. Było to spowodowane tym, że z

ilustracji zostały usunięte wszelkie wskazówki dotyczące głębi.

ilustracji zostały usunięte wszelkie wskazówki dotyczące głębi.

Patrząc na sześcian Neckera widzimy układ linii, ale

Patrząc na sześcian Neckera widzimy układ linii, ale

spodziewamy się zobaczyć sześcian. Nasz mózg musi zatem

spodziewamy się zobaczyć sześcian. Nasz mózg musi zatem

rozwiązać pewną dwuznaczność – musi ustalić, który z rogów

rozwiązać pewną dwuznaczność – musi ustalić, który z rogów

sześcianu leży bliżej. Rozwiązanie tego problemu może być

sześcianu leży bliżej. Rozwiązanie tego problemu może być

odmienne u różnych obserwatorów, jak też może zmieniać się

odmienne u różnych obserwatorów, jak też może zmieniać się

w czasie u jednego obserwatora.

w czasie u jednego obserwatora.

Figury niemożliwe

Figury niemożliwe

Są to przedstawienia trójwymiarowych figur

Są to przedstawienia trójwymiarowych figur

na płaszczyźnie, które są sprzeczne w swojej

na płaszczyźnie, które są sprzeczne w swojej

przestrzenności, tzn. nie jest możliwe, aby

przestrzenności, tzn. nie jest możliwe, aby

skonstruować ich trójwymiarowe

skonstruować ich trójwymiarowe

odpowiedniki.

odpowiedniki.

Ciekawe złudzenia

Ciekawe złudzenia

optyczne

optyczne