INFRASTRUKTURA

INFORMACYJNA

Infrastruktura informatyczna

(ang.information infrastructure) – całokształt
rozwiązań sprzętowo-programowych i
organizacyjnych stanowiących podstawę
wdrożenia i eksploatacji zaawansowanych
merytorycznie i technologicznie systemów
informatycznych wspomagających
zarządzanie przedsiębiorstwami i
instytucjami,

Łacza internetowe

Zgodnie z badaniami World Broadband Statistics prowadzonych

przez firmę

Point Topic6, pod koniec września 2008 roku na świecie było 398,4

mln szeroko-

pasmowych łączy internetowych, co oznacza wzrost od poprzedniego

roku o 21,1%.

Najwięcej łączy znajdowało się w Europie Zachodniej

W roku

2008 na drugim miejscu znalazła się Azja Południowo-Wschodnia z

udziałem

łączy na poziomie 22,7%. Ten region świata charakteryzuje także

najszybszy

przyrost ilości dodanych łączy. Duży wpływ na ten fakt może mieć

zmiana

stanowiska władz chińskich wobec komunikacji internetowej, która

sprawiła, że

w samym 2007 roku przybyło w tym kraju 73 mln nowych

użytkowników Inter-

netu7

 

. Zajmująca do roku 2007 drugie miejsce Ameryka
Północna znalazła się na miejscu trzecim (22%).
Najpopularniejsze były łącza DSL, których udział w
światowym rynku wynosił 64,5%. Liczba łączy DSL
na świecie wynosiła we wrześniu 2008 roku 257 mln.
Ten trend utrzymuje się już od kilku lat. W roku 2008,
w stosunku do roku poprzedniego, wzrost liczby łączy
DSL wyniósł 18,3% (rok wcześniej był to wzrost na
poziomie 58,5%).

Drugie miejsce pod względem ilości łączy internetowych

przypadło w udziale

sieciom telewizji kablowej. Na świecie łączy tego typu

było pod koniec września

2008 roku 84,7 mln, czyli 21,3% rynku. Najszybszy

rozwój wspomnianych dwóch

technologii bazuje na wykorzystaniu funkcjonujących już

struktur sieci telefonii

stacjonarnej lub telewizji kablowej, dzięki czemu

wyeliminowane są koszty

tworzenia nowej struktury sieci i rozprowadzania kabli,

co znacznie obniża koszty

przyłączenia pojedynczego abonenta.

Na koniec 2008 roku liczba użytkowników łączy DSL
w Polsce wynosiła

2,61 mln użytkowników. Głównymi dostawcami łączy
DSL w 2008 w Polsce była

Telekomunikacja Polska (TP) (78%), następnie Netia
(10%) i Dialog (5%). Udział

rynkowy pozostałych operatorów wraz z łączami
opartymi na ofercie ramowej

BSA i LLU wyniósł 7%8. Udział rynkowy TP spada od
kilku lat, ale zakłada się,

że bez dodatkowych inwestycji firma ta jest w stanie
obsłużyć 3 mln klientów

zainteresowanych korzystaniem z łącza
internetowego.

Wykorzystanie narzędzi i metod elektronicznej
gospodarki uzależnione jest od stopnia, w jakim
przedsiębiorstwo jest przygotowane do realizacji
swoich procesów biznesowych przy użyciu
infrastruktury, aplikacji i systemów informatycznych
oraz modeli elektronicznej współpracy. Rzeczywiste
efekty wykorzystania tych narzędzi przynosi jednak
dopiero elektroniczna współpraca z partnerami
biznesowymi. Celem zastosowania elektronicznej
współpracy z partnerami jest optymalizacja
wspólnych operacji rozumiana jako przyspieszenie
wymiany infor-macji (zawartych w dokumentach
handlowych) oraz obniżenie kosztów tej współpracy,
co przekłada się na wzrost efektywności i osiąganie
wspólnych korzyści biznesowych.

Obszarem współpracy biznesowej, w którym
zastosowanie metod elektronicznej współpracy przynosi
najbardziej widoczne oraz mierzalne efekty, jest
współpraca handlowa przedsiębiorstw. To właśnie w
klasycznych dziedzinach tej współ pracy, którymi są
zakupy dóbr i usług oraz ich sprzedaż, zastosowanie
metod elektronicznych pozwala najszybciej uzyskać
wzrost efektywności oraz rentowności działań
handlowych. Współpraca dwóch przedsiębiorstw, które
prowadzą wymianę dóbr i/lub usług, wsparta metodami
elektronicznymi umożliwia lepsze planowanie,
prognozowanie, realizację i rozliczanie transakcji
handlowych. Jeśli natomiast używane metody
elektronicznej współpracy oparte są na wspólnych,
stosowanych przez wiele podmiotów gospodarczych
standardach, przedsiębiorstwo staje się nowoczesnym
elementem globalnego łańcucha współpracy biznesowej,
zdolnym jednocześnie do skutecznego konkurowania na
rynkach globalnych.

