Podstawowe pojęcia i

specyfika zarządzania

łańcuchami

i sieciami dostaw, ich

różnice

Ilona Zabłocka
Monika
Sielatycka

Pojęcie i istota łańcucha
dostaw

Łańcuch dostaw jako organizację tworzy
grupa przedsiębiorstw realizująca wspólne
działania niezbędne do zaspokojenia popytu
na określone produkty w całym łańcuchu
przepływu dóbr od pozyskania surowców do
dostaw do ostatecznego odbiorcy.
Działaniami tymi mogą być: rozwój,
produkcja, sprzedaż, serwis, zaopatrzenie
dystrybucja,

zarządzanie

zasobami

działania wspomagające.

Łańcuch dostaw to sieć powiązań
i współzależnych organizacji, które
działając na zasadzie wzajemnej
współpracy, wspólnie kontrolują,
kierują i usprawniają przepływy
rzeczowe i informacyjne od
dostawców do ostatecznych
użytkowników.

Podstawowy model łańcucha

Źródło: Opracowanie na podstawie: C h.C . Poinier: Advanced S upply C hain Management, Berret-Koehler Publ. Inc., San Francisco, 1999 .

Klasyfikacji terminu łańcuch
dostaw

Pierwszej próby klasyfikacji terminu łańcuch
dostaw na podstawie zebranych definicji
dokonali w 1997 roku Ch. Bechtel i J. Jayaram,
którzy zidentyfikowali 4 podstawowe szkoły
analizowania łańcuchów dostaw:
* szkołę świadomości funkcjonalnej łańcucha,
* szkołę wspólnych powiązań (logistyczną),
* szkołę informacyjną,
* szkołę integracyjną (procesową).

Szkoła świadomości
funkcjonalnej łańcucha

Zwraca się tu uwagę na rolę
przepływu produktów oraz na fakt,
że w procesy dodawania wartości
do produktu włączonych jest wiele
podmiotów, między innymi
dostawcy i producenci

Szkoła logistyczna łańcucha

Podkreśla rolę powiązań pomiędzy
różnymi obszarami funkcjonalnymi
w łańcuchu dostaw, na styku
których istnieje możliwość poprawy
zarządzania,
a przez to osiągnięcia znacznej
przewagi konkurencyjnej względem
innych łańcuchów dostaw.

Szkoła informacyjna
łańcucha

Podkreśla, że oprócz przepływu
produktów przez łańcuch istotny
jest także przepływ informacji,
będący istotnym elementem
ostatecznych jego wyników.

Szkoła integracyjna łańcucha

Dzieli łańcuch dostaw na bloki

horyzontalne, obejmujące pojedyncze

procesy biznesowe, będące

przedmiotem działań

optymalizacyjnych. Najlepszym tego

przykładem jest definicja D. Lamberta,

M. Coopera i J. Pagha,w której łańcuch

dostaw powstaje w wyniku integracji

kluczowych procesów biznesu jego

uczestników.

Podstawowe pojęcia i cechy
sieci dostaw

Sieć dostaw to transakcje, które nie są ani

prostą wymianą, ani wynikiem

administracyjnych działań, a jedynie siecią

podmiotów, które angażują się we wzajemne

wspomagające działania. Bazowym założeniem

relacji w sieci jest, że jedna część zależy od

sposobów kontrolowanych przez inną, co

powoduje wygraną we wspólnym

gospodarowaniu zasobami. W efekcie części

sieci wyrażają zgodę na rezygnację z praw

dotyczących eksponowania ich interesów

kosztem innych.

Sieć dostaw to sieć powiązań
poziomych (transakcje)
przedsiębiorstw w określonym
sektorze w taki sposób, że jest
zorganizowana na podstawie
pionowych powiązań (transakcji)
pomiędzy firmami
z różnych szczebli.

Sieć dostaw specyficzne cechy transakcji
określone przez związki, w których udział
relacji formalnych i nieformalnych oraz
budowanie mechanizmów zaufania są
podstawowe.

Natomiast wg. J. Zheng, T. Johnsen, C.
Harld, R. Lamming termin „sieć”
rozumiany jest bardziej jako koncepcja
strategiczna w sensie konkurencji
pomiędzy sieciami, niż pomiędzy firmami.

Sieć dostaw to grupa niezależnych
firm konkurujących i kooperujących
w celu poprawy sprawności i
efektywności przepływu produktów
i towarzyszących informacji
zgodnie z oczekiwaniami klientów.

J. Witkowski [2000]

Efektywność zarządzania
siecią dostaw

Analizując proces zarządzania sieciami dostaw,
pojawia się pytanie o jego efektywność.
Efektywność zarządzania siecią dostaw to
rezultat podjętych działań – realizowania
określonej strategii, gdzie efektem będą zyski i
rozwój przedsiębiorstwa lub wzrost udziału w
rynku, a nakładami inwestycje w rozwój
nowych wyrobów, zakup nowych technologii,
licencji, know-how, dywersyfikacji poziomej lub
pionowej. Przede wszystkim będzie jednak to
wypracowanie strategii ukierunkowanej na
zarządzanie siecią.

Łańcuchy i Sieci Dostaw
Żywności (FSCN) charakteryzują
4 składowe pozwalające je
analizować i rekonstruować. Są
to:



struktura sieci, która przedstawia głównych aktorów

(uczestników) i ich wzajemne relacje;



łańcuch procesów biznesowych określający zbiory

biznesowych działań pozwalające wyprodukować

produkty o szczególnych cechach świadczących

określone usługi;



zarządzanie łańcuchami i sieciami dostaw, które

opisują zarządzanie i koordynację struktury sieci dostaw

ułatwiające realizację zadań uczestników za pomocą

odpowiednich działań i wykorzystania ich zasobów;



zasoby łańcuchów dostaw wykorzystywane do produkcji

wyrobów i ich dostaw do klientów obejmujące: ludzi,

sprzęt i systemy informacyjne i ich infrastrukturę. Każdy

proces jest identyfikowany w sieci, aby wykorzystać go

do przebudowy FSCN.

Cechy sieci dostaw

1. Uczestnicy sieci logistycznych zarówno ze sobą konkurują, jak

współpracują, co jest uzależnione od sytuacji rynkowej (okazji

rynkowej), w jakiej się w danym momencie znajdują. Utworzona

konfiguracja (łańcuch) ma poprawić sprawność i efektywność

przepływu produktów i towarzyszących im informacji zgodnie z

oczekiwaniami klientów;

2. Powstające i zanikające okazje rynkowe powodują brak trwałości

powiązań partnerskich, a przez to prowadzą do powstawania

rozmytych struktur organizacyjnych;

3. Wzrostowi indywidualizacji potrzeb klientów i czasowej presji

dostaw towarzyszy wzrost zróżnicowania oraz częstotliwości

transakcji i fizycznych dostaw, a dzięki temu wzrost potrzeby

dużej elastyczności działania i podatności na wysoką dynamikę

zmian w organizacji dostaw;

4. Koordynatorem działalności w sieci logistycznej na rynkach

elektronicznych stają się platformy (giełdy) elektroniczne, które

zaczynają pełnić funkcję centrów dystrybucyjnych i logistycznych.

5. Obsługa sieci logistycznych jest realizowana przez wirtualnych

operatorów logistycznych (4 PL) - którzy scalają i zarządzają

wspólnymi zasobami, organizacją dostawy lub dystrybucją

produktów i usług.

Na przytoczone cechy sieci dostaw wpływ miały

następujące czynniki [Szyszka 2004]:

- konieczność uwzględniania zindywidualizowanych

preferencji klientów i związana z tym potrzeba

wykorzystania

zdecentralizowanych

sieci

logistycznych o strukturach lokalnych oraz wzrostu

elastyczności i częstotliwości dostaw. Służy temu

strategia masowej personalizacji, polegająca na

wykorzystaniu cech produkcji rzemieślniczej

kreowanej przez zamówienie klienta i systemu

produkcji

masowej,

opartej

na

systemie

informatycznym

obejmującym:

zamawianie,

przygotowanie produkcji i jej realizację oraz

pakowanie i wysyłkę do klienta;

- nietrwałość relacji i powiązań kooperacyjnych,

tworzonych w chwili pojawienia się okazji i ich

likwidacja w chwili zakończenia realizacji wspólnego

zadania;

-

wysoka częstotliwość i fluktuacja dostaw i związana z tym potrzeba

dużej elastyczności działania sieci;

-

presja na obniżanie kosztów logistycznych przez obniżanie zapasów

bezpieczeństwa i stabilizację fizycznych przepływów, przy

jednoczesnym wzroście poziomu obsługi klienta;

- zapewnienie w sieci logistycznej sprawnej komunikacji opartej na

zaawansowanych

technologii

informacyjnych,

zapewniających

zintegrowanie planowania i kontrolingu logistycznego;

- wprowadzenie w sieci logistycznej zintegrowanych systemów

wspólnego

planowania,

służących

sprawnemu

zarządzaniu

logistycznemu

i

wykorzystujących

elektroniczne

platformy

logistyczne;

- włączenie do działalności koordynacyjnej centrów logistycznych

operacji logistycznych w formie organizacji przewozów ładunków i

świadczenia usług energooszczędnych i przyjaznych środowisku

naturalnemu za pomocą przewozów inter- i multimodalnych.

Przegląd definicji
zarządzania łańcuchem
dostaw (SCM)

Zarządzanie łańcuchem dostaw
to proces: planowania, wdrażania i
przechowywania towarów, usług i
odpowiednich informacji, od
miejsca wytworzenia do miejsca
konsumpcji, podjęty w celu
spełnienia wymogów klienta.

Council of Logistics Management [1986]

Zarządzanie łańcuchem dostaw jest
zintegrowane z planowaniem, koordynacją i
sterowaniem wszystkimi logistycznymi
procesami biznesowymi i działaniami w
łańcuchu dostaw. Zapewnia konsumentom
najwyższą wartość po najniższych kosztach,
spełniając jednocześnie wymagania innych
grup nacisku.

J.G.A.J. van der Vorst [2000]

Zarządzanie łańcuchem dostaw to

filozofia integrowania w celu zarządzania
całym przepływem w kanale dystrybucji od
dostawców do ostatecznych klientów.

M. Ellram, M.C. Cooper [1990]

Zarządzanie łańcuchem dostaw to
planowanie, koordynacja i kontrolowanie
przepływu materiałów, części i wyrobów
gotowych od dostawców do odbiorców.
Obejmuje dwa oddzielne strumienie
przepływów: materiałów i informacji.

G.C. Stevens [1989]

Zarządzanie łańcuchem dostaw to
technika zorientowana na wszystkie punkty
styku w łańcuchu od dostawców surowców,
poprzez różne szczeble produkcji,
składowanie i dystrybucję, do ostatecznego
klienta.

J. Turner [1993]

Zarządzanie łańcuchem dostaw to
założenie, że wszyscy uczestnicy łańcucha
dostaw byli właściwie informowani. W
zarządzaniu łańcuchem dostaw „punkty styku”
oraz przepływy informacji pomiędzy różnymi
jego ogniwami są krytycznymi ogniwami dla
ostatecznych wyników jego funkcjonowania.

L. Johansson [1994]

Zarządzanie łańcuchem dostaw to

strategiczna koncepcja polegająca na
zrozumieniu i zarządzaniu sekwencją działań
od dostawcy do klienta, dodających wartości
produktom przepływającym przez „rurociąg”
dostaw.

A.J. Battaglia, G. Tyndal [1996]

Zarządzanie łańcuchem dostaw to
praktyki ukierunkowane na zarządzanie
całą siecią dostaw, od dostawców
surowców do finalnych konsumentów. Ich
celem jest osiągnięcie efektu synergii w
całym łańcuchu, a nie koncentrowanie się
na poszczególnych elementach łańcucha.

T. Villmann, C. Cordon, H. Raabe [1995]

Zarządzanie łańcuchem dostaw to

strategia oparta na współpracy
zorientowanej na powiązania operacji
biznesowych pomiędzy przedsiębiorstwami
w celu osiągnięcia wspólnej wizji
rynkowych szans.

D. Bowerson [1997]

Zarządzanie łańcuchem dostaw to sieć
wzajemnie ze sobą powiązanych organizacji
zaangażowanych w różne procesy i
działania, których celem jest dostarczenie
ostatecznemu odbiorcy pełnej oferty
produktów i usług.

M. Christopher [1992]

Zarządzanie łańcuchem dostaw to

integracja kluczowych procesów działalności
biznesowej od końcowych użytkowników,
poprzez początkowych dostawców, którzy
dostarczają produkty, usługi i informacje
oraz dodają wartość dla klientów i innych
uczestników łańcucha dostaw.

D.

Lambert, M. Cooper, J. Pagh [1998]

Zarządzanie łańcuchem dostaw obejmuje

przepływ od dostawcy, poprzez producenta i

dystrybutora, do ostatecznego użytkownika.

J. Houlihan [1988]

Zarządzanie łańcuchem dostaw to zestaw

sposobów podejścia stosowanych do

efektywnego integrowania: dostawców,

producentów, składów i punktów sprzedaży

detalicznej, w celu wytwarzania i

dystrybuowania produktów we właściwych

ilościach, dostarczania ich do właściwych

miejsc i we właściwym czasie oraz w celu

minimalizacji kosztów systemowych przy

założeniu osiągnięcia wymaganego poziomu

obsługi.

S.Simchi-Levi, Ph. Kaminsky, E. Simchi-Levi [2000]

Zarządzanie łańcuchem dostaw to
zarządzanie relacjami z dostawcami i
klientami w górę i w dół łańcucha w celu
dostarczenia najwyższej wartości dla
klientów przy kosztach najniższych z punktu
widzenia łańcucha dostaw jako całości.

M. Christopher [1998]

Zarządzanie łańcuchem dostaw to cykl
życia procesów obejmujących przepływy
fizyczne, informacyjne, finansowe i wiedzy,
których celem jest spełnienie wymogów
końcowego użytkownika produktów i usług
od wielu dostawców.

J.B. Ayers [2001]

Zarządzanie łańcuchem dostaw to
integracja kluczowych procesów
biznesowych od finalnego odbiorcy
poprzez producenta do dostawców oraz w
kierunku odwrotnym, która zapewnia:
produkty, usługi i informacje zwiększające
wartość dla nabywców i udziałowców.

Global Supply Chain Forum [2001]

Zarządzanie łańcuchem dostaw to
zarządzanie przepływami pomiędzy
ogniwami w łańcuchu dostaw w celu
maksymalizacji globalnej rentowności
łańcucha dostaw.

S.Chopra, P. Meindl

[2004]

Zarządzanie łańcuchem dostaw to
proces decyzyjny związany z
synchronizacją fizycznych, informacyjnych
i finansowych strumieni popytu
i podaży przepływających pomiędzy jego
uczestnikami, w celu osiągnięcia przez
nich przewagi konkurencyjnej i tworzenia
wartości dodanej z korzyścią dla
wszystkich jego ogniw, klientów i
pozostałych interesariuszy.

J.Witkowski

[2003]

Najczęściej omawia się w literaturze model

referencyjny łańcucha dostaw (supply chain

operation reference, SCOR). Według modelu SCOR

zarządzanie łańcuchem dostaw jest definiowane jako

zintegrowane procesy planowania, źródła

finansowania, produkcji i dostarczania produktów oraz

zwrotów od dostawców do nabywców i jednocześnie

wszystkie te procesy są zbieżne ze strategią firmy,

produkcją i przepływem informacji.
Model SCOR został zbudowany prze Radę Łańcucha

Dostaw, która jest niedochodową organizacją

utworzoną w 1996 roku aby inicjować wdrażanie

modela łańcucha dostaw.

Specyfika zarządzania
łańcuchów dostaw

Specyfikę

łańcuchów

dostaw

najlepiej

uwidacznia

porównanie

z

budową

zintegrowanego

łańcucha

na

poziomie

przedsiębiorstwa (tab.1.).

Tabela.1.

Porównanie

tradycyjnego

zarządzania logistycznego z zarządzaniem
łańcuchami dostaw

(Źródło: Opracowanie na podstawie:

J.G.A.J. van der Vorst: Effective Food Supply Chains.
Generating Modeling & Evaluating Supply Chain Scenarios,
Wageningen University, 2000; P. Blaik: Logistyka. PWE, 1996;
J. Witkowski: Zarządzanie łańcuchem dostaw, PWE, 2003)

.

Tabela.1. Porównanie tradycyjnego zarządzania logistycznego z
zarządzaniem łańcuchami dostaw

Cecha

Zintegrowane

zarządzanie

logistyczne

przedsiębiorstwem

Zarządzanie

łańcuchem

dostaw

Zarządzanie

kosztami

Minimalizacja w skali firmy

Minimalizacja

w

skali

łańcucha

Zarządzanie

zapasami

Optymalizacja w skali firmy

Optymalizacja

w

skali

łańcucha

Kontrola zapasów Kontrola wewnątrz firmy

Kontrola

wzdłuż

całego

łańcucha

Kontrola

informacji i jej

monitoring

Kontrola przez firmę bieżących

transakcji

Dostęp do wspólnych działań i

ich monitorowanie

Horyzont czasowy Krótki horyzont czasu

Długi horyzont czasu

Planowanie

Wewnątrz

firmy

–

np.

,.transakcji

Wspólne

Przywództwo

Podejmowane

przez

kierownictwo firmy

Podejmowane

przez

koordynatora łańcucha

Ryzyko i korzyści

Duże

zwiększające

konkurencję i indywidualne

ryzyko

Malejące i wynikające ze

wspólnego działania

Kontakty między

partnerami

Wewnątrz sfer funkcjonalnych

firmy

Pomiędzy różnymi sferami

funkcjonalnymi

ogniw

łańcucha

na

różnych

szczeblach zarządzania

Zgodność kultur

pomiędzy

partnerami

Nieistotna

Istotna

dla

tworzenia

związków między partnerami

Szybkość

przepływu

towarów

i

informacji

Wolna orientacja na magazyn

Szybka orientacja na centrum

dystrybucyjne

Dokonując porównania łańcucha i sieci logistycznych (rys. 2.)

należy stwierdzić wyższość sieci logistycznych nad łańcuchami

dostaw, ponieważ:

- wyższa jest elastyczność struktury sieci, która lepiej

dostosowuje się do zmienności zindywidualizowanego popytu;

- sieć lepiej służy przeprowadzaniu obniżek cen produktów

(surowców, wyrobów finalnych), wynikających z warunków

konkurencji;

- sieć optymalizuje wykorzystanie zasobów i technologii w

tworzeniu wartości dodanej, dzięki działalności operatorów

logistycznych (4 PL), a ponadto [S.W.E. Onno Omta, J.H.

Trienekens, C. Beers]:

- sieć dostaw staje się łańcuchem, gdy powstaje jedyne

połączenie ogniw z centrum (ang. hube), ułatwiające i

koordynujące przepływ informacji pomiędzy podmiotami

tworzącymi relacje dwu-stronne (ang. Dyadic), tj. grupą

dostawców (ang. upsteam partner) a grupą klientów (ang.

down- stream partners), oraz

- ułatwia transakcje pomiędzy podmiotami tego samego poziomu

(ang. layer), wymianę informacji (wiedzy), zawieranie

poziomych transakcji pomiędzy dostawcami a klientami.

Rys. 2. Rodzaje konfiguracji sieci

logistycznych

Źródło: M. Ciesielski: Sieci logistyczne, Wyd. Akademii Ekonomicznej, Poznań 2002

Uwarunkowaniom,

które

służą

wzrostowi

efektywności

sieci

dzięki

obniżce

kosztów

logistycznych i lepszemu zaspokajaniu wzrastających

wymagań klientów, towarzyszą czynniki wpływające z

jednej strony na ich podwyższenie poprzez

obciążenie

transportu

kosztami

zewnętrznymi

(zatłoczenie dróg, zanieczyszczenie środowiska

spalinami,

niepewność

terminów

dostawy,

konieczność skracania czasu realizacji zadań

transportowych), a z drugiej strony na ich obniżenie

dzięki lepszej kontroli potoków transportowych

(poprawie jakości i standardów usług logistycznych,

wdrażaniu technologii ICT oraz Internetu).

Wady i zalety
sieci

Wady

Zalety



struktury sieciowe gorzej

kontrolują

działania

partnerów;



organizacje

sieciowe

wystawione są na działania
konkurencyjne

ze

strony

kontraktorów;



jeśli

partnerzy

sieci

zbankrutują, bądź zrezygnują
z działalności odbija się to
działalności całej sieci;



trudno jest kontrolować

działalność:

innowacyjną,

projektową i produkcyjną
partnerów sieciowych;



organizacje sieciowe tracą

swoją dynamikę, gdy
przestrzegają prawa i stają

się nieufne wobec
pozostałych partnerów.



możliwość specjalizacji

partnerów sieci zgodnie z
ich kompetencjami, co daje
sieci

przewagę

konkurencyjną,



umożliwia

zjawisko

synergii tj. wynikające ze

współpracy partnerów sieci.

Różnice pomiędzy cechami
łańcuchów dostaw i sieci
logistycznych

Cechy łańcuchów dostaw

Cechy sieci logistycznych

1.

Partnerstwo

i

współpraca

uczestników łańcuchów dostaw

1. Konkurowanie i współpraca

uczestników sieci logistycznych

2.

Duża

trwałość

relacji

partnerskich

2. Nietrwałość relacji partnerskich

i powiązań kooperacyjnych

3. Istnienie dominującego ogniwa

struktury międzyorganizacyjnej

3. Rozmyta struktura powiązań

międzyorganizacyjnych

4. Ustabilizowana częstotliwość

transakcji i struktury dostaw

4. Nieustabilizowana częstotliwość

transakcji i struktury dostaw

prowadząca do dużej styczności

działania sieci wynikającej ze

zmienności popytu

5.

Orientacja

na

centra

dystrybucyjne

5. Orientacja na centra logistyczne

6. Usługi logistyczne świadczone

przez

wyspecjalizowanych

zewnętrznych

operatorów

logistycznych (3 PL)

6. Obsługa sieci logistycznych

przez wirtualnych operatorów

logistycznych (4PL)

Uwarunkowania funkcjonowania cech sieci

logistycznych oparte są na:

- inteligentnych sieciach transportowych wspartych

rozbudowaną

infrastrukturą

logistyczną

o

zdecentralizowanej strukturze (uwzględniającej

rozwój sieci zdecentralizowanych), zaspokajających

zindywidualizowane preferencje nabywców;

- logistycznych platformach komunikacyjno -

transportowych, funkcjonujących na bazie własnej

infrastruktury logistycznej, bądź bazujących na

zasobach innych podmiotów gospodarczych;

- sprawnej komunikacji w sieci logistycznej, opartej

na zaawansowanych technologiach informacyjnych.

Bibliografia

1.

Bechtel Ch., Jayaram J. 1997. Supply Chain Management: A

Strategic Perspective, International Journal of Logistics

Management, vol. 8, no. 1,

s. 15-34.

2.

Blaik P. 1996. Logistyka. PWE, s. 118.

3.

Christopher M. 2000. Logistyka i zarządzanie łańcuchem

dostaw. PCDL, Warszawa.

4.

Ciesielski M. 2002. Sieci logistyczne. Wyd. Akademii

Ekonomicznej, Poznań, s. 22.

5.

Łupicka A. 2006. Model zarządzania sieciami dostaw.

W:Ciesielski M. (red.) Logistyka w biznesie. PWE, Warszawa, s.

169.

6.

Poinier Ch.C. 1999. Advanced Supply Chain Management,

Berret-Koehler Publ. Inc., San Francisco, s. 9.

7.

Rutkowski K. 2004. Zarządzanie łańcuchem dostaw - próba

sprecyzowania terminu i związków z logistyką, „Gospodarka

materiałowa i logistyka”, nr 12.

8.

Słownik terminów logistycznych, Instytut Logistyki i

Magazynowania, Poznań 2006,s. 95.

9.

Szymanowski W. 2008. Zarządzanie łańcuchami dostaw
żywności w Polsce. Kierunki zmian. Difin, Warszawa.

10.

Szyszka G. Sieci logistyczne - nowy wymiar logistyki,
W: Sieci logistyczne na zintegrowanym rynku
europejskim, Logistics 2004, Biblioteka Logistyka,
Poznań 2004, s. 15.

11.

Urbańczyk T. 2006. Zarządzanie sieciami dostaw
w praktyce. W:Ciesielski M. (red.) Logistyka w biznesie.
PWE, Warszawa, s. 182.

12.

van der Vorst J.G.A.J. 2000. Effective Food Supply Chains.
Generating Modeling & Evaluating Supply Chain
Scenarios, Wageningen University, s. 25.

13.

Witkowski J. 2003. Zarządzanie łańcuchami dostaw,
PWE,
s. 31, 33.

14.

Witkowski J. Logistyka w organizacjach sieciowych,
„Gospodarka materiałowa i logistyka” 2000, nr 7-8, s.
168.

Podstawowe pojęcia i specyfika

zarządzania łańcuchami

i sieciami dostaw, ich różnice

Ilona Zabłocka
Monika
Sielatycka