Ogólny obraz współpracy elektronicznej polskich
przedsiębiorstw z dostawcami i odbiorcami w 2008
roku nie był optymistyczny (wykres B2.1.2-1). Średnio
tylko około 14% przedsiębiorstw prowadzi taką
współpracę, wskaźnik ten wykazuje silną zależność od
wielkości przedsiębiorstwa (wśród dużych taką współ-
pracę prowadzi ponad 25% firm).

Analiza realizowanych funkcji elektronicznej współpracy
przedsiębiorstw z ich dostawcami wykazała
występowanie kilku celów, realizowanych podczas takiej
współpracy

Najczęściej wymienianymi elektronicznie informacjami
były dane dotyczące: postępu w realizacji dostaw,
poziomu zapasów, planów produkcji oraz prognoz popytu.
Średnio elektroniczną wymianę informacji z dostawcami
prowadziło około 11% przedsiębiorstw. W porównaniu z
przedsiębiorstwami europejskimi wskaźnik ten sytuował
Polskę na końcowych pozycjach rankingu

Jak łatwo zauważyć, w europejskich rankingach
wykorzystania Internetu lub innych sieci elektronicznych
do współpracy z dostawcami i odbiorcami Polska w obu
przypadkach zajmowała wciąż dalekie miejsca, mając
kilkakrotnie mniejsze wskaźniki niż kraje z czołówki
rankingu. Ciekawym przypadkiem może tu być
porównanie Polski z Wielką Brytanią: pod względem
wskaźnika dostępu do Internetu oba kraje zajmowały tę
samą pozycję ale Wielka Brytania ze wskaźnikiem ponad
30% przedsiębiorstw wykorzystujących metody
elektroniczne do wspierania sprzedaży oraz prawie 50%
w przypadku zakupów osiągała kilkakrotnie lepsze
rezultaty

Jeszcze gorsze rezultaty osiągaliśmy w rankingu
stopnia integracji przedsiębiorstw europejskich z
dostawcami i odbiorcami w którym Polska z 6%
(ponad dwukrotnie mniejszym od wskaźnika EU27)
wskaźnikiem lokowała się na końcu listy krajów
europejskich. Jest to więc jeden z elementów różnicy
pomiędzy poziomem współczesnych przedsiębiorstw
europejskich a przedsiębiorstw polskich.
Utrzymywanie tego stanu rzeczy na dłuższą metę
może oznaczać trwałą słabość polskiej gospodarki,
uniemożliwiającą skuteczną współpracę i osłabiającą
konkurencyjność na rynku europejskim oraz
globalnym.

Podstawowym elementem efektywnej współpracy drogą
elektroniczną jest automatyczna wymiana danych.
Pojęcie automatycznej wymiany danych należy rozumieć
jako zdolność systemów teleinformatycznych
przedsiębiorstwa do przekazywania oraz odbierania
danych do i od kontrahentów drogą elektroniczną, bez
konieczności ingerencji w ten proces człowieka. Tak
rozumiana wymiana danych jest podstawowym
mechanizmem wszystkich operacji handlowych oraz
innych działań realizowanych drogą elektroniczną. W
trakcie takiego przekazywania danych drogą
elektroniczną, w sposób zautomatyzowany realizowane
są takie funkcje, jak np.: wysyłanie i odbieranie
zamówień, faktur, dokumentów transportowych,
informacji o produktach, dyspozycji płatniczych,
informacji i deklaracji w kontaktach z administracją
publiczną. Stan wykorzystania funkcji automatycznej
wymiany danych przez przedsiębiorstwa polskie we
współpracy z podmiotami zewnętrznymi w 2008 roku
nadal był silnie związany z wielkością przedsiębiorstwa

Ogółem wykorzystanie automatycznej wymiany
danych deklarowało prawie 40% przedsiębiorstw.
Jednakże najczęściej deklarowaną funkcją tej
wymiany była współpraca z administracją publiczną,
wysyłanie dyspozycji płatniczych, wysyłanie i
odbieranie informacji o produktach. Wymiana danych
z administracją pub-liczną oraz wysyłanie dyspozycji
płatniczych to funkcje zazwyczaj realizowane za
pomocą narzędzi dostarczonych lub udostępnianych
przez organa administracji lub instytucje finansowe.
Nie wymagają integracji (chociaż ją umożliwiają) z
systemem wewnętrznym przedsiębiorstwa i tym
samym nie stanowią o stopniu zaawansowania
przedsiębiorstwa w realizacji operacji gospodarczych
drogą elektroniczną.

 

Najczęstszą funkcją handlową realizowaną przez
przedsiębiorstwa drogą elektroniczną było wysyłanie
bądź otrzymywanie zamówień od odbiorców (średnio
około 20%). Jednakże otrzymywanie faktur
elektronicznych deklarowało już tylko około 10%
badanych firm, wysyłanie faktur do odbiorców – zaledwie
niecałe 5%. Niskie wykorzystanie automatycznej
wymiany danych w realizacji operacji gospodarczych w
polskich przedsiębiorstwach jest przyczyną słabych
wyników, jakie Polska zajmuje w rankingach
europejskich.

 

 

Istnieją przyczyny obiektywne, które z punktu widzenia

przedsiębiorstw mogą im utrudniać budowanie

współpracy handlowej drogą elektroniczną. Jedną z tych

przyczyn jest niestosowanie standardów elektronicznej

wymiany danych przez producentów i dostawców

aplikacji i systemów informatycznych w dostarczanych

przez nich produktach. Powoduje to, że przedsiębiorstwa

posiadające nawet zaawansowane systemy

informatyczne, które jednak nie posiadają

funkcjonalności współpracy elektronicznej opartej na

standardach, nie mogą tej formy współpracy skutecznie

prowadzić. Standardy elektronicznej wymiany danych są

określone i wykorzystywane na świecie (w tym również w

Polsce) od wielu lat. Ośrodkiem

kompetencyjnym między innymi w tym zakresie jest

Instytut Logistyki i Magazynowania w Poznaniu (ILiM),

zajmujący się rozwojem i wdrażaniem standardu GS1 w

obszarze elektronicznej gospodarki.

W ostatniej dekadzie w Polsce, w segmencie dóbr szybko
rotujących (FMCG) zostały wdrożone metody
elektronicznej wymiany danych oparte na standardach
GS1 Polska. Dostawcy wielkich sieci handlowych,
wykorzystując te metody (określane skrótem EDI –
Electronic Data Interchange), otrzymują tą drogą
zamówienia oraz wysyłają elektroniczne faktury,
dokumenty transportowe oraz niekiedy inne dokumenty
elektroniczne. Aktualny stan wdrożeń różnych typów
dokumentów elektronicznych prze-kazywanych drogą
EDI w segmencie wielkich sieci handlowych oraz
producentów wykazuje dominację komunikatów
elektronicznych

Aktualny stan wdrożeń różnych typów dokumentów
elektronicznych przekazywanych drogą EDI w segmencie
wielkich sieci handlowych oraz producentów wykazuje
dominację komunikatów elektronicznych

Wśród technicznych sposobów realizacji elektronicznej
wymiany danych (EDI) pomiędzy przedsiębiorstwami
realizującymi wymianę dokumentów przedstawionych na
wykresie B2.1.2-8, dominowało wykorzystanie usług
operatorów EDI (Ponad 75% przedsiębiorstw korzystało z
ich usług, przy czym około 17% posiadało własny
konwerter dokumentów elektronicznych (aplikacja
dokonująca automatycznej zamiany formy elektronicznej
dokumentu do formy wymaganej przez partnera). 25%
przedsiębiorstw wykorzystywało alternatywną formę
wymiany EDI – wykorzystując oprogramowanie typu AS

Przeprowadzone zostały badania wśród
przedsiębiorstw, które nie korzystają z automatycznej
wymiany danych. Pytano o przyczyny, dla których te
przedsiębiorstwa nie stosują tej formy współpracy

Blisko 60% badanych przedsiębiorstw nie stosuje
automatycznej wymiany danych. Najczęściej
podawaną przyczyną jest brak zainteresowania tą
formą współpracy, brak odpowiedniego
oprogramowania, brak wiedzy.

 

W obszarze sprzętowej infrastruktury
teleinformatycznej (wykorzystanie komputerów, sieci
LAN, urządzeń łączności internetowej) stan
wyposażenia polskich przedsiębiorstw w 2008 roku
nie był gorszy od wskaźników przeciętnych dla
krajów Unii Europejskiej. Nadal problemem polskiej
gospodarki (i nie tylko) pozostawał poziom
dostępności szerokopasmowych łączy internetowych,
co jest w najwyższym stopniu niepokojące. Stan ten
w wysokim stopniu blokuje rozwój elektronicznych
metod współpracy gospodarczej, co w kontekście
globalnego rynku i stałego rozwoju nowych,
elektronicznych form współpracy na świecie spycha
polską gospodarkę na koniec listy gospodarek
nowoczesnych.

 

W obszarze automatyzacji i optymalizacji
wewnętrznych i zewnętrznych procesów biznesowych
realizowanych w przedsiębiorstwie, polskie
przedsiębiorstwa również nie osiągały imponujących
wyników. Pod względem skali integracji procesów
biznesowych Polska lokowała się w dolnej części
rankingów przedsiębiorstw europejskich, co źle
wróży polskiej gospodarce jako partnerowi
nowoczesnych, globalnych rynków.

Jedną z przyczyn słabego poziomu zaangażowania
polskich przedsiębiorstw w stosowaniu
elektronicznych modeli biznesowych był brak
znajomości wymagań elektronicznej gospodarki, w
tym głównie brak znajomości jej standardów. Dotyczy
to nie tylko przedsiębiorstw, głównym problemem był
tutaj brak świadomości i odpowiedniej wiedzy po
stronie dostawców rozwiązań informatycznych.

Niezbędne wydaje się dalsze upraszczanie regulacji
prawnych odnoszących się do gospodarki
elektronicznej, w tym głównie likwidacji
zaostrzonych wymagań formalnych w stosunku do
elektronicznych form dokumentów handlowych. W
wielu krajach Unii Europejskiej takich obostrzeń nie
ma